زن: تفاوت میان نسخه‌ها

در [[جزیرةالعرب]] پیش از [[اسلام]]، زنان از بسیاری [[حقوق اجتماعی]] و [[حقوق فردی|فردی]] ازجمله از حق [[ارث]] محروم بودند<ref>طباطبایی، المیزان، ۲/۲۶۷ ـ ۲۶۸؛ ۱۲/۲۷۶ ـ ۲۷۷ و ۲۰/۲۱۴.</ref>، فرزند دختر مایه ننگ و سرافکندگی [[خانواده]] محسوب می‌شد<ref>باهنر و هاشمی رفسنجانی، جهان در عصر بعثت، ۱۵.</ref> و به تعبیر [[قرآن کریم]] هنگامی که پدری از تولد دخترش با خبر می‌شد از شدت ناراحتی رخسارش سیاه می‌شد و به این می‌اندیشید که آیا با ذلت، دختر را نگه دارد یا اینکه او را زنده به گور کند<ref>نحل، ۵۸ ـ ۵۹.</ref> {{ببینید|حقوق زن}}. زن افزون بر نگاه کلی به او از ابعاد گوناگون ازجمله شخصیت و جایگاه، حقوق اجتماعی و سیاسی و اقتصادی، وظایف و مسئولیت‌ها و ده‌ها مسئله دیگر قابل مطالعه و بررسی است و نگاه متفاوت به زن در هر یک از این حوزه‌ها، جایگاه و نقش وی درجامعه را نیز متمایز می‌سازد {{ببینید|حقوق زن؛ خانواده؛ مادر؛ ازدواج؛ حضانت؛ طلاق}}.

در سال ۱۳۴۱ [[لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی]] مطرح شد. بر اساس این لایحه، زنان اجازه شرکت در انتخابات و نامزدشدن برای [[انتخابات]] را پیدا می‌کردند<ref>حسینیان، سه سال ستیز مرجعیت شیعه ۱۳۴۱ ـ ۱۳۴۳، ۱۳۹.</ref>. امام‌خمینی این لایحه را مخالف [[قانون اساسی]] و [[شریعت اسلام|شریعت]] دانست و بر اساس مبانی فکری خود ‌کوشید از این اقدامات خودسرانه و خلاف قانون حاکم نامشروع جلوگیری کند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۷۸، ۸۰ و ۱۱۱.</ref> {{ببینید|انجمن‌های ایالتی و ولایتی}}. ایشان در مقطعی در سال‌های ۱۳۴۱ ـ ۱۳۴۳ [[حق رأی]] و انتخاب‌کردن و انتخاب‌شدن زنان را مخالفت با [[اسلام]] اعلام کرد؛ زیرا آن را تعبیرات فریبنده‌ای از طرف حاکمان و بانیان وابسته به [[غرب]] می‌دانست که حاصل آن بدبختی و [[فساد]] و فحشاست<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۸۲ و ۱۴۹.</ref>. ایشان با حضور اجتماعی‌ای که همراه با سوء استفاده‌های سیاسی و خدشه‌ به کرامت انسانی زن باشد، مخالفت می‌کرد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۱۴۷ ـ ۱۴۹ و ۱۰/۵ ـ ۶، ۱۹.</ref>؛ اما پس از [[پیروزی انقلاب اسلامی]] و با تغییر این شرایط، نه تنها این [[حقوق]] را به رسمیت شناخت، بلکه به آن، صورت [[تکلیف شرعی]] هم بخشید و حضور زنان در عرصه‌های [[انقلاب]] و دخالت در امور مختلف را به صورت یک وظیفه و حق مطرح کرد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۸/۳۸۴ و ۱۹/۱۸۳ ـ ۱۸۴.</ref> {{ببینید|انتخابات}}. امام‌خمینی بر این باور بود که در زمان [[حکومت پهلوی]]، به زنان مانند مردان [[ظلم و ستم]] شد و زن بیش از مرد از حقوق انسانی و اجتماعی‌اش محروم بود<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۳۷۰.</ref> و رژیم پهلوی با اقدامات ضد فرهنگی و شعار [[آزادی زنان]] و بیرون‌کشیدن آنان از محیط خانه می‌خواست زنان از تربیت فرزندانی با هویت و شخصیت اسلامی دور شوند و با سپردن آنان به [[مهد کودک]] و شیرخوارگاه‌ها، این کودکان در راستای سیاست‌های رژیم تربیت‌شوند و در مسیر اراده او عمل کنند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۸/۳۵۵ و ۳۶۲ ـ ۳۶۴.</ref>. ایشان با اعتقاد به اینکه این طرح موضوعی فرعی و مقدمه‌ای برای تشدید برنامه‌های ضد اسلامی پهلوی است و اصل نظر، مخالفت و مقابله با [[اسلام]] است، ورود زنان به صحنه سیاسی‌اجتماعی را در آن شرایط، زمینه‌سازِ گسترش فساد و [[فحشا]] دانست و هدف [[دولت]] از این امر را نه گسترش مشارکت سیاسی زنان، بلکه گسترش بی‌بند و باری و فحشا در [[جامعه]] و شیطنت برشمرد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۱۴۷ ـ ۱۴۹ و ۲۰۹.</ref>. ایشان پس از انقلاب در برابر کسانی که خواهان سلب حق زنان در انتخاب‌کردن و انتخاب‌شدن بودند، تأکید کرد که سلب این حق خلاف [[شرع]] است و در رژیم گذشته همه کارهای مجلس [[حرام]] بود، نه اینکه اشکالی در شرکت زنان بود و امروز شرکت آنان مانند مردان، عقلی و انسانی است<ref>← هاشمی رفسنجانی، کارنامه و خاطرات، ۴۸۲.</ref>.

# زن مظهر انسان‌سازی: امام‌خمینی ضمن ایجاد خودباوری و اعتماد به نفس در زنان، آنان را همانند [[قرآن]] انسان‌ساز معرفی می‌کرد و معتقد بود اگر زنانِ انسان‌ساز از ملتی گرفته شوند، آن [[ملت]] رو به فروپاشی خواهند رفت<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۶/۳۰۰ ـ ۳۰۱.</ref>. به اعتقاد ایشان زن مبدأ همه سعادت‌هاست و پرورش‌دهنده و مربی بزرگ‌زنان و بزرگ‌مردان است و به تعبیر ایشان از دامن زن است که مرد به معراج می‌رود<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۷/۳۴۱.</ref>. در نظام تربیتی امام‌خمینی نهاد خانواده جایگاه ویژه‌ای دارد و مبدأ بروز و ظهور [[عواطف انسانی]] و رکن اصلی جامعه است و زن عنصر اصلی تشکیل خانواده محسوب می‌شود و نقش اساسی و زیربنایی دارد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۸/۳۶۳ و ۱۵/۲۴۵.</ref> {{ببینید|خانواده}}. ایشان به زن در جایگاه[مادر توجه کرده و معتقد است زن باید در محیط [[خانه]]، مایه [[آرامش]] و [[آسایش]] فرزندانش باشد و در دامن پرمهر خود فرزندان سالم از لحاظ جسمی و روحی [[تربیت]] کند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۷/۴۴۵؛ ۸/۳۶۳ و ۱۵/۲۴۵.</ref> و [[صلاح]] و [[فساد]] یک جامعه از صلاح و فساد زنان سرچشمه می‌گیرد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۶/۱۹۲.</ref> {{ببینید|مادر}}.

امام‌خمینی با توجه به اهمیتی که برای جایگاه زن قائل است، روز ولادت [[فاطمه زهرا(س)]] را [[روز زن]] خواند و زهد و [[تقوا]] و عفافی ایشان را، سرمشق زنان دانست<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۰/۶.</ref>. ایشان معتقد بود از دامن چنین زنی، دختری [[تربیت]] می‌شود که در مقابل حکومت‌های ستمگر می‌ایستد و آنان را محکوم می‌کند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۷/۳۴۰.</ref> {{ببینید|حضرت فاطمه زهرا(س)}}؛ ‌چنان‌که به اعتقاد امام‌خمینی زینب کبری(س) در نقش پرچم‌دار بزرگ [[نهضت حسینی]] و چهره‌ای سیاسی و انقلابی از زن مسلمان، الگوی عملی و ملموس زنان خواهد بود و زن مسلمان باید با تمسک به این الگوها و با حضور خود در عرصه‌های مختلف جامعه ازجمله حضور در جبهه جنگ حق علیه باطل در حفظ اسلام بکوشد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۷/۵۴ ـ ۵۷.</ref> {{ببینید|حضرت زینب‌ کبرا(س)}}. [[حضرت مریم(ع)]]، مادر [[حضرت عیسی(ع)]] از دیگر زنان شایسته و برتر در نظر امام‌خمینی است. ایشان از مریم(ع) به مریم عذرا و صدیقه حورا یاد کرده و صلوات و سلام خداوند را بر وی که با نفخه الهی چنین فرزند بزرگی را به تشنگان [[رحمت الهی]] تسلیم کرد، فرستاده است<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ‌۵/۲۷۲.</ref>؛ نیز یادآور شده [[قرآن کریم]]، مریم(ع) را منزه و پاک شمرده و از حریم مقدس وی در برابر مخالفان دفاع کرده<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۵/۲۵۵؛ ۱۱/۳۳ و ۲۰/۴۱۱.</ref> و به سخنان ناروای بدخواهان پاسخ داده است<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۰/۴۱۱.</ref>؛ چنان‌که آن حضرت را همانند [[اولیا]] و [[انسان‌های کامل]]، شایسته تجسم [[فرشته]] خداوند بر وی شمرده است<ref>امام‌خمینی، آداب الصلاة، ۳۴۲.</ref> و از این‌رو از [[مسیحیان]] جهان می‌خواهد که دَین خود را به مسلمانان ادا و از [[مظلومیت]] آنان [[دفاع]] کنند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۵/۲۷۲.</ref>.