کاربر:Shams/صفحه تمرین

مذاهب اسلامی به شاخه‌ها و گرایش‌های مختلف فقهی و کلامی درون دین اسلام اشاره دارد.

منظور از مذاهب اسلامی چیست؟

مذاهب اسلامی، به شاخه‌ها و گرایش‌های مختلف فقهی و کلامی درون دین اسلام اشاره دارد. مسلمانان از نظر باورهای دینی و شیوه‌های اجرای احکام اسلامی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: شیعه و سنی. شیعیان که به امامت بلافصل امام علی(ع) و فرزندانش پس از پیامبر اسلام معتقدند، به شاخه‌های مهمی تقسیم می‌شوند که از جمله آنها می‌توان به دوازده‌امامی، اسماعیلیه و زیدیه اشاره کرد. در مقابل، اهل‌سنت بر خلافت خلفای چهارگانه پس از پیامبر تأکید دارند و شامل چهار مکتب فقهی اصلی حنفی، مالکی، شافعی و حنبلی هستند. همچنین مهم‌ترین فرق کلامی اهل سنت را اشاعره، معتزله، اهل حدیث (سلفیه) و ماتریدیه تشکیل می‌دهند. به گفته علت شهرستانی مهمترین عامل تفرق امت اسلامی و پیدایش مذاهب اسلامی اختلاف بر سر مسئله امامت و خلافت پس از پیامبر اسلام بوده است.

علت پیدایش مذاهب متعدد

معیار اسلامی بودن یک فرقه، پذیرش اسلام به عنوان دین است. جهان اسلام در طول تاریخ شاهد ظهور مذاهب و فرقه‌های متعددی بوده است. در این زمینه، منابع روایی شیعه و سنی حاوی حدیثی هستند که از تقسیم امت اسلامی به ۷۳ فرقه خبر داده و تنها یکی از آنها را فرقه ناجیه معرفی می‌کند.

به گفته شهرستانی مهم‌ترین علت تفرق امت اسلامی، اختلاف نظر در مسئله امامت و خلافت پس از رحلت پیامبر(ص) بوده است با این حال علل دیگری مانند تفاوت در روش‌های استنباط احکام شرعی، برداشت‌های مختلف از متون دینی و تأثیر عوامل سیاسی و اجتماعی را از عوامل شکل‌گیری مذاهب و فرق اسلامی می‌دانند.

پیشرفت اسلام و مذهب شیعه، مانند دیگر ادیان، همواره با چالش‌های بزرگ آغاز شده و تنها با پایداری و مجاهدت رهبران به ثمر رسیده است. پیامبر اسلام(ص) رسالت خود را با تنها دو پیرو (امام علی(ع) و حضرت خدیجه(س)) آغاز کرد و با وجود مخالفت‌های فراوان، با عزمی راسخ توانست دین اسلام را به هفتصد میلیون پیرو برساند. مذهب شیعه نیز از همان ابتدا با استهزا و مخالفت روبرو بود، هنگام اعلام ولایت امام علی(ع) توسط پیامبر(ص). علت اصلی این مخالفت‌ها، تعیین امام علی(ع) به عنوان حاکم و جانشین سیاسی بود، نه صرفاً مرجع دینی. شیعیان به دلیل دخالت در امور حکومتی همواره مورد آزار قرار گرفتند، اما با ایستادگی و جهاد خود، امروز توانسته‌اند جمعیتی حدود دویست میلیون نفر را در جهان به خود اختصاص دهند.حکومت اسلامی ص۱۳۷ و ۱۳۷

اصولًا دین اسلام و مذهب شیعه و سایر مذاهب و ادیان به همین نحو پیشرفت کرده است؛ یعنی ابتدا جز طرح چیزی نبوده؛ و سپس بر اثر ایستادگی و جدیت رهبران و پیامبران به ثمر رسیده است. موسی شبانی بیش نبود و سالها شبانی می‌کرد؛ آن روز که برای مبارزه با فرعون مأمور شد، یاور و پشتیبانی نداشت؛ ولی بر اثر لیاقت ذاتی و ایستادگی خود با یک عصا اساس حکومت فرعون را برچید. شما خیال می‌کنید اگر عصای موسی دست من و جنابعالی بود، این کار از ما می‌آمد؟ همت و جدیت و تدبیر موسی می‌خواهد تا با آن عصا بساط فرعون را به هم بریزد. و این کار از هر کسی ساخته نیست. پیغمبر اکرم (ص) وقتی که به رسالت مبعوث شد، و شروع به تبلیغ کرد، یک طفل هشت ساله (حضرت امیر (ع)) و یک زن چهل ساله (حضرت خدیجه) به او ایمان آوردند. جز این دو نفر کسی را نداشت. و همه می‌دانند که چقدر آن حضرت را اذیت کردند و کارشکنیها و مخالفتها نمودند. لیکن مأیوس نشد، و نفرمود کسی ندارم. ایستادگی کرد؛ و با قدرت روحی و عزمی قوی از «هیچْ» رسالت را به اینجا رسانید که امروز هفتصد میلیون جمعیت تحت لوای او هستند. مذهب شیعه هم از صفر شروع شد. روزی که پیغمبر اکرم (ص) اساس آن را پایه گذاری کرد با استهزا مواجه گردید! وقتی که مردم را جمع و مهمان نمود و فرمود کسی که چنین و چنان باشد وزیر من است، و جز حضرت امیر (ع) که در آن وقت هنوز به سن بلوغ نرسیده بود ولی دارای روحی بزرگ بود، بزرگتر از همه دنیا، کسی از جا برنخاست، شخصی رو کرد به حضرت ابی طالب و با استهزا گفت اکنون باید زیر پرچم پسرت بروی

                       ولایت فقیه،حکومت اسلامی، متن، ص: ۱۳۷

آن روز هم که ولایت و حکومت امیر المؤمنین (ع) را به مردم عرضه داشت، با «بخ بخ» (مبارک باد) ظاهری مواجه گردید «۱»؛ لیکن مخالفتها از همان جا شروع شد، و تا آخر هم ادامه داشت. اگر حضرت رسول (ص) ایشان را فقط مرجع مسائل شرعیه قرار می‌داد، هیچ گونه مخالفتی نمی‌شد؛ ولی چون منصب جانشینی را به حضرت داد و فرمود ایشان باید حاکم بر مسلمین بوده و سرنوشت ملت اسلام را در دست داشته باشد، موجب آن ناراحتیها و مخالفتها شد. شما هم اگر امروز در خانه بنشینید و در امور مملکتی دخالت نکنید، کسی به شما کاری ندارد. آن روز به شما کار دارند که بخواهید در مقدرات کشور دخالت کنید. حضرت امیر (ع) و شیعه چون در امور حکومتی و کشوری دخالت می‌کردند، آن همه مورد اذیت و مصیبت قرار گرفتند. اما دست از جهاد و فعالیت نکشیدند تا بر اثر تبلیغات و مجاهدات آنان امروز تقریباً دویست میلیون شیعی در دنیا وجود دارد.

و ذکر این نکته لازم است که حدیث «ثقلین» متواتر

                       وصیتنامه سیاسی-الهی امام خمینی(س)، متن، ص: ۳

بین جمیع مسلمین است و [در] کتب اهل سنت از «صحاح ششگانه» تا کتب دیگر آنان، با الفاظ مختلفه و موارد مکرره از پیغمبر اکرم- صلی اللَّه علیه و آله و سلم- به طور متواتر نقل شده است. و این حدیث شریف حجت قاطع است بر جمیع بشر بویژه مسلمانان مذاهب مختلف؛ و باید همه مسلمانان که حجت بر آنان تمام است جوابگوی آن باشند؛ و اگر عذری برای جاهلان بیخبر باشد برای علمای مذاهب نیست. اکنون ببینیم چه گذشته است بر کتاب خدا، این ودیعه الهی و ما ترک پیامبر اسلام- صلی اللَّه علیه و آله و سلم- مسائل أسف‌انگیزی که باید برای آن خون گریه کرد، پس از شهادت حضرت علی (ع) شروع شد. خودخواهان و طاغوتیان، قرآن کریم را وسیله‌ای کردند برای حکومتهای ضد قرآنی؛ و مفسران حقیقی قرآن و آشنایان به حقایق را که سراسر قرآن را از پیامبر اکرم- صلی اللَّه علیه و آله و سلم- دریافت کرده بودند و ندای انّی تارکٌ فیکُمُ الثقلان در گوششان بود با بهانه‌های مختلف و توطئه‌های از پیش تهیه شده، آنان را عقب زده و با قرآن، در حقیقت قرآن را- که برای بشریت تا ورود به حوض بزرگترین دستور زندگانی مادی و معنوی بود و است- از صحنه خارج کردند؛ و بر حکومت عدل الهی- که یکی از آرمانهای این کتاب مقدس‏

                       وصیتنامه سیاسی-الهی امام خمینی(س)، متن، ص: ۴

بوده و هست- خط بطلان کشیدند و انحراف از دین خدا و کتاب و سنت الهی را پایه‌گذاری کردند، تا کار به جایی رسید که قلم از شرح آن شرمسار است.

دیدگاه امام‌خمینی

انحراف وهابیت

امام خمینی وهابیت را فرقه‌ای انحرافی، بی‌اساس و در خدمت استعمار می‌دانست که از اسلام ناب محمدی فاصله گرفته است. به باور ایشان، وهابیان برای پیامبر(ص) ارزش قائل نبوده و مروج اسلام آمریکایی هستند؛ اسلامی که مورد پذیرش دیگر مذاهب اسلامی نیست و به حفظ منافع استعمارگران کمک می‌کند. امام خمینی تأکید داشت که مراکز وهابیت با پشتیبانی مالی آل سعود و با سوءاستفاده از مفاهیمی مانند قرآن، در حال ترویج تفسیری نادرست از اسلام هستند که با صهیونیست‌ها مخالفت نمی‌کند و در جهت نابودی خود اسلام عمل می‌نماید.

تقریب مذاهب اسلامی

[آيا جمهورى اسلامى شما اجازه خواهد داد تا مذاهب ديگر به طور آزاد و آشكار به انجام امور مذهبى‏شان بپردازند؟]

بله، تمام اقليتهاى مذهبى در حكومت اسلامى مى‏توانند به كليه فرايض مذهبى خود آزادانه عمل نمايند و حكومت اسلامى موظف است از حقوق آنان به بهترين وجه حفاظت كند. صحيفه امام، ج‏21، ص: 581

در معرض خطر بودن تمامى مذاهب اسلامى‏ ما كه مى‏گوييم كه ما شيعه حضرت امير- سلام اللَّه عليه- هستيم و الآن كشور شيعه در معرض خطر است، الآن كشور شيعه در معرض خطر است، اسلام در معرض خطر است، ما باز كنار بنشينيم و بگوييم كه ما چكار به اين كارها داريم، ما چه بكنيم، متأثريم از اينكه جوانهاى ما چه مى‏شوند، ما هم متأثريم. حضرت امير هم متأثر بوده از اينكه جوانها چه مى‏شدند، اما مى‏نشسته خانه و بگويند من متأثرم؟! يا مى‏رفتند جنگ و خودشان جنگ مى‏كردند و در عين حال هم براى آنهايى كه شهيد شده بودند متأثر بودند. ما هى كنار بنشينيم و هى بگوييم كه ما مى‏خواهيم چه بكنيم، چه، فلان، از اين حرفهايى كه خودشان مى‏زنند و از مصالح اسلام و مصالح مسلمين و از اين چيزى كه الآن براى كشور ما پيش آمده است، براى اسلام پيش آمده. مسأله، مسئله تشيّع نيست، مسئله اسلام است، مسئله مذهب نيست. همه مذاهب الآن در معرض خطرند. الآن كه قدرتهاى بزرگ احساس اين معنا كردند كه اسلام يك همچو قدرتى دارد كه مى‏تواند يك جمعيت چهل و چند ميليونى را در مقابل همه وادار كند و بايستد و بگويد نه اين و نه او، حالايى كه فهميدند اين قدرت، قدرت اسلام است نه‏

                       صحيفه امام، ج‏20، ص: 24

قدرت ملت، قدرت اسلام است كه دنيا را دارد به خيال آنها به خطر مى‏اندازد، حالا آنها براى اصل اسلام دارند نقشه مى‏كشند، ما حالا بنشينيم بگوييم كه ما اهل ولايت هستيم. اگر شما اهل ولايتيد، چرا الان كشور ولايت در معرض خطر است و نشستيد؟ اين البته يك عدد معدودى‏اند، قابل ذكر نيستند اينها. چرا ما غفلت داريم از اين معانى؟ ما اظهار مى‏كنيم ما شيعه امير المؤمنين‏ايم. ما برويم ببينيم امير المؤمنين در مصالح اسلامى چه كردند، براى مصالح اسلام چه كردند. آن وقتى كه زمان رسول اللَّه بود بسيارى از اشخاص آن وقت بودند كه جنگ مى‏خواست بشود نمى‏رفتند، اگر مى‏رفتند كناره‏گيرى مى‏كردند، آن كسى كه از همه مقدم بود ايشان بودند. بعد از رسول اللَّه هم كه مدتهاى طولانى ملتها محروم ماندند از قيادت ايشان، ايشان باز كنار نبود. ايشان باز براى حفظ مصالح مسلمين همراه بود، صبر مى‏كرد، ولى در آن وقت هيچ وقت اصلًا اظهار مخالفت نمى‏كرد. بعد از اينكه آنها متكفل امور بودند، ايشان اهل مشورت آنها بود، راهنمايى مى‏كرد، بچه‏هايش را مى‏فرستاد به جنگ. حالا ما بنشينيم بگوييم كه ما اهل ولايت هستيم! شما اهل ديانت هم نيستيد، اهل ولايت هستيد؟! آن وقتى كه با ايشان بيعت كردند- البته ايشان هم در عين حالى كه خودش را حق مى‏دانست مى‏گفت كه برويد يكى ديگر را- مى‏دانست اينها يك اشخاصى نيستند كه اهل كار باشند، ولى خوب، فشار آوردند به ايشان، با ايشان بيعت كردند. آن وقت هم سه تا جنگى كه شد، «1» سه تا جنگ با كسانى بود كه اظهار اسلام مى‏كردند، كسانى بودند كه مى‏گفتند فرياد مى‏زدند ما مسلمانيم. جنگها با مسلمانها بود. حالا شما مى‏گوييد مسلمان با مسلمان مگر جنگ؟ پس شما اعتراض به حضرت امير هم داريد، براى اينكه جنگ حضرت امير سه تا جنگشان هر سه با مسلمانها بود. مسلمانى كه مى‏خواهد اسلام را از بين ببرد از كافر هم بدتر است. مسلمانى كه با اسم اسلام مى‏خواهد كه حيثيت اسلام را از بين ببرد، اين لازمتر است معارضه با او، تا با كسانى‏ __________________________________________________

(1)- اشاره است به جنگ جَمل، جنگ صفين و جنگ نَهروان.
                       صحيفه امام، ج‏20، ص: 25

كه مسلمان نيستند. شما نشستيد مى‏گوييد ما مسلمان با مسلمان! اولًا اينكه اين حزب بعث عقيده‏اش اصل اين است كه قضيه اسلام تو كار نيست. آنهايى هم كه دنبال او مى‏آيند بسياريشان همين‏اند. يك عده‏اى هم كه- فرضاً- آنها بيايند لكن مى‏آيند براى اين كه كشور اسلامى را از بين ببرند و سيلى در صورت اسلام بزنند. امروز به همه ما واجب است كه دفاع كنيم. هر كس مى‏تواند جبهه بايد برود، هر كه نمى‏تواند در پشت جبهه كمك بكند. آنهايى كه مى‏نشينند و هى صحبت مى‏كنند كه بياييد چه بكنيم، بياييد چه بكنيم، اينها از اسلام بى‏اطلاع‏اند، نمى‏دانند قضيه اسلام چى هست.

امام خمینی با هشدار جدی درباره خطر مشترکی که تمامی مذاهب اسلامی را تهدید می‌کند، تأکید می‌نماید که امروز مسئله اصلی، "تشیع" یا "مذهب" خاصی نیست، بلکه "اسلام" به عنوان یک کل در معرض خطر قرار دارد. ایشان با اشاره به نقشه‌های قدرت‌های بزرگ برای مقابله با اسلام، بر لزوم دفاع همگانی تأکید می‌کنند و الگوی عملی این دفاع را در سیره امام علی(ع) نشان می‌دهند که حتی در سخت‌ترین شرایط برای حفظ مصالح مسلمین تلاش می‌کرد.

ایشان با رد توجیهاتی مانند "جنگ مسلمان با مسلمان"، به جنگ‌های امام علی(ع) با مسلمانان منحرف اشاره می‌کنند که برای حفظ اسلام انجام شد و تأکید می‌نماید مسلمانی که قصد نابودی اسلام را دارد، از کافر خطرناک‌تر است. در پایان، امام خمینی دفاع از اسلام را در شرایط کنونی بر همه واجب می‌دانند و بی‌عملی و صحبت‌های بی‌حاصل را نشانه بی‌اطلاعی از اهمیت قضیه اسلام معرفی می‌کنند.

بسم اللَّه الرحمن الرحيم‏ جناب حجت الاسلام، آقاى حاج شيخ مهدى كروبى- دامت افاضاته‏ نظر به اينكه جناب حجت الاسلام آقاى موسوى خوئينى‏ها، منصوب به دادستانى كل كشور شدند و از تصدى امر حجاج در اين سال معذور مى‏باشند، جنابعالى را به سمت نمايندگى خود و سرپرست حجاج محترم ايران منصوب مى‏نمايم، تا با توجه به اينكه فريضه حج يكى از بزرگترين فريضه‏هاى عبادى- سياسى اسلام و كنگره عظيم حج در مواقف معظمه از بزرگترين كنگره‏هاى جهان اسلام است، حجاج محترم جهان را دور هم گردآورده، و در مصالح اسلام و مشكلات مسلمين تبادل آرا نموده، و در حل مشكلات و راه رسيدن به آرمان مقدس اسلام تصميمات لازم را اتخاذ نماييد؛ و راههاى اتحاد بين همه طوايف و مذاهب اسلامى را بررسى كنيد؛ و در امور سياسى مشترك بين همه طوايف مشكلاتى را كه براى همه مسلمين جهان به دست دشمنان سرسخت اسلام پيش آمده است، كه اهمّ آن اختلاف‏انگيزى بين صفوف مسلمانان است، را چاره‏انديشى بنماييد. همان طور كه همه مى‏دانيم، در سده‏هاى اخير آتش افروز اين معركه خطرناك قدرتهاى جهانخوار شرق و غرب مى‏باشند، كه از وحدت بيش از يك ميليارد مسلمان وحشت دارند، و با تمام قوا، مستقيماً يا به دست عمال منحرف خود، به اين اختلافات دامن‏مى‏زنند، تا بر مقدرات مسلمانان جهان مسلط و بر آنها حكومت نموده و ذخاير بى‏پايان آنان را چپاول نمايند. ان شاء اللَّه در مقابله با تبليغات دروغين رسانه‏هاى گروهى، و

                       صحيفه امام، ج‏19، ص: 322

از آن بدتر آخوندهاى دربارى كه با قلم و بيان عليه جمهورى اسلامى بپاخاسته‏اند، پيروز شويد. در ضمن جنابعالى مكلف مى‏باشيد تا به تمامى درخواستهاى اين جانب در متن حكم جناب آقاى موسوى خوئينى‏ها، مثل تظاهرات بزرگ مكه و مدينه، عمل نماييد. اميدوارم با قاطعيتى كه از جنابعالى سراغ دارم اين امور به بهترين وجه انجام گردد. از تمامى حجاج محترم و روحانيون عزيز مى‏خواهم تا با جنابعالى همكارى لازم را بنمايند، و از هر حيث به دستورات جنابعالى عمل نمايند. و السلام عليكم و رحمة اللَّه و بركاته. 28 تير ماه 1364 روح اللَّه الموسوي الخمينى‏

جهاد اكبر اميدواريم كه مسلمانها به خود بيايند و از همين عباداتى كه خداى تبارك و تعالى براى آنها مقرّر فرموده است، از همينها، هم سير معنوى بكنند و هم برداشتهاى سياسى و هم عمل. اين طور نباشد كه نماز را ما همان جهت تقرب الى اللَّه آن را ملاحظه كنيم. البته آن‏

                       صحيفه امام، ج‏19، ص: 50

بالاترين چيز است، لكن بعد از اينكه انسان نمازگزار شد ايثارگر خواهد شد، بعد از آن كه ايثارگر شد، براى اسلام خدمت خواهد كرد. و حج كه در او جهات اجتماعى و سياسى بيشتر ظاهر است، اين بحمد اللَّه امسال تا كنونش خوب برگزار شده است و اميدواريم كه از اين به بعدش هم خوب برگزار بشود و بعدها هم افزوده بشود مسلمين را بيدار بكنند اين حجاجى كه در بيت اللَّه الحرام هستند. گرچه مع الأسف بعضى از آخوندهاى بسيار نافهم يا بسيار موذى در همين مقطع از زمان شروع كردند به چيزهايى نوشتن و رساله‏هايى پخش كردند و نسبت به شيعه و نسبت به ائمه شيعه و نسبت به طريقه شيعه جسارت كردند و اين در يك همچو مقطعى كه عقلاى طرفين، عقلاى مذاهب با هم جمع شدند و علماى مذاهب با هم جمع شدند و مى‏خواهند فكر بكنند براى مصالح اسلام، در يك همچو مقطع يك همچو رساله‏هايى منتشر مى‏شود، كأنّه خطر براى امريكا ديدند و واويلا بلند كردند. آن آخوند احمقى كه در يك همچو مقطع از زمان به بعض مقدسات شيعه جسارت مى‏كند، درصدد اين است كه در مقابل او هم يك كسى پيدا بشود، آن هم يك چيزى بگويد و موجب بشود كه بين مسلمين در يك همچو مقطع از زمانى كه دارد وحدت ايجاد مى‏كند، اختلاف ايجاد بشود. واقعاً اسلام چه كند با اين طرز فكرها، با اين طرز عملها؟ اسلام چه كند با اين آخوندهايى كه خودشان را به صورت يك روحانى درآوردند و در بين مردم پخش هستند؟ اين گرفتارى است كه در يك همچو موقعى كه مسلمين دارند فكر مى‏كنند، او به عنوان اينكه من ديدم كه بعض از جوانها متمايل به اين اجتماع شدند، متمايل به اين ايران شدند، تكليف ديدم به اينكه بگويم اينها مشترك‏اند، اينها مجوس‏اند اينها چطورند و به بعض مقدسات جسارت كردند. اين، جز اينكه خدمت به استعمار است، خدمت به قدرتهاى بزرگ است و كارشكنى براى اسلام و مسلمين است؟ ما بايد فكر كنيم براى اين مسائل. مسلمانها بايد فكر كنند براى اين مسائل و اين اشخاصى كه اين طور در صدد شكستن وحدت مسلمين‏اند. و بالجمله من اميدوارم كه ايران با اين راهى كه به پيش گرفته است فقط ملاحظه آن‏

                       صحيفه امام، ج‏19، ص: 51

جهات صورى را نكند و ملاحظه جهات معنوى را هم بكند. تمام مسائل براى معنويّات است. پيغمبرها هم كه آمدند و احكام را منتشر كردند براى اين است كه تزكيه، بكنند:

[راسل كر: آزادى شيعه چه مفهومى دارد؟ يكى از آيت اللَّه‏ها در قم- برادر شما- به يكى از اعضاى گروه ما در مورد ارزشهاى آزاد انسان، يك جواب بسيار روحانى داد؛ خيلى جذاب‏]

امام: يكى از مبانى اختصاصى شيعه، مبارزه با ظلم و دولتهاى ظالم است. ديكتاتورى از اول پيدايش و بروز آن، شيعه عليه آن زور و ستم مبارزه كرده‏اند، كشته دادند، فداكارى كردند. و مذهب شيعه با خون خود آزادى بشر را تضمين كرده است. در ساير مذاهب، مذهبى مثل شيعه نيست كه قيام عليه باطل بنمايد، اين از خصوصيت بارز شيعه است.

[راسل كر: آيا راه حل ديگرى جز شاه مى‏بينيد؟]

امام: هيچ اميدى نيست؛ و لو با اصلاح شاه. نه ملت و نه اسلام اجازه نمى‏دهد. جرايم رژيم شاه خيلى است.

[راسل كر: ماهيت رابطه شما با جبهه ملى چيست؟ اخيراً شما با آنها ملاقات داشته‏ايد؟]
                       صحيفه امام، ج‏5، ص: 71

دستهاى خيانتكار اجانب كه مى‏خواستند شرق را- و خصوصاً بلاد اسلامى را- براى منافع خودشان قبضه كنند، با مطالعاتى كه كرده بودند در اين بلاد، و تمام بلاد را- بيابانهايش را، قصبه‏هايش را، شهرستانهايش را- وجب به وجب مطالعه كرده‏اند و روحيه گروههايى كه در اين بلاد زندگى مى‏كردند مطالعه كرده‏اند و آيينهايى كه اينها داشتند و كيفيت نفوذ آيينها در اينها مطالعه شده است، به آنجا رسيده‏اند كه نگذارند مسلمين متمسك به قرآن باشند. قرآن را آنها سد راه مى‏دانستند. اگر مسلمين همه متمسك به قرآن مى‏شدند، براى آنها مجالى باقى نمى‏ماند. قرآن را و اسلام را از مردم‏ __________________________________________________

(1)- آقاى عيسى عبد الحميد خاقانى از اعراب خوزستان.
(2)- شهر دور.
                       صحيفه امام، ج‏6، ص: 337

جدا كردند؛ ملتها از اسلام جدا شدند. با دعوتهايى [كه‏] اجانب كردند، چه خودشان مستقيماً چه به وسيله عمالشان در اين بلاد- دعوتهاى بر ضد اديان، بر ضد اسلام، بر ضد روحانيت اسلام- جدا كردند مسلمين را، بعضى را از بعض. ايجاد احزاب مختلفه، از صدر مشروطيت به اين طرف، تمام براى تفرقه بود؛ و تمام براى اين بود كه مسلمين با هم مجتمع نباشند. ايجاد تفرقه بين مذاهب- مذاهب مسلمين- براى همين مقصد بود كه اينها از هم جدا باشند و نتوانند براى اسلام و به نفع اسلام كارى بكنند. اين كارها در طول مدتِ بيش از سيصد سال انجام گرفته است.

سخنرانى [در جمع اهالى عجب شير و جوانرود (برادرى مذاهب اسلامى)] زمان: 7 شهريور 1358/ 6 شوال 1399 مكان: قم‏ موضوع: برادرى همه مذاهب اسلامى، اهداف حزب دمكرات كردستان‏ حضار: اهالى عجب شير و جوانرود بسم اللَّه الرحمن الرحيم‏ لزوم حفظ برادرى بين همه مذاهب اسلامى‏ من كراراً در خطتبه‏هايى كه ايراد كردم و در نوشته‏هايى كه داشتم دو مطلب را رويش تأكيد كردم. يك مطلب اينكه در اسلام نژاد، گروه، دستجات، زبان، اين طور چيزها مطرح نيست. اسلام براى همه است و به نفع همه. و ما با شما برادر هستيم به حكم قرآن، به حكم اسلام؛ و از هم جدا نيستيم. با كردها، با ترك‏ها، با بلوچ‏ها، همه برادر و بايد با هم زندگى كنيم. الآن يك مملكتى است كه دست اجانب از آن كوتاه شده، و اين جنايتكارهاى داخلى هم يا فرار كردند، يا در زوايا هستند. البته آنها به اين زودى نمى‏توانند، خارجى‏ها، آنهايى كه منافع ما را مى‏بردند، به اين زودى نمى‏توانند كه دست بردارند و ما هم به آنها مجال نخواهيم داد ان شاء اللَّه. آن چيزى كه من تأكيد كردم يكى همين معنا بود كه گمان نكنند برادرهاى سُنّى ما كه در اسلام اين معنا مطرح باشد كه فرقى ما بين شما و ما باشد. همان طور كه چهار مذهبى كه در اهل تسنُّن هست، «1» چه طور آن مذهب با آن مذهب دوتاست، لكن برادرند همه، دشمن نيستند، اين هم يك مذهب خامسى است كه دشمنى در كار نيست، همه برادر؛ همه مسلمان؛ همه اهل قرآن؛ همه تابع رسول اكرم. بنا بر اين، اين معانى را اگر چنانچه كسى در آنجاها القا بكند، جزء ريشه‏هاى فاسد رژيم سابق [است‏] كه يك خرده‏شان مانده‏اند، و طرفدارهاى اجانب كه به نفع آنها __________________________________________________

(1)- اين چهار مذهب عبارتند از: حنفى، شافعى، مالكى، حنبلى.
                       صحيفه امام، ج‏9، ص: 360

مى‏خواهند اغتشاش ايجاد كنند. و شما برادرها بايد به اين معنا توجه داشته باشيد كه اينها يك توطئه‏هايى است براى اينكه نگذارند اسلام در ايران حكومت كند. اينها با اسلام مخالف‏اند. نه با كُرد مخالف‏اند و نه با فارس مخالف‏اند؛ آنها با اساس مخالف‏اند؛ با اسلام مخالف‏اند. و همه مسلمانها تكليفشان اين هست كه جلوگيرى از آنها بكنند و اينها را سركوب كنند.

پيام [به مسلمين جهان و حجاج (سياست امريكا، اختلاف بين مسلمانان)] زمان: 21 شهريور 1359/ 2 ذى القعدة 1400 مكان: تهران، جماران‏ موضوع: سياست امريكا و ايادى آن، ايجاد اختلاف بين ملتهاى اسلامى‏ مناسبت: فرا رسيدن ايام حج‏ مخاطب: مسلمين جهان و زائران بيت اللَّه الحرام‏ بسم اللَّه الرحمن الرحيم‏ سلام بر زائرين بيت اللَّه الحرام. سلام بر زائرينى كه در مركز وحى الهى و محل هبوط «1» ملائكة اللَّه اجتماع نمودند. سلام بر مؤمنينى كه از خانه خود به سوى خانه خدا هجرت نمودند. و سلام بر همه مسلمين جهان كه پيامبر عظيم الشأن و خاتم نبيّين، پيامبر آنان و قرآن كريم كتاب آنان و كعبه معظمه قبله آنان است. سلام بر آنان كه از همه اقسام شرك رو برگرداندند و به سوى مركز توحيد رو آوردند، و از قيد عبوديت و اطاعت همه بتهاى جهان مراكز استكبار و استعمار و قدرتهاى شيطانى رها و به قدرت مطلقه الهى و حبل المتين توحيد پيوستند. و سلام بر آنان كه رمز دعوت حق تعالى را در وُفود «2» به سوى خانه خدا دريافتند و لبيك گفتند. اكنون به شما مسلمانان وارسته كه در محل وحى براى اداى اين فريضه عبادى- سياسى اجتماع نموديد، لازم است تذكراتى داده شود تا بدانيد در كشورهاى اسلامى چه مى‏گذرد و براى استعمار و استثمار مسلمين و تحت سلطه قراردادن آنان چه نقشه‏ها در كار و چه دستهاى خبيثى آتش‏افروزان آنند: 1- در آستانه به هم نزديك شدن جميع مسلمانان جهان و تفاهم همه مذاهب اسلامى‏ __________________________________________________

(1)- فرود آمدن‏
(2)- به رسولى رفتن.
                       صحيفه امام، ج‏13، ص: 208

براى رها شدن كشورهايشان از چنگال پليد ابرقدرتها و احساس خطر براى چپاولگران بين المللى و در آستانه قطع ايادى ستمگران غرب و شرق از ايران با رمز وحدت كلمه و اتكال به خداى بزرگ و اجتماع در زير پرچم اسلام و توحيد، شيطان بزرگ جوجه‏هاى خود را فراخوانده است تا با هر حيله متصور، بين مسلمين تفرقه افكند و امت توحيدى و برادران ايمانى را به اختلاف و دشمنى كشاند و راه سلطه‏گرى و چپاول را براى خويش هر چه بيشتر باز كند. شيطان بزرگ كه خوف آن دارد كه انقلاب اسلامى ايران به ساير كشورهاى اسلامى و غير اسلامى صادر شود و دست پليد او را از كشورهاى تحت سلطه قطع كند، در حالى كه از حصر اقتصادى و حمله نظامى طَرْفى نبست به حيله ديگرى دست زده است تا انقلاب اسلامى ما را در پيشگاه مسلمانان جهان خدشه‏دار كند و مسلمانان را به جان هم اندازد و خود به ستمگريها و چپاولهايش در كشورهاى اسلامى ادامه دهد، و آن اينكه درست در آستانه كوشش بى‏امان ايران براى وحدت كلمه و تشبث به اسلام بزرگ و توحيد بين جميع مسلمين جهان، به يكى از مهره‏هاى خبيث امريكا و از دوستان شاه مخلوع معدوم، دستور مى‏دهند تا از فقها و مفتيان اهل سنت، فتوا بر كفر ايرانيان عزيز بگيرد. و بعضى از اين مهره‏ها گفته‏اند:

توصيه علماى پاكستان به تلاش براى وحدت‏ اين يك نقشه‏اى بود و شماها بايد در آنجا كوشش كنيد كه اين نقشه را خنثى كنيد. بخواهيد همان طورى كه ايران توانست اين كار را انجام بدهد، شما هم اين كار را انجام بدهيد كه بين دانشگاه و روحانيت را صلح بدهيد؛ اين جدايى كه بين اينهاست كمك مى‏كند به آن خارجيها و مستعمرين. يك جهت ديگر هم، كه باز همين هم نقشه‏اى بود، اينكه بين مسلمين جدايى بيندازند، مسلمين را چند طايفه كنند- خصوصاً بين شيعه و سنى- يك فاصله زيادى ايجاد كنند. آنها غرضشان اين نبود كه شيعه بزرگ بشود، يا سنى ضعيف بشود. غرضشان اين بود كه هر دو ضعيف بشوند. بنا شد كه اين گروههاى عظيمى كه هستند، يا سنى يا شيعه، در پاكستان و در ايران و ديگر جاها- اقليتهاى كمى هم هستند، [اما] مهم اينها هستند- بنا شد كه بين اينها چنان جدايى بيندازند و فاصله ايجاد كنند كه اذهانشان از مسائل ديگر بكلى منحرف بشود؛ همه اذهان بيايد سراغ اينكه خودشان با هم دعوى كنند. اين هم يكى از نقشه‏هايى بوده است كه از قديم الايام اينها، شياطين، درست كرده‏اند؛ و از احساسات اسلامى اينها استفاده كردند؛ از احساسات مذهبى استفاده كردند. نه اينكه آنها مى‏خواهند مذهب شيعه در پاكستان و در ايران باشد، و نمى‏خواهند مذهب سنى باشد؛ هيچ كدام را نمى‏خواهند باشد. اينها مى‏خواهند اسلام نباشد. براى اينكه از اسلام خوف دارند! ترس دارند. اين مسلمينى كه يك ميليارد جمعيت هستند اگر اينها با هم بشوند- آدابشان على حده، هر كس آداب خودش را انجام بدهد. هر كدام كارهاى مذهبيش را انجام بدهد، اما در كنار هم باشد- اگر يك ميليارد مسلم در دنيا با هم مجتمع بشوند، قدرتشان بالاترين قدرت است. از اين قدرت ديگر بالاتر نمى‏شود. اما آنها نمى‏گذارند اين مطلب بشود. آنها دنبال اين هستند. حكومتهاشان را وادار مى‏كنند. بذر نفاق مى‏پاشند بين اينها. به اينها يك چيز مى‏گويند؛ به آنها يك چيز ديگر مى‏گويند؛ آنها يك طور مى‏شوند؛ آنها [طور] ديگر. ما امروز اگر بخواهيم كه مستقل زندگى كنيم، بخواهيم كه مثل مسلمين صدر اسلام باشيم كه خودمان باشيم و وابسته به جاى ديگر نباشيم، اين دو

                       صحيفه امام، ج‏14، ص: 508

مطلب را بايد در نظر بگيريم: بين قشر دانشگاهى و محصولات دانشگاهى و قشر روحانيت و مدارس دينى و محصولات مدارس دينى اجتماع و وحدت ايجاد كنيم. و بين برادران اهل سنت و شيعه كه اينها هم با هم باشند. همان طورى كه اهل سنت چهار مذهب دارند كه در كنار هم‏اند، مذاهب نمى‏ريزند به جان هم، به حسب ظاهر، ما هم كه مذهب پنجمى هستيم كه مى‏نشينيم با هم، ما براى خودمان فرايضمان را انجام بدهيم، لكن همه‏مان با هم بر ضد كسانى كه بر ضد اسلام هستند. خوب، ما مسائل مشترك زياد داريم، ما در اصول مذاهبمان، اصول دين‏مان، همه با هم مشتركيم. قرآن قرآن همه است؛ اسلام اسلام همه است؛ پيغمبر پيغمبر همه است. اينها مشتركات ما است. در اين مشتركات ما با هم باشيم؛ و در مختصات هر كدام براى خودمان عملى داريم و براى خودمان آدابى داريم. اين دعوا لازم ندارد؛ اينكه دعوا مى‏شود دعوايى است كه آنها ايجاد مى‏كنند در بين ما. و شما مى‏دانيد كه به اين هم اكتفا نمى‏كنند؛ در خود مثلًا مذهب شيعه، بين اخبارى و اصولى «1» اختلاف ايجاد كرده بودند. بالاتر از او، احزاب درست مى‏كردند! اين حزبهايى كه درست مى‏شد، و آن دستهاى مرموز اين حزبها را درست مى‏كردند، و حزبها با هم اختلاف پيدا مى‏كردند، همه‏شان شيعه بودند؛ همه‏شان مسلمان بودند، يا همه‏شان سنى بودند احزاب مختلف در بين شيعه چند حزب درست مى‏كردند. فرض كنيد در تهران، احزاب مختلفه همه با هم دشمن، همه با هم بد. جاهاى ديگر هم همين طور. اين هم يك راهى بود كه احزاب مختلفه درست مى‏كردند، و اين احزاب با هم جنگ سياسى مى‏كردند. تمام اينها اسباب اين شد كه از آن گرفتاريهاى اصلى كه ما داريم، كه آن گرفتارى مسلمين است به دست قدرتهاى بزرگ، از او غفلت بكنيم. چه بهتر براى آنها از اينكه ما صبح كه بلند مى‏شويم همه‏اش مشغول حزب بازى باشيم؛ يا مشغول مخالفت خودمان با هم باشيم. مخالفت دانشگاه با روحانيون، روحانيون با دانشگاه، اين مذهب با __________________________________________________

(1)- دو گروه از علماى شيعه كه در سبك اجتهاد مسائل شرعى با هم اختلاف نظر دارند، و اوج مخالفت آنها مربوط به دو قرن 11 و 12 هجرى قمرى است.
                       صحيفه امام، ج‏14، ص: 509

آن مذهب؛ آن مذهب با آن مذهب، اين حزب با آن حزب، در يك مذهب، اين حزب با آن حزب. و همين طور تا آخر.

                       صحيفه امام، ج‏15، ص: 168

پيام [به مسلمين جهان و زائرين بيت اللَّه الحرام (تبيين فلسفه و اسرار حج)] زمان: 15 شهريور 1360/ 7 ذى القعدة 1401 مكان: تهران، جماران‏ موضوع: تبيين فلسفه و اسرار حج‏ مناسبت: فرا رسيدن ايام حج‏ مخاطب: مسلمين جهان و زائرين بيت اللَّه الحرام‏ بسم اللَّه الرحمن الرحيم‏ جَعَلَ اللَّهُ الْكَعْبَةَ الْبَيْتَ الْحَرامَ قِياماً لِلنَّاسِ «1»- قرآن كريم. درود بر حجاج بيت اللَّه الحرام. سلام بر عموم مسلمانان جهان و سلام بر مسلمانان متعهدى كه از جهان اسلام به سوى حق شتافته و در جوار خانه خدا وفود «2» نموده‏اند. فريضه حج در بين فرايض الهى از ويژگيهاى خاصى برخوردار است و شايد جنبه‏هاى سياسى و اجتماعى آن بر جنبه‏هاى ديگرش غلبه داشته باشد، با آنكه جنبه عبادى‏اش نيز ويژگى خاصى دارد. مسلمانان متعهد كه در اين مجمع عمومى و سازمان الهى با لغو امتيازات متحد الشكل و بدون توجه به رنگ و زبان و كشور و منطقه، هر سال يك بار در مواقف شريفه مجتمع مى‏شوند و با ساده ترين و بى‏آلايش ترين جهات مادى با توجه به معنويت و وفود على اللَّه گرد هم مى‏آيند و به وظايف و آداب اسلامى عمل مى‏كنند، بايد از جهات سياسى و اجتماعى آن غافل نباشند. علماى اعلام و خطباى معظم، مسلمانان را به جهات سياسى و وظايف بسيار خطيرشان آگاه سازند. وظايف خطيرى كه اگر مسلمانان جهان به گوشه‏اى از آن توجه كرده و عمل كنند، عزتى كه خداوند براى مؤمنين قرار داده است بازيابند و به مفاخر اسلامى- الهى كه حق مسلمين است برسند و در پناه اسلام عزيز و زير بيرق توحيد __________________________________________________

(1)- بخشى از آيه 97 سوره مائده: «خداوند خانه كعبه را خانه احرام قرار داد (و حرمت آن را واجب كرد) براى نگهبانى و ايستادگى مردم»
(2)- جمع وافد: هيأت نمايندگى و اعزامى.
                       صحيفه امام، ج‏15، ص: 169

و پرچم لا اله الا اللَّه از استقلال و آزادى حقيقى برخوردار شوند و دست مستكبران و عمال آنان را از كشورهاى اسلامى قطع كنند و مجد و عظمت اسلامى را بازگردانند. خداوند تعالى در آيه شريفه‏اى كه در صدر ذكر شد، سرّ و انگيزه حج و غايت قرارداد كعبه و بيت الحرام را، نهضت و قيام مسلمانان براى مصالح ناس و توده‏هاى مستضعف جهان ذكر مى‏فرمايد. بايد در اين اجتماع عظيم الهى كه هيچ قدرتى جز قدرت لا يزال خداوند نمى‏تواند آن را فراهم كند، مسلمانان به بررسى مشكلات عمومى مسلمين پرداخته و در راه رفع آنها با مشورت همگانى كوشش كنند. يكى از بزرگترين و اساسى‏ترين مشكلات، عدم اتحاد بين مسلمين است كه بعضى از به اصطلاح سران كشورهاى اسلامى منشأ آن مى‏باشند كه مع الأسف براى رفع آن تا كنون اقدام چشمگيرى نشده است، بلكه جنايتكاران سودجو كه از اختلاف ملتها و دولتها به سود خودشان بهره‏بردارى مى‏كنند، با دست عمال از خدا بيخبر خود به اختلافات دامن‏مى‏زنند، و هرگاه كه شالوده وحدت بين مسلمانان ريخته مى‏شود، با تمام نيرو به مخالفت برمى‏خيزند و بذر خلاف مى‏افشانند. امروز تمام دولتها و بسيارى از ملتهاى مسلمان مى‏دانند كه ملت ايران پس از صدها سال گرفتارى به دست شاهان ستم پيشه و ستمكاران حرفه‏اى كه اسلام عزيز را وسيله غارتگرى و چپاول براى خود و قدرتهاى بزرگ و اخيراً امريكاى جنايتكار قرار داده بودند و قرآن كريم و اسلام بزرگ را در معرض خطر مى‏ديدند، بپاخاستند و با انقلاب كبير خود، دولت اسلام را جايگزين رژيم غير اسلامى و غير قانونى شاهنشاهى نمودند و دست ابرقدرتها و خصوصاً امريكاى جهانخوار را از سلطه بر اموال و انفس خود قطع نمودند، و اميد آن است كه ديگر برادران مسلمان گرفتار در چنگال خونخواران و ستمكاران، از اين انقلاب اسلامى بهره‏بردارى كنند و دولتهاى اسلامى با پشتيبانى ملتهاى خود به انقلاب بزرگ ايران بپيوندند. امروز دست جنايتكار امريكا و ديگر قدرتهاى چپاولگر از آستين بعضى عمال سر سپرده و از خدا بيخبرشان بيرون آمده و از داخل و خارج با اسلحه و قلمهاى بدتر و

                       صحيفه امام، ج‏15، ص: 170

جنايت‏بارتر از سلاحهاى گرم به اين ملت مظلوم حمله‏ور شده و در صدد شكست انقلاب اسلامى و شكست اسلام عزيز بر آمده‏اند و از هيچ تهمت و افترا به ملتى كه جز به احكام اسلام و قرآن كريم فكر نمى‏كنند، خوددارى نمى‏كنند، و با بهانه‏هاى بسيار موهوم، به سركوبى اين انقلاب اسلامى بپاخاسته‏اند. آنان كه از اسلحه گرم برخوردارند همچون صدام، با اسلحه و آنان كه سلاح گرم ندارند، با قلمهاى زهرآگين- كه از سلاح گرم جنايت‏بارتر است- ملت مظلوم ما را زير ضربات خود قرار داده‏اند. طرح اختلاف بين مذاهب اسلامى از جناياتى است كه به دست قدرتمندان كه از اختلاف بين مسلمانان سود مى‏برند و عمال از خدا بيخبر آنان از آن جمله وعاظ السلاطين «1» كه از سلاطين جور، سياهروى‏ترند، ريخته شده و هر روز بر آن دامن‏مى‏زنند و گريبان چاك مى‏كنند و در هر مقطع به اميد آنكه اساس وحدت بين مسلمين را از پايه ويران نمايند، طرحى براى ايجاد اختلاف عرضه مى‏دارند. و اخيراً در بوقهاى تبليغاتى تهمت مفتضحانه رابطه ايران با اسرائيل و خريدارى اسلحه را پيش كشيده‏اند به اميد آنكه اعراب را از ايران جدا كنند و بين مسلمانان دشمنى ايجاد نموده راه را براى ابرقدرتها باز و سلطه آنان را هر چه بيشتر افزايش دهند، ليكن چه شخص مطلعى است كه نداند ايران دشمن سرسخت اسرائيل بوده و هست، و نداند كه يكى از موارد اختلاف ما با شاه مخلوع، روابط دوستانه او با اسرائيل بود. و چه كسى است كه نداند ما بيشتر از بيست سال است كه در خطابه‏ها و اعلاميه‏ها اسرائيل را همرديف امريكا در ستمگرى و دنباله او در تجاوز و غارتگرى محكوم كرديم. و كيست كه نداند در طول انقلاب اسلامى و در شور تظاهرات ميليونى، ملت مسلمان ايران، اسرائيل را در رديف امريكا دشمن خود خواند و نفت را بر روى آنان بست و خشم و نفرت خود را نثار هر دو كرد.

اعلام اخوت با مسلمين جهان‏ ما به حسب حكم خداى تبارك و تعالى اخوت خودمان را با همه مسلمين جهان، با دولتهاى كشورهاى اسلامى، با ملتهاى مسلم در هر مذهبى هستند، در هر كشورى هستند، ما برادرى خودمان را با آنها اعلام مى‏كنيم و ما اعلام مى‏كنيم كه نظر تجاوز به هيچ يك از كشورهاى اسلامى و غير اسلامى نداريم. ما مى‏خواهيم كه همه كشورهاى اسلامى در محيط خودشان كه هستند با هم برادر باشند، همان طور كه دولت ايران و ملت ايران يك هستند، بر خلاف رژيم سابق كه دولت ايران بر ضد ملت و ملت بر ضد دولت بود، و لهذا، به مجرد اينكه ملت يك انسجامى پيدا كرد نتوانستند، قدرتهاى بزرگ هم نتوانستند آنكه نوكر بى‏قيد و شرطشان بود نگه دارند. اين انسجامى كه در اينجاست ما مى‏خواهيم كه در همه كشورها باشد. همه مسلمين يد واحده باشند بر مَن سِواهم «1». هر كس در محيط خودش با هر حكومتى كه هست و با هر مذهبى كه هست در محيط خودش باشد و مستقل باشد، لكن اينكه مسلمان است با مسلمين ديگر اخوت داشته باشند، دوستى داشته باشند، پيوند داشته باشند، ارتشهاى همه كشورهاى اسلامى پشتيبان هم باشند. اگر اين افتراق بين مسلمين نبود ممكن بود كه اسرائيل با يك جمعيت كمى اين طور جسور بشود و همه حيثيت مسلمين را زير پاى خودش بگذارد؟ اگر اختلاف بين كشورهاى اسلامى، دولتهاى اسلامى نبود، امريكا مى‏توانست حكومت كند بر همه كشورها، منافع همه كشورها را غارت كند؟ ما عازم هستيم كه كشور خودمان را حفظ كنيم و مستقل، آزاد زندگى كنيم و در كنار هم همه مسلمانهاى كشور، بلكه همه ساكنين كشور، مذاهب رسمى، همه با هم باشيم و كشور __________________________________________________

(1)- بيگانگان.
                       صحيفه امام، ج‏15، ص: 475

مقاومت و دفاع از كيان اسلام و جمهورى اسلامى‏ امروز ابرقدرتها از انقلاب اسلامى ما سيلى خورده‏اند و مى‏ترسند كه مبادا در نقطه‏اى ديگر، انقلابى ديگر مانند انقلاب ما صورت گيرد. به همين دليل اين روزها شاهد رفت و آمدهاى سياسى در منطقه هستيم. آنها به دست و پا افتاده‏اند و هر روز توطئه‏اى جديد مى‏كنند؛ ما هم بايد در مقابل آنها مهيا باشيم. همان طور كه امريكا براى توطئه آماده است، ما هم بايد براى مبارزه و مقابله آماده باشيم. مادامى كه بخواهيم مستقل باشيم و

                       صحيفه امام، ج‏17، ص: 244

زير بار وابستگى نرويم، بايد تحمل اين مشكلات و قدرت مبارزه با آن را پيدا كنيم. امروز ما وارث كشورى هستيم كه وابسته به شرق و غرب بود؛ و شرق‏زده و غربزده هم در رأس امور بودند. بنا بر اين، بايد محكم بايستيم و اين جمهورى را كه در مقابل همه انحرافات ايستاده است حفظ كنيم. برادران و خواهران مذاهب گوناگون، همه دست در دست يكديگر بگذارند و از حيثيت و كيان اسلام و جمهورى اسلامى دفاع كنند و از اين هياهوها نترسند، كه ما شكست نمى‏خوريم. شما كه مسئوليت بسيار سنگينى به عهده‏تان مى‏باشد، مطمئن و استوار به كار خودتان ادامه دهيد؛ هر روز برنامه‏هايتان را بيشتر و بهتر توسعه دهيد و كوشش نماييد تا برنامه‏هاى اصولى و منطبق با موازين اسلام، ارائه نماييد و حيثيت ملت و مذهب خودتان را حفظ كنيد. بايد برنامه‏ها بر اساس بينش و فرهنگ اسلام تنظيم شود. اميدوارم با دلى محكم و گرم در كارى كه داريد موفق شويد. امروز كشور مال خودتان است. امروز همه مى‏دانند و مى‏فهمند كه براى خودشان كار مى‏كنند، براى آتيه كشور خودشان. به خدا اعتماد كنيد كه هر چه داريم از اوست و براى بندگان اوست؛ پس براى او و بندگان او خدمت كنيد. خداوند همه شما را حفظ فرمايد. و السلام عليكم و رحمة اللَّه‏