فرار شاه: تفاوت میان نسخه‌ها

== پیامدهای خروج پهلوی ==

خروج پهلوی از کشور، باعث ضعیف‌شدن روحیه ارتش و شکاف فزاینده در میان آنان شد.<ref>جباری، گزارش زمستان ۵۷، ۱۶۲–۱۶۳.</ref> پس از [[تظاهرات تاسوعا و عاشورا|راهپیمایی اربعین حسینی]] (۲۹/۱۰/۱۳۵۷) که در آن میلیون‌ها نفر به [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب]] رأی اعتماد دادند و در قطعنامه پایانی خود خواستار خلع پهلوی از سلطنت، [[بازگشت امام‌خمینی به ایران|بازگشت امام‌خمینی]] و تشکیل [[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی]] شدند،<ref>هاشمی، کارنامه و خاطرات، ۱۵۵؛ اطلاعات، ۳۰/۱۰/۱۳۵۷، ۶ و ۸.</ref> روزنامه‌ها برای نخستین بار جزئیات سیاست جمهوری اسلامی را به‌طور مستقیم و به نقل از نزدیکان امام‌خمینی شرح دادند.<ref>اطلاعات، ۳/۱۱/۱۳۵۷، ۸.</ref>

امام‌خمینی در ۲۲ و ۲۳/۱۰/۱۳۵۷ با انتشار پیام‌هایی، از احتمال مقابله ارتش با مردم پس از خروج پهلوی از کشور سخن گفت و از آن ابراز نگرانی کرد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۵/۴۲۷ و ۴۳۴.</ref> این نگرانی از آنجا ناشی می‌شد که عده‌ای از فرماندهان ارتش، خواهان سرکوب اعتراضات مردم پس از خروج پهلوی از ایران بودند.<ref>هایزر، مأموریت مخفی، ۶۵ و ۱۰۹.</ref> این عده از افسرانِ بلندپایه [[قوای مسلح|نیروهای مسلح]]، معتقد بودند رفتن وی از ایران موجب تجزیه کشور خواهد شد؛ اگرچه این گروه در انجام‌شدن و موفقیت چنین اقدامی تردید داشتند.<ref>هایزر، مأموریت مخفی، ۱۰۹ و ۲۳۷؛ پهلوی، پاسخ به تاریخ، ۳۶۵؛ بازرگان، خاطرات، ۲/۲۹۸.</ref> در عین حال، بازگشت امام‌خمینی به ایران و سیر حوادث پس از آن، شکست کامل [[نظام سلطنتی]] را نوید می‌داد<ref>هاشمی رفسنجانی، کارنامه و خاطرات، ۱۷۶.</ref>؛ بنابراین ضعف روحیه ارتش پس از خروج پهلوی که عملاً بی‌سرپرست شده بود،<ref>جانزاده، خاطرات سیاسی سران رژیم پهلوی، ۲۳۳.</ref> به اضافه دعوت امام‌خمینی به همدلی میان ارتش و مردم و ملحق‌شدن ارتش به ملت<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۵/۴۲۷، ۴۳۴ و ۴۸۷.</ref> و همچنین شعارهای «ارتش برادر ماست» و «برادر ارتشی چرا برادرکشی» از سوی تظاهرکنندگان، موجب تسلیم‌شدن ارتش در برابر اراده ملت شد.<ref>بازرگان، خاطرات، ۲/۲۹۶.</ref> {{ببینید|انقلاب اسلامی ایران}}