فروغ معرفت در اسرار خلافت و ولایت (کتاب)
فروغ معرفت در اسرار خلافت و ولایت شرح بر رساله مصباحالهدایه إلی الخلافة و الولایة، کتابی به قلم یدالله یزدانپناه است که تبیین و شرح بر غموض و پیچیدگیهای متن مصباحالهدایه امامخمینی است که امام به نحو مختصر و موجز آن را نوشته است. نویسنده در صدد تفصیل آن برآمده است. این کتاب در سال ۱۳۹۵ش توسط مؤسسه چاپ و نشر عروج وابسته به مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی، منتشر شده است.
مؤلف
یدالله یزدانپناه، متولد ۱۳۴۱ش، استاد سطوح عالی حوزه علمیه و متخصص فلسفه و عرفان میباشد. کتب و مقالات زیادی به قلم او منتشر شده است.
محتوا
کتاب فروغ معرفت در اسرار خلافت و ولایت، شرحی بر کتاب مصباح الهدایه امامخمینی است. از آنجا که کتاب مصباحالهدایه امامخمینی اثری است که اندیشه ناب خلافت و ولایت و رسالت را در عمیقترین ساحتها مورد کاوش قرار داده و این کاوش از مباحث عمیق عرفان نظری بهره گرفته و به شرح غامضترین روایات اهلبیت(ع) پرداخته است و در عین حال، کتاب یاد شده به صورت موجز و فشرده نگاشته شده است؛[۱] ازاینرو نویسنده پژوهش حاضر به شرح این کتاب پرداخته است. در این شرح سطر به سطر متن عربی ترجمه و شرح داده شده است.[۲]
امامخمینی حکمت و عرفان را بیانگر لبّ لباب حقایق دینی و شرح آیات و روایات معرفتی میداند و بر این باور است که ظرفیت فراوانی برای حلّوفصل مسائل غامض و پیچیده معرفتی مطرح در آیات و روایات دارد و بلکه معارف عرفانی را برآمده از متون دینی و شرح و تفسیر آنها به شمار میآورند.[۳]
بر پایه چنین نگرش و مبنایی، حضرت امام در این کتاب مصباح الهدایه، با استفاده از مبانی و قواعد عرفانی، دست به شرح و تبیین و تفسیر معارف دینی زده و بسیاری از متون عمیق دینی را که برخی آنها از متشابهات است و قدرت درک معارف توحیدی نهفته در آنها برای هر کسی مقدور نیست، به شیوهای بسیار عالی حلّوفصل نموده است. [۴] مقصد اصلی امام در این رساله، بیان روح معانی خلافت، نبوت و ولایت، سطوح و مراتب متعدد هر یک از آنها و ارائه دقیق از مسئله ولایت علوی که با حقیقت محمدی در نشئه امر و خلق متحد است.[۵] حضرت امام در تبیین احاطه حقیقت خلافت بر تمام مراحل مادون از دوائر خلافت استفاده میکند که در نوع خود بینظیر است.[۶]
ساختار
ساختار کتاب فروغ معرفت در اسرار خلافت و ولایت، از یک مقدمه نسبتاً طولانی که شامل هفت بخش و دو مشکات است:
مشکات اول شامل پنج مقام است؛ مقام اول درباره ذات غیبالغیوب، مقام دوم درباره خلافت کبری فیض اقدس و نسبت او با اسماء، مقام سوم درباره اعیان ثابته انسان کامل و نسبت آن با اسماء و فیض اقدس، مقام چهارم درباره حقیقت ولایت، مقام پنجم درباره حقیقت نبوت و نسبت آن با خلیفه و ولی مطلق میباشد.
مشکات دوم شامل سه مصباح است؛ مصباح اول درباره خلافت، ولایت و نبوت فیض مقدس است که خود دارای چهار مقام میباشد. مصباح دوم درباره خلافت و نبوت و ولایت در عالم عقل میباشد که خود دارای چهار مقام میباشد. مصباح سوم درباره خلافت و نبوت در نشئه مادی است که خود دارای دو مقام میباشد، در مقام دوم به بررسی اسفار اربعه در قوس صعود میپردازد و امامخمینی کلمات آقا محمدرضا قمشهای در بحث سفرهای چهارگانه را مورد بررسی و نقد قرار داده است.
وضعیت نشر
چاپ اول کتاب فروغ معرفت در اسرار خلافت و ولایت، در سال ۱۳۹۵ش توسط مؤسسه چاپ و نشر عروج وابسته به مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی، منتشر شده است.
پانویس
منابع
- امامخمینی، سیدروحالله، مصباح الهدایه إلی الولایة و الخلافه، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی، چاپ سوم، ۱۳۷۶ش.
- یزدانپناه، یدالله، فروغ معرفت در اسرار خلافت و ولایت، تهران، مؤسسه چاپ و نشر عروج وابسته به مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی، چاپ اول، ۱۳۹۵ش.