علوم قرآن در اندیشه امام‌خمینی (کتاب)
علوم قرآن در اندیشه امام‌خمینی، کتابی به قلم فرج‌الله میرعرب است که به تبیین آراء و مبانی تفسیری امام‌خمینی در حوزه علوم قرآنی می‌پردازد. این کتاب در سال ۱۳۹۵ش توسط مؤسسه نشر و چاپ عروج منتشر شده است.
محتوا
کتاب علوم قرآن در اندیشه امام‌خمینی، پژوهشی است در موضوع علوم قرآن در اندیشه امام‌خمینی که در آن مسائل مهمی در راستای شناخت بهتر و عمیق‌تر کلام الهی از نظر امام مورد تحقیق قرار گرفته است. در نگاه عرفانی ایشان، علوم قرآنی، امور عرضیه خارج از مقصد می‌باشد.[۱] از همین جهت است که دانش‌ها و مباحث لفظی و ساختاری که به آن علوم قرآنی گویند، ممکن است حجابی بر چهره مفاهیم وحی شوند حال آن که باید به قرآن نگاه تعلیم و تعلّم داشت.[۲]
امام‌خمینی با استناد به روایاتی نظیر «أنزل القرآن علی سبعة أحرفٍ» [۳] و «ما من آیة إلّا و لها ظهر و بطن... و حدّ و مطلع»[۴] برای قرآن، ظاهر و باطنی قائل است که هر کس به حسب فهم و استعداد خود، مراحلی از «باطن» را می‌فهمد و طی می‌کند [۵] امام‌خمینی هدف از تلاوت قرآن را نقش بستن صورت قرآن در دل و تأثیر در قلب می‌داند و برای اینکه قرآن در قلب تأثیر بگذارد آداب و شرایطی را برمی‌شمارد از جمله تعظیم قرآن، اخلاص، استعاذه، حضور قلب و تفکر.[۶]
به اعتقاد ایشان تنها آیاتی زمینه تأویل دارند که از آیات متشابه قرآن به شمار می‌آیند؛ امّا آیات قانونی و احکامی که باید همه فهم باشد، محکم بوده و قابل تأویل نیستند.[۷]
ساختار
کتاب علوم قرآن در اندیشه امام‌خمینی، مشتمل بر یک مقدمه و شانزده فصل می‌باشد: فصل اول درباره جایگاه قرآن و علوم قرآنی؛ فصل دوم درباره نزول قرآن؛ فصل سوم درباره اعجاز قرآن؛ فصل چهارم درباره سلامت قرآن از تحریف؛ فصل پنجم درباره ظاهر و باطن و نزول بر هفت حرف؛ فصل ششم درباره حروف مقطعه رموز قرآن؛ فصل هفتم درباره محکم و متشابه؛ فصل هشتم درباره نسخ در قرآن؛ فصل نهم درباره فهم قرآن؛ فصل دهم درباره سیمای کلی مقاصد و معارف قرآن؛ فصل یازدهم درباره تکرارها و تنوع بیانی قرآنی؛ فصل دوازدهم درباره جامعیت و جاودانگی قرآن؛ فصل سیزدهم درباره مقدمات رسیدن به حقیقت قرآن؛ فصل چهاردهم درباره قصص قرآن، فصل پانزدهم درباره تفسیر قرآن و فصل شانزدهم درباره تأویل قرآن می‌باشد.
وضعیت نشر
چاپ اول کتاب علوم قرآن در اندیشه امام‌خمینی، در سال ۱۳۹۵ش توسط مؤسسه چاپ و نشر عروج وابسته به مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، منتشر شده است.
پانویس
- ↑ امام‌خمینی، آداب الصلاة، ص۱۹۲؛ میرعرب، علوم قرآن در اندیشه امام‌خمینی، ص۳.
- ↑ امام‌خمینی، آداب الصلاة، ص۱۹۱-۱۹۳؛ امام‌خمینی، شرح چهل حدیث، ص۹۹.
- ↑ متقی الهندی، کنز العمال، ج۲، ص۵۳.
- ↑ نوری، مستدرک الوسائل، ج۱۷، ص۳۳۱.
- ↑ امام‌خمینی، تعلیقات علی شرح فصوص الحکم و مصباح الانس، ص۲۱۴، میرعرب، علوم قرآن در اندیشه امام‌خمینی، ص۸۰-۸۳.
- ↑ امام‌خمینی، شرح چهل حدیث، ص۴۹۹؛ آداب الصلاة، ص۱۸۰-۱۸۱.
- ↑ امام‌خمینی، کشف الاسرار، ص۳۲۱-۳۲۲.
منابع
- امام‌خمینی، سید روح‌الله، آداب الصلاة، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ دهم، ۱۳۸۰ش.
- امام‌خمینی، سید روح‌الله، تعلیقات علی شرح فصوص الحکم و مصباح الانس، قم، نشر مؤسسه پاسدار اسلام، چاپ اول، ۱۴۱۰ق.
- امام‌خمینی، سید روح‌الله، شرح چهل حدیث، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ بیست و سوم، ۱۳۸۰ش.
- امام‌خمینی، سید روح‌الله، کشف اسرار، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ دوم، بی‌تا.
- متقی الهندی، کنز العمال، تحقیق شیخ بکری حیاتی، بیروت، مؤسسه الرساله، ۱۴۰۹ق.
- میرزایی نوری، مستدرک الوسائل، بیروت، تحقیق و نشر مؤسسه آل البیت، ۱۴۰۸ق.
- میرعرب، فرج‌الله، علوم قرآن در اندیشه امام‌خمینی، تهران، مؤسسه چاپ و نشر عروج وابسته به مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ اول، ۱۳۹۵ش.