سیدرضا حسینی مرندی
حسینی مرندی، سید رضا؛ از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام خمینی. سید رضا حسینی مرندی در سال ۱۳۱۴ ش در شهر مرند به دنیا آمد. پدرش سید جلال حسینی از اوتاد بازار مرند بود و عمویش سید خلیل آقا حسینی هم از از روحانیان برجسته مرند محسوب می‌شد. سید رضا حسینی مرندی تحصیلات حوزوی را در مدرسه طالبیه تبریز آغاز کرد (انصاری قمی، ۱۶۶). درباره تحصیلات او پیش از ورود به مدرسه طالبیه تبریز گزارشی در دست نیست. حسینی مرندی در مدرسه طالبیه تبریز ادبیات را نزد استادانی چون میرزا عمران علیزاده و میرزا رحیم قدسی خواند. سپس در درس سطح آقایان میرزا علی‌اصغر باغمیشه‌ای و میرزا احمد مدرس باغمیشه‌ای شرکت کرد. هم‌زمان به تدریس ادبیات در آن حوزه علمیه می‌پرداخت. آنگاه برای تکمیل تحصیلات حوزوی راهی قم شد و در حوزه علمیه آن شهر دروس سطح را نزد آقایان سید جواد خطیبی، شیخ باقر مرندی، شیخ ابوالفضل علمایی سرابی، شیخ اسماعیل صائنی زنجانی، میرزا محمد مجاهدی تبریزی و سید محمدباقر سلطانی طباطبایی خواند. پس از آن در درس‌های خارج فقه و اصول آیات سید حسین طباطبایی بروجردی، امام خمینی، سید کاظم شریعتمداری، سید محمد محقق داماد، شیخ مرتضی حائری یزدی و علامه سید محمدحسین طباطبایی شرکت کرد (همان). درباره سال‌های دقیق حضور او در درس‌های خارج فقه یا اصول یا هر دو درس امام خمینی گزارشی در دست نیست، ولی می‌توان احتمال داد که از اواسط دهه ۱۳۳۰ ش تا تبعید امام خمینی به خارج از کشور در درس‌های ایشان در مساجد سلماسی و اعظم قم حضور می‌یافته است. حسینی مرندی درس‌های برخی از استادانش را تقریر کرده است، ولی درباره تقریرات او از درس‌های امام خمینی گزارشی در دست نیست. او در کنار حضور در درس‌های فقه و اصول، در درس‌های زبان انگلیسی و هیئت شیخ محمد محققی لاهیجی هم حضور می‌یافت و مدتی نیز در درس‌های فلسفه مرتضی مطهری حاضر شد. همچنین از دروس عقاید ناصر مکارم شیرازی بهره‌مند می‌شد. علاوه بر آن، دروس عمومی اسلامی را در مؤسسه دارالتبلیغ اسلامی قم خواند (همان). در اسناد انقلاب اسلامی نام فردی به نام سید رضا مرندی دیده می‌شود که به نظر می‌رسد سید رضا حسینی مرندی است. بر اساس این سند، او در اسفند سال ۱۳۴۳ همراه با جمعی از محصلان و طلاب و روحانیان آذربایجانی حوزه علمیه قم، نامه‌ای به امیرعباس هویدا نوشتند و در آن با اشاره به نقش اثرگذار مرجعیت در استقلال کشور و مصونیت آنان طبق قانون اساسی، هدف و مقصود «نهضت اخیر روحانیت به رهبری مراجع عالی‌قدر شیعه» را که با عکس‌العمل «ضدانسانی» دولت سابق (دولت امیراسدالله علم و حسنعلی منصور) مواجه شد، حفظ استقلال مملکت و احیای قوانین اسلامی دانستند و هدف «حضرت آیت‌الله‌العظمی آقای خمینی» را دفاع از قوانین اسلامی و حقوق مشروعه ملت و حفظ ناموس مملکت بیان کردند و خواستار الغای مصوبات غیردینی و بازگرداندن امام خمینی به کشور شدند (اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ۱۳۲-۱۳۳). سید رضا حسینی مرندی سپس به تدریس در حوزه علمیه قم پرداخت. او پس از پیروزی انقلاب اسلامی به تدریس دروس سطح در حوزه علمیه قم ادامه داد. همچنین با قوه قضائیه همکاری می‌کرد و به قضاوت در دادگاه‌ها اشتغال داشت. یکی از ویژگی‌های او، پرهیز از تجملات و پایبندی به ساده‌زیستی بود، به‌گونه‌ای که در همه عمرش در یکی از مناطق حاشیه‌ای و پیرامونی قم زندگی می‌کرد و به این ویژگی شهرت داشت. سید رضا حسینی مرندی در ۸ خرداد ۱۳۹۸ در قم درگذشت و پیکرش پس از تشییع و اقامه نماز توسط جعفر سبحانی، در قبرستان علی بن جعفر (ع) قم و در کنار قطعه شهدای آن قبرستان به خاک سپرده شد (انصاری قمی، ۱۶۶). منابع: اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج ۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ انصاری قمی، ناصرالدین (۱۳۹۸)، «درگذشتگان: آیت‌الله حسینی مرندی»، دوماهنامه آینه پژوهش، سال سی‌ام، شماره ۱۷۷، مرداد ـ شهریور.