ترور: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۶۷۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۵ شهریور ۱۴۰۲
جز (added Category:فقه using HotCat)
 
(۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''ترور'''، قتل فرد یا افراد همراه با غافلگیری، به صورت غیرشرعی و غیرقانونی.
'''ترور'''، قتل فرد یا افراد همراه با غافلگیری، به صورت غیرشرعی و غیرقانونی.
ترور فیزیکی یا ترور شخصیت با انگیزۀ سیاسی و خارج از فضای جنگ رسمی است. تروریسم را می‌توان به دو دستۀ دولتی (حذف، سرکوب و ترساندن مخالفان دولت) و غیردولتی (حذف چهره‌های سیاسی در دستگاه حاکم، با هدف رسیدن به [[قدرت]] یا تعدیل قدرت حاکم) تقسیم کرد.
فقها بین ترور و دفاع مشروع، تفاوت قائل شده‌اند. در سال‌های آغازین [[انقلاب اسلامی ایران|پیروزی انقلاب]]، گروهک‌های مخالف نظام، بسیاری از مردم و شخصیت‌های انقلاب را ترور کردند.
از نظر [[امام‌خمینی]]، اگرچه تروریست‌ها خسارت‌های بسیاری به [[اسلام]] و مردم وارد کردند، اما ابزار ترور برای به زانو درآوردن مردم ایران ناکارآمد است؛ چراکه نهضت اسلامی ایران قائم به فرد نیست تا با ترور شخصیت‌ها، خللی در آن وارد شود.
ایشان ترور را نشانه ضعف و ناامیدی [[دشمن]] می‌شمرد و در پاسخ به تروریست خواندن ایران از سوی امریکا، تأکید می‌کرد که در منطق [[امریکا|آمریکا]] کسانی تروریست هستند که از این کشور پیروی نمی‌کنند.


== مفهوم‌شناسی ==
== مفهوم‌شناسی ==
خط ۱۸: خط ۲۶:


== ترور در فقه اسلامی ==
== ترور در فقه اسلامی ==
بنابر [[احکام اولیه|احکام اولیه اسلام]]، جان، مال، ناموس و حقوق همه انسان‌ها محترم است و تعرض به آن بدون دلیل و مجوز شرعی جایز نیست<ref>عبداللهی‌نژاد، ترور از دیدگاه فقه، ۱۷۳–۱۷۴</ref>؛ از این‌رو اقدام به کشتن کسی بدون حکم حاکم شرع و دادگاه صالح به شیوه فتک یا اغتیال یا به هر شکل دیگری، درصورتی که مهدورالدم نباشد، [[حرام]] و حرمت آن از [[ضروریات دین]] شمرده می‌شود و اگر به صورت فتک و اغتیال انجام شود، مصداق ترور است و زشتی و حرمت بیشتری دارد.<ref>منتظری، حکومت دینی و حقوق انسان، ۷۸</ref> [[امام‌خمینی]] نیز خاطرنشان کرده که جان و مال انسان‌ها در [[اسلام]] محترم و تجاوز به آن از [[گناهان کبیره]] است<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۵/۴۰۲</ref> و ترور و تعرض به جان بی‌گناهان از نگاه اسلام، باطل و غیرمجاز است و مسلمان هیچ‌گاه دست به عمل تروریستی نمی‌زند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۷/۱۸۳ و ۱۱/۷۷</ref>
بنابر احکام اولیه اسلام، جان، مال، ناموس و حقوق همه انسان‌ها محترم است و تعرض به آن بدون دلیل و مجوز شرعی جایز نیست<ref>عبداللهی‌نژاد، ترور از دیدگاه فقه، ۱۷۳–۱۷۴</ref>؛ از این‌رو اقدام به کشتن کسی بدون حکم حاکم شرع و دادگاه صالح به شیوه فتک یا اغتیال یا به هر شکل دیگری، درصورتی که مهدورالدم نباشد، [[حرام]] و حرمت آن از [[ضروریات دین]] شمرده می‌شود و اگر به صورت فتک و اغتیال انجام شود، مصداق ترور است و زشتی و حرمت بیشتری دارد.<ref>منتظری، حکومت دینی و حقوق انسان، ۷۸</ref> [[امام‌خمینی]] نیز خاطرنشان کرده که جان و مال انسان‌ها در [[اسلام]] محترم و تجاوز به آن از [[گناهان کبیره]] است<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۵/۴۰۲</ref> و ترور و تعرض به جان بی‌گناهان از نگاه اسلام، باطل و غیرمجاز است و مسلمان هیچ‌گاه دست به عمل تروریستی نمی‌زند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۷/۱۸۳ و ۱۱/۷۷</ref>
{{سخ}}
{{سخ}}
بنابر یک روایت معتبر، [[امام‌صادق(ع)]]، ابوالصباح کنانی را از کشتن پنهانی کسی که به [[امام‌علی(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] ناسزا گفته بود، منع کرد و چنین عملی را مصداق فتک و مورد نهی پیامبر(ص) و [[دین اسلام]] به‌شمار آورد.<ref>کلینی، الکافی، ۷/۳۷۵</ref> [[مسلم‌بن‌عقیل]]، پیشنهاد کشتن ناگهانی [[عبیدالله‌بن‌زیاد]] را با توجه به [[حدیث]] رسول اکرم(ص) در منع از ترور نپذیرفت.<ref>اصفهانی، مقاتل الطالبین، ۱۰۲؛ منتظری، حکومت دینی و حقوق انسان، ۷۷</ref>
بنابر یک روایت معتبر، [[امام‌صادق(ع)]]، ابوالصباح کنانی را از کشتن پنهانی کسی که به [[امام‌علی(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] ناسزا گفته بود، منع کرد و چنین عملی را مصداق فتک و مورد نهی پیامبر(ص) و [[دین اسلام]] به‌شمار آورد.<ref>کلینی، الکافی، ۷/۳۷۵</ref> [[مسلم‌بن‌عقیل]]، پیشنهاد کشتن ناگهانی [[عبیدالله‌بن‌زیاد]] را با توجه به [[حدیث]] رسول اکرم(ص) در منع از ترور نپذیرفت.<ref>اصفهانی، مقاتل الطالبین، ۱۰۲؛ منتظری، حکومت دینی و حقوق انسان، ۷۷</ref>
خط ۵۰: خط ۵۸:


== عملیات تروریستی در جمهوری اسلامی ایران ==
== عملیات تروریستی در جمهوری اسلامی ایران ==
پس از [[پیروزی انقلاب اسلامی]]، برخی از معاندان و مخالفان [[جمهوری اسلامی ایران]] به‌ویژه [[سازمان مجاهدین خلق]] و [[گروه فرقان]]، هم‌زمان با جبهه‌گیری علیه نظام به مبارزات مسلحانه و ترور مسئولان و دست‌اندرکاران نظام روی آوردند.<ref>فوزی، تحولات سیاسی اجتماعی، ۱/۴۲۵–۴۳۰؛ راستگو، مجاهدین خلق در آیینه تاریخ، ۴۸–۴۹</ref> تروریست‌ها با ترور و انفجار بمب در مجامع عمومی و [[نماز جمعه]]‌ها، عده بسیاری از مردم، [[ائمه جمعه]] و جماعت و متفکران اسلامی مانند [[مرتضی مطهری]] و شخصیت‌هایی مانند [[محمد مفتح]]، [[مهدی عراقی]]، [[سیدمحمدعلی قاضی طباطبایی]]؛ امام‌جمعه تبریز، [[سیدمحمد حسینی بهشتی]] با بیش از هفتاد نفر از نمایندگان [[مجلس شورای اسلامی|مجلس]] و شخصیت‌های انقلاب، [[محمدعلی رجائی]]؛ رئیس‌جمهور، [[محمدرضا باهنر]]؛ نخست‌وزیر، [[علی قدوسی]]؛ دادستان کل کشور، [[سیدعبدالحسین دستغیب]]؛ امام‌جمعه شیراز، [[محمد صدوقی]]؛ امام‌جمعه یزد، [[عطاءالله اشرفی اصفهانی]]؛ امام‌جمعه کرمانشاه، [[سیدعبدالکریم هاشمی‌نژاد]]، [[محمدتقی حاج‌طرخانی]] و نظامیانی مانند [[ولی‌الله قرنی]] و [[هوشنگ وحید دستجردی]] را به شهادت رساندند.<ref>موسوی اردبیلی، غائله چهارده اسفند ۱۳۵۹، ۹۲</ref> ترور ناموفق [[اکبر هاشمی رفسنجانی]] و ترور نافرجام [[سیدعلی خامنه‌ای]]؛ امام‌جمعه تهران، [[سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی]] و [[سیدرضی شیرازی]] از دیگر کارهای تروریست‌ها بود. ترور بیش از شانزده‌هزار نفر از مردم ایران در کارنامه گروه‌های [[ضدانقلاب]] به چشم می‌خورد.<ref>جلیلی‌نژاد، خون‌خواهی هابیل، ۴۸</ref>
پس از [[پیروزی انقلاب اسلامی]]، برخی از معاندان و مخالفان [[جمهوری اسلامی ایران]] به‌ویژه [[سازمان مجاهدین خلق]] و [[گروه فرقان]]، هم‌زمان با جبهه‌گیری علیه نظام به مبارزات مسلحانه و ترور مسئولان و دست‌اندرکاران نظام روی آوردند.<ref>فوزی، تحولات سیاسی اجتماعی، ۱/۴۲۵–۴۳۰؛ راستگو، مجاهدین خلق در آیینه تاریخ، ۴۸–۴۹</ref> تروریست‌ها با ترور و انفجار بمب در مجامع عمومی و [[نماز جمعه]]‌ها، عده بسیاری از مردم، [[ائمه جمعه]] و جماعت و متفکران اسلامی مانند [[مرتضی مطهری]] و شخصیت‌هایی مانند [[محمد مفتح]]، [[مهدی عراقی]]، [[سیدمحمدعلی قاضی طباطبایی]]؛ امام‌جمعه تبریز، [[سیدمحمد حسینی بهشتی]] با بیش از هفتاد نفر از نمایندگان [[مجلس شورای اسلامی|مجلس]] و شخصیت‌های انقلاب، [[محمدعلی رجایی|محمدعلی رجائی]]؛ رئیس‌جمهور، [[محمدجواد باهنر]]؛ نخست‌وزیر، [[علی قدوسی]]؛ دادستان کل کشور، [[سیدعبدالحسین دستغیب]]؛ امام‌جمعه شیراز، [[محمد صدوقی]]؛ امام‌جمعه یزد، [[عطاءالله اشرفی اصفهانی]]؛ امام‌جمعه کرمانشاه، [[سیدعبدالکریم هاشمی‌نژاد]]، [[محمدتقی حاج‌طرخانی]] و نظامیانی مانند [[ولی‌الله قرنی]] و [[هوشنگ وحید دستجردی]] را به شهادت رساندند.<ref>موسوی اردبیلی، غائله چهارده اسفند ۱۳۵۹، ۹۲</ref> ترور ناموفق [[اکبر هاشمی رفسنجانی]] و ترور نافرجام [[سیدعلی خامنه‌ای]]؛ امام‌جمعه تهران، [[سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی]] و [[سیدرضی شیرازی]] از دیگر کارهای تروریست‌ها بود. ترور بیش از شانزده‌هزار نفر از مردم ایران در کارنامه گروه‌های [[ضدانقلاب]] به چشم می‌خورد.<ref>جلیلی‌نژاد، خون‌خواهی هابیل، ۴۸</ref>
{{سخ}}
{{سخ}}
امام‌خمینی این گروه‌های تروریستی را کوردل خوانده و سازمان مجاهدین خلق را با [[ابن‌ملجم]] مقایسه کرده است<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۱/۳۲۰ و ۱۵/۱۳۵–۱۳۶</ref> تروریست‌ها در خارج از ایران نیز شخصیت‌های طرفدار امام‌خمینی مانند [[سیدعارف حسین حسینی]] در [[پاکستان]] و [[راغب حرب]] در [[لبنان]] و [[سیدمهدی حکیم]]، عالم عراقی را در سفر به [[سودان]] به [[شهادت]] رساندند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۱۲۰–۱۲۱</ref>
امام‌خمینی این گروه‌های تروریستی را کوردل خوانده و سازمان مجاهدین خلق را با [[ابن‌ملجم]] مقایسه کرده است<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۱/۳۲۰ و ۱۵/۱۳۵–۱۳۶</ref> تروریست‌ها در خارج از ایران نیز شخصیت‌های طرفدار امام‌خمینی مانند [[سیدعارف حسین حسینی]] در [[پاکستان]] و [[راغب حرب]] در [[لبنان]] و [[سیدمهدی حکیم]]، عالم عراقی را در سفر به [[سودان]] به [[شهادت]] رساندند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۱۲۰–۱۲۱</ref>
خط ۸۷: خط ۹۵:


== اتهام ترور به جمهوری اسلامی ایران ==
== اتهام ترور به جمهوری اسلامی ایران ==
[[آمریکا]] برای بدنام‌کردن جمهوری اسلامی ایران در نگاه جهانیان، این کشور را متهم کرد که از تروریسم جانبداری می‌کند.<ref>Target America, Bodansky، ۴؛ هاشمی رفسنجانی، کارنامه و خاطرات، ۲۰؛ غضنفری، آمریکا و براندازی جمهوری اسلامی ایران، ۳۸۹–۳۹۰</ref> امام‌خمینی خاطرنشان کرده است که در منطق آمریکا کسانی تروریست هستند که از این کشور پیروی نمی‌کنند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۰/۲۷۰–۲۷۱</ref>؛ چنان‌که در پاسخ به تروریست خواندن جمهوری اسلامی ایران در جریان [[تسخیر لانه جاسوسی امریکا|اشغال سفارتخانه آمریکا]]، تأکید کرد [[دانشجویان]] با افراد دستگیرشده با رأفت رفتار کردند، و حال آنکه آمریکا دانشجویان ایرانی را در آمریکا [[شکنجه]] می‌کند و سگ‌ها را به جان آنان می‌اندازد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۱/۷۷</ref> ایشان خاطرنشان کرده است استکبار شرق و غرب به دلیل ناتوانی از رویارویی مستقیم با [[جهان اسلام]]، شخصیت‌های دینی و سیاسیِ مخالف خود را نابود می‌کنند و فرهنگ اسلام آمریکایی را در میان مردم گسترش می‌دهند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۱۲۰</ref> و آمریکا کشوری است که کارهای جنایتکارانه خود را به کشورهای مخالف خود نسبت می‌دهد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۹/۳۲۰</ref> ایشان دشمنی جمهوری اسلامی ایران با اسرائیل تروریست و مورد حمایت آمریکا را از علل دشمنی آمریکا با ایران شمرده<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۳۹۸</ref> و خاطرنشان کرده از این‌روی آمریکا برای تضعیف جمهوری اسلامی، ایران را متهم به ترور می‌کند؛ ولی با این اتهام نه تنها موقعیت جمهوری اسلامی ایران کاهش پیدا نکرده، بلکه جایگاه آن در نظرها بالا رفته و روحیه دشمنان اسلام تضعیف شده است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۹/۳۳۵</ref> به نظر امام‌خمینی، [[جمهوری اسلامی ایران]] به دلیل پیروی از [[قرآن]] نیازمند استفاده از ابزار ترور نیست.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۹/۱۳۸</ref> جمهوری اسلامی خود قربانی ترور است و روز هشتم شهریور سالروز ترور [[محمدعلی رجایی]]، [[رئیس‌جمهور]] و [[محمدرضا باهنر]]، نخست‌وزیر ایران، روز مبارزه با تروریسم نام‌گذاری شده است.<ref>صابری، روز مبارزه با تروریسم، ۳۴</ref>
[[آمریکا]] برای بدنام‌کردن جمهوری اسلامی ایران در نگاه جهانیان، این کشور را متهم کرد که از تروریسم جانبداری می‌کند.<ref>Target America, Bodansky، ۴؛ هاشمی رفسنجانی، کارنامه و خاطرات، ۲۰؛ غضنفری، آمریکا و براندازی جمهوری اسلامی ایران، ۳۸۹–۳۹۰</ref> امام‌خمینی خاطرنشان کرده است که در منطق آمریکا کسانی تروریست هستند که از این کشور پیروی نمی‌کنند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۰/۲۷۰–۲۷۱</ref>؛ چنان‌که در پاسخ به تروریست خواندن جمهوری اسلامی ایران در جریان [[تسخیر لانه جاسوسی امریکا|اشغال سفارتخانه آمریکا]]، تأکید کرد [[دانشجویان]] با افراد دستگیرشده با رأفت رفتار کردند، و حال آنکه آمریکا دانشجویان ایرانی را در آمریکا [[شکنجه]] می‌کند و سگ‌ها را به جان آنان می‌اندازد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۱/۷۷</ref> ایشان خاطرنشان کرده است استکبار شرق و غرب به دلیل ناتوانی از رویارویی مستقیم با [[جهان اسلام]]، شخصیت‌های دینی و سیاسیِ مخالف خود را نابود می‌کنند و فرهنگ اسلام آمریکایی را در میان مردم گسترش می‌دهند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۱۲۰</ref> و آمریکا کشوری است که کارهای جنایتکارانه خود را به کشورهای مخالف خود نسبت می‌دهد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۹/۳۲۰</ref> ایشان دشمنی جمهوری اسلامی ایران با اسرائیل تروریست و مورد حمایت آمریکا را از علل دشمنی آمریکا با ایران شمرده<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۳۹۸</ref> و خاطرنشان کرده از این‌روی آمریکا برای تضعیف جمهوری اسلامی، ایران را متهم به ترور می‌کند؛ ولی با این اتهام نه تنها موقعیت جمهوری اسلامی ایران کاهش پیدا نکرده، بلکه جایگاه آن در نظرها بالا رفته و روحیه دشمنان اسلام تضعیف شده است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۹/۳۳۵</ref> به نظر امام‌خمینی، [[جمهوری اسلامی ایران]] به دلیل پیروی از [[قرآن]] نیازمند استفاده از ابزار ترور نیست.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۹/۱۳۸</ref> جمهوری اسلامی خود قربانی ترور است و روز هشتم شهریور سالروز ترور [[محمدعلی رجایی]]، رئیس‌جمهور و [[محمدجواد باهنر]]، نخست‌وزیر ایران، روز مبارزه با تروریسم نام‌گذاری شده است.<ref>صابری، روز مبارزه با تروریسم، ۳۴</ref>


== ترور شخصیت ==
== ترور شخصیت ==
خط ۱۶۵: خط ۱۷۳:


== پیوند به بیرون ==
== پیوند به بیرون ==
* قدرت‌الله عفتی-سمیه تام، [https://books.khomeini.ir/books/10003/446/ ترور]، [[دانشنامه امام خمینی]]، ج۳، ص۳۲۴–۳۳۵.
* قدرت‌الله عفتی-سمیه تام، [https://books.khomeini.ir/books/10003/324/ ترور]، [[دانشنامه امام خمینی|دانشنامه امام‌خمینی]]، ج۳، ص۳۲۴–۳۳۵.
[[رده:مقاله‌های تأییدشده]]
[[رده:مقاله‌های تأییدشده]]
[[رده:مقاله‌های بی‌نیاز از جعبه اطلاعات]]
[[رده:مقاله‌های بی‌نیاز از جعبه اطلاعات]]
[[رده:مقاله‌های دارای لینک دانشنامه]]
[[رده:مقاله‌های دارای لینک دانشنامه]]
[[رده:مقاله‌های جلد سوم دانشنامه]]
[[رده:مقاله‌های جلد سوم دانشنامه امام‌خمینی]]
[[رده:مقاله‌های دارای بیش از یک محتوا]]
[[رده:مقاله‌های دارای بیش از یک محتوا]]
[[رده:فقه]]
[[رده:فقه]]
[[رده:مفاهیم سیاسی]]
[[رده:مقاله‌های دارای شناسه]]
۱۴٬۷۲۱

ویرایش