پرش به محتوا

تقیه: تفاوت میان نسخه‌ها

۳٬۲۸۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۰ فروردین ۱۴۰۲
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''تقیه'''، ابراز نظر یا انجام کاری بر خلاف باور دینی و شرعی.
'''تقیه'''، ابراز نظر یا انجام کاری بر خلاف باور دینی و شرعی.
تقیه، از جهتی به تقیه مداراتی، خوفی، کتمانی و اکراهی و از جهتی به، واجب، مستحب، حرام، مکروه و مباح تقسیم شده‌است.
در تقیه خوفی، مکلف به دلیل ترس از ضرر جانی، مالی یا ناموسی بر خود یا بستگانش یا دیگر مؤمنان، ناگزیر از رعایت تقیه است. تقیه خوفی گاهی با پوشیده نگه‌داشتن [[ایمان و کفر|ایمان]] و اعتقاد محقق می‌شود که تقیه کتمانی است و گاهی خوف از [[نفی ضرر|ضرر]]، ناشی از اکراه و اجبار فرد دیگری است که تقیه اکراهی نامیده می‌شود.
[[امام‌خمینی]]، در مسائل مهم دینی، تقیه را برای رهبران دینی جایز ندانسته و تقیه مداراتی را متوقف بر ترس از ضرر نمی‌داند، بلکه [[مصلحت]] کلی جامعه اسلامی، حکمت تشریع این تقیه است. ایشان براین‌اساس حضور در جماعات [[اهل سنت]] را جایز دانسته و اموری، مانند سجده بر فرش و دست‌بسته نمازخواندن، را مخل به صحت [[نماز]] نمی‌داند.
برای اثبات مشروعیت تقیه امام‌خمینی، افزون بر استناد به آیات و روایات، وجوب تقیه را از روشن‌ترین احکام [[عقل (قوه ادراک)|عقل]] شمرده‌است؛ زیرا به حکم عقل، پرهیز از ضرر و دفع آن لازم است. بنابراین تقیه ضرورتی عقلی و عقلایی است و اهل سنت نیز اصل مشروعیت تقیه را پذیرفته‌اند.
برخی تقیه را مشروط به قید «عدم مندوحه» کرده‌اند؛ یعنی اگر مجالی برای پرهیز از تقیه باشد و بتوان حیله و تدبیری به جای آن اندیشید، نوبت به تقیه نمی‌رسد از نظر امام‌خمینی، تقیه اگر در مقابل مخالفان مذهبی باشد، چاره‌اندیشی برای فرار از تقیه لازم نیست، بلکه تقیه رجحان دارد.
برخی تقیه را در مواردی چون:‌ بیزاری‌جستن از [[امامان(ع)]] و نوشیدن مسکرات، حرام دانسته‌اند، اما امام‌خمینی، تقیه در این امور را بدون اشکال می‌داند و تنها در دو مورد تقیه را جایز نمی‌داند: جایی که تقیه به قتل نفس محترم و یا به فساد در دین بینجامد.
امام‌خمینی، قائل است پس از برطرف‌شدن موضوع تقیه، تکرار آن عمل در شرایط جدید لازم نیست و تمام آثار صحت بر عمل تقیه‌ای بار می‌شود، و همچنین ترک تقیه در هیچ موردی موجب باطل‌شدن عمل نمی‌شود؛ زیرا امر به تقیه سبب نمی‌شود عمل بدون تقیه، مورد نهی شارع باشد.


== مفهوم‌شناسی ==
== مفهوم‌شناسی ==
خط ۱۱۲: خط ۱۲۷:
[[رده:مقاله‌های جلد سوم دانشنامه امام‌خمینی]]
[[رده:مقاله‌های جلد سوم دانشنامه امام‌خمینی]]
[[رده:مقاله‌های دارای لینک دانشنامه]]
[[رده:مقاله‌های دارای لینک دانشنامه]]
[[رده:مقاله های نیازمند ارزیابی]]