بررسی آثار تربیتی یاد خدا با تأکید بر اندیشه امام‌خمینی (کتاب)
بررسی آثار تربیتی یاد خدا با تأکید بر اندیشه امام‌خمینی، کتابی به قلم اسماعیل نوری و سیدجواد حسنی است که به بررسی آثار یاد خدا در زندگی انسان از نگاه امام‌خمینی پرداخته است.کتاب بررسی آثار تربیتی یاد خدا در سال ۱۳۸۸ش توسط مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما و نشر دفتر عقل منتشر شده است.
اهمیت
این موضوع نه تنها عمده‌ترین مسئله دینی و عرفانی در دین اسلام هست؛ بلکه در این نگاه اساساً ارزش انسان‌ها به میزان ذکر و یاد خدا بودن است.
محتوا
کتاب بررسی آثار تربیتی یاد خدا با توجه به جایگاه ممتاز یاد خدا در زندگی انسان، به آثار، پیامدها و عوامل تقویت کننده و تضعیف کننده، از نگاه امام‌خمینی پرداخته است. در بخشی از این کتاب آمده، به اعتقاد امام‌خمینی یاد خدا به معنای توجه داشتن به حضور خدا، فراموش نکردن خدا و در همه حال خدا را حاضر و ناظر دانستن است (امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۱۳، ص۴۶۱). ایشان با بیان مراتب و اقسام ذکر، ذکر لفظی و زبانی را پایین‌ترین مرتبه ذکر می‌داند که اگر خوب مراعات شود، انسان را به حقیقت می‌رساند (امام‌خمینی، شرح چهل حدیث، ص۲۹۲-۲۹۳). ایشان ذکر قلبی را همان توجه انسان به خداوند و حضور قلب می‌داند که عابد و سالک خود را در محضر ربوبیت حاضر ببیند و ادب حضور را به جای آورد (امام‌خمینی، سرّ الصلاة، ص۲۶). امام‌خمینی در بیان عوامل تقویت دهنده یاد خدا، به شناخت خدا که بالاترین و برترین شناخت است، سفارش می‌کند؛ زیرا تمام اعمال قلبی و قالبی برای حصول این مقصد مقدّس و رسیدن به غایت بسط معارف الهی و توحیدی است (امام‌خمینی، شرح حدیث جنود عقل و جهل، ص۲۹۸). ایشان برای ذکر و یاد خدا آثار و برکات فراوانی برمی‌شمارد از جمله، سلامت قلب، آرامش دل، ایجاد بصیرت، تقویت ایمان، دوری از نفاق، توفیق ترک گناه، استقامت‌ورزی، غلبه بر نگرانی‌ها و قرب الهی (امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۲۰، ص۱۱-۱۲؛ شرح حدیث جنود عقل و جهل، ص۵۳). به باور ایشان کسی که خدا و حضور او را فراموش کند، به فراموشی از خویشتن مبتلا می‌شود و از مقام عبودیت دور می‌شود (امام‌خمینی، نقطه عطف، ص۳۹-۴۰).
ساختار
این کتاب مشتمل بر یک پیشگفتار و پنج فصل می‌باشد: فصل اول درباره کلیات و مراتب ذکر خدا می‌باشد. فصل دوم درباره عوامل تقویت و تضعیف یاد خدا می‌باشد. فصل سوم درباره آثار و برکات یاد خدا می‌باشد. فصل چهارم درباره آثار غفلت از یاد خدا و پیامدهای اجتماعی غفلت، سخن به میان آمده است. فصل پنجم درباره نقش رسانه در ترویج گسترش یاد خدا می‌باشد.
هدف و انگیزه تألیف
هدف از تألیف، تهیه منبعی مناسب و سازنده در زمینه آثار تربیتی ذکر و یاد خدا در نگاه امام‌خمینی و پاسخگویی به برخی نیازهای جامعه اسلامی است.
وضعیت نشر
چاپ اول این کتاب در سال ۱۳۸۸ توسط نشر دفتر عقل، مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما، منتشر شده است.
پانویس
منابع
- امام‌خمینی، سیدروح‌الله، سرّ الصلاة، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ ششم، ۱۳۷۸ش.
- امام‌خمینی، سیدروح‌الله، شرح چهل حدیث، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ بیست و سوم، ۱۳۸۰ش.
- امام‌خمینی، سیدروح‌الله، شرح حدیث جنود عقل و جهل، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ دوازدهم، ۱۳۸۷ش.
- امام‌خمینی، سیدروح‌الله، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ دوم، ۱۳۷۹ش.
- امام‌خمینی، سیدروح‌الله، نقطه عطف، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، ۱۳۶۹ش.