حسین برقی اهری، از شاگردان درس اخلاق و فلسفه امام‌خمینی.

حسین برقی اهری
اطلاعات فردی
اطلاعات علمی

حسین برقی اهری فرزند رحیم به سال ۱۲۹۰ ش در اهر به دنیا آمد. دوران ابتدایی را در اهر گذراند و سپس به مدرسه علمیه زادگاهش رفت و مقدمات دروس حوزوی را نزد حاج امین‌الاسلام و آقا میرزا محمدابراهیم امام‌جمعه خواند. بخشی از لمعه و مطول را هم نزد میرزا محمدابراهیم امام‌جمعه آموخت و آنگاه راهی تبریز شد و در مدرسه صادقیه به درس و بحث پرداخت. درباره تحصیلات او در آن مدرسه اطلاعی در دست نیست و به نظر می‌رسد حضور او در آن مدرسه کوتاه‌مدت بود، چراکه به سبب سخت‌گیری رضاشاه علیه روحانیان و دستگیری و تبعید جمعی از روحانیان تبریز، مجبور شد به اهر بازگردد. او بار دیگر در اهر از درس میرزا محمدابراهیم امام‌جمعه بهره برد و در سال ۱۳۱۰ ش به قم رفت. در حوزه علمیه قم قسمتی از قوانین را نزد شیخ علی‌اصغر صالحی کرمانی فراگرفت و رسایل و مکاسب و دو جلد کفایه‌الاصول را هم نزد آقا میرزا محمد همدانی خواند. آنگاه در درس خارج فقه و اصول آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی شرکت جست و یک سال و نیم از درس ایشان بهره‌مند شد. از سال ۱۳۱۵ ش در درس خارج فقه و اصول آیات سیدمحمد حجت کوه‌کمری و سیدمحمدتقی موسوی خوانساری حضور یافت و درس‌های هر دو استاد را تقریر کرد، ولی درباره انتشار یا عدم انتشار آن تقریرات گزارشی در دست نیست. او سپس به مدت یک سال در درس فلسفه امام‌خمینی شرکت کرد. علاوه بر آن در درس اخلاق امام‌خمینی هم حضور می‌یافت. او در ۱۳۲۱ ش به سبب بیماری پدرش به اهر بازگشت، بنابراین در سال‌های پایانی دهه ۱۳۱۰ ش در درس فلسفه (منظومه ملاهادی سبزواری یا اسفار اربعه) امام‌خمینی حضور می‌یافت. همچنین در همان سال‌ها در درس اخلاق امام‌خمینی که در مدرس زیر کتابخانه مدرسه فیضیه و در روزهای پنج‌شنبه و جمعه برگزار می‌شد، شرکت می‌کرد [۱]

برقی اهری پس از بازگشت به اهر به وعظ و تدریس در آن شهر مشغول شد. او ابتدا به تدریس مقدمات می‌پرداخت و سپس دروس سطح و درنهایت درس خارج فقه و اصول را در زادگاهش تدریس می‌کرد. وی از آغاز نهضت اسلامی به رهبری امام‌خمینی، به حمایت از آن پرداخت [۲] ازجمله در ۱۴ مهر ۱۳۴۲ همراه با جمعی از روحانیان مبارز تبریز با ارسال تلگرامی به آیات سیدکاظم شریعتمداری، سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی، سیدمحمدهادی حسینی میلانی و امام‌خمینی، نسبت به برگزاری انتخابات مجلسین شورای ملی و سنا اعتراض کرد و با استناد به پاره‌ای اقدامات دولت، آن را غیرعملی دانست. آنان در آن نامه مشروعیت نمایندگان انتخابی را به چالش کشیده بودند [۳] او در سال ۱۳۴۳ ش و پس از تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور، در سخنانی در مسجد جامع اهر، از آن اقدام انتقاد کرد و به همین سبب به شهربانی احضار شد. پس از آن نیز به فعالیت‌های سیاسی ـ تبلیغی علیه حکومت پهلوی ادامه داد. وی در سال‌های ۱۳۵۶-۱۳۵۷ ش در سازمان‌دهی تظاهرات مردم اهر نقش داشت و در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی همراه با جمعی از روحانیان اهر ازجمله سیدجعفر بنی‌هاشمی، از درگیری‌های شدید بین طرفداران حکومت پهلوی و انقلابیان جلوگیری می‌کرد [۴]

برقی اهری پس از پیروزی انقلاب اسلامی همچنان به تدریس در اهر ادامه داد. چنان‌که پیش‌تر گفته شد، او تقریرات درس آیت‌الله سیدمحمد حجت کوه‌کمری و آیت‌الله حائری یزدی را نوشته است. همچنین تعلیقاتی بر مسائل متفرقه از کتاب عروه‌الوثقی از دیگر آثار اوست [۵] بازسازی مسجد دباغخانه، بازسازی مسجد رسول‌الله (ص)، بازسازی مسجد موسی بن جعفر (ع)، احداث پل روستای گرنگاه، خرید زمینی برای احداث قبرستانی عمومی در اهر، کمک به ساخت مساجد کلهر، کردلر، علی‌اکبر (ع) و حضرت ابوالفضل (ع) [۶] و احداث غسالخانه در اهر از فعالیت‌های عام‌المنفعه اوست [۷] حسین برقی اهری که بیش از نیم قرن مرجع دینی مردم در شهر اهر بود، در بهمن ۱۳۷۴ ش در اهر از دنیا رفت و پیکرش در قبرستان ابواسحاق آن شهر به خاک سپرده شد [۸]

پانویس

  1. («مصاحبه با آیت‌الله...»، ۳۸-۴۰؛ الوانساز خویی، ج ۱، ۱۷۹-۱۸۰).
  2. («مصاحبه با حضرت...»، ۳۹-۴۲؛ الوانساز خویی، ج ۱، ۱۷۹-۱۸۰).
  3. (اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ۱۰۸؛ روحانی، ج ۱، ۵۵۳).
  4. («مصاحبه با حضرت...»، ۴۲ ـ ۴۶؛ الوانساز خویی، ۱۸۰-۱۸۲).
  5. (دوستی، ۷۹).
  6. (الوانساز، ج ۱، ۱۸۲)
  7. («مصاحبه با حضرت...»، ۴۶-۴۷).
  8. (دوستی، ۷۹).

منابع

  • اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
  • الوانساز خویی، محمد (۱۳۹۴)، گلشن ابرار: ویژه استان‌های آذربایجان شرقی و غربی و اردبیل، به کوشش عبدالصمد جودتی استیار، تهران، پژوهشکده باقرالعلوم.
  • دوستی، حسین (۱۳۸۸)، ۲۰۰ تن از ستارگان درخشان آسمان علم و فقاهت اهر و ارسباران، قم، نوید اسلام.
  • روحانی، حمید (۱۳۶۱)، بررسی و تحلیلی از نهضت امام‌خمینی، ج۱، تهران، بی‌نا.
  • «مصاحبه با حضرت آیت‌الله حاج شیخ حسین برقی اهری» (۱۳۷۴)، دوماهنامه حوزه، شماره¬ ۷۲، بهمن و اسفند.