۱۴٬۶۵۲
ویرایش
جز (added Category:مقالههای بینیاز از جعبه اطلاعات using HotCat) |
جز (added Category:مقالههای جدید using HotCat) |
||
(۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''زن'''، شخصیت انسانی، نقش، جایگاه و [[حقوق | '''زن'''، شخصیت انسانی، نقش، جایگاه و حقوق سیاسی اجتماعی زنان. | ||
بر اساس آیات [[قرآن]] کریم، زن و مرد از نظر گوهر هستی و حقیقت وجودی، یکساناند و ملاک برتری آنان نه جنسشان، بلکه تقواست. [[پیامبر اکرم(ص)]] دختران را بهترین فرزندان انسان شمرد و امامان معصوم(ع) نیز همواره برای زنان احترام قائل بودند. | |||
به اعتقاد [[امامخمینی]] با ظهور [[اسلام]]، زنان از ستمهایی که در دوره جاهلیت بر آنان میرفت، نجات یافتند و اسلام نه تنها با [[آزادی]] زن موافق است، بلکه خود پایهگذار آزادی زن در همه ابعاد وجودی اوست. | |||
به اعتقاد امامخمینی، نگرش به زن در عصر پهلوی، نگرشی ابزاری و شیءگونه بود و رژیم میخواست زنان را به منزله کالایی درآورد و به اسم آزادی آنان را به تباهی و فحشا بکشاند اما زنان با یک تحول روحی و فکری درباره سرنوشت خود و [[خانواده]] خود و اسلام احساس [[مسئولیت]] کردند و توطئههای رژیم و غرب را نقش بر آب کردند و دوشادوش مردان به مبارزه علیه رژیم پهلوی پرداختند. | |||
با شکلگیری [[جمهوری اسلامی]] به رهبری امامخمینی، نقطه عطفی در بازیابی هویت اصیل زن مسلمان در ابعاد وجودی او و نیز حقوق و وظایف آنان حاصل شد که در اصول ۲۰ و ۲۱ [[قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران]] بیان شدهاست. در دیدگاه امامخمینی، [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی]] باعث نجات زنان از نقشههای دوره [[طاغوت]]، آزادی آنان در چارچوب عفت عمومی و دخالت و فعالیت آنان در مسائل کشور و سرنوشت خود شد. | |||
در سخن و [[اخلاق و سیره امامخمینی|سیره عملی امامخمینی]]، از موضوعات مهم و حیاتی در مورد زنان، الگوطلبی و الگوسازی و نقش مهم آن در شکلگیری شخصیت زنان است و ایشان بدین منظور روز ولادت [[حضرت فاطمه زهرا(س)|فاطمه زهرا(س)]] را روز زن خواند و [[زهد]] و [[تقوا]] و عفاف ایشان را، سرمشق زنان دانست. | |||
== معنی == | == معنی == | ||
خط ۵۲: | خط ۶۲: | ||
با بررسی [[سخنان امامخمینی]] میتوان برای زنان دو نقش [[انسانسازی]] و [[مسئولیت اجتماعی]] قائل شد: | با بررسی [[سخنان امامخمینی]] میتوان برای زنان دو نقش [[انسانسازی]] و [[مسئولیت اجتماعی]] قائل شد: | ||
# زن مظهر انسانسازی: امامخمینی ضمن ایجاد خودباوری و اعتماد به نفس در زنان، آنان را همانند [[قرآن]] انسانساز معرفی میکرد و معتقد بود اگر زنانِ انسانساز از ملتی گرفته شوند، آن [[ملت]] رو به فروپاشی خواهند رفت.<ref>امامخمینی، صحیفه، ۶/۳۰۰–۳۰۱.</ref> به اعتقاد ایشان زن مبدأ همه سعادتهاست و پرورشدهنده و مربی بزرگزنان و بزرگمردان است و به تعبیر ایشان از دامن زن است که مرد به معراج میرود.<ref>امامخمینی، صحیفه، ۷/۳۴۱.</ref> در نظام تربیتی امامخمینی نهاد خانواده جایگاه ویژهای دارد و مبدأ بروز و ظهور [[عواطف انسانی]] و رکن اصلی جامعه است و زن عنصر اصلی تشکیل خانواده محسوب میشود و نقش اساسی و زیربنایی دارد<ref>امامخمینی، صحیفه، ۸/۳۶۳ و ۱۵/۲۴۵.</ref> {{ببینید|متن=ببینید|خانواده}}. ایشان به زن در جایگاه [[مادر]] توجه کرده و معتقد است زن باید در محیط [[خانه]]، مایه [[آرامش]] و [[آسایش]] فرزندانش باشد و در دامن پرمهر خود فرزندان سالم از لحاظ جسمی و روحی [[تربیت]] کند<ref>امامخمینی، صحیفه، ۷/۴۴۵؛ ۸/۳۶۳ و ۱۵/۲۴۵.</ref> و [[صلاح]] و [[فساد]] یک جامعه از صلاح و فساد زنان سرچشمه میگیرد<ref>امامخمینی، صحیفه، ۱۶/۱۹۲.</ref> {{ببینید|متن=ببینید|مادر}}. | # زن مظهر انسانسازی: امامخمینی ضمن ایجاد [[خودباوری]] و اعتماد به نفس در زنان، آنان را همانند [[قرآن]] انسانساز معرفی میکرد و معتقد بود اگر زنانِ انسانساز از ملتی گرفته شوند، آن [[ملت]] رو به فروپاشی خواهند رفت.<ref>امامخمینی، صحیفه، ۶/۳۰۰–۳۰۱.</ref> به اعتقاد ایشان زن مبدأ همه سعادتهاست و پرورشدهنده و مربی بزرگزنان و بزرگمردان است و به تعبیر ایشان از دامن زن است که مرد به معراج میرود.<ref>امامخمینی، صحیفه، ۷/۳۴۱.</ref> در نظام تربیتی امامخمینی نهاد خانواده جایگاه ویژهای دارد و مبدأ بروز و ظهور [[عواطف انسانی]] و رکن اصلی جامعه است و زن عنصر اصلی تشکیل خانواده محسوب میشود و نقش اساسی و زیربنایی دارد<ref>امامخمینی، صحیفه، ۸/۳۶۳ و ۱۵/۲۴۵.</ref> {{ببینید|متن=ببینید|خانواده}}. ایشان به زن در جایگاه [[مادر]] توجه کرده و معتقد است زن باید در محیط [[خانه]]، مایه [[آرامش]] و [[آسایش]] فرزندانش باشد و در دامن پرمهر خود فرزندان سالم از لحاظ جسمی و روحی [[تربیت]] کند<ref>امامخمینی، صحیفه، ۷/۴۴۵؛ ۸/۳۶۳ و ۱۵/۲۴۵.</ref> و [[صلاح]] و [[فساد]] یک جامعه از صلاح و فساد زنان سرچشمه میگیرد<ref>امامخمینی، صحیفه، ۱۶/۱۹۲.</ref> {{ببینید|متن=ببینید|مادر}}. | ||
# مسئولیتهای اجتماعی: امامخمینی معتقد است زنان در حفظ [[اسلام]] و [[نهضت اسلامی]] مسئولاند<ref>امامخمینی، صحیفه، ۷/۴۴۸؛ ۸/۲۰۸ و ۱۰/۷۵.</ref> و باید بر آنچه در [[جامعه]] و [[نظام اسلامی]] میگذرد و تلاش برای حسن اجرای امور، نظارت فعال و متعهدانه داشته باشند.<ref>امامخمینی، صحیفه، ۱۳/۱۹۲–۱۹۳.</ref> ایشان نقش زنان را در حفظ و پایداری اسلام و کشور مؤثر میدانست و حضور فعال آنان در اجتماع را ارزش برمیشمرد و ضمن تکریم و تحسین زنان، آنان را عضوی فعال در صحنههای مختلف معرفی میکرد و از آنان میخواست همانند مردان با حضور در جبهه علمی و فرهنگی<ref>امامخمینی، صحیفه، ۲۰/۹.</ref> و با مشارکت فعال و سالم در [[اجتماع]] و صحنههای مختلف [[جامعه]] از قبیل [[فرهنگ]]، [[سیاست]] و [[اقتصاد]] از کشور و [[اسلام]] دفاع کنند<ref>امامخمینی، صحیفه، ۱۲/۲۷۵ و ۱۹/۱۸۴.</ref> و در کنار مردان در امر سازندگی و پیشرفت کشور تلاش کنند تا ملتی مستقل و آزاد بسازند<ref>امامخمینی، صحیفه، ۷/۵۲۰–۵۲۱ و ۱۰/۷۶.</ref>؛ البته با این تأکید که شخصیت اجتماعی و کرامت انسانی زن مسلمان و حضور سازنده او در جامعه، تنها با حفظ همه جهات شرعی ازجمله حفظ شرف و [[عفاف]] و [[حجاب]]، ممکن است<ref>امامخمینی، صحیفه، ۷/۳۴۱–۳۴۲ و ۲۰/۷.</ref> و از اینرو همواره بر حجاب زنان تأکید میکرد<ref>امامخمینی، صحیفه، ۵/۵۴۱؛ ۶/۳۲۹ و ۱۹/۱۸۴–۱۸۵.</ref> | # مسئولیتهای اجتماعی: امامخمینی معتقد است زنان در حفظ [[اسلام]] و [[نهضت اسلامی]] مسئولاند<ref>امامخمینی، صحیفه، ۷/۴۴۸؛ ۸/۲۰۸ و ۱۰/۷۵.</ref> و باید بر آنچه در [[جامعه]] و [[نظام اسلامی]] میگذرد و تلاش برای حسن اجرای امور، نظارت فعال و متعهدانه داشته باشند.<ref>امامخمینی، صحیفه، ۱۳/۱۹۲–۱۹۳.</ref> ایشان نقش زنان را در حفظ و پایداری اسلام و کشور مؤثر میدانست و حضور فعال آنان در اجتماع را ارزش برمیشمرد و ضمن تکریم و تحسین زنان، آنان را عضوی فعال در صحنههای مختلف معرفی میکرد و از آنان میخواست همانند مردان با حضور در جبهه علمی و فرهنگی<ref>امامخمینی، صحیفه، ۲۰/۹.</ref> و با مشارکت فعال و سالم در [[اجتماع]] و صحنههای مختلف [[جامعه]] از قبیل [[فرهنگ]]، [[سیاست]] و [[اقتصاد]] از کشور و [[اسلام]] دفاع کنند<ref>امامخمینی، صحیفه، ۱۲/۲۷۵ و ۱۹/۱۸۴.</ref> و در کنار مردان در امر سازندگی و پیشرفت کشور تلاش کنند تا ملتی مستقل و آزاد بسازند<ref>امامخمینی، صحیفه، ۷/۵۲۰–۵۲۱ و ۱۰/۷۶.</ref>؛ البته با این تأکید که شخصیت اجتماعی و کرامت انسانی زن مسلمان و حضور سازنده او در جامعه، تنها با حفظ همه جهات شرعی ازجمله حفظ شرف و [[عفاف]] و [[حجاب]]، ممکن است<ref>امامخمینی، صحیفه، ۷/۳۴۱–۳۴۲ و ۲۰/۷.</ref> و از اینرو همواره بر حجاب زنان تأکید میکرد<ref>امامخمینی، صحیفه، ۵/۵۴۱؛ ۶/۳۲۹ و ۱۹/۱۸۴–۱۸۵.</ref> | ||
:{{ببینید|حجاب و نگاه}}. | :{{ببینید|حجاب و نگاه}}. | ||
خط ۵۹: | خط ۶۹: | ||
در دوره [[حکومت پهلوی]]، زن غربی الگوی زن متمدن مطرح میشد؛ الگویی که اساس آن، آزادیهای نامحدود و حذف الزامات اخلاقی در حضور و تعاملات اجتماعی بود.<ref>مکی، تاریخ بیستساله ایران، ۶/۱۵۷؛ کار، مشارکت سیاسی زنان، ۲۴–۲۵.</ref> در سخن و [[سیره عملی امامخمینی]]، از موضوعات مهم و حیاتی در مورد زنان، الگوطلبی و الگوسازی و نقش مهم آن در شکلگیری شخصیت زنان است.<ref>مرتضوی، امامخمینی و الگوهای دینشناختی در مسایل زنان، ۲۹.</ref> امامخمینی، [[خدیجه کبری(س)]] را زنی شایسته و الگو میخواند که در آن شرایط دشوار نخستین زنی بود که به [[پیامبر اکرم(ص)]] ایمان آورد<ref>امامخمینی، صحیفه، ۵/۳۶؛ ۱۶/۳۰۰ و ۱۷/۴۷۳–۴۷۴.</ref>؛ چنانکه با اشاره به دشواریهای تحمیلشده بر مردم در جریان [[جنگ تحمیلی عراق علیه ایران]] و کمبود و گرانی کالاهای ضروری، به زنان توصیه کرد با اقتدا به خدیجه کبری (س) در استقامت در برابر دشمنان اسلام و [[محاصره اقتصادی]] مسلمانان به دست [[کفار قریش]] در [[شعب ابیطالب]]، سختیها را بر خود هموار سازند و در ادامه افزود [[مسلمانان]] در آن شرایط دشوار برای ادامه زندگی مشک را در آب نهادند و برای استفاده از چربی، آن مشک را میمکیدند.<ref>امامخمینی، صحیفه، ۱۷/۴۷۳–۴۷۵.</ref> ایشان همچنین [[فاطمه زهرا(س)]] را نمونه زن عالم و الگوی برازنده و فراگیر میخواند و معتقد بود ایشان زنی است که دارای تمام هویتهای کمالی انسان<ref>امامخمینی، صحیفه، ۷/۳۳۷ و ۱۶/۱۹۲.</ref> و دارای فضایل همتراز با فضایل [[پیامبر اکرم(ص)]] و خاندانش است<ref>امامخمینی، صحیفه، ۱۲/۲۷۴.</ref>؛ بنابراین زن مسلمان با تمسک به این الگو به مرتبه والایی از تعالی اخلاقی، روحی و معنوی دست مییابد.<ref>امامخمینی، صحیفه، ۱۹/۱۸۴.</ref> | در دوره [[حکومت پهلوی]]، زن غربی الگوی زن متمدن مطرح میشد؛ الگویی که اساس آن، آزادیهای نامحدود و حذف الزامات اخلاقی در حضور و تعاملات اجتماعی بود.<ref>مکی، تاریخ بیستساله ایران، ۶/۱۵۷؛ کار، مشارکت سیاسی زنان، ۲۴–۲۵.</ref> در سخن و [[سیره عملی امامخمینی]]، از موضوعات مهم و حیاتی در مورد زنان، الگوطلبی و الگوسازی و نقش مهم آن در شکلگیری شخصیت زنان است.<ref>مرتضوی، امامخمینی و الگوهای دینشناختی در مسایل زنان، ۲۹.</ref> امامخمینی، [[خدیجه کبری(س)]] را زنی شایسته و الگو میخواند که در آن شرایط دشوار نخستین زنی بود که به [[پیامبر اکرم(ص)]] ایمان آورد<ref>امامخمینی، صحیفه، ۵/۳۶؛ ۱۶/۳۰۰ و ۱۷/۴۷۳–۴۷۴.</ref>؛ چنانکه با اشاره به دشواریهای تحمیلشده بر مردم در جریان [[جنگ تحمیلی عراق علیه ایران]] و کمبود و گرانی کالاهای ضروری، به زنان توصیه کرد با اقتدا به خدیجه کبری (س) در استقامت در برابر دشمنان اسلام و [[محاصره اقتصادی]] مسلمانان به دست [[کفار قریش]] در [[شعب ابیطالب]]، سختیها را بر خود هموار سازند و در ادامه افزود [[مسلمانان]] در آن شرایط دشوار برای ادامه زندگی مشک را در آب نهادند و برای استفاده از چربی، آن مشک را میمکیدند.<ref>امامخمینی، صحیفه، ۱۷/۴۷۳–۴۷۵.</ref> ایشان همچنین [[فاطمه زهرا(س)]] را نمونه زن عالم و الگوی برازنده و فراگیر میخواند و معتقد بود ایشان زنی است که دارای تمام هویتهای کمالی انسان<ref>امامخمینی، صحیفه، ۷/۳۳۷ و ۱۶/۱۹۲.</ref> و دارای فضایل همتراز با فضایل [[پیامبر اکرم(ص)]] و خاندانش است<ref>امامخمینی، صحیفه، ۱۲/۲۷۴.</ref>؛ بنابراین زن مسلمان با تمسک به این الگو به مرتبه والایی از تعالی اخلاقی، روحی و معنوی دست مییابد.<ref>امامخمینی، صحیفه، ۱۹/۱۸۴.</ref> | ||
امامخمینی با توجه به اهمیتی که برای جایگاه زن قائل است، روز ولادت [[فاطمه زهرا(س)]] را [[روز زن]] خواند و زهد و [[تقوا]] و عفافی ایشان را، سرمشق زنان دانست.<ref>امامخمینی، صحیفه، ۲۰/۶.</ref> ایشان معتقد بود از دامن چنین زنی، دختری [[تربیت]] میشود که در مقابل حکومتهای ستمگر میایستد و آنان را محکوم میکند<ref>امامخمینی، صحیفه، ۷/۳۴۰.</ref> {{ببینید|حضرت فاطمه زهرا (س)}}. | امامخمینی با توجه به اهمیتی که برای جایگاه زن قائل است، روز ولادت [[فاطمه زهرا(س)]] را [[روز زن]] خواند و زهد و [[تقوا]] و عفافی ایشان را، سرمشق زنان دانست.<ref>امامخمینی، صحیفه، ۲۰/۶.</ref> ایشان معتقد بود از دامن چنین زنی، دختری [[تربیت]] میشود که در مقابل حکومتهای ستمگر میایستد و آنان را محکوم میکند<ref>امامخمینی، صحیفه، ۷/۳۴۰.</ref> {{ببینید|حضرت فاطمه زهرا(س)}}. | ||
چنانکه به اعتقاد امامخمینی [[زینب کبری(س)]] در نقش پرچمدار بزرگ [[نهضت حسینی]] و چهرهای سیاسی و انقلابی از زن مسلمان، الگوی عملی و ملموس زنان خواهد بود و زن مسلمان باید با تمسک به این الگوها و با حضور خود در عرصههای مختلف جامعه ازجمله حضور در جبهه جنگ حق علیه باطل در حفظ اسلام بکوشد<ref>امامخمینی، صحیفه، ۱۷/۵۴–۵۷.</ref> [[حضرت مریم(ع)]]، مادر [[حضرت عیسی(ع)]] از دیگر زنان شایسته و برتر در نظر امامخمینی است. ایشان از مریم (ع) به مریم عذرا و صدیقه حورا یاد کرده و صلوات و سلام خداوند را بر وی که با نفخه الهی چنین فرزند بزرگی را به تشنگان [[رحمت الهی]] تسلیم کرد، فرستادهاست<ref>امامخمینی، صحیفه، ۵/۲۷۲.</ref>؛ نیز یادآور شده [[قرآن کریم]]، مریم (ع) را منزه و پاک شمرده و از حریم مقدس وی در برابر مخالفان دفاع کرده<ref>امامخمینی، صحیفه، ۵/۲۵۵؛ ۱۱/۳۳ و ۲۰/۴۱۱.</ref> و به سخنان ناروای بدخواهان پاسخ دادهاست<ref>امامخمینی، صحیفه، ۲۰/۴۱۱.</ref>؛ چنانکه آن حضرت را همانند [[اولیا]] و [[انسانهای کامل]]، شایسته تجسم [[فرشته]] خداوند بر وی شمردهاست<ref>امامخمینی، آداب الصلاة، ۳۴۲.</ref> و از اینرو از [[مسیحیان]] جهان میخواهد که دَین خود را به مسلمانان ادا و از [[مظلومیت]] آنان [[دفاع]] کنند.<ref>امامخمینی، صحیفه، ۵/۲۷۲.</ref> | چنانکه به اعتقاد امامخمینی [[زینب کبری(س)]] در نقش پرچمدار بزرگ [[نهضت حسینی]] و چهرهای سیاسی و انقلابی از زن مسلمان، الگوی عملی و ملموس زنان خواهد بود و زن مسلمان باید با تمسک به این الگوها و با حضور خود در عرصههای مختلف جامعه ازجمله حضور در جبهه جنگ حق علیه باطل در حفظ اسلام بکوشد<ref>امامخمینی، صحیفه، ۱۷/۵۴–۵۷.</ref> [[حضرت مریم(ع)]]، مادر [[حضرت عیسی(ع)]] از دیگر زنان شایسته و برتر در نظر امامخمینی است. ایشان از مریم (ع) به مریم عذرا و صدیقه حورا یاد کرده و صلوات و سلام خداوند را بر وی که با نفخه الهی چنین فرزند بزرگی را به تشنگان [[رحمت الهی]] تسلیم کرد، فرستادهاست<ref>امامخمینی، صحیفه، ۵/۲۷۲.</ref>؛ نیز یادآور شده [[قرآن کریم]]، مریم (ع) را منزه و پاک شمرده و از حریم مقدس وی در برابر مخالفان دفاع کرده<ref>امامخمینی، صحیفه، ۵/۲۵۵؛ ۱۱/۳۳ و ۲۰/۴۱۱.</ref> و به سخنان ناروای بدخواهان پاسخ دادهاست<ref>امامخمینی، صحیفه، ۲۰/۴۱۱.</ref>؛ چنانکه آن حضرت را همانند [[اولیا]] و [[انسانهای کامل]]، شایسته تجسم [[فرشته]] خداوند بر وی شمردهاست<ref>امامخمینی، آداب الصلاة، ۳۴۲.</ref> و از اینرو از [[مسیحیان]] جهان میخواهد که دَین خود را به مسلمانان ادا و از [[مظلومیت]] آنان [[دفاع]] کنند.<ref>امامخمینی، صحیفه، ۵/۲۷۲.</ref> | ||
خط ۱۲۸: | خط ۱۳۸: | ||
== پیوند به بیرون == | == پیوند به بیرون == | ||
فرشته مقوم، [https://books.khomeini.ir/books/10006/51/ زن]، دانشنامه | فرشته مقوم، [https://books.khomeini.ir/books/10006/51/ زن]، [[دانشنامه امامخمینی]]، ج۶، ص۵۱–۶۰. | ||
[[رده:مقالههای تأییدشده]] | [[رده:مقالههای تأییدشده]] | ||
[[رده:مقالههای جلد ششم دانشنامه]] | [[رده:مقالههای جلد ششم دانشنامه امامخمینی]] | ||
[[رده:مقالههای بینیاز از جعبه اطلاعات]] | [[رده:مقالههای بینیاز از جعبه اطلاعات]] | ||
[[رده:مقالههای دارای لینک دانشنامه]] | |||
[[رده:مفاهیم اجتماعی]] | |||
[[رده:مقالههای دارای شناسه]] | |||
[[رده:مقالههای جدید]] |