۱۴٬۷۲۱
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (removed Category:مقاله های نیازمند ارزیابی; added Category:مقالههای دارای شناسه using HotCat) |
||
(۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''فهم قرآن'''، دستیابی به معانی و اهداف [[قرآن کریم]]. | '''فهم قرآن'''، دستیابی به معانی و اهداف [[قرآن کریم]]. | ||
قرآن کریم برای همگان فهمیدنی است؛ اگرچه دارای مراتبی است که هر کس به اندازه فهم خود از آن بهره میبرد. | |||
[[امامخمینی]] ضمن پذیرش قابل فهم بودن قرآن در کتابهای خود، به مراتب داشتن فهم قرآن اشاره کرده و معتقد است قرآن سفره گستردهای است که همه قشرهای بشر میتوانند از آن بهرهمند شوند. ایشان بر این باور است که فهم قرآن کریم برای همه افراد ممکن است و هر شخصی به اندازه استعداد خود میتواند از این سرچشمه معارف الهی بهره ببرد، ولی از آنجا که قرآن دارای مراتب طولی و بطونی است، مراتب بالای معارف آن را مختص اولیای الهی و راسخان در علم میشمارد. | |||
امامخمینی عوامل و شرایط بسیاری برای فهم قرآن مؤثر میداند از جمله: ۱- آشنایی با مقاصد کتاب الهی ۲- دانستن زبان قرآن ۳- [[تهذیب نفس|تزکیه نفس]] و [[زهد]] و رویگردانی از زیورهای دنیوی ۴- شخصیت و گرایشهای فکری افراد ۵- آشنایی با اشارات و تطبیقات قرآن. همچنین ایشان به برخی موانع فهم قرآن اشاره کرده است از جمله: [[گناه]]، [[حب دنیا|دنیادوستی]]، حجاب [[عجب|خودبینی]] و [[غرور]] علمی، جمود بر گفتههای مفسران و [[تعصب]] و تقلید کورکورانه. | |||
==مفهومشناسی== | ==مفهومشناسی== | ||
فهم به معنای شناساندن چیزی به قلب، دانستن،<ref>ابنمنظور، لسان العرب، ۱۲/۴۵۹؛ فیومی، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، ۴۸۲.</ref> زود شناختن<ref>فراهیدی، کتاب العین، ۴/۶۱.</ref> یا حالت و کیفیتی برای انسان است که به واسطه آن، معانی را درمییابد<ref>راغب، مفردات الفاظ القرآن، ۶۴۶.</ref> در [[معارف دینی]]، آمادگی ذهن برای پذیرفتن حق و انتقال از مقدمات به نتیجه است<ref>مجلسی، مرآة العقول فی شرح اخبار آلالرسول(ص)، ۷/۳۵۰.</ref> و فهم قرآن، کشف و دستیابی به معنا، مقصود و مراد خداوند است<ref>مطهری، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ۲۶/۵۱۱.</ref> امامخمینی فهم قرآن را دستیابی به مقصود و اهداف خداوند در [[نزول قرآن]] میداند.<ref>امامخمینی، آداب الصلاة، ۱۹۲ ـ ۱۹۳.</ref> | فهم به معنای شناساندن چیزی به قلب، دانستن،<ref>ابنمنظور، لسان العرب، ۱۲/۴۵۹؛ فیومی، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، ۴۸۲.</ref> زود شناختن<ref>فراهیدی، کتاب العین، ۴/۶۱.</ref> یا حالت و کیفیتی برای انسان است که به واسطه آن، معانی را درمییابد<ref>راغب، مفردات الفاظ القرآن، ۶۴۶.</ref> در [[معارف دینی]]، آمادگی ذهن برای پذیرفتن حق و انتقال از مقدمات به نتیجه است<ref>مجلسی، مرآة العقول فی شرح اخبار آلالرسول(ص)، ۷/۳۵۰.</ref> و فهم قرآن، کشف و دستیابی به معنا، مقصود و مراد خداوند است<ref>مطهری، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ۲۶/۵۱۱.</ref> امامخمینی فهم قرآن را دستیابی به مقصود و اهداف خداوند در [[نزول قرآن]] میداند.<ref>امامخمینی، آداب الصلاة، ۱۹۲ ـ ۱۹۳.</ref> | ||
خط ۱۳: | خط ۲۰: | ||
==امکان فهم== | ==امکان فهم== | ||
بیشتر اندیشمندان، فهم قرآن را برای عموم مردم ممکن میدانند؛<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۳/۸۶؛ خویی، البیان، ۲۶۵؛ آصفی، مقدمه البرهان فی تفسیر القرآن، ۱/۱۳</ref> زیرا قرآن به زبان رایج نازل شده و برای رساندن مقاصد و مدلول سخنان خود، طریق خاص و جدیدی را دنبال نکرده | بیشتر اندیشمندان، فهم قرآن را برای عموم مردم ممکن میدانند؛<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۳/۸۶؛ خویی، البیان، ۲۶۵؛ آصفی، مقدمه البرهان فی تفسیر القرآن، ۱/۱۳</ref> زیرا قرآن به زبان رایج نازل شده و برای رساندن مقاصد و مدلول سخنان خود، طریق خاص و جدیدی را دنبال نکرده است؛<ref>خویی، البیان، ۵۱۰.</ref> از اینرو در بسیاری از [[آیات]]<ref>محمد(ص)، ۲۴؛ نساء، ۸۲؛ حشر، ۲۱.</ref> و [[روایات]]<ref>طبرسی، الاحتجاج علی أهلاللجاج، ۱/۶۰.</ref> به تدبر در [[قرآن]] سفارش شده است. برخی بر این باورند که فهم قرآن کریم، نیازمند نصی از [[معصوم(ع)]] است و معنای دقیق آن، بدون روایت، دستیافتنی نیست<ref>← بحرانی، الحدائق الناضرة فی احکام العترة الطاهره(ع)، ۱/۲۷ ـ ۳۲؛ آصفی، مقدمه البرهان فی تفسیر القرآن، ۱/۸.</ref> و بر اساس ظاهر برخی روایات،<ref>حر عاملی، الفصول المهمة فی اصول الائمه(ع)، ۲۷/۱۸۵.</ref> فهم آن ویژه مخاطبان اصلی قرآن است.<ref>← حمود، ابهی المداد فی شرح مؤتمر علماء البغداد، ۲/۱۲۴.</ref> | ||
امامخمینی بر این باور است که فهم قرآن کریم برای همه افراد ممکن است و هر شخصی به اندازه استعداد خود میتواند از این سرچشمه [[معارف الهی]] بهره ببرد.<ref>امامخمینی، آداب الصلاة، ۱۸۵؛ امامخمینی، صحیفه، ۱۴/۳۸۷ و ۱۸/۲۶۳.</ref> ایشان اساسا انگیزه نزول قرآن را در اختیار عموم مردم قرارگرفتن آن میداند تا همه به اندازه گنجایش و فراخور فکر و دانش خود از آن بهره ببرند؛<ref>امامخمینی، تفسیر حمد، ۱۷۰؛ امامخمینی، صحیفه، ۱۴/۳۸۸.</ref> چنانکه برداشتهای گوناگون [[فقها]]، [[محدثان]]، [[فیلسوفان]] و [[عارفان]] از آیات الهی را درست و پذیرفتنی میداند؛<ref>امامخمینی، آداب الصلاة، ۱۸۵.</ref> ولی از آنجاکه قرآن دارای مراتب طولی و بطونی است، مراتب بالای معارف آن را مختص [[اولیای الهی]] و راسخان در علم میشمارد<ref>امامخمینی، آداب الصلاة، ۱۸۱.</ref> | امامخمینی بر این باور است که فهم قرآن کریم برای همه افراد ممکن است و هر شخصی به اندازه استعداد خود میتواند از این سرچشمه [[معارف الهی]] بهره ببرد.<ref>امامخمینی، آداب الصلاة، ۱۸۵؛ امامخمینی، صحیفه، ۱۴/۳۸۷ و ۱۸/۲۶۳.</ref> ایشان اساسا انگیزه نزول قرآن را در اختیار عموم مردم قرارگرفتن آن میداند تا همه به اندازه گنجایش و فراخور فکر و دانش خود از آن بهره ببرند؛<ref>امامخمینی، تفسیر حمد، ۱۷۰؛ امامخمینی، صحیفه، ۱۴/۳۸۸.</ref> چنانکه برداشتهای گوناگون [[فقها]]، [[محدثان]]، [[فیلسوفان]] و [[عارفان]] از آیات الهی را درست و پذیرفتنی میداند؛<ref>امامخمینی، آداب الصلاة، ۱۸۵.</ref> ولی از آنجاکه قرآن دارای مراتب طولی و بطونی است، مراتب بالای معارف آن را مختص [[اولیای الهی]] و راسخان در علم میشمارد<ref>امامخمینی، آداب الصلاة، ۱۸۱.</ref> | ||
خط ۶۳: | خط ۷۰: | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس|۲}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
خط ۱۲۳: | خط ۱۳۱: | ||
* نوری، ملاعلی، تعلیقات علی مفاتیح الغیب، چاپ شده در ضمن کتاب مفاتیح الغیب تألیف ملاصدرا، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، چاپ اول، ۱۳۶۳ش. | * نوری، ملاعلی، تعلیقات علی مفاتیح الغیب، چاپ شده در ضمن کتاب مفاتیح الغیب تألیف ملاصدرا، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، چاپ اول، ۱۳۶۳ش. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
ابوالفضل | ==پیوند به بیرون== | ||
* ابوالفضل یغمایی، [https://books.khomeini.ir/books/10008/49/ فهم قرآن]، [[دانشنامه امامخمینی]]، ج۸، ص۴۹-۵۷. | |||
[[رده:مقالههای | [[رده:مقالههای تأییدشده]] | ||
[[رده:مقالههای جلد هشتم دانشنامه امامخمینی]] | |||
[[رده:مقالههای دارای لینک دانشنامه]] | |||
[[رده:مقالههای بینیاز از جعبه اطلاعات]] | |||
[[رده:علوم قرآن]] | |||
[[رده:مقالههای دارای شناسه]] |