سیدعلی خمینی، نوه امام‌خمینی، سال ۱۳۶۵ در تهران زاده شد. از بدو تولد همراه پدر و مادر خود با امام‌خمینی زندگی کرده است. ایشان دوران تحصیلی دبستان و راهنمایی را در تهران به پایان رساند. برای ادامۀ تحصیل وارد حوزۀ علمیه قم شد. دوره‌های گوناگون حوزه علمیه را با بهره‌گیری از استادان بنام در کمترین زمان طی کرد. سپس برای غنابخشیدن و تکمیل دروس، و آشنایی با حوزۀ علمیه نجف اشرف، به آنجا هجرت کرد.

سیدعلی خمینی
سیدعلی خمینی.jpg
اطلاعات فردی
نام کاملسیدعلی مصطفوی خمینی
تاریخ تولد۲۱ فروردین ۱۳۶۵ش
زادگاهتهران، ایران
خویشاوندان
سرشناس
امام‌خمینی (پدربزرگ)، سیداحمد خمینی (پدر)، سیده فاطمه طباطبایی (مادر)، سیدحسن خمینی (برادر)، سیدیاسر خمینی (برادر)
اطلاعات علمی
استادانوحید خراسانی، مفیدی یزدی، سیدحسن خمینی، سیدسعید حکیم، محمداسحاق فیاض
محل تحصیلحوزه علمیه قم، حوزه علمیه نجف، دانشگاه تهران
تألیفاتالافادات و الاستفادات، مشکات الهدایه، البضاعه المزجاه، زکاه النقدین، رساله فی العفو عن الدم الاقل من الدرهم، الاموال، مفتاح افتتاح، مصطلحات المسکوکات

سیدعلی همزمان با دانش‌اندوزی در علوم مختلف، در مقطع‌های گوناگون حوزوی، علوم عقلی و نقلی نیز تدریس داشته است.

زندگی

سیدعلی مصطفوی، پرآوازه به سیدعلی خمینی، زادۀ ۲۱ فروردین ۱۳۶۵ش،[۱] نوه امام‌خمینی و سومین و کوچک‌ترین فرزند سیداحمد خمینی است. سیداحمد خمینی، دومین پسر و آخرین فرزند امام‌خمینی، بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران است که پس از درگذشت سیدمصطفی خمینی، مسئولیت دفتر و بیت امام‌خمینی و تمام امور مربوط به ایشان را بر عهده داشت. مادر سیدعلی، سیده‌فاطمه طباطبایی، فرزند سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی و سیده‌صدیقه صدر، فرزند سیدصدرالدین صدر و نوه سیدحسین قمی معروف به «حاج آقاحسین قمی» است.[۲] که هر دو از عالمان برجسته و مراجع تقلید بودند. امام‌خمینی نیز در اشعار خود به خاندان سلطانی و صدر اشاره کرده است.[۳]

سیده‌فاطمه طباطبایی به دلیل علاقه به تحصیلات فلسفی و عرفانی، از محضر امام‌خمینی بهره می‌برد و در مواردی از ایشان بیان مطالب عرفانی را درخواست می‌کرد و امام‌خمینی نیز در پاسخ، نکاتی را یادآور شده است. سیدعلی خمینی دو برادر بزرگ‌تر از خود به نام‌های سیدحسن و سیدیاسر دارد.

سیدعلی از میانۀ سال ۱۳۹۷ تا پایان سال ۱۴۰۳ش با هجرت به عراق، در حوزه علمیه نجف به تحصیل و تدریس و تألیف مشغول بوده است.[۴]

تحصیلات

سیدعلی که همراه پدر و مادر کنار پدر بزرگش امام‌خمینی، در جماران زندگی می‌کرد؛ تحصیلات دورۀ دبستان و راهنمایی را در مدرسه نیکان تهران گذراند. تااین‌که به‌دلیل علاقه به علوم دینی، سال ۱۳۸۰ وارد حوزه علمیه قم شد.[۵] مقطع مقدمات حوزه را پنج‌ساله در مدرسه عترت آل محمد خواند. در همین مقطع، هر ساله از ممتازین و نفرات نخست مدرسه بود.[۶]

درس‌های سطح حوزه را از سال ۱۳۸۶ خارج از مدرسه و به‌گونۀ آزاد زیر نظر استادان مبرز ادامه داد. تااین‌که سال ۱۳۸۶ ملبس و به درس خارجِ حوزه مشغول شد.[۷]

استادان درس خارج ایشان در ایران حضرات آیات: وحید خراسانی، مفیدی یزدی و سیدحسن خمینی، در عراق حضرات آیات: سیدسعید حکیم و محمداسحاق فیاض بودند.

سیدعلی افزون بر تحصیل علوم حوزوی، دستی نیز در فراگیری علوم انسانی جدید داشته است. ازجمله: کارشناسی ارشد فلسفه غرب (فلسفه دین) را از دانشگاه تهران گرفت.[۸] همچنین در ادبیات عرب تبحر ویژه‌ای دارد. به‌گونه‌ای که در سال‌های حضور در نجف به زبان عربی تدریس و تألیف می‌کرد. به شعر و ادبیات فارسی نیز علاقه دارد و سروده‌هایی هم داشته است.

تدریس

سیدعلی همزمان با تحصیل علوم حوزوی، در مقاطع گوناگون حوزه تدریس هم داشته‌اند. از سال سوم طلبگی تدریس ادبیات عرب را آغاز کرد. [۹] ازجمله، سال تحصیلی ۸۷-۸۸ در مدرسه رضویه قم کتاب منطق مظفر را تدریس می‌کرد.[۱۰] تاآنجاکه پس از زمانی کوتاه، از اساتید سطوح عالیه حوزه علمیه قم محسوب می‌شد. بیش از ۱۵۰ نفر در درس‌های مکاسب و کفایه ایشان در مدرسه‌های فیضیه و دارالشفا شرکت می‌کردند.[۱۱] ایشان دو دورۀ کامل تمام سطوح مختلف حوزه را تدریس کرده است.[۱۲]

از زمانی هم که به نجف هجرت کرد؛ در کنار شرکت در دروس خارج مراجع و علمای بنام آن دیار، تدریس دروس سطح و خارج فقه و اصول را به زبان عربی آغاز نمود. ازجمله یک دورۀ کامل کفایه را در نجف به زبان عربی درس گفته‌اند.[۱۳]

آثار

سیدعلی خمینی به نگارش کتاب‌های علمی اهتمام داشته‌است. ازجمله می‌توان به این موارد اشاره کرد:

  • کتاب «الافادات و الاستفادات: تقریرات البحوث الاصولیه لسماحه الاستاذ السیدحسن الخمینی» در دو جلد که در ۲۴ سالگی تقریر شده است. این کتاب ابتدای اصول تا اول بحث اوامر را در برمی‌گیرد.[۱۴]
  • کتاب «مشکات الهدایه فی الشرح والتعلیق علی الکفایه»، شرح مبسوطی بر کتاب «کفایة الاصول» آخوند خراسانی به زبان عربی است که تا کنون ۵ جلدش منتشر شده و ادامه دارد.[۱۵]
  • کتاب «البضاعه المزجاه فی فقه المعاملات» نیز اثر دیگری از سیدعلی خمینی است که توسط دارالعارف بیروت چاپ و منتشر شده است.[۱۶]
  • کتاب «زکاه النقدین» پیرامون درهم و دینار و طلا و نقره
  • کتاب «رساله فی العفو عن الدم الاقل من الدرهم» در مورد حکم حکمِ خونِ کمتر از درهم در نماز است.
  • کتاب «الاموال» در جلدهای متعدد که پیرامون مال و مصادیق مال بحث شده و در ذیل البضاعه المزجاه منتشر خواهد شد.
  • کتاب «مفتاح افتتاح» که شرحی بر دعای افتتاح است. این اثر حاصل مباحث شرح دعای افتتاح در ماه رمضان است.
  • کتاب «مصطلحات المسکوکات» دربارۀ اصطلاح‌های مختلف درهم و دینار و دیگر مسکوکات و برخی از احکام فقهی آنها می‌باشد.[۱۷]

تشکیل خانواده

سیدعلی خمینی سال ۱۳۸۷، در سن ۲۲ سالگی با سیده‌شیما شهرستانی، فرزند سیدجواد شهرستانی و نواده سیدعلی سیستانی از مراجع تقلید ساکن نجف ازدواج کرد. حاصل ازدواج دو فرزند به نام‌های سیدمحمدعلی متولد ۱۳۹۱ و سیدمحمدحسین متولد ۱۳۹۶ است.[۱۸]

علاقه امام‌خمینی

از علاقه امام‌خمینی به نوه‌اش سیدعلی در خاطرات بسیار یاد شده است. تصاویری از وی در روزهای پایانی حیات امام‌خیمنی به ثبت رسیده است که شهرت یافته است. امام‌خمینی سال ۱۳۶۷ کتاب صحیفه سجادیه‌ را به ایشان هدیه کرده و نوشته‌اند: «من این کتاب بزرگ را به فرزند عزیزم که در جبهۀ او نور و نورٌ عَلی نُور می‌بینم و آن عزیز که یادگار احمد و از سلالۀ پاک ائمۀ اطهار ـ علیهم سلام الله ـ و پروردۀ دامن پاک مادر عزیزش که سلالۀ پاک ائمۀ اطهار و از طباطبایی‌ها که افتخار فرزندی حسنین را دارند، اهدا کردم و امیدوارم او از علمای برجسته و فقهای متعهد و از عرفای مجاهد فی سبیل‌الله در دو جبهۀ ظاهر و باطن شود و از این کتاب مقدس به‌طور شایسته بهره‌مند گردد و پدر پیر خود، خمینی را که عمری با هوای نفس و عصیان و ناسپاسی گذرانده و اکنون با روی سیاه و کوله‌باری از معصیت بدون هیچ امید ـ مگر به فضل خدای رحمان ـ از این دار و دیار به دار و دیار دیگر می‌رود از طلب رحمت و دعایی و بخشش گناهان بر او منت نهد.».[۱۹]

در خاطرات آمده است که امام‌خمینی گاهی همبازی سیدعلی می‌شد و اجازه می‌داد او با ساعت و عصای‌اش ادای پدربزرگ را درآورد.[۲۰]

پانویس

  1. «زندگینامه حجت الاسلام و المسلمین سیدعلی خمینی». پایگاه خبری جماران؛ ثقفی، بانوی انقلاب خدیجه‌ای دیگر، ص۶۶۱.
  2. طباطبایی، اقلیم خاطرات، ص۵۰.
  3. امام‌خمینی، دیوان امام، ص۱۹۷ و ۲۰۵.
  4. «تهران- ایرنا-علی کوچولوی امام». خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران. ۱ آبان ۱۳۹۸؛ مصاحبه حضوری با حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعلی خمینی.
  5. مصاحبه حضوری با حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعلی خمینی.
  6. مصاحبه حضوری با حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعلی خمینی.
  7. مصاحبه حضوری با حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعلی خمینی.
  8. «سرگذشت فرزندان آیت الله خمینی». بی‌بی‌سی فارسی.
  9. مصاحبه حضوری با حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعلی خمینی.
  10. زندگینامه حجت الاسلام و المسلمین سیدعلی خمینی، پایگاه خبری جماران.
  11. مصاحبه حضوری با حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعلی خمینی.
  12. مصاحبه حضوری با حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعلی خمینی.
  13. مصاحبه حضوری با حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعلی خمینی.
  14. خمینی، سیدعلی، الافادات و الاستفادات، تهران، موسسه چاپ و نشر عروج، اسفند ۱۳۹۸ش.
  15. مصاحبه حضوری با حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعلی خمینی؛ شفقنا، پایگاه بین‌المللی همکاری‌های خبری شیعه.
  16. پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران؛ کدخبر: ۱۶۳۸۰۹۰ نسخه چاپی ۱۴۰۳/۰۵/۰۳ ۰۹:۰۹:۴۷.
  17. مصاحبه حضوری با حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعلی خمینی.
  18. مصاحبه حضوری با حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعلی خمینی.
  19. صحیفه امام، ج۲۱، ص۲۱۰.
  20. خاطره‌ای را به نقل از فاطمه طباطبایی، سایت جماران.

منابع

  • امام‌خمینی، سیدروح‌الله، دیوان امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش.
  • امام‌خمینی، سیدروح‌الله، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ پنجم، ۱۳۸۹ش.
  • ثقفی، خدیجه، بانوی انقلاب خدیجه‌ای دیگر، به کوشش علی ثقفی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ اول، ۱۳۹۳ش.
  • خمینی، سیدعلی، «تهران- ایرنا-علی کوچولوی امام»، خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران. ۱ آبان ۱۳۹۸ش.
  • خمینی، سیدعلی، «زندگینامه حجت الاسلام و المسلمین سیدعلی خمینی». پایگاه خبری جماران، دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۵-۰۲
  • خمینی، سیدعلی، الافادات و الاستفادات، تهران، موسسه چاپ و نشر عروج، اسفند ۱۳۹۸ش.
  • خمینی، سیدعلی، مصاحبه حضوری با حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعلی خمینی، موجود در آرشیو موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، فروردین ۱۴۰۴ش.
  • دانشنامۀ امام‌خمینی، به کوشش سیدضیاء مرتضوی، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، اول، ۱۴۰۰ش.
  • «سرگذشت فرزندان آیت الله خمینی». بی‌بی‌سی فارسی. ۴ ژوئن ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۱۸ نوامبر ۲۰۲۲م.
  • شفقنا، پایگاه بین‌المللی همکاری‌های خبری شیعه.
  • طباطبایی، فاطمه، اقلیم خاطرات، تهران، پژوهشکده امام‌خمینی و انقلاب اسلامی، چاپ دوم، ۱۳۹۰ش.