حکومت اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵۴: خط ۵۴:
# امام‌خمینی از نگاه کلی و عقیدتی معتقد به حکومت جهانی اسلام و در آرزوی تحقق چنین حکومتی است و به‌صراحت با مبانی حکومت ملی مانند [[ملی‌گرایی]]، نژادگرایی و عصبیت قومی مخالفت می‌کند و ترویج این نوع اندیشه‌های سیاسی و شکل‌گیری دولت‌های جدید مبتنی بر آن را در [[جهان اسلام]]، توطئه دشمنان می‌داند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۲/۳۳۴ و ۱۳/۱۶۸.</ref> {{ببینید|متن=ببینید| ملی‌گرایی | قومیت}}؛ بر همین اساس ایشان تجزیه امپراتوری قدرتمند عثمانی به دولت‌های کوچک را در [[جنگ جهانی اول]]، توطئه استعمار و با هدف شکست قدرت اسلام ارزیابی می‌کرد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۳۷۵.</ref>؛ چنان‌که ایشان در دفاع از امت اسلامی، به مفاهیمی چون وطن اسلام،<ref>امام‌خمینی، ولایت فقیه، ۳۶.</ref> ملت اسلام،<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۶/۳۳۹.</ref> وطن مسلمانان<ref>امام‌خمینی، ولایت فقیه، ۷۲.</ref> و امت<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۴/۱۰۹.</ref> اشاره کرده و تشکیل حکومت جهانی اسلام را از اهداف بزرگ [[انقلاب اسلامی ایران]] به‌شمار آورده است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۳۲۷.</ref> با این حال، امام‌خمینی از نظر عملی و رفتار سیاسی، با توجه به واقعیت موجود و نظام حاکم بر جهان، حکومت اسلامی را در قلمرو دولت ایران تأسیس کرد و نهادهای حکومت را نیز در چارچوب آن سامان داد. ایشان در روابط خارجی نیز با قبول عضویت ایران در سازمان‌های بین‌المللی، روابط با دولت‌های اسلامی را با حفظ احترام متقابل در اولویت نخست قرار داد<ref>توحدی، قرائت امام‌خمینی از سیاست، ۱۷۹.</ref> {{ببینید|متن=ببینید| سیاست خارجی نظام جمهوری اسلامی ایران| سازمان ملل متحد | سازمان کنفرانس اسلامی}}. ایشان اختلاف میان حکومت‌های اسلامی را عامل همه عقب‌ماندگی‌های مسلمانان می‌دانست<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۵/۲۹۰–۲۹۲.</ref> و معتقد بود در صورتی که دولت‌های اسلامی به وظایف خود عمل کنند و بر محور کلمه اسلام جمع شوند، تمام مشکلات جهان اسلام حل می‌شود<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۸/۳۰۷.</ref> {{ببینید|متن=ببینید| وحدت | جهان اسلام}}.
# امام‌خمینی از نگاه کلی و عقیدتی معتقد به حکومت جهانی اسلام و در آرزوی تحقق چنین حکومتی است و به‌صراحت با مبانی حکومت ملی مانند [[ملی‌گرایی]]، نژادگرایی و عصبیت قومی مخالفت می‌کند و ترویج این نوع اندیشه‌های سیاسی و شکل‌گیری دولت‌های جدید مبتنی بر آن را در [[جهان اسلام]]، توطئه دشمنان می‌داند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۲/۳۳۴ و ۱۳/۱۶۸.</ref> {{ببینید|متن=ببینید| ملی‌گرایی | قومیت}}؛ بر همین اساس ایشان تجزیه امپراتوری قدرتمند عثمانی به دولت‌های کوچک را در [[جنگ جهانی اول]]، توطئه استعمار و با هدف شکست قدرت اسلام ارزیابی می‌کرد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۳۷۵.</ref>؛ چنان‌که ایشان در دفاع از امت اسلامی، به مفاهیمی چون وطن اسلام،<ref>امام‌خمینی، ولایت فقیه، ۳۶.</ref> ملت اسلام،<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۶/۳۳۹.</ref> وطن مسلمانان<ref>امام‌خمینی، ولایت فقیه، ۷۲.</ref> و امت<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۴/۱۰۹.</ref> اشاره کرده و تشکیل حکومت جهانی اسلام را از اهداف بزرگ [[انقلاب اسلامی ایران]] به‌شمار آورده است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۳۲۷.</ref> با این حال، امام‌خمینی از نظر عملی و رفتار سیاسی، با توجه به واقعیت موجود و نظام حاکم بر جهان، حکومت اسلامی را در قلمرو دولت ایران تأسیس کرد و نهادهای حکومت را نیز در چارچوب آن سامان داد. ایشان در روابط خارجی نیز با قبول عضویت ایران در سازمان‌های بین‌المللی، روابط با دولت‌های اسلامی را با حفظ احترام متقابل در اولویت نخست قرار داد<ref>توحدی، قرائت امام‌خمینی از سیاست، ۱۷۹.</ref> {{ببینید|متن=ببینید| سیاست خارجی نظام جمهوری اسلامی ایران| سازمان ملل متحد | سازمان کنفرانس اسلامی}}. ایشان اختلاف میان حکومت‌های اسلامی را عامل همه عقب‌ماندگی‌های مسلمانان می‌دانست<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۵/۲۹۰–۲۹۲.</ref> و معتقد بود در صورتی که دولت‌های اسلامی به وظایف خود عمل کنند و بر محور کلمه اسلام جمع شوند، تمام مشکلات جهان اسلام حل می‌شود<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۸/۳۰۷.</ref> {{ببینید|متن=ببینید| وحدت | جهان اسلام}}.
# طرح حکومت اسلامی در اندیشه سیاسی امام‌خمینی مراحل مختلفی را پشت سر گذاشت. این مراحل عبارت‌اند از:
# طرح حکومت اسلامی در اندیشه سیاسی امام‌خمینی مراحل مختلفی را پشت سر گذاشت. این مراحل عبارت‌اند از:
## طرح حکومت اسلامی به صورت یک آرمان: امام‌خمینی نخست حکومت اسلامی را به صورت یک آرمان کلی مطرح کرد و حکومت فقها را در [[زمان غیبت]]، حکومتی مطلوب دانست که در پی تحقق قوانین الهی در جامعه است.<ref>امام‌خمینی، کشف اسرار، ۲۳۳–۲۳۵.</ref> ایشان ضمن بیان ویژگی‌های این حکومت به عنوان حکومتی آرمانی، مخالفت با حکومت‌های وقت را نیز تا برقراری زمینه تحقق چنین حکومتی، به مصلحت نمی‌دانست.<ref>امام‌خمینی، کشف اسرار، ۲۳۵.</ref> ## طرح حکومت اسلامی به صورت الگوی جایگزین و نقد سلطنت: امام‌خمینی در سال ۱۳۴۸ با نقد نظام سلطنتی موجود، به ارائه طرح حکومت اسلامی پرداخت و این حکومت را الگوی سیاسی مطلوب معرفی کرد {{ببینید|متن=ببینید|ولایت فقیه (کتاب)}}. ایشان بر این نظر بود که اگر ابعاد سیاسی اجتماعی اسلام، برای مردم تبیین شود، مردم از استقرار حکومت اسلامی استقبال خواهند کرد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۵/۳۰.</ref> در واقع امام‌خمینی راهکار تحقق حکومت اسلامی را آگاهی‌بخشی به مردم و نمایاندن تصویر درستی از اسلام می‌دانست که می‌تواند جامعه را اداره کند و در این راه، بر مسئولیت علما در انجام این [[تکلیف الهی]] تأکید می‌کرد.<ref>امام‌خمینی، ولایت فقیه، ۱۲۷–۱۲۸.</ref>
# طرح حکومت اسلامی به صورت یک آرمان: امام‌خمینی نخست حکومت اسلامی را به صورت یک آرمان کلی مطرح کرد و حکومت فقها را در [[زمان غیبت]]، حکومتی مطلوب دانست که در پی تحقق قوانین الهی در جامعه است.<ref>امام‌خمینی، کشف اسرار، ۲۳۳–۲۳۵.</ref> ایشان ضمن بیان ویژگی‌های این حکومت به عنوان حکومتی آرمانی، مخالفت با حکومت‌های وقت را نیز تا برقراری زمینه تحقق چنین حکومتی، به مصلحت نمی‌دانست.<ref>امام‌خمینی، کشف اسرار، ۲۳۵.</ref>  
## طرح حکومت اسلامی در قالب نظام جمهوری اسلامی: در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی، امام‌خمینی با دفاع از شکل و قالب جمهوری اسلامی و طرح ابعاد و ویژگی‌های آن تلاش کرد تا آن را به صورت نظامی مشروع در ایران مستقر سازد.<ref>فوزی، اندیشه‌های سیاسی و مدیریت از دیدگاه امام‌خمینی، ۱۰۱.</ref> ایشان استقرار چنین نظامی را مشروط به تدوین قانون اساسی متناسب با آن و متکی بر قانون اسلام و بر پایه آرای عمومی و قوانین اسلامی می‌پذیرفت.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۵/۲۰۴.</ref>
# طرح حکومت اسلامی به صورت الگوی جایگزین و نقد سلطنت: امام‌خمینی در سال ۱۳۴۸ با نقد نظام سلطنتی موجود، به ارائه طرح حکومت اسلامی پرداخت و این حکومت را الگوی سیاسی مطلوب معرفی کرد {{ببینید|متن=ببینید|ولایت فقیه (کتاب)}}. ایشان بر این نظر بود که اگر ابعاد سیاسی اجتماعی اسلام، برای مردم تبیین شود، مردم از استقرار حکومت اسلامی استقبال خواهند کرد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۵/۳۰.</ref> در واقع امام‌خمینی راهکار تحقق حکومت اسلامی را آگاهی‌بخشی به مردم و نمایاندن تصویر درستی از اسلام می‌دانست که می‌تواند جامعه را اداره کند و در این راه، بر مسئولیت علما در انجام این [[تکلیف الهی]] تأکید می‌کرد.<ref>امام‌خمینی، ولایت فقیه، ۱۲۷–۱۲۸.</ref>
# طرح حکومت اسلامی در قالب نظام جمهوری اسلامی: در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی، امام‌خمینی با دفاع از شکل و قالب جمهوری اسلامی و طرح ابعاد و ویژگی‌های آن تلاش کرد تا آن را به صورت نظامی مشروع در ایران مستقر سازد.<ref>فوزی، اندیشه‌های سیاسی و مدیریت از دیدگاه امام‌خمینی، ۱۰۱.</ref> ایشان استقرار چنین نظامی را مشروط به تدوین قانون اساسی متناسب با آن و متکی بر قانون اسلام و بر پایه آرای عمومی و قوانین اسلامی می‌پذیرفت.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۵/۲۰۴.</ref>


== حقوق متقابل حکومت و مردم ==
== حقوق متقابل حکومت و مردم ==
confirmed، templateeditor
۶۲۹

ویرایش