Image-reviewer، emailconfirmed، مدیران
۴٬۵۲۶
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب: برگرداندهشده |
(اصلاح ارقام) برچسب: برگرداندهشده |
||
خط ۷: | خط ۷: | ||
ازجمله مسائل مقدماتی در [[علم اصول]]، تعیین «موضوع» آن است که از گذشته تاکنون صاحبنظران این رشته درباره آن به بحث و بررسی پرداختهاند.<ref>طوسی، العدة فی اصول الفقه، 1/7؛ حلی، نهایة الوصول الی علم الاصول، 1/68؛ میرزای قمی، القوانین المحکمة فی الاصول (قوانین)، 1/33 ـ 36؛ حائری اصفهانی، الفصول الغرویة فی الأصول الفقهیه، 11 ـ 12.</ref> دیدگاه صاحبنظران متأخر اصولی ابهام داشتن موضوع علم اصول است.<ref>آخوند خراسانی، کفایة الاصول، 7؛ حائری، درر الفوائد، 33؛ عراقی، نهایة الافکار، 1/18.</ref> | ازجمله مسائل مقدماتی در [[علم اصول]]، تعیین «موضوع» آن است که از گذشته تاکنون صاحبنظران این رشته درباره آن به بحث و بررسی پرداختهاند.<ref>طوسی، العدة فی اصول الفقه، 1/7؛ حلی، نهایة الوصول الی علم الاصول، 1/68؛ میرزای قمی، القوانین المحکمة فی الاصول (قوانین)، 1/33 ـ 36؛ حائری اصفهانی، الفصول الغرویة فی الأصول الفقهیه، 11 ـ 12.</ref> دیدگاه صاحبنظران متأخر اصولی ابهام داشتن موضوع علم اصول است.<ref>آخوند خراسانی، کفایة الاصول، 7؛ حائری، درر الفوائد، 33؛ عراقی، نهایة الافکار، 1/18.</ref> | ||
امامخمینی با نگارش رساله «فی موضوع علم الاصول» موضوع علم اصول را «الحجة بما هی حجة» دانسته، به شبهات مطرحشده درباره این مسئله اصولی پاسخ داده است؛<ref>امامخمینی، الرسائل العشره، 191.</ref> اما پس از آشنایی با نظر [[سیدحسین بروجردی]]، از این نظر عدول کرده است (← ادامه مقاله). ایشان مطالب مورد نظر خود را ذیل دو عنوان سامان داده است: | امامخمینی با نگارش رساله «فی موضوع علم الاصول» موضوع علم اصول را «الحجة بما هی حجة» دانسته، به شبهات مطرحشده درباره این مسئله اصولی پاسخ داده است؛<ref>امامخمینی، الرسائل العشره، 191.</ref> اما پس از آشنایی با نظر [[سیدحسین بروجردی]]، از این نظر عدول کرده است (← ادامه مقاله). ایشان مطالب مورد نظر خود را ذیل دو عنوان سامان داده است: ۱. موضوع علم اصول؛ ۲. تمایز علوم. | ||
محمدکاظم خراسانی<ref>آخوند خراسانی، کفایة الاصول، 7.</ref> و به پیروی ایشان، عبدالکریم حائری یزدی،<ref>حائری، درر الفوائد، 33.</ref> موضوع علم اصول را عنوانی جامع میدانند که بر موضوعات پراکنده مسائل علم اصول منطبق میگردد؛ اما امامخمینی معتقد است در مسائل علم اصول باید پرسید آیا [[حجت]]، [[خبر واحد]] یا [[شهرت]] یا مانند آن است؟ یعنی «الحجة» موضوع قرار گیرد نه محمول و در واقع اینگونه سؤال میشود آیا حجت، متعین به تعیّن خبر واحد یا شهرت و مانند آنهاست؟ بنابر این «حجت» امری جامع میان موضوعات مسائل اصولی است و اصولیان از تعیّنات آن بحث میکنند. وقتی [[فقیه اصولی]] میداند که خداوند بر بندگانش در [[مسائل فقهی]] «حجت» دارد، از تعینات آن جستجو میکند؛ در نتیجه موضوع حجت به وصف لابشرطیت است و محمولات نیز همان تعینات آن هستند.<ref>امامخمینی، الرسائل العشره، 193 ـ 194.</ref> | محمدکاظم خراسانی<ref>آخوند خراسانی، کفایة الاصول، 7.</ref> و به پیروی ایشان، عبدالکریم حائری یزدی،<ref>حائری، درر الفوائد، 33.</ref> موضوع علم اصول را عنوانی جامع میدانند که بر موضوعات پراکنده مسائل علم اصول منطبق میگردد؛ اما امامخمینی معتقد است در مسائل علم اصول باید پرسید آیا [[حجت]]، [[خبر واحد]] یا [[شهرت]] یا مانند آن است؟ یعنی «الحجة» موضوع قرار گیرد نه محمول و در واقع اینگونه سؤال میشود آیا حجت، متعین به تعیّن خبر واحد یا شهرت و مانند آنهاست؟ بنابر این «حجت» امری جامع میان موضوعات مسائل اصولی است و اصولیان از تعیّنات آن بحث میکنند. وقتی [[فقیه اصولی]] میداند که خداوند بر بندگانش در [[مسائل فقهی]] «حجت» دارد، از تعینات آن جستجو میکند؛ در نتیجه موضوع حجت به وصف لابشرطیت است و محمولات نیز همان تعینات آن هستند.<ref>امامخمینی، الرسائل العشره، 193 ـ 194.</ref> | ||
خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
امامخمینی پس از نگارش این رساله، در کتاب انوار الهدایه، موضوع علم اصول را همان «الحجة فی الفقه» میداند،<ref>امامخمینی، انوار الهدایة فی التعلیقة علی الکفایه، 1/271.</ref> اما در کتاب مناهج الوصول، از این نظر خود عدول کرده، بر این باور است که بیان موضوع واحدی برای علوم وجهی ندارد.(<ref>امامخمینی، مناهج الوصول الی علم الاصول، 1/39 ـ 42.</ref> | امامخمینی پس از نگارش این رساله، در کتاب انوار الهدایه، موضوع علم اصول را همان «الحجة فی الفقه» میداند،<ref>امامخمینی، انوار الهدایة فی التعلیقة علی الکفایه، 1/271.</ref> اما در کتاب مناهج الوصول، از این نظر خود عدول کرده، بر این باور است که بیان موضوع واحدی برای علوم وجهی ندارد.(<ref>امامخمینی، مناهج الوصول الی علم الاصول، 1/39 ـ 42.</ref> | ||
تاریخ نگارش این رساله مشخص نیست، اما ناشر آن را از نخستین رسالههای مختصر فقهیـاصولی امامخمینی معرفی کرده که نگاشته دوران جوانی ایشان است.<ref>مؤسسه تنظیم، مقدمه کتاب الرسائل العشره تألیف امامخمینی ،2 ـ 3.</ref> این اثر را نخستین بار مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی پس از تحقیق در سال | تاریخ نگارش این رساله مشخص نیست، اما ناشر آن را از نخستین رسالههای مختصر فقهیـاصولی امامخمینی معرفی کرده که نگاشته دوران جوانی ایشان است.<ref>مؤسسه تنظیم، مقدمه کتاب الرسائل العشره تألیف امامخمینی ،2 ـ 3.</ref> این اثر را نخستین بار مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی پس از تحقیق در سال ۱۳۷۸ش/ ۱۴۲۰ق به مناسبت یکصدمین سال تولد امامخمینی در ضمن مجموعه الرسائل العشره از صفحه ۱۹۱ ـ ۲۰۵ منتشر ساخته است. این رساله در جلد ۲۰ «موسوعة الامامالخمینی» در بخش «الرسالات الفقهیة و الاصولیه» در سال ۱۳۹۲ش/ ۱۴۳۴ق چاپ شده است. | ||
====== ==پانویس== ====== | ====== ==پانویس== ====== | ||
خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
* آخوند خراسانی، محمدکاظم، کفایة الاصول، قم، مؤسسه آلالبیت(ع)، چاپ اول، | * آخوند خراسانی، محمدکاظم، کفایة الاصول، قم، مؤسسه آلالبیت(ع)، چاپ اول، ۱۴۰۹ق. | ||
* امامخمینی، سیدروحالله، انوار الهدایة فی التعلیقة علی الکفایه، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی، چاپ سوم، | * امامخمینی، سیدروحالله، انوار الهدایة فی التعلیقة علی الکفایه، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی، چاپ سوم، ۱۳۸۵ش. | ||
* امامخمینی، سیدروحالله، الرسائل العشره، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ سوم، | * امامخمینی، سیدروحالله، الرسائل العشره، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ سوم، ۱۳۸۷ش. | ||
* امامخمینی، سیدروحالله، مناهج الوصول الی علم الاصول، تقریر محمد فاضل لنکرانی، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ سوم، | * امامخمینی، سیدروحالله، مناهج الوصول الی علم الاصول، تقریر محمد فاضل لنکرانی، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ سوم، ۱۳۸۷ش. | ||
* حائری اصفهانی، محمدحسین، الفصول الغرویة فی الأصول الفقهیه، قم، دار احیاء العلوم الاسلامیه، چاپ اول، | * حائری اصفهانی، محمدحسین، الفصول الغرویة فی الأصول الفقهیه، قم، دار احیاء العلوم الاسلامیه، چاپ اول، ۱۴۰۴. | ||
* حائری، عبدالکریم، درر الفوائد، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ ششم، | * حائری، عبدالکریم، درر الفوائد، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ ششم، ۱۴۱۸ق. | ||
* حلی، علامه، حسنبنیوسف، نهایة الوصول الی علم الاصول، تحقیق ابراهیم بهادری، قم، مؤسسه امامصادق(ع)، چاپ اول، | * حلی، علامه، حسنبنیوسف، نهایة الوصول الی علم الاصول، تحقیق ابراهیم بهادری، قم، مؤسسه امامصادق(ع)، چاپ اول، ۱۴۲۵ق. | ||
* طوسی، محمدبنحسن، العدة فی اصول الفقه، قم، محمدتقی علاقبندیان، چاپ اول، | * طوسی، محمدبنحسن، العدة فی اصول الفقه، قم، محمدتقی علاقبندیان، چاپ اول، ۱۴۱۷ق. | ||
* عراقی، ضیاءالدین، علیبنآخوند کزازی، نهایة الافکار، تقریر محمدتقی بروجردی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ سوم، | * عراقی، ضیاءالدین، علیبنآخوند کزازی، نهایة الافکار، تقریر محمدتقی بروجردی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ سوم، ۱۴۱۷ق. | ||
* مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی، مقدمه کتاب الرسائل العشره تألیف امامخمینی تهران، چاپ سوم، | * مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی، مقدمه کتاب الرسائل العشره تألیف امامخمینی تهران، چاپ سوم، ۱۳۸۷ش. | ||
* میرزای قمی، ابوالقاسم، القوانین المحکمة فی الاصول (قوانین)، قم، احیاء الکتب الاسلامیه، چاپ اول، | * میرزای قمی، ابوالقاسم، القوانین المحکمة فی الاصول (قوانین)، قم، احیاء الکتب الاسلامیه، چاپ اول، ۱۴۳۰ق. | ||
فرجالله الهی مقدم | فرجالله الهی مقدم |