محمدعلی رحمانی: تفاوت میان نسخه‌ها

محمدعلی رحمانی در سال ۱۳۳۲ در قوچان زاده شد. پدر او، محمد رحمانی، فردی مذهبی، مبارز و از کسبه سرشناس قوچان بود که به دلیل همراهی با نهضت امام‌خمینی به گنبد کاووس تبعید شد.<ref>رحمانی، گفتگو؛ همو، رسالت.</ref> تبعید وی موجب شد رحمانی که از یازده‌سالگی، در حوزه علمیه قوچان و پس از آن در حوزه مشهد و مدرسه نواب،<ref>۱۳۴۲–۱۳۴۳.</ref> تحصیل علوم دینی را آغاز کرده بود، در سال ۱۳۴۴ به سفارش پدر خود و پنهانی به [[نجف]] سفر کند.<ref>سلیمی بنی و مظفری، ۲۹۸؛ رحمانی، حریم امام، ۴.</ref> وی به هنگام ورود [[امام‌خمینی]] به نجف در مهر ۱۳۴۴،<ref>مؤسسه تنظیم، ۵/۲۱۶.</ref> در نجف بود.<ref>رحمانی، گنجینه دل، ۲۷۶.</ref>

رحمانی در حوزه مشهد، ادبیات را نزد حجت هاشمی و در نجف، بخش عمده مقدمات را نزد عموی خود، رمضانعلی قوچانی خواند و درس‌های سطح را از سیدباقر مصطفوی کاشانی، [[حسین راستی کاشانی]]، [[غلامرضا رضوانی]] و سیدتقی قمی فراگرفت. او در درس [[تفسیر]] و [[فلسفه]] از [[محمد صادقی تهرانی]] بسیار بهره برد و [[شرح منظومه]] را نزد عباس قوچانی و بیشتر نزد غلامرضا رضوانی خواند. وی در دوره درس خارج، مدتی در درس اصول [[سیدابوالقاسم خویی|سیدابوالقاسم خوئی]] و نیز میرزاباقر زنجانی شرکت کرد؛ همچنین در درس خارج فقه امام‌خمینی و در بحث خمس سیدعبدالاعلی سبزواری حضور یافت.<ref>رحمانی، گفتگو.</ref> وی در سال‌های حضور در نجف، استادان دیگری مانند محمدعلی مدرس افغانی، سیدمحمدعلی ابطحی اصفهانی، محمدحسن قدیری، مجتبی لنکرانی و [[سیداسدالله مدنی]] نیز داشته است.<ref>سلیمی بنی و مظفری، ۲۹۸؛ رحمانی، رسالت.</ref>

مبارزه سیاسی رحمانی و آشنایی با روحانیان مبارز مانند [[سیدعلی خامنه‌ای]]، [[سیدعبدالکریم هاشمی‌نژاد]] و [[عباس واعظ طبسی]] از مدرسه نواب مشهد، با توزیع [[پیام‌ها و اعلامیه‌های امام‌خمینی|اعلامیه‌های امام‌خمینی]] و خواندن آن برای مردم آغاز شد.<ref>رحمانی، امام برای منفعت شخصی انقلاب نکرد، ۴.</ref> او در دوران نهضت، در جمع مبارزان [[دفتر امام‌خمینی]]، در [[نجف]] و [[قم]] بود و در داخل و خارج کشور فعالیت می‌کرد.<ref>سلیمی بنی و مظفری، ۲۹۹.</ref> وی به دلیل ارتباط عموی خود رمضانعلی قوچانی با بیت امام‌خمینی، از آغاز با بیت ایشان ارتباط داشت و رفت‌وآمد سیدمصطفی خمینی به خانه قوچانی، از همان آغاز موجب آشنایی رحمانی با [[سیدمصطفی خمینی|سیدمصطفی]] شد و با ورود [[سیداحمد خمینی]] به نجف، زمینه آشنایی با او نیز فراهم گردید.<ref>رحمانی، گنجینه دل، ۲۷۶؛ رحمانی، تاریخ ایرانی.</ref> در سفر سیداحمد خمینی به نجف، {{ببینید|سیداحمد خمینی}} به پیشنهاد امام‌خمینی، مباحثه علمی رحمانی با سیداحمد خمینی شروع شد و این آشنایی علمی، به دوستی و صمیمیت دوجانبه انجامید و تا بازگشت سیداحمد به ایران و پس از آن ادامه یافت.<ref>رحمانی، گنجینه دل، ۲۷۷–۲۷۹.</ref>

رحمانی در اواخر سال ۱۳۵۲<ref>مؤسسه تنظیم، ۱۱/۴۴۷.</ref> در یک مأموریت از سوی سیدمصطفی خمینی و برای پیگیری برخی مسائل، به ایران برگشت.<ref>رحمانی، تاریخ ایرانی.</ref> او در این سفر حامل امانت‌هایی از سوی امام‌خمینی بود؛ ازجمله چمدانی پر از کتاب و اعلامیه که باید به [[اکبر هاشمی رفسنجانی]] و [[حسینعلی منتظری]] می‌رساند.<ref>رحمانی، گنجینه دل، ۲۷۹؛ رحمانی، تاریخ ایرانی.</ref> وی پس از انجام مأموریت، به هنگام بازگشت به عراق به دلیل دستکاری در گذرنامه، دستگیر و ممنوع‌الخروج شد و به ناچار در ایران ماند.<ref>رحمانی، گنجینه دل، ۲۸۰.</ref> سندی از اسناد ساواک در تاریخ ۷/۱۱/۱۳۵۲، که نام رحمانی را محمدعلی رحمانی کوه‌دره‌ای ثبت کرده، از او به عنوان یکی از یاران و همراهان مجاهد امام‌خمینی در عراق نام برده است که چندی پیش در [[تهران]] دیده شده است. این سند، سفر او را به ایران غیرمجاز دانسته که احتمالاً با هدف انجام مأموریت است و بر همین اساس دستگیری و بازجویی از او را درخواست کرده است.<ref>مؤسسه تنظیم، ۱۱/۴۴۷.</ref>

رحمانی پس از ممنوع‌الخروج شدن، با دریافت توصیه امام‌خمینی مبنی بر اقامت در قم یا مشهد، ماندن در قم را انتخاب کرد و به همراه خانواده، در خانه‌ای که سیداحمد خمینی برای تکثیر اعلامیه‌ها تهیه کرده بود، اقامت گزید تا ضمن ادامه تحصیل، در امور مربوط به انقلاب نیز مشارکت کند.<ref>رحمانی، گنجینه دل، ۲۸۰.</ref> او در این خانه با سیداحمد خمینی و محمود واحدی اصفهانی در تکثیر و توزیع اعلامیه و کتاب همکاری می‌کرد<ref>همان، ۲۸۰–۲۸۱.</ref> {{ببینید|سیداحمد خمینی}} و جزو گروه مسئول تنظیم و تکثیر کتاب‌ها و جزوات، اعلامیه و بیانیه‌ها بود؛<ref>سلیمی بنی و مظفری، ۲۹۹.</ref> ازجمله یک‌بار اطلاعیه‌های مربوط به ۱۵ خرداد را به مشهد برد و به دست خامنه‌ای، هاشمی‌نژاد و طبسی رساند.<ref>رحمانی، گنجینه دل، ۲۸۱.</ref> وی یک بار در قم بازداشت شد، ولی [[ساواک]] به محل تکثیر اعلامیه دست نیافت.<ref>همان، ۲۸۲.</ref> او مکاتباتی با امام‌خمینی داشت و ایشان در اردیبهشت ۱۳۵۳<ref>۳/۳۱.</ref> و نیز اردیبهشت ۱۳۵۴،<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۳/۸۵.</ref> دربارهٔ وجوه شرعی به وی [[اجازات امام‌خمینی|اجازه‌نامه]] داده است. در دی ۱۳۶۳ نیز در اجازه‌نامه‌ای مطلق اجازه دریافت و صرف وجوه شرعی در موارد مقرر را به وی داده است.<ref>۱۹/۱۲۶.</ref>

امام‌خمینی در ۴/۶/۱۳۵۸ در حکمی، رحمانی را با توجه به آشنایی او به وضع شهر قوچان، به عنوان نماینده خود به این شهر فرستاد تا با همکاری و مشورت علمای قوچان، در رفع مشکلات این شهر بکوشد و با آشناکردن مردم به وظیفه حساس در شرایط روز و دعوت به وحدت، آنان را از اختلاف و تفرقه برحذر دارد.<ref>۹/۳۴۸.</ref> وی که با [[دفتر امام‌خمینی]] همکاری می‌کرد، پس از استقرار ایشان در جماران، در تهران مستقر شد و در دوران جنگ، بارها به نمایندگی از طرف ایشان، راهی جبهه‌ها شد و در عملیات شرکت داشت.<ref>رحمانی، جماران؛ رحمانی، رسالت.</ref>

رحمانی همچنین مسئول ستاد جذب و هدایت کمک‌های مردمی به [[جنگ عراق علیه ایران|جبهه‌های جنگ تحمیلی]] بود<ref>رحمانی، حریم امام، ۳؛ سلیمی بنی و مظفری، ۲۹۹.</ref> و آن زمان توانست بیش از ۱۲ میلیارد تومان از کمک‌های مردم را به جبهه‌ها بفرستد.<ref>رحمانی، رسالت.</ref> عضویت در کمیته ویژه عملیات برون‌مرزی علیه [[حزب بعث عراق]] و کشورهای کمک‌کننده به این حزب، به همراه [[سیدمحمدباقر حکیم]]، از دیگر فعالیت‌های او بوده است.<ref>رحمانی، رسالت.</ref> وی همچنین مسئول شورای سرپرستی آوارگان عراقی بود.<ref>هاشمی رفسنجانی، ۷۵.</ref> رحمانی که از امضاکنندگان نامه انشعاب از [[جامعه روحانیت مبارز تهران]] به [[امام‌خمینی]] و تشکیل [[مجمع روحانیون مبارز تهران]] است،<ref>← صحیفه، ۲۱/۲۸.</ref> از آغاز تأسیس این تشکل از اعضای اصلی شورای مرکزی این تشکل بوده است.<ref>سلیمی بنی و مظفری، ۳۲ و ۳۱۳.</ref> {{ببینید|مجمع روحانیون مبارز تهران}}

امام‌خمینی پس از پایان جنگ تحمیلی، در نامه‌ای به رحمانی، به عنوان مسئول بسیج مستضعفین و ستاد جمع‌آوری کمک‌های مردمی، با تشکر از زحمات او و تمام نیروهای بسیجی در سراسر کشور و دست‌اندرکاران ستاد کمک‌های مردمی که در دوران جنگ، خدمات ارزشمندی به اسلام، انقلاب و ایران کرده‌اند، از او خواست طی شش‌ماه آنچه را در اختیار ستاد کمک‌های مردمی است، در موارد مصرف آن صرف کند و کار ستاد را به پایان ببرد.<ref>۲۱/۳۴۴.</ref>

پس از پایان جنگ تحمیلی و با ادغام نیروهای شهربانی، ژاندارمری و [[کمیته انقلاب اسلامی|کمیته‌های انقلاب اسلامی]] و تشکیل نیروی انتظامی در سال ۱۳۷۰، رحمانی تا سال ۱۳۸۶ به مدت ۱۶ سال، نماینده ولی فقیه و رئیس سازمان عقیدتی ـ سیاسی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران بوده است<ref>همو، جماران؛ سلیمی بنی و مظفری، ۱۴۵.</ref> و اینک به تدریس و تحقیق اشتغال دارد.

[[رده:شاگردان امام خمینی]]

[[رده:مسئولان جمهوری اسلامی ایران]]

[[رده:مقاله‌های آماده ارزیابی]]

[[رده:مقاله‌های جلد پنجم دانشنامه]]