کاربر:Alipour/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخهها
imported>Alipour بدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Alipour بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
محمد درگاهی رئیس شهربانی در زمان رضاشاه که در فشار به مخالفان سیاسی، به رضاشاه خدمات زیادی کرد و بعدها مغضوب وی شد، در سال ۱۳۰۸ش زندان قصر را در محل قصر قجر (کاخ ییلاقی آقامحمدخان قاجار) ساخت و با حضور رضاشاه آن را افتتاح کرد.<ref>چگینی،محمد، «درگاهی محمد»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ج۱۷، ص۵۲۷ و ص۵۲۹.</ref> | محمد درگاهی رئیس شهربانی در زمان رضاشاه که در فشار به مخالفان سیاسی، به رضاشاه خدمات زیادی کرد و بعدها مغضوب وی شد، در سال ۱۳۰۸ش زندان قصر را در محل قصر قجر (کاخ ییلاقی آقامحمدخان قاجار) ساخت و با حضور رضاشاه آن را افتتاح کرد.<ref>چگینی،محمد، «درگاهی محمد»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ج۱۷، ص۵۲۷ و ص۵۲۹.</ref> | ||
نخستین زندان مدرن ایران را میتوان زندان قصر بهشمار آورد که معمار روس، نیکلای مارکف، ساخت آن را در سال ۱۳۰۸ش به پایان رساند و به دست رضاشاه، در همان سال افتتاح شد.<ref>«[https://www.cgie.org.ir/fa/news/214430/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D9%88%DA%A9%D8%B3%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AF%D8%B1%D9%86---%DB%8C%D8%B9%D9%82%D9%88%D8%A8-%D8%AE%D8%B2%D8%A7%DB%8C%DB%8C پارادوکسهای زندان مدرن]»، خزایی، یعقوب، سایت مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی، انتشار: ۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۷ش، بازدید: ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.</ref> | |||
==امام خمینی در زندان قصر== | ==امام خمینی در زندان قصر== | ||
امام خمینی را بعداز دستگیری سال ۴۲ در قم، به بازداشتگاه افسران تهران انتقال دادند، پس از چند ساعت، یعنی شب همان روز ایشان را به زندان قصر انتقال داده و مدت ۱۹ روز در آنجا زندانی کردند. طی این مدت حکومت شاه با دردسرهای فراوانی مواجه بود. این دردسرها اشکال گوناگونی داشت. در این مدت واکنش های گسترده ای از سوی شخصیت ها و مجامع روحانی نسبت به بازداشت امام و سایر زندانیان سیاسی ۱۵ خرداد ظاهر شد. عموم علما و روحانیون شیعه ایران و عراق با صدور اعلامیه ها و تلگرام هایی، دستگیری امام و دیگر علما و روحانیون و نیز کشتار مردم عزادار دوازدهم محرم (۱۵ خرداد) را محکوم کردند و کمتر از یک هفته پس از آن واقعه، ده ها نفر از برجسته ترین مراجع و علمای سراسر کشور به عنوان اعتراض به دستگیری امام به تهران مهاجرت کرده و به بحث و تبادل نظر پرداختند. مهاجرت دسته جمعی علما از یک سو اسطوره وحشت و اختناق را در کشور شکست و از سوی دیگر حمایت قاطع آنان از امام، ایشان را در موقعیتی ممتاز قرار داد.<ref>«[http://www.imam-khomeini.ir/fa/n154069/%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%B5%D8%B1_%D8%A7%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%86_%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%AA%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2_%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86 زندان قصر اولین زندان متمرکز تهران]»، پرتال امام خمینی، انتشار: ۱۱ مرداد ۱۴۰۰ش، بازدید: ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.</ref> | امام خمینی را بعداز دستگیری سال ۴۲ در قم، به بازداشتگاه افسران تهران انتقال دادند، پس از چند ساعت، یعنی شب همان روز ایشان را به زندان قصر انتقال داده و مدت ۱۹ روز در آنجا زندانی کردند. طی این مدت حکومت شاه با دردسرهای فراوانی مواجه بود. این دردسرها اشکال گوناگونی داشت. در این مدت واکنش های گسترده ای از سوی شخصیت ها و مجامع روحانی نسبت به بازداشت امام و سایر زندانیان سیاسی ۱۵ خرداد ظاهر شد. عموم علما و روحانیون شیعه ایران و عراق با صدور اعلامیه ها و تلگرام هایی، دستگیری امام و دیگر علما و روحانیون و نیز کشتار مردم عزادار دوازدهم محرم (۱۵ خرداد) را محکوم کردند و کمتر از یک هفته پس از آن واقعه، ده ها نفر از برجسته ترین مراجع و علمای سراسر کشور به عنوان اعتراض به دستگیری امام به تهران مهاجرت کرده و به بحث و تبادل نظر پرداختند. مهاجرت دسته جمعی علما از یک سو اسطوره وحشت و اختناق را در کشور شکست و از سوی دیگر حمایت قاطع آنان از امام، ایشان را در موقعیتی ممتاز قرار داد.<ref>«[http://www.imam-khomeini.ir/fa/n154069/%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%B5%D8%B1_%D8%A7%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%86_%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%AA%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2_%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86 زندان قصر اولین زندان متمرکز تهران]»، پرتال امام خمینی، انتشار: ۱۱ مرداد ۱۴۰۰ش، بازدید: ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.</ref> | ||
| خط ۱۳: | خط ۱۶: | ||
دکتر تقی ارانی در تاریخ ۱۴بهمن 1318، در زندان کشته شد. مرگ او بهرغم هر آنچه تاکنون درباره آن گفته شده است، رازآلود بهنظر میآید! پزشک معاینهکننده وی، علائم مسمومیت را در جسد مشاهده کردهبود. طی دورانی که ارانی در زندان بیمار شده بود، اجازه ورود هیچگونه دارو و غذا توسط خانواده او داده نمیشد<ref>«زندان قصر میدان اعمال قدرت قزاق»، حسینیکیا، سیده زهرا، روزنامه همشهری، انتشار: ۷ تیر ۱۴۰۱ش، بازدید: ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.</ref> | دکتر تقی ارانی در تاریخ ۱۴بهمن 1318، در زندان کشته شد. مرگ او بهرغم هر آنچه تاکنون درباره آن گفته شده است، رازآلود بهنظر میآید! پزشک معاینهکننده وی، علائم مسمومیت را در جسد مشاهده کردهبود. طی دورانی که ارانی در زندان بیمار شده بود، اجازه ورود هیچگونه دارو و غذا توسط خانواده او داده نمیشد<ref>«زندان قصر میدان اعمال قدرت قزاق»، حسینیکیا، سیده زهرا، روزنامه همشهری، انتشار: ۷ تیر ۱۴۰۱ش، بازدید: ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.</ref> | ||
این دیوارهای قصر دیدهاند که چگونه دکتر ارانی و دلاوران دیگر که با او در مبارزه شریک بودهاند و پس از چند روز گرسنگی، با سیصد ضربه شلاق روزه سیاسی خود را شکستهاند.<ref>«[https://www.cgie.org.ir/fa/news/7986 باغ، قصر یا زندان؟]»، مهسا جزینی، سایت مرکز دایره العارف بزرگ اسلامی، انتشار: ۸ دی ۱۳۹۲ش، بازدید: ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.</ref> | |||
==زندانیان مشهور== | ==زندانیان مشهور== | ||
از زندانیان مشهور این زندان افراد زیادی را می توان برد. قوام السلطنه، صارم الدوله، صولت الدوله، تیمورتاش، بزرگ علوی، علیمردان خان بختیاری، تقی ارانی و زندانیان سوسیالیسم مشهور به پنجاه و سه نفر و از همه مهمتر امام خمینی در سال ۴۲ از دیگر زندانیان معروف این زندان بودند. همچنین از زندانیان معروف پس از انقلاب این زندان، می توان به امیر عباس هویدا و برخی از سران و عوامل رژیم پهلوی اشاره کرد.<ref>«[http://www.imam-khomeini.ir/fa/n154069/%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%B5%D8%B1_%D8%A7%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%86_%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%AA%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2_%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86 زندان قصر اولین زندان متمرکز تهران]»، پرتال امام خمینی، انتشار: ۱۱ مرداد ۱۴۰۰ش، بازدید: ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.</ref> | از زندانیان مشهور این زندان افراد زیادی را می توان برد. قوام السلطنه، صارم الدوله، صولت الدوله، تیمورتاش، بزرگ علوی، علیمردان خان بختیاری، تقی ارانی و زندانیان سوسیالیسم مشهور به پنجاه و سه نفر و از همه مهمتر امام خمینی در سال ۴۲ از دیگر زندانیان معروف این زندان بودند. همچنین از زندانیان معروف پس از انقلاب این زندان، می توان به امیر عباس هویدا و برخی از سران و عوامل رژیم پهلوی اشاره کرد.<ref>«[http://www.imam-khomeini.ir/fa/n154069/%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%B5%D8%B1_%D8%A7%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%86_%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%AA%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2_%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86 زندان قصر اولین زندان متمرکز تهران]»، پرتال امام خمینی، انتشار: ۱۱ مرداد ۱۴۰۰ش، بازدید: ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.</ref> | ||
پهلوی اول: محمد درگاهی که نخستین رییس تامینات بود و اتفاقا رییس خود زندان قصر، اعضای حزب کمونیست مانند جعفر پیشهوری و اردشیر آواناسیان، تیمورتاش، نصرتالدوله فیروز، فرخییزدی، علی دشتی، زینالعابدین رهنما، ناصرخان رییس ایل قشقایی، مشیر همایون شهردار تهران، گروه 53نفر مانند تقی ارانی، بزرگ علوی، ایرج اسکندری، انور خامهای و... پهلوی دوم: اعضای شبکه افسران حزب توده، محمدعلی عمویی، نواب صفوی، وارطان سالاخانیان، علیمحمد افغانی، احمد شاملو، احمدمحمود، مهدی اخوانثالث، محمود دولتآبادی، خلیلی ملکی، حسین فاطمی، مهندس بازرگان، دکتر شیبانی، آیتالله طالقانی، یدالله و عزتالله سحابی، مرتضی مطهری، دکترتوسلی و محمد بستهنگار، احمد آرامش رییس سابق سازمان برنامه و بودجه، محمود اعتمادزاده (بهآذین)، بخارایی، هاشم امانی، مهدی عراقی که از اعضای فداییان بودند ناطقنوری، هاشمیرفسنجانی و آیتالله منتظری، کاظم بجنوردی، ابوالقاسم سرحدیزاده، محمدجواد حجتیکرمانی، حبیبالله عسگراولادی، محمدمهدی جعفری، حبیبالله پیمان، کاظم سامی، جعفر شجونی و پرویز نیکخواه.<ref>«[https://www.cgie.org.ir/fa/news/7986 باغ، قصر یا زندان؟]»، مهسا جزینی، سایت مرکز دایره العارف بزرگ اسلامی، انتشار: ۸ دی ۱۳۹۲ش، بازدید: ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.</ref> | |||
==پس از انقلاب== | ==پس از انقلاب== | ||
در حال حاضر، اين مكان يكي از ديدنيهاي تهران است و به باغ موزه قصر تبديل شده است. اين زندان پس از انقلاب اسلامي نيز محل حبس زندانيان غيرسياسي بود تا اينكه در 1382 به دليل حضور زندان در ميانه شهر و بافت قديمي و فرسوده آن توسط شهرداري تهران تبديل به باغ موزه شد.<ref>محمود فاضلي، «روزهاي پاياني زندان قصر»، روزنامه اعتماد، شماره ۴۸۶۵، ۲۶ بهمن ۱۳۹۹ش.</ref> | در حال حاضر، اين مكان يكي از ديدنيهاي تهران است و به باغ موزه قصر تبديل شده است. اين زندان پس از انقلاب اسلامي نيز محل حبس زندانيان غيرسياسي بود تا اينكه در 1382 به دليل حضور زندان در ميانه شهر و بافت قديمي و فرسوده آن توسط شهرداري تهران تبديل به باغ موزه شد.<ref>محمود فاضلي، «روزهاي پاياني زندان قصر»، روزنامه اعتماد، شماره ۴۸۶۵، ۲۶ بهمن ۱۳۹۹ش.</ref> | ||
نسخهٔ ۹ مهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۰۹:۴۰
زندان قصر
معرفی
زندان قصر معروفترین زندان دورۀ پهلوی اول بود که بهطور عمده، به علت حبس زندانیان سیاسی شهرت داشت. همانطورکه از نام زندان پیداست در سال 1213ق، فتيعلیشاه قاجار بهمنظور ساخت قصری، قطعه زمینی را در نیم فرسنگی تهران در نظار گرفت. تمام این قصر به نام قصار قاجار از آجر پخته ساخته شد و در پیرامون آن باغ بسیار بزرگی از درختان سرو و چنار وجود داشت. ازآنجایی که زندانهای دورۀ قاجار گنجاایش زندانیان سیاسی را نداشت رضاشاه دستور ساخت زندان جدیدی را صادر کرد. زندان قصر به هنگام افتتاح در 11آذرماه1308، گنجایش 800 زندانی را داشت.[۱]
محمد درگاهی رئیس شهربانی در زمان رضاشاه که در فشار به مخالفان سیاسی، به رضاشاه خدمات زیادی کرد و بعدها مغضوب وی شد، در سال ۱۳۰۸ش زندان قصر را در محل قصر قجر (کاخ ییلاقی آقامحمدخان قاجار) ساخت و با حضور رضاشاه آن را افتتاح کرد.[۲]
نخستین زندان مدرن ایران را میتوان زندان قصر بهشمار آورد که معمار روس، نیکلای مارکف، ساخت آن را در سال ۱۳۰۸ش به پایان رساند و به دست رضاشاه، در همان سال افتتاح شد.[۳]
امام خمینی در زندان قصر
امام خمینی را بعداز دستگیری سال ۴۲ در قم، به بازداشتگاه افسران تهران انتقال دادند، پس از چند ساعت، یعنی شب همان روز ایشان را به زندان قصر انتقال داده و مدت ۱۹ روز در آنجا زندانی کردند. طی این مدت حکومت شاه با دردسرهای فراوانی مواجه بود. این دردسرها اشکال گوناگونی داشت. در این مدت واکنش های گسترده ای از سوی شخصیت ها و مجامع روحانی نسبت به بازداشت امام و سایر زندانیان سیاسی ۱۵ خرداد ظاهر شد. عموم علما و روحانیون شیعه ایران و عراق با صدور اعلامیه ها و تلگرام هایی، دستگیری امام و دیگر علما و روحانیون و نیز کشتار مردم عزادار دوازدهم محرم (۱۵ خرداد) را محکوم کردند و کمتر از یک هفته پس از آن واقعه، ده ها نفر از برجسته ترین مراجع و علمای سراسر کشور به عنوان اعتراض به دستگیری امام به تهران مهاجرت کرده و به بحث و تبادل نظر پرداختند. مهاجرت دسته جمعی علما از یک سو اسطوره وحشت و اختناق را در کشور شکست و از سوی دیگر حمایت قاطع آنان از امام، ایشان را در موقعیتی ممتاز قرار داد.[۴]
در طول مدت بازداشت امام خمینی، رژیم شاه نتوانست کمترین توفیقی در بازجویی از امام به دست آورد. زیرا ایشان به هیچ یک از سوالات بازجویان خود پاسخ نمی دادند. از طرفی نگاه داشتن امام در بازداشتگاه با توجه به نزدیک شدن تدریجی چهلمین روز شهادت قربانیان حادثه ۱۵ خرداد و مراسمی که قرار بود در سراسر کشور برگزار شود، شدیداً رژیم را نگران کرده بود. آزاد کردن امام نیز معنایی جز عقب نشینی و اعتراف به شکست رژیم در رویارویی با ایشان نداشت. در چنین شرایطی امام خمینی را روز چهارم تیر به پادگان عشرت آباد منتقل کردند.[۵].[۶]
شکنجه در قصر
زندانیان سیاسی که بیمار بودند، به شکلی دردناک و فجیع به زندان قصر انتقال یافتند. زندان قصر تا آن روزگار، آزار و شکنجه بسا رجال سیاسی وقت و نیز مخالفان را به خویش دیده بود؛ آنان که شکنجه و زجری شدید را تحمل کرده بودند و در آخر نیز کشته شدند! یکی از افرادی که به سبب اعتراض به سلب آرامش از زندانیان در شب شکنجه شد، خلیل ملکی بود. این رفتار به زندانیان ثابت میکرد که هر کس بخواهد ابتداییترین حقوق خود را در آن شرایط مطالبه کند، محکوم به آزار و شکنجه خواهد بود. در این میان اما مامورین شهربانی و زندان، در شکنجهدادن ۵۳نفر، از یکدیگر سبقت میگرفتند. این در حالی بود که آنان، هیچ دلیلی مبنی بر اقدام عملی این عده علیه حکومت رضاخان نداشتند، جز آنکه این افراد معتقد به مرام چپ بودهاند.[۷]
دکتر تقی ارانی در تاریخ ۱۴بهمن 1318، در زندان کشته شد. مرگ او بهرغم هر آنچه تاکنون درباره آن گفته شده است، رازآلود بهنظر میآید! پزشک معاینهکننده وی، علائم مسمومیت را در جسد مشاهده کردهبود. طی دورانی که ارانی در زندان بیمار شده بود، اجازه ورود هیچگونه دارو و غذا توسط خانواده او داده نمیشد[۸]
این دیوارهای قصر دیدهاند که چگونه دکتر ارانی و دلاوران دیگر که با او در مبارزه شریک بودهاند و پس از چند روز گرسنگی، با سیصد ضربه شلاق روزه سیاسی خود را شکستهاند.[۹]
زندانیان مشهور
از زندانیان مشهور این زندان افراد زیادی را می توان برد. قوام السلطنه، صارم الدوله، صولت الدوله، تیمورتاش، بزرگ علوی، علیمردان خان بختیاری، تقی ارانی و زندانیان سوسیالیسم مشهور به پنجاه و سه نفر و از همه مهمتر امام خمینی در سال ۴۲ از دیگر زندانیان معروف این زندان بودند. همچنین از زندانیان معروف پس از انقلاب این زندان، می توان به امیر عباس هویدا و برخی از سران و عوامل رژیم پهلوی اشاره کرد.[۱۰]
پهلوی اول: محمد درگاهی که نخستین رییس تامینات بود و اتفاقا رییس خود زندان قصر، اعضای حزب کمونیست مانند جعفر پیشهوری و اردشیر آواناسیان، تیمورتاش، نصرتالدوله فیروز، فرخییزدی، علی دشتی، زینالعابدین رهنما، ناصرخان رییس ایل قشقایی، مشیر همایون شهردار تهران، گروه 53نفر مانند تقی ارانی، بزرگ علوی، ایرج اسکندری، انور خامهای و... پهلوی دوم: اعضای شبکه افسران حزب توده، محمدعلی عمویی، نواب صفوی، وارطان سالاخانیان، علیمحمد افغانی، احمد شاملو، احمدمحمود، مهدی اخوانثالث، محمود دولتآبادی، خلیلی ملکی، حسین فاطمی، مهندس بازرگان، دکتر شیبانی، آیتالله طالقانی، یدالله و عزتالله سحابی، مرتضی مطهری، دکترتوسلی و محمد بستهنگار، احمد آرامش رییس سابق سازمان برنامه و بودجه، محمود اعتمادزاده (بهآذین)، بخارایی، هاشم امانی، مهدی عراقی که از اعضای فداییان بودند ناطقنوری، هاشمیرفسنجانی و آیتالله منتظری، کاظم بجنوردی، ابوالقاسم سرحدیزاده، محمدجواد حجتیکرمانی، حبیبالله عسگراولادی، محمدمهدی جعفری، حبیبالله پیمان، کاظم سامی، جعفر شجونی و پرویز نیکخواه.[۱۱]
پس از انقلاب
در حال حاضر، اين مكان يكي از ديدنيهاي تهران است و به باغ موزه قصر تبديل شده است. اين زندان پس از انقلاب اسلامي نيز محل حبس زندانيان غيرسياسي بود تا اينكه در 1382 به دليل حضور زندان در ميانه شهر و بافت قديمي و فرسوده آن توسط شهرداري تهران تبديل به باغ موزه شد.[۱۲]
پانویس
- ↑ خزائی، یعقوب، «تحلیلی بر ساختار زندان پیشامدرن و مدرن (نمونه پژوهشی: انبار تهران و زندان قصر)»، پژوهشهای تاریخی، شماره ۳۸، تابستان ۱۳۹۷ش، ص۲۰.
- ↑ چگینی،محمد، «درگاهی محمد»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ج۱۷، ص۵۲۷ و ص۵۲۹.
- ↑ «پارادوکسهای زندان مدرن»، خزایی، یعقوب، سایت مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی، انتشار: ۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۷ش، بازدید: ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.
- ↑ «زندان قصر اولین زندان متمرکز تهران»، پرتال امام خمینی، انتشار: ۱۱ مرداد ۱۴۰۰ش، بازدید: ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.
- ↑ رجائینژاد ، محمد، حاضری ، مهدی، هفت اقلیم /گذری بر اماکن منتسب به امام خمینی (س) از ولادت تا رحلت، موسسه چاپ و نشر عروج، ص۱۵۰.
- ↑ «زندان قصر اولین زندان متمرکز تهران»، پرتال امام خمینی، انتشار: ۱۱ مرداد ۱۴۰۰ش، بازدید: ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.
- ↑ «زندان قصر میدان اعمال قدرت قزاق»، حسینیکیا، سیده زهرا، روزنامه همشهری، انتشار: ۷ تیر ۱۴۰۱ش، بازدید: ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.
- ↑ «زندان قصر میدان اعمال قدرت قزاق»، حسینیکیا، سیده زهرا، روزنامه همشهری، انتشار: ۷ تیر ۱۴۰۱ش، بازدید: ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.
- ↑ «باغ، قصر یا زندان؟»، مهسا جزینی، سایت مرکز دایره العارف بزرگ اسلامی، انتشار: ۸ دی ۱۳۹۲ش، بازدید: ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.
- ↑ «زندان قصر اولین زندان متمرکز تهران»، پرتال امام خمینی، انتشار: ۱۱ مرداد ۱۴۰۰ش، بازدید: ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.
- ↑ «باغ، قصر یا زندان؟»، مهسا جزینی، سایت مرکز دایره العارف بزرگ اسلامی، انتشار: ۸ دی ۱۳۹۲ش، بازدید: ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.
- ↑ محمود فاضلي، «روزهاي پاياني زندان قصر»، روزنامه اعتماد، شماره ۴۸۶۵، ۲۶ بهمن ۱۳۹۹ش.