کاربر:Alipour/صفحه تمرین۲

مقاله توهین‌آمیز روزنامه اطلاعات به امام خمینی

شهادت مرحوم سیدمصطفی خمینی قدّس سرّه فرزند امام که به همراه پدرش در نجف اشرف در تبعید بودند انگشت ابهام را به سمت شاه متوجه کرد. عکس‌العمل رژیم در مقابل این گونه مراسم‌های اعتراض‌آمیز که با انتشار مقاله توهین آمیز به امام در روزنامه اطلاعات، به اوج خود رسید باعث گردید تا وضع شهرها خصوصا قم و بعضی شهرهای دیگر،متشنج گشته و موجب اعتصابات و تظاهرات مردم گردد.

مقالۀ دردسرساز و جنجالی «ایران و استعمار سرخ و سیاه» که در شمارۀ روز ۱۷ دی‌ماه‌‌ به چاپ رسید و موجی از اعتراضات را در پی آورد که تا یک سال بعد به اشکال گوناگون تداوم یافت و به سقوط رژیم شاه پیوند خورد. در این مقاله توهین‌آمیز که نظیر آن نه پیش و نه پس از آن دیده نشده است، قیام ۱۵ خرداد حاصل پیوند دو استعمار سرخ یعنی کمونیسم و استعمار سیاه یعنی ارتجاع دانسته شده و رهبران سیاسی - مذهبی و در راس آن‌ها امام خمینی که با انقلاب سفید مخالفت کردند، عامل خارجی معرفی شده بودند. ادعایی موهن که خشم مردم را برانگیخت و به برگزاری تظاهرات در قم و چند شهر دیگر انجامید؛ تظاهراتی خونین که به کشته شدن گروه کثیری از معترضان و سقوط دولت جمشید آموزگار منجر شد.

در روز ۱۷ دی ۱۳۵۶ش، صفحه هفتم روزنامه اطلاعات در بخش نظرها و اندیشه ها با چاپ سرمقاله ای تند و گستاخانه رهبر سیاسی نهضت سیاسی اجتماعی ایران را در سیزدهمین سال تبعیدش به خارج از کشور عامل ارتجاع سرخ و سیاه، مناسب‌ترین فرد برای مقابله با انقلاب ایران و کسی که عامل واقعه ننگین ۱۵ خرداد شناخته شد، خواند.

روزنامه اطلاعات در آن سرمقاله با ایجاد انشقاق بین سید روح الله خمینی و سایر علمای برجسته آن روزگار، علاوه بر معرفی کردن این عالم خدا ترس و باتقوا به عنوان مقصر  اصلی واقعه خونین ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، ایشان را مردی جاه‌طلب، ماجراجو، بی‌اعتقاد، وابسته و سرسپرده به مراکز استعماری خواند.

دو روز بعد مردم قم در اعتراض شدید به سرمقاله روزنامه اطلاعات راهپیمایی بزرگ برگزار کردند که این راهپیمایی نیز همانند واقعه ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ از سوی اراذل و اوباش و گارد شاهنشاهی به  خاک و خون کشیده شد. بازار بزرگ تهران نیز  ۱۰ روز بعد از این واقعه خونین در اعتراض به کشتار بی رحمانه مردم قم و توهین سرمقاله روزنامه اطلاعات به سید روح الله خمینی تعطیل کرد.

متن این مقاله در وزارت دربار پهلوی تهیه شد و قبل از انتشار برای تأمین نظر محمدرضا شاه چند بار تغییر کرد. اولین اطلاعات درز کرده از این مقاله به تاریخ ۱۴ دی ۱۳۵۶ برمی‌گردد. مقاله در این روز با تایید وزارت دربار و توسط شخص امیرعباس هویدا در اختیار داریوش همایون وزیر وقت اطلاعات و جهانگردی و دبیرکل وقت حزب رستاخیر قرار گرفت و به وی تاکید شد به سرعت در نشریات چاپ شود. هوشنگ نهاوندی یکی از رجال دوره پهلوی در خاطره ای گفت:  این مقاله به پیشنهاد امیرعباس هویدا و موافقت شاه در پاسخ به سخنرانی‌های آیت الله خمینی که به صورت نوار کاست در کشور منتشر می‌شد، نوشته شد.

انتشار مقاله در سال ۱۳۶۶ش

در روزنامه اطلاعات 17 دی ماه 2536 شاهنشاهی (1356 ش)، شماره 15506، ص 7، درج مقاله کوتاهی با عنوان «ایران و استعمار سرخ و سیاه» به نام «احمد رشیدی مطلق» باعث شعله ورشدن مجدد جرقه های انقلاب و در نهایت پیروزی آن شد. در این مقاله توهین و تهمت های ناروایی به روحانیت تشیع به ویژه امام خمینی زده بودند که هم در تبعید بود و هم اندکی بیش  از دو ماه از شهادت فرزند ارشدش حاج آقا مصطفی نمی گذشت.

در مقاله‌‌ یاد شده‌ به‌ روحانیت، به ویژه امام خمینی‌ به‌ گونه ای‌ کینه توزانه‌ و بیمارگونه‌ حمله‌ شده‌ و روحانیت را استعمارگر و آنها را با کشور استعمارگر شوروی سابق یکی دانسته و آورده بود: «استعمار، سرخ و سیاهش، کهنه و نویش روح تجاوز و تسلط و چپاول دارد و با این که خصوصیت ذاتی آنها همانند است.» همچنین با «بلوای شوم» دانستن قیام 15 خرداد سال 42، روحانیون انقلابی و مبارز را با اراذل و اوباش مقایسه کرده و همه را با عناوین «روضه خوان و چاقوکش» مورد خطاب قرار می دهد.

از رهبر نهضت، امام خمینی با عناوین «مردی ماجراجو ولی بی اعتقاد و وابسته‌ و سرسپرده به مراکز استعماری و به خصوص‌ جاه طلب» یاد شده‌ و او را «مردی که سابقه اش مجهول بود و به قشری ترین و مرتجع ترین عوامل استعمار وابسته بود و چون در میان روحانیون عالی مقام کشور، با همه حمایت های خاص موقعیتی به دست نیاورده بود، در پی فرصت می گشت که به هر قیمتی هست خود را وارد ماجراهای سیاسی کند و اسم و شهرتی پیدا کند» نام می برد و در ادامه نیز تهمت های ناروا و ناجوانمردانه دیگری به حضرت امام نسبت می دهد. از جمله:

ـ «روح اللّه‏ خمینی عامل مناسب برای ارتجاع سرخ و سیاه»

ـ «عامل واقعه ننگین روز پانزده خرداد»

ـ «روح اللّه‏ خمینی معروف به سید هندی...»

ـ «او در جوانی اشعار عاشقانه می سروده و...»

ـ «غائله ساز پانزده خرداد...»

ـ امام خمینی را در ارتباط با کشورهای خارجی عرب دانسته

برخی پژوهشگران و پژوهندگان چاپ و انتشار این مقاله در شرایط آن روز کشور را به مثابه نخستین جرقه در انبار باروت نظام شاهنشاهی ارزیابی می کنند، «باری روبین» در این زمینه می گوید: «اولین جرقه‌ انقلاب روز نهم ژانویه سال 1978 [17 دی ماه 1356 ش] فقط هشت روز پس از عزیمت کارتر از ایران روشن شد. این جرقه، مقاله توهین آمیزی بود که به دستور داریوش همایون وزیر اطلاعات وقت، علیه آیت الله خمینی در یکی از روزنامه های مهم تهران منتشر شد.»

حال سؤال این است: آیا این اقدام یک اشتباه تاکتیکی و اتفاقی رژیم پهلوی بود یا توسل به تهمت و توهین و دروغ و ناسزا برای از صحنه خارج کردن مخالفان سیاسی، به ویژه امام خمینی یک سیاست دائمی و مسبوق به سابقه رژیم شاه بود؟ در پاسخ به پرسش مذکور باید خاطر نشان کرد، همواره یکی از مهم ترین دغدغه های هر حکومتی، مخالفان و دشمنان آن بوده است، اما نوع برخورد و مقابله با آنان در هر حکومت و نظامی متفاوت است.  می توان گفت استفاده از سیاست تهمت و افترا نسبت به مخالفان فکری و سیاسی و توسل به دروغ و دشنام و ناسزا برای بیرون راندن حریف و رقیب از صحنه جزو ذات حکومت های استبدادی و مطلقه و احزاب و گروه های مطلق نگر و معتقد به تک صدایی می باشد.

پس از مخالفت های حضرت امام با اقدامات غیر قانونی و خلاف شرع رژیم پهلوی، به ویژه بعداز قیام 15 خرداد که یاد و نام امام خمینی در میان مردم مسلمان ایران همواره گسترش یافت، شاه و سران رژیم به بیم و هراس افتادند. هر از چندگاه دست به کار جعل شایعات و اکاذیب علیه امام می شدند و تلاش می کردند با توهین و افترا به حضرت امام و انقلابیون، آنان را در نزد افکار عمومی تضییع و مطرود نمایند. در اسناد به جای مانده از ساواک به موارد بسیاری برمی خوریم که مراکز و سازمان های اطلاعاتی رژیم با توسل به همین روش ها خواستند حضرت امام و انقلابیون را نزد مردم بدنام کنند.

روزنامه اطلاعات 17 دی 56 ماه که بر پیشخوان روزنامه فروشیها ظاهر شد، خشم مردم را برانگیخت. هنوز چند روز از نمایش ضیافت کارتر، رئیس جمهور آمریکا که شاه به افتخار حضور او در ایران برپا داشته بود و از ایران به عنوان «جزیره ثبات» یاد می کرد، نگذشته بود که جزیره ثبات به آتشفشانی فعال بدل شد. گدازه هایی که از دهانه آتشفشان به بیرون پرتاب می شد دمادم بر نگرانیهای رژیم می افزود. بحرانها، یکی پس از دیگری، از راه می رسید؛ دو روز بعد، قیام 19 دی مردم قم رقم خورد و... به گونه ای که تغییر دولتها چاره کار نبود. در سالگرد انتشار این مقاله که شاه در نطق معروفش تظاهر به شنیدن «پیام انقلاب مردم» کرد، باز فایده نداشت و مکر و حیله شاه و دیگر سران دیگر کارساز نبود و ره به جایی نبرد.

واکنش‌ها

یکی از حوادث مهمی که به باور ناظران سیاسی، نقش مهمی در شعله‌ورتر شدن خشم مردم و تسریع در وقوع انقلاب اسلامی دارد، انتشار مقاله توهین‌آمیز روزنامه اطلاعات در 17 دی 1356 علیه آیت الله خمینی به عنوان یک رهبر سیاسی است.

این مطلب در آن زمان با تیتر «ایران و استعمار سرخ و سیاه» در بخش نظرها و اندیشه‌های روزنامه اطلاعات چاپ شد و امضای نویسنده‌اش فردی به اسم احمد رشیدی مطلق بود که با عباراتی موهن آیت‌الله خمینی فقیه، مجتهد و عالم سیاسی شیعه را بازیچه  دست استعمار روس و انگلیس  معرفی کرد.

دو روز بعد از این مقاله مشهور، فاجعه خونین قم به وجود آمد. مردم قم در اعتراض شدید به سرمقاله روزنامه اطلاعات راهپیمایی بزرگ برگزار کردند که این راهپیمایی نیز همانند واقعه ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ از سوی اراذل و اوباش و گارد شاهنشاهی به  خاک و خون کشیده شد. بازار بزرگ تهران نیز چند روز بعد از این واقعه خونین در اعتراض به "کشتار بی‌رحمانه مردم قم و توهین سرمقاله روزنامه اطلاعات به سید روح‌الله خمینی" تعطیل کرد.

حدود یک سال بعد یعنی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به گفته احمد احرار خبرنگار روزنامه اطلاعات، نویسنده این مطلب دستگاه ساواک بوده که از طریق وزارت اطلاعات و جهانگردی، به روزنامه اطلاعات ارسال می‌کند تا چاپ شود.

نویسنده

این مقاله که حاوی مطالب بسیار تند، زننده و توهین‌آمیز نسبت به امام خمینی(سه) بود، در روز 17دی 1356 در صفحه 7 روزنامه اطلاعات به چاپ رسید. گفته شده که حملات و انتقادات شدیداللحن امام خمینی به رژیم پهلوی، شاه را بر آن داشته بود تا پس از مذاکراتش با کارتر و حصول اطمینان از حمایت او، به ساواک و وزارت دربار دستور دهد مقاله شدیداللحن و توهین‌آمیزی نسبت به  امام خمینی نوشته شده و در یک روزنامه‌ کثیرالانتشار منتشر شود.