|
|
| (۵۱ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| '''کتابشناسیها'''، معرفی مأخذشناسی‌های آثار و اندیشه امام‌خمینی. | | {{جعبه اطلاعات کتاب |
| | | تصویر = |
| | | نام عنوان = رساله توضیح المسائل |
| | | نام‌های دیگر = |
| | | نام‌کتاب‌به‌فارسی = |
| | | نویسنده = [[امام‌خمینی]] |
| | | مترجم = |
| | | ترجمه‌به‌دیگرزبان‌ها = |
| | | تاریخ نگارش = |
| | | موضوع = |
| | | سبک = |
| | | زبان = فارسی |
| | | ویراستار = |
| | | به تصحیح = |
| | | به کوشش = |
| | | طراح جلد = |
| | | تعداد جلد = ۱جلد |
| | | تعداد صفحات = |
| | | قطع = |
| | | مجموعه = |
| | | نسخه‌الکترونیکی = |
| | | ناشر = [[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی]] |
| | | محل نشر =تهران |
| | | تاریخ نشر =۱۳۷۸ش |
| | | نوبت چاپ = |
| | | شمارگان = |
| | | شابک = |
| | | نوع رسانه = |
| | | وبسایت ناشر = |
| | | مشخصات نشر = |
| | }} |
| | '''رساله توضیح المسائل'''، رساله عملیه [[امام‌خمینی]] برای عموم مردم؛ فارسی. |
|
| |
|
| کتابشناسی را سیاهه منابع یا مدارک درباره فرد یا موضوعی خاص<ref>(کینن، فرهنگ فشرده علوم کتاب‌داری و اطلاعرسانی، ۴)</ref> یا مجموعهای که دربردارنده اطلاعات کتاب‌شناختی آثار خطی یا چاپی بوده و با نظم مخصوص و با هدف استناد و ارائه اطلاعات تهیه شده،<ref>(برومند، راهنمای تدوین کتابشناسی، ۶)</ref> معرفی کرده‌اند. هدف از انجام چنین‌کاری، فراهم‌کردن امکان دسترسی دقیق و سریع به منابع موجود درباره یک موضوع یا یک شخص خاص است.
| | در گذشته نوعاً رساله‌های احکام شرعی به زبان عربی نگاشته می‌شده است، اما با فزونی [[شیعیان]] فارسی‌زبان، برخی [[مراجع دینی]] بر آن شدند که فتاوای خود را به زبان فارسی در اختیار آنان قرار دهند. جامع [[عباسی شیخ بهایی]] (م۱۰۳۰ق) نخستین رساله از این دست است.<ref>(جناتی، ادوار فقه و کیفیت بیان آن، ۲۳۴)</ref> از آن پس کتابهای بسیاری با عنوان «رساله عملیه» نگاشته شده که دربردارنده احکام مورد نیاز مقلدان بوده است. این رساله‌ها عمدتاً دربردارنده احکام [[طهارت]]، [[نماز]] و [[روزه]] و گاه احکام [[خمس]]، [[زکات]] و [[حج]] بوده است. از قرن چهاردهم هجری، مراجع تقلید بر رساله‌های فقهای سابق حاشیه می‌نوشتند اما پس از آن [[سیدحسین بروجردی]] رساله عملیه‌ای با عنوان «توضیح المسائل» منتشر کرد و مراجع تقلید پس از او نیز با مبنا قراردادن آن، فتاوای خود را عرضه می‌کردند.<ref>(دوانی، مفاخر اسلام، ۱۲/۲۲۲ ـ ۲۲۳)</ref> |
|
| |
|
| ویژگی‌های فردی و اجتماعی [[امام‌خمینی]] و نقش ایشان در تأسیس [[حکومت دینی]]، باعث شده است در داخل و خارج کشور، آثار فراوانی درباره ایشان نگاشته شود. برای اطلاعرسانی بهینه و به‌سامان درباره این منابع نیز تاکنون کتاب‌شناسی‌های گوناگونی تهیه شده است؛ به طوری که تا سال ۱۳۹۲، بیش از شصت مأخذشناسی درباره امام‌خمینی گزارش شده است.<ref>(برای شصت مورد آن، ← رحمانی، کتابشناسی توصیفی کتاب‌شناسی‌های امام‌خمینی، ۲۶۴)</ref> این تعداد، غیر از منابعی است که به طور کوتاه، نام چند اثر ایشان را آوردهاند. قدیمیترین مأخذشناسی، مربوط به حدود سال ۱۳۱۰ است که چهار اثر امام‌خمینی را معرفی کرده است<ref>(← ریحان یزدی، آینه دانشوران، ۱۸۷)</ref> و یا منبع دیگر که در سال ۱۳۳۲، هفده اثر از ایشان را در زمینههای [[عرفان]]، [[فقه]]، [[اصول]] و [[مسائل سیاسی ـ اجتماعی]] معرفی کرده است.<ref>(← شریف رازی، آثار الحجة و دائرةالمعارف حوزه علمیه قم، ۲/۴۵)</ref> بیشتر منابع اولیه به معرفی اجمالی آثار بسنده کرده، از توصیف آنها خودداری کرده‌اند. شمار این منابع پیش از [[پیروزی انقلاب اسلامی]]، حدود ده مورد است؛<ref>(استادی، تألیفات و آثار حضرت امام‌خمینی، ۲۵۱)</ref> ولی با پیروزی انقلاب و افزایش کتاب‌ها و مقاله‌ها دراین‌باره، شمار کتابشناسیها نیز افزایش یافته است؛ به گونهایکه میتوان گفت تا سال ۱۳۷۷ به طور میانگین هر سال یک کتابشناسی تدوین شده است. اوج تهیه کتابشناسیها سال ۱۳۷۸ است. در این سال که به مناسبت یکصدمین سال میلاد امام‌خمینی به نام ایشان خوانده شد، سی کتابشناسی ـ حدود ۴۳٪ کل کتابشناسیها ـ منتشر گردید.<ref>(← رحمانی، کتابشناسی توصیفی کتاب‌شناسی‌های امام‌خمینی، ۲۶۳ ـ ۲۹۳)</ref>
| | امام‌خمینی همانند فقهای معاصر خود نخست بر رساله بروجردی حاشیه نوشت<ref>(عقیقی بخشایشی، فقهای نامدار شیعه، ۵۳۵)</ref> که در دوره مرجعیت ایشان به صورت مستقل به چاپ رسید؛ سپس [[مجتبی تهرانی]] که مورد وثوق امام‌خمینی بود، حاشیه‌های ایشان را در متن درج کرد<ref>(استادی، تألیفات و آثار حضرت امام‌خمینی، ۲۶۷؛ احمدی فقیه، سیری در آثار و تألیفات حضرت‌آیةالله العظمی امام‌خمینی، ۳۴)</ref> و به تایید امام‌خمینی رسید و در خرداد ۱۳۴۲ منتشر گردید.<ref>(روحانی، حاج‌آقامجتبی تهرانی، شاگرد دلباخته مکتب امام، ۳۰ ـ ۳۱)</ref> این رساله جانشین [[رساله نجاة العباد]] امام‌خمینی شد که پیش از آن با اصرار و همت برخی از شاگردان ایشان، تدوین و منتشر شده بود. |
| | :{{ببینید|حاشیه بر رساله توضیح المسائل|رساله نجاة العباد}} |
| | رساله امام‌خمینی، دربرگیرنده احکام تقلید، طهارت، نماز، روزه، خمس، زکات، حج، خرید و فروش، شرکت، [[صلح]]، اجاره، جعاله، مزارعه، مساقات، محجوران، وکالت، قرض، حواله‌دادن، رهن، ضمان، کفالت، ودیعه، عاریه، [[نکاح]]، [[طلاق]]، [[غصب]]، مال پیداشده، سربریدن و شکار حیوانات، خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها، نذر و عهد و قسم، [[وقف]]، وصیت و ارث می‌باشد و ابوابی چون قضا و شهادات و [[حدود]] و [[دیات]] و [[قصاص]]، مانند توضیح المسائل دیگر مراجع در آن نیامده است. این کتاب افزوده‌هایی با عنوان‌های احکام [[امر به معروف و نهی از منکر]]، دفاع، احکام [[نماز جمعه]]، مسائلی درباره سفته، سرقفلی، معاملات بانکی، بیمه و بخت‌آزمایی، [[تلقیح]] و احکام تشریح، پیوند اعضا و بعضی از استفتائات جدید و یک خاتمه دارد که با عنوان مسائل متفرقه آمده است. این پیوست‌ها در [[کتاب تحریر الوسیله]] امام‌خمینی با عنوان «المسائل‌المستحدثه» آمده و احکامی از آن در این رساله به فارسی برگردانده شده است.<ref>(عماد دشتی، کتابشناسی موضوعی ـ توصیفی آثار امام راحل، ۴۳)</ref> ترتیب این رساله با سایر کتابهای فتوایی امام‌خمینی مانند [[نجاة العباد]] فرق می‌کند.<ref>(متین، مجله، ۲۹۷)</ref> طرح مسائل مورد ابتلا همچون امر به معروف و نهی از منکر و دفاع، آن را از رساله‌های مشابه ممتاز کرده است.<ref>(عماد دشتی، کتابشناسی موضوعی ـ توصیفی آثار امام راحل، ۴۲)</ref> |
| | :{{ببینید|مسائل مستحدثه}} |
| | رساله توضیح المسائل پیش از [[انقلاب اسلامی]]، همانند دیگر آثار امام‌خمینی از کتابهای ممنوعه به شمار می‌رفت. در عین حال برخی افراد، ناشران و کتابفروشیها ازجمله [[سید‌محمدرضا سعیدی]] تهیه و نشر و پخش رساله امام‌خمینی را وظیفه خود می‌دانستند.<ref>(مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات، ۱۱/۲۲، ۳۲۰ و ۳۳۴)</ref> سعیدی به مردم نیز توصیه می‌کرد که رساله ایشان را تهیه کنند<ref>(مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات، ۱۱/۱۸ و ۱۳۸)</ref> و خود نیز فتاوای ایشان را از رساله نقل می‌کرد.<ref>(مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات، ۱۱/۱۹ و ۲۰۸)</ref> وی حتی در [[سازمان اطلاعات و امنیت کشور]] ([[ساواک]]) تعهد نداد که در نشر و تشریح مسائل فقهی امام‌خمینی دخالتی نداشته باشد.<ref>(مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات، ۱۱/۲۲ و ۳۶۳)</ref> در جلد سوم، چهارم و پنجم مجموعه اسناد شهربانی درباره امام‌خمینی، اسناد بسیاری وجود دارد که شهربانی به دستور ساواک موظف شده است با ناشرانی که رساله ایشان را چاپ می‌کنند، کتاب‌فروشی‌هایی که رساله را می‌فروشند و افرادی که دارای رساله ایشان هستند، برخورد شود و همه نسخه‌های آن را جمع کند. مأموران افزون بر کتابفروشیها نسخه‌های رساله ایشان را از کتابخانه‌های عمومی و دیگر اماکن شخصی نیز جمع‌آوری کردند.<ref>(مؤسسه تنظیم، امام در آینه اسناد، ۳/۱۳۸، ۴۱۷، ۴۳۴، ۴۴۴، ۵۱۲؛ ۴/۳، ۳۳ ـ ۳۹، ۶۶، ۷۰، ۷۶ ـ ۷۸ و ۵/۵، ۱۹، ۲۴، ۹۸، ۱۰۰، ۱۳۶)</ref> ممنوعیت چاپ و نشر رساله امام‌خمینی سبب شده بود که گاه بدون نام ایشان و گاه با نام مراجع دیگر انتشار یابد؛<ref>(عماد دشتی، کتابشناسی موضوعی ـ توصیفی آثار امام راحل، ۴۳)</ref> چنان‌که نام امام‌خمینی در حواشی ایشان بر رساله توضیح المسائل بروجردی و فتاوای ایشان بر [[العروة الوثقی]] با علامت اختصاری «خ» معین شده بود. |
|
| |
|
| ==شیوهها==
| | پس از [[پیروزی انقلاب اسلامی]]، مؤسسه‌ها و نهادهای مختلفی به چاپ و انتشار این رساله اقدام کرده‌اند؛ ازجمله: انتشارات راه امام<ref>(تهران، ۱۳۵۹، ۳۳۷ + ۱۱، وزیری.)</ref> و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (۱۳۶۵، بیش از سیزده بار). مرکز پژوهش‌های علوم اسلامی و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و ناشران دیگر نیز این رساله را بارها منتشر ساختند. در سال ۱۳۷۸ مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی با بررسی و تطبیق چاپ‌های مختلف آن، متن صحیحی همراه با پاورقی استفتائات، منتشر کرد. همچنین این کتاب در جلد ۲۹ «موسوعة الامام‌الخمینی» در سال ۱۳۹۲ش/ ۱۴۳۴ق منتشر شده است. گزیده‌هایی از رساله توضیح المسائل امام‌خمینی، همراه بعضی از مسائل تحریر الوسیله نیز برای اصناف مختلف تهیه و چاپ شده است؛ ازجمله: فتاوای امام‌خمینی در رابطه با جانبازان،<ref>(تهران، رجا، ۱۳۶۴)</ref> احکام جبهه،<ref>(مرکز بررسی و تحقیقات عقیدتی سیاسی سپاه، تهران، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ۱۳۶۵)</ref> احکام معلولین و مجروحین،<ref>(حسین مهاجر، قم، بی‌نا)</ref> احکام جبهه،<ref>(علی‌محمد اسدی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۶۶)</ref> احکام خانواده،<ref>(عبدالرحیم موگهی، قم دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ ۱۳، ۱۳۷۰)</ref> احکام نماز،<ref>(عبدالرحیم موگهی، قم، شفق، ۱۳۷۲)</ref> احکام ازدواج،<ref>(عبدالرحیم موگهی، قم، شفق، ۱۳۷۲)</ref> منتخب توضیح المسائل امام‌خمینی،<ref>(عبدالرحیم موگهی، قم، محدث، بی‌تا، جیبی)</ref> احکام آب‌ها، مطهرات و نجاسات،<ref>(محمد وحیدی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۵)</ref> روشی در تدریس احکام،<ref>(علی‌محمد اسدی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۷۵)</ref> احکام نماز، وقت‌شناسی، قبله‌شناسی،<ref>(محمد وحیدی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۵)</ref> احکام تقلید و اجتهاد امام‌خمینی،<ref>(عبدالرحیم موگهی، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۶)</ref> احکام بانوان و مادران،<ref>(عبدالرحیم موگهی، قم، شفق، ۱۳۷۷)</ref> منتخب توضیح المسائل،<ref>(کمال‌الدین خدامی، قم، شفق، چاپ دوم، ۱۳۷۷)</ref> رساله آموزشی،<ref>(رضا قربانیان، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۷۷)</ref> احکام بانوان<ref>(محمد وحیدی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۸)</ref> و احکام دختران.<ref>(محمد وحیدی، قم، عصمت، ۱۳۷۸)</ref> |
| تنظیم کتابشناسیها براساس یک معیار نیست و منابع معرفی‌شده در هر کتابشناسی، با توجه به هدف گردآورنده، به گونهای خاص تنظیم شده است. برخی شاخصههایی که دراین‌باره به آنها توجه شده است، عبارت‌اند از:
| |
| # زبان: بیشتر کتابشناسیها به زبان فارسی و در [[ایران]] تهیه شده‌اند؛ ولی برخی از آنها به زبانهای دیگر نیز ترجمه شده‌اند.(ازجمله، ← احمدی فقیه). مواردی که در خارج از ایران تهیه و به فارسی ترجمه شده باشند، بسیار اندک است (برای نمونه، ← مرکز اسلامی). بیشتر منابع معرفی‌شده نیز به زبان فارسی است؛ ولی برخی کتابشناسیها به معرفی کتاب‌ها، مقاله‌ها و پایان‌نامه‌های انگلیسی، عربی، آلمانی، فرانسه، ترکی استانبولی، اردو، لهستانی و سوئدی نیز پرداخته‌اند.<ref>(← ذکایی، کتابشناسی امام‌خمینی در غرب، ۱۱؛ امیری، کتابشناسی حضرت امام‌خمینی به زبانهای غیر فارسی، ۷۲)</ref> در میان زبانهای غیر فارسی، منابع انگلیسی‌زبان فراوانی بیشتری دارند؛
| |
| # نسبت منابع با امام‌خمینی: از این جهت، کتابشناسیها سه دسته‌اند: برخی تنها آثار خود امام‌خمینی<ref>(← استادی، تألیفات و آثار حضرت امام‌خمینی، ۲۴۹)</ref> و برخی دیگر تنها آثار درباره ایشان را معرفی کرده‌اند<ref>(← مطالعات معرفتی، کتابهای منتشرشده درباره امام‌خمینی، ۱۷۲)</ref> و گروهی دیگر هر کدام از این دو دسته را جدا آوردهاند؛<ref>(← صدیقیان و میرعمادی، فهرست کتابهای مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی و مؤسسه چاپ و نشر عروج، ؛ عماد دشتی، کتابشناسی موضوعی توصیفی آثار امام راحل، ۴۰؛ دشتی، کتابشناسی مجموعه‌های شعری در سوگ امام راحل، ۶۱)</ref>
| |
| # زمان و مکان: در مواردی منابع، براساس مقطع زمانی خاص انتخاب شده‌اند (← مرکز اسلامی) یا براساس سیر زمانی تألیف آنها، مثلاً به پنج دوره تقسیم شده‌اند (← امه‌طلب). از نظر مکان نیز هرچند بیشتر کتابشناسیها درباره آثار تألیف‌شده در ایران‌اند، اما برخی نیز منابع مربوط به یک منطقه جغرافیایی را پوشش داده‌اند (برای نمونه، ← مرکز اسلامی)؛
| |
| # موضوع: کتاب‌شناسی‌های انجام‌شده، گستره موضوعی متنوعی را دربر میگیرند: تک‌موضوعی، که به معرفی منابع یک موضوع خاص می‌پردازد؛ مانند دیدگاه امام‌خمینی درباره [[زنان]] (← مرکز امور)، یا دیدگاه‌ها و آثار حدیثی،<ref>(← انصاری قمی، آثار حدیثی امام‌خمینی، ۲۳۳)</ref> اخلاقی و عرفانی،<ref>(← حوزه، سیری در، ۴۱۶)</ref> فقهی و اصولی<ref>(← حوزه، کتابنامه، ۴۰۳)</ref> یا فلسفی<ref>(← رحمتی، مأخذشناسی سیره فلسفی امام‌خمینی، ۲۱۳)</ref> ایشان را بررسی و معرفی می‌کند. چندموضوعی، که منابع مربوط به چند موضوع یا محور را تنظیم می‌نماید (برای نمونه، ← نادرپور و دیگران)، و عمومی، که تنها براساس نام پدیدآورنده یا عنوان اثر تنظیم می‌شود.<ref>(← صدیقیان و میرعمادی، فهرست کتابهای مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی و مؤسسه چاپ و نشر عروج، ؛ عماد دشتی، کتابشناسی موضوعی توصیفی آثار امام راحل، ۴۰)</ref> کتاب‌شناسی‌های چندموضوعی از بسامد بیشتری برخورداراند.
| |
| از سوی دیگر، روش معمول و ساختار کتاب‌شناسی‌های انجام‌شده بدین صورت است که نویسنده نخست طی مقدمهای، ضمن بیان نکاتی درباره زندگی، شخصیت و آثار امام‌خمینی و منابع مربوط به ایشان، هدف و روش انجام کار را بیان می‌کند. پس از آن، متن کتابشناسی قرار دارد که براساس شاخصههای مختلف تنظیم شده است. هر مدخل معمولاً براساس نام پدیدآورنده است، به‌جز آثار خود امام‌خمینی که براساس عنوان کتاب است. در مورد کتاب‌ها، پس از نام پدیدآورنده، عنوان کتاب، نام مترجم، محل نشر، ناشر، نوبت چاپ، تاریخ نشر و شمار صفحات آمده است<ref>(برای نمونه، ← مطالعات معرفتی، کتابهای منتشرشده درباره امام‌خمینی، ۱۷۲)</ref> و در معرفی مقاله‌ها، پس از نام پدیدآورنده، عنوان مقاله، نام سند و سال، شماره و تاریخ آن و شماره صفحات قرار دارد (برای نمونه، ← معاونت پژوهشی). در مدخل‌های مربوط به پایان‌نامه‌ها افزون بر نام دانشجو و عنوان پایان‌نامه، رشته درسی، نام استادان راهنما و مشاور، نام [[دانشگاه]] و [[دانشکده]]، تاریخ دفاع و شمار صفحات آمده است (برای نمونه، ← دهقان و کفایی). در کتابشناسی توصیفی، پس از ذکر مشخصات کتاب‌شناختی، گزارشی از مطالب مطرح‌شده در هر منبع آمده است. بیشتر کتاب‌شناسی‌هایی که به صورت کتاب منتشر شده‌اند، دارای فهرست‌ها و نمایههای گوناگون‌اند.
| |
|
| |
|
| کتاب‌شناسی‌های انجام‌شده از نظر شیوه اطلاعرسانی نیز چند دسته‌اند: برخی تنها به بیان عنوان کتابهای امام‌خمینی پرداخته، از آوردن مشخصات کتاب‌شناختی یا وصف آنها خودداری کرده‌اند. بیشتر این موارد مربوط به معرفی‌های انجام‌شده در پیش از [[انقلاب]] است.<ref>(برای نمونه، ← شریف، آثار الحجة و دائرةالمعارف حوزه علمیه قم، ۲/۴۵)</ref> دسته دیگر به صورت اجمالی است و گردآورنده به آوردن مشخصات کتاب‌شناختی اثر ـ مانند ناشر، سال نشر و نوبت چاپ ـ بسنده کرده است.<ref>(برای نمونه، ← مطالعات معرفتی، کتابهای منتشرشده درباره امام‌خمینی، ۱۷۲)</ref> دسته سوم نیز به صورت وصفی است که افزون بر اطلاعات دسته قبل، توصیفی از محتوای هر منبع، اختلاف نسخه‌ها، تاریخچه تألیف و مانند آن نیز آمده است.<ref>(برای نمونه، ← استادی، تألیفات و آثار حضرت امام‌خمینی، ۲۴۹؛ شیرازی، کتابشناسی توصیفی، ۹۹ ـ ۱۱۰)</ref> روش توصیفی، بیشترین تعداد را به خود اختصاص داده است.
| | رساله توضیح المسائل با حواشی برخی مراجع تقلید معاصر نیز چند گونه و بارها به چاپ رسیده است؛ نمونه معروف آن توضیح المسائل امام‌خمینی، چاپ و نشر انتشارات اسلامی وابسته به [[جامعه مدرسین حوزه علمیه قم]] است که با بیش از ده حاشیه منتشر شده است. این رساله تا کنون به زبانهای چندی ترجمه شده و ناشران پرشماری در سراسر دنیا آن را چاپ و منتشر ساخته‌اند<ref>(شیرازی، کتابشناسی توصیفی سیری در آثار ارزشمند امام‌خمینی، ۱۰۲)</ref> و از این نظر هیچ رساله عملیه‌ای به اندازه آن، با اقبال عمومی روبه‌رو نشده است.<ref>(عماد دشتی، کتابشناسی موضوعی ـ توصیفی آثار امام راحل، ۴۲)</ref> |
| | |
| ==قالبها==
| |
| کتابشناسیها گاه به صورت یک کتاب کامل، گاه به صورت بخشی از یک کتاب و در مواردی هم در قالب یک مقاله منتشر شده‌اند.<ref>(رحمانی، کتابشناسی توصیفی کتاب‌شناسی‌های امام‌خمینی، ۲۶۳ ـ ۲۶۴)</ref> برخی از معرفی‌ها هم در ضمن خاطرات افراد،<ref>(← خمینی، مصاحبه، ۱/۱۲۸ ـ ۱۳۲)</ref>، سال‌شمار زندگی امام‌خمینی<ref>(← ذاکری، سال‌شمار زندگی امام‌خمینی، ۲۶۱)</ref> یا بیان حوادث انقلاب<ref>(← روحانی، نهضت امام‌خمینی، ۱/۷۰ ـ ۷۴)</ref> آمده‌اند. از نظر تعداد، کتاب‌شناسی‌های در قالب مقاله، در رتبه اول (حدود ۷۰٪) و پس از آن، کتاب قرار دارد.
| |
| | |
| ==مواد==
| |
| منابع معرفی‌شده در کتاب‌شناسی‌های امام‌خمینی چند دسته‌اند: برخی به معرفی کتاب، مقاله و گفت‌وگو پرداخته‌اند.<ref>(← یوسفی فخر، مأخذشناسی فرمان هشت‌ماده‌ای امام‌خمینی، ۹۵ ـ ۱۱۲)</ref> برخی تنها به معرفی کتاب پرداخته‌اند؛ خواه کتاب‌ها و رساله‌های خود ایشان (برای مثال، ← احمدی فقیه) و خواه کتابهای درباره ایشان.<ref>(← مطالعات معرفتی، کتابهای منتشرشده درباره امام‌خمینی، ۱۷۲)</ref> برخی دیگر نیز صرفاً به معرفی مقالات (برای نمونه، ← معاونت پژوهشی) یا پایان‌نامه‌ها (← دهقان و کفایی) بسنده کرده‌اند. بعضی کتابشناسیها نیز معرفی سخنرانی‌ها (← مؤسسه تنظیم، کوثر)، [[تقریرات]]،<ref>(← حسینی، تقریرات درس امام، ۵۵)</ref> مجموعه‌های شعری،<ref>(← دشتی، کتابشناسی مجموعه‌های شعری در سوگ امام راحل، ۶۱)</ref> همایش‌ها،<ref>(← سلیمانی و محققی، ۶۹)</ref> نوارهای سخنرانی (← سروش)، دیدارهای امام‌خمینی (← مؤسسه تنظیم، محضر نور) و یا امام‌خمینی در دایرةالمعارفهای غربی<ref>(← وهمن، امام‌خمینی در نگاه دایرةالمعارفهای غربی، ۶۰)</ref> را برعهده گرفتهاند و برخی چند عنوان از عناوین یادشده را پوشش داده‌اند (برای نمونه، ← نادرپور و دیگران). بیشترین درصد فراوانی مواد معرفی‌شده، مربوط به مقالات است و کتاب‌ها و پایان‌نامه‌ها در رتبه بعدی جای میگیرند. از نظر شمار منابع معرفی‌شده در یک کتابشناسی نیز کمترین تعداد سه<ref>(← امینی، معرفی سه کتاب به قلم نویسندگان خارجی درباره امام‌خمینی، ۴۸)</ref> و بیشترین تعداد ۶۹۵۶ مورد است (← معاونت پژوهشی). برخی کتابشناسیها نیز ویژه امام‌خمینی نیستند و تنها در یک یا چند بخش به کتابشناسی امام‌خمینی اختصاص یافته‌اند.
| |
| | |
| ==فهرست تفصیلی==
| |
| فهرست پیش رو درباره کتاب‌ها، پایان‌نامه‌ها و مقالاتی است که به معرفی آثار [[امام‌خمینی]] یا آثار درباره ایشان می‌پردازند. اسامی کتاب‌هایی مانند آثار الحجه یا تاریخ و دایرةالمعارف [[حوزه علمیه قم]] (محمد شریف رازی) و بررسی و تحلیلی از نهضت امام‌خمینی (سیدحمید روحانی)، رجال قم (سیدمحمد مقدس‌زاده)، فهرست کتب چاپی فارسی (خان‌بابا مشار)، فقهای نامدار شیعه (عبدالرحیم عقیقی بخشایشی)، نقباء البشر (آقابزرگ تهرانی)، گنجینه دانشمندان (محمد شریف رازی) و آینه دانشوران (سیدعلیرضا ریحان یزدی) که تنها به معرفی اجمالی فهرست آثار امام‌خمینی پرداخته‌اند، در این کتابشناسی نیامده است، اما شماری از کتابهای امام‌خمینی در کتاب الذریعه الی تصانیف الشیعه معرفی شده‌اند.<ref>(آقابزرگ، الذریعة الی تصانیف الشیعه، ۱۳/۶۹؛ ۱۸/۱۳؛ ۲۱/۱۲۳ و ۲۶/۲۸۵)</ref> بعضی کتابشناسیها تنها به امام‌خمینی مربوط هستند و بعضی درباره امام‌خمینی و [[انقلاب اسلامی ایران]]؛ برخی از آنها نیز صرفاً کتاب‌شناسی‌اند، ولی بعضی دیگر زندگی‌نامه امام‌خمینی هستند که در آنها بخشی به معرفی اجمالی یا تفصیلی تألیفات ایشان اختصاص یافته است:
| |
| | |
| الف) کتاب و پایان‌نامه:
| |
| | |
| ۱. آرمین، محسن و افسر رزازی‌فر، کتابشناسی توصیفی انقلاب اسلامی ایران ۱۳۵۷ ـ ۱۳۷۰، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مرکز مطالعه و تحقیقات رسانه‌ها، چاپ اول، ۱۳۷۷، ۱۶۰ + ۱۵۲ص؛ معرفی کتابهای فارسی و انگلیسی منتشرشده درباره امام‌خمینی و انقلاب اسلامی، در محدوده زمانی سال‌های ۱۳۵۷ ـ ۱۳۷۰. در این اثر ۹۸۳ کتاب و دوازده پایان‌نامه به زبان فارسی معرفی شده است؛ چنان‌که ۵۹۷ کتاب و ۷۴ پایان‌نامه نیز به زبان لاتین آمده است؛
| |
| | |
| ۲. احمدی فقیه یزدی، محمدحسن، آثار و تألیفات حضرت آیت‌الله العظمی امام‌خمینی، تهران، مرکز نشر مدرس، چاپ اول، ۱۳۶۸، ۷۰ص. معرفی توصیفی آثار و تألیفات امام‌خمینی، گزارشی از مباحث مطرح‌شده در آنها، شرایط تألیف آنها، نقد و بررسی برخی چاپ‌های انجام‌شده از آثار ایشان. این کتاب به زبان عربی نیز ترجمه شده است (← احمدی فقیه). مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی نیز این اثر را چاپ کرده است؛
| |
| | |
| ۳. امیرخانی فراهانی، فاطمه؛ فهرست مقالات منتشرشده درباره انقلاب اسلامی (به زبان انگلیسی)، ۱۳۵۷ ـ ۱۳۷۷، تهران، انتشارات بین‌المللی الهدی، ۱۳۷۸ش/۱۹۹۹م، ۷۸۹ص. فهرست ۱۴۸۱ مقاله که درباره امام‌خمینی و ابعاد مختلف انقلاب اسلامی، در سال‌های ۱۳۵۷ ـ ۱۳۷۷ نوشته شده است. این مقالات ذیل عناوینِ زیر تنظیم شده‌اند: [[پیشنیه انقلاب اسلامی]]، [[علل و عوامل پیروزی انقلاب]]، [[مبانی نظری انقلاب]]، [[امام‌خمینی و حکومت اسلامی در ایران]]، [[سیاست داخلی و خارجی جمهوری اسلامی]]، [[نهادهای انقلابی]]، [[فرهنگ ادب و هنر]]، [[روابط ایران و امریکا]]، [[جنگ ایران و عراق]]، [[احزاب سیاسی]]، [[اقوام ایرانی و انقلاب]]، [[اقتصاد ایران]]، [[موقعیت زنان در جمهوری اسلامی]]؛
| |
| | |
| ۴. امیری، کیومرث، مأخذشناسی امام‌خمینی، [[تهران]]، باز، چاپ اول، ۱۳۷۸، ۳۲۷ص. معرفی ۱۴۳۱ کتاب و مقاله از امام‌خمینی یا درباره ایشان، به زبانهای فارسی، انگلیسی، فرانسه، آلمانی، ترکی، عربی، اردو و...که در داخل یا خارج از کشور منتشر شده‌اند؛
| |
| | |
| ۵. امیری، کیومرث، چکیده پایان‌نامه‌های دکتری و کارشناسی ارشد دانشگاه‌های جهان درباره امام‌خمینی و انقلاب اسلامی، تهران، باز، چاپ اول، ۱۳۷۸، چهارده + ۳۶۸ص. فهرست ۲۵۲ پایان‌نامه در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری که در دانشگاه‌های امریکا، کانادا و دیگر کشورهای جهان درباره شخصیت و اندیشه امام‌خمینی و انقلاب اسلامی نگاشته‌شده، براساس سال نشر، از ۱۹۸۰ ـ ۱۹۹۸م، تنظیم شده است؛
| |
| | |
| ۶. امیری، محمود، چکیده یکصد کتاب درباره امام‌خمینی به زبانهای غیر فارسی، تهران، پیام آزادی، چاپ اول، ۱۳۷۸، ۲۵۹ص. معرفی یکصد کتاب منتشرشده درباره امام‌خمینی به زبانهای انگلیسی، عربی، آلمانی، فرانسه، ترکی، اسپانیولی و لهستانی، همراه با خلاصه‌ای از مباحث هر کتاب است؛
| |
| | |
| ۷. انصاری، حمید، حدیث بیداری، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ سوم، ۱۳۷۴، ص ۲۱۴ ـ ۲۴۳. معرفی ۴۸ اثر از امام‌خمینی طبق سیر تاریخ نگارش، همراه با بیان مشخصات کتاب‌شناختی هر اثر است؛
| |
| | |
| ۸. پویا، حسن، کتابشناسی تحریر الوسیله، قم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ اول، ۱۳۹۱، ۱۲۸ص. معرفی اجمالی تحریر الوسیله و نجاة العباد، سپس گزارش ترجمه‌ها، گزیده‌ها، تعلیقات، مستندات و شروح تحریر است؛
| |
| | |
| ۹. جهاد دانشگاهی، بوی گل، نظری اجمالی به آثار منتشرشده حضرت امام‌خمینی، مشهد، ۱۳۶۹، ۱۱۶ص. معرفی هجده اثر از امام‌خمینی است؛
| |
| | |
| ۱۰. جهانشاه، ناصر، گزیده صد کتاب آلمانی درباره اسلام و ایران، ۴۶۸ص. معرفی توصیفی یکصد کتاب که یا به زبان آلمانی نوشته‌شده یا از ترجمه آلمانی آنها در زمینه ایران، [[اسلام]] و امام‌خمینی استفاده شده است؛
| |
| | |
| ۱۱. حبیبی، سلمان، کتابشناسی توصیفی [[ولایت فقیه]]، [[قم]]، مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما، ۱۳۸۱، ۳۳۰ص. بخشی از کتاب دربردارنده کتابهای فارسی و عربی، پایان‌نامه‌ها و فهرست موضوعی مقالات با محور اندیشه امام‌خمینی است؛
| |
| | |
| ۱۲. دهقان، علی و امیرحسین کفایی، چکیده پایان‌نامه‌های دانشگاهها و مراکز آموزش عالی ایران درباره امام‌خمینی و انقلاب اسلامی، تهران، پیام آزادی، ۱۳۷۸، ۲۹۳ص. گزارشی توصیفی از ۱۵۹ پایان‌نامه نگاشته‌شده در دانشگاه‌های تهران، شهید بهشتی، تربیت مدرس، امام‌صادق(ع)، آزاد اسلامی و دانشکده بین‌الملل وزارت امور خارجه درباره ابعاد شخصیت و اندیشه امام‌خمینی و انقلاب اسلامی است؛
| |
| | |
| ۱۳. رحمانی، حمید، کتابشناسی توصیفی کتاب‌شناسی‌های امام‌خمینی، تهران، نشر هستی‌نما، چاپ اول، ۱۳۸۲، ۱۰۷ص. گزارشی از فهرست‌واره‌های آثار، همچنین خود آثار امام‌خمینی، همراه با خلاصه‌ای از موضوعات است؛
| |
| | |
| ۱۴. زمانی جباری، افسانه، مأخذشناسی توصیفی فقهی، اصولی و حقوقی امام‌خمینی، تهران، پژوهشکده امام‌خمینی و انقلاب اسلامی، چاپ اول، ۱۳۸۲، ۵۵۹ص. در قسمت اول کتاب به صورت فهرست‌وار بخش‌های کتابهای درباره آثار امام‌خمینی آمده است. بخش‌های بعدی به مقالات و پایان‌نامه‌های درباره امام‌خمینی اختصاص یافته است؛
| |
| | |
| ۱۵. صدیقیان، محمدجواد و منصور میرعمادی، فهرست کتابهای مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ اول، ۱۳۷۹، ۲۴۰ص. معرفی آثاری که مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی و چاپخانه عروج آنها را به چاپ رسانده‌اند؛ ازجمله آثار و تألیفات امام‌خمینی؛
| |
| | |
| ۱۶. عاملی، سعیدرضا، خلاصه پایان‌نامه‌های دکتری و مقالات خارجی درباره امام‌خمینی و انقلاب اسلامی، ترجمه محمدرضا آهنی، چاپ اول، تهران، دبیرخانه همایش پژوهشکده علوم انسانی دانشگاه امام‌حسین(ع)، ۱۳۷۸، ۳۴۸ص. معرفی بیست رساله دکتری (سال‌های ۱۹۸۰ ـ ۱۹۹۶)، کتاب و مقاله مندرج در نشریات دانشگاهی اروپا و امریکای شمالی که با رهیافت‌های جامعه‌شناختی، سیاسی، تاریخی، اقتصادی، روان‌شناسی سیاسی و مدیریتی به بررسی و تحلیل انقلاب اسلامی ایران و [[رهبری امام‌خمینی]]، در دو سطح خرد و کلان پرداخته‌اند؛
| |
| | |
| ۱۷. کتابخانه آستان قدس رضوی، کتابنامه انقلاب اسلامی، مشهد، ۱۳۶۱، ۱۷۰ص. فهرستی از کتاب‌ها و مقالات فارسی و غیر فارسی درباره انقلاب اسلامی و امام‌خمینی است؛
| |
| | |
| ۱۸. گلی زواره، غلامرضا، فرازهای فروزان، پژوهشی در سیره اخلاقی، تربیتی و عرفانی حضرت امام‌خمینی، قم، مؤسسه فرهنگی انتشاراتی حضور، چاپ اول، ۱۳۷۹، ص ۴۶۸ ـ ۵۰۱. نگاهی به شخصیت امام‌خمینی در عرصه قلم و نگارش، معرفی ۵۳ اثر از امام‌خمینی در حوزه فقه، اصول، [[اخلاق]]، [[عرفان]]، [[تفسیر]] و [[حدیث]]، [[حکمت نظری و عملی]]، [[کلام و عقاید]]، بیانات، مکاتبات و نامه‌هاست؛
| |
| | |
| ۱۹. مرتضایی، علی‌اکبر و فاطمه امیرخانی فراهانی، کتابشناسی کتابهای منتشرشده درباره انقلاب اسلامی در جهان (۱۳۷۵ ـ ۱۳۷۶)، تهران، انتشارات بین‌المللی الهدی، چاپ اول، ۱۳۷۷، ۷۲۳ص. فهرست ۱۱۷۹ عنوان کتاب که درباره امام‌خمینی و انقلاب اسلامی طی سال‌های ۱۳۵۷ ـ ۱۳۷۶ش/۱۹۷۹ ـ ۱۹۹۷م در خارج از کشور به زبانهای انگلیسی، فرانسه، آلمانی، ترکی استانبولی، روسی، سوئدی، اندونزیایی، اسپانیولی، ژاپنی، لهستانی، عربی، اردو و فارسی نگاشته شده‌اند؛
| |
| | |
| ۲۰. [[مرکز اسناد انقلاب اسلامی]]، کتابشناسی ۱۵ خرداد، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۵، ۲۱۴ص. معرفی ۱۹۵ کتاب و ۱۱۱۶ مقاله درباره [[قیام ۱۵ خرداد]] و امام‌خمینی است؛
| |
| | |
| ۲۱. مرکز مشارکت امور زنان ریاست جمهوری، کتابشناسی جایگاه زن در اندیشه حضرت امام‌خمینی، تهران، برگ زیتون، چاپ اول، ۱۳۸۰، ۲۰۶ص. فهرست ۶۲۲ کتاب و مقاله درباره دیدگاه‌های امام‌خمینی درباره زنان که تا سال ۱۳۷۸ به زبان فارسی نگاشته شده‌اند؛
| |
| | |
| ۲۲. مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، کتابشناسی مجموعه آثار امام‌خمینی، تهران، چاپ و نشر عروج، ۱۳۸۷، ۶۸ص. معرفی آثار امام‌خمینی شرح‌ها و تقریرات آثار ایشان است؛
| |
| | |
| ۲۳. منشادی، مرتضی و دیگران، کتابشناسی توصیفی امام‌خمینی، بندرعباس، دانشگاه هرمزگان، چاپ اول، ۱۳۷۸، ۴۴۲ص. معرفی تفصیلی آثار امام‌خمینی و موضوعات مطرح‌شده در آنهاست؛
| |
| | |
| ۲۴. مهدوی، موسی و جمشید منصور قناعی، کتابشناسی انقلاب اسلامی و امام‌خمینی، تهران، خانه کتاب، چاپ اول، ۱۳۸۸، ۵۷۴ص؛
| |
| | |
| ۲۵. نادرپور، محمدرضا و دیگران، کتابشناسی توصیفی امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ اول، ۱۳۷۹، ۳۳۴ص. فهرست آثار قلمی امام‌خمینی یا آثار گردآوری‌شده از بیانات و سخنرانیهای ایشان، نیز آثار نویسندگان دیگر درباره ابعاد مختلف شخصیت و نهضت امام‌خمینی است که ذیل یازده موضوع تنظیم شده است؛
| |
| | |
| ۲۶. نوری، محمد و علی نصر اصفهانی، امام‌خمینی و حکومت اسلامی، مأخذشناسی اندیشه سیاسی امام‌خمینی، ج۹، قم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، ۱۳۷۸، ۵۱۵ص. معرفی تفصیلی آثار امام‌خمینی درباره حکومت و آثار چاپی (کتاب، پایان‌نامه، مقاله و پژوهش) است که به زبانهای مختلف درباره دیدگاه‌های حکومتی ایشان نگاشته شده‌اند.
| |
| | |
| ب) مقاله:
| |
| | |
| ۱. استادی، رضا، کتاب‌ها و آثار علمی امام‌خمینی، مجله حضور، شماره ۱، خرداد ۱۳۷۰، ص۱۷۲ ـ ۱۹۴. تحصیلات و اساتید امام‌خمینی، موضوعات دهگانه آثار امام‌خمینی، شهرت علمی امام‌خمینی، معرفی ۸۵ اثر عرفانی، اخلاقی، فقهی، اصولی، ادبی و سیاسی از امام‌خمینی همراه با گزارشی از محتوای هر کتاب و مشخصات کتاب‌شناختی آن. این مقاله، با تغییرات مختصری، در منابع زیر بازچاپ شده است: الف) مجله مشکوة، شماره ۲۳ ـ ۲۴، ۱۳۶۸، ص۲۴۹ ـ ۲۷۳. این مقاله با تغییر و تکمیل در مجله حضور بازچاپ شده است؛ ب) مجله کیهان اندیشه، شماره ۲۹ فروردین و اردیبهشت ۱۳۶۹، ص۱۴۳ ـ ۱۶۱؛ ج) فقهای نامدار شیعه، عبدالرحیم عقیقی بخشایشی، قم، دفتر نشر نوید اسلام، چاپ سوم، ۱۳۷۶، ص ۵۲۸ ـ ۵۳۹؛ د) ترجمه عربی آن در قالب کتاب نیز چاپ شده است؛
| |
| | |
| ۲. امیری، کیومرث، کتابشناسی حضرت امام‌خمینی به زبانهای غیر فارسی، مجله کتاب ماه، ویژه یکصدمین سال میلاد امام‌خمینی، ۳۰/۱/۱۳۷۸، ص۷۲ ـ ۷۸. معرفی برخی از مهم‌ترین کتابهای منتشرشده به زبانهای اردو، انگلیسی، آلمانی، ترکی، سوئدی، اسپانیولی، عربی و فارسی در خارج کشور درباره شخصیت و اندیشه امام‌خمینی است؛
| |
| | |
| ۳. امینی، خلیل‌الله، معرفی سه کتاب به قلم نویسندگان خارجی درباره امام‌خمینی، مجله کتاب ماه، ویژه یکصدمین سال میلاد امام‌خمینی، ۳۰/۱/۱۳۷۸، ص۴۸ ـ ۵۱. معرفی سه کتاب که به بررسی شخصیت امام‌خمینی و انقلاب اسلامی پرداخته‌اند: الف) [[ولایت فقیه]]: امام‌خمینی و انقلاب اسلامی، نوشته افضل حیدر؛ ب) خمینی، یک انقلابی به نام خدا، نوشته هاینتس نوس بائومر؛ ج) امام‌خمینی، نیروی الهام‌بخش اسلام، نوشته سیدجعفر السقوف؛
| |
| | |
| ۴. انصاری قمی، ناصرالدین، آثار حدیثی امام‌خمینی، مجله علوم حدیث، شماره ۱۴، زمستان ۱۳۷۸، ص۲۳۲ ـ ۲۴۹. معرفی توصیفی شش اثر حدیثی امام‌خمینی: [[شرح چهل حدیث]]، [[شرح حدیث جنود عقل و جهل]]، [[شرح حدیث رأس الجالوت]]، [[التعلیقة علی الفوائد الرضویه]]، [[شرح دعاء السحر]] و [[بدائع الدرر فی قاعدة نفی الضرر]]؛
| |
| | |
| ۵. انصاری قمی، ناصرالدین، تألیفات و تقریرات امام‌خمینی، مجله آینه پژوهش، شماره ۵۸، مهر ـ آبان ۱۳۷۸، ص۲۰۲ ـ ۲۱۶. معرفی ۹۵ اثر از تألیفات امام‌خمینی و شرح‌ها، تلخیص‌ها و حاشیه‌های آنها، در زمینه فقه، اصول، [[قواعد فقهیه]]، حدیث، عرفان و اخلاق، تفسیر، کلام و عقاید، شعر و ادب، [[حکومت اسلامی]] و سخنان موضوعی است؛
| |
| | |
| ۶. باقری، معصومه، آشنایی با مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، مجله کتاب ماه، بهار ۱۳۶۹، ص۱۱۳ ـ ۱۲۱. معرفی آثار امام‌خمینی و آثار چاپ‌شده به دست مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی است؛
| |
| | |
| ۷. پاسدار اسلام، مجله، درباره مقام امام‌خمینی و تألیفات ایشان، شماره ۳۴، ۱۳۶۳، ص۵۴ ـ ۵۶؛
| |
| | |
| ۸. حسینی، سیدرضا، تقریرات درس امام، مجله حضور، ویژه‌نامه هشتمین سالگرد رحلت امام‌خمینی، بهار ۱۳۷۶، ص۵۵ ـ ۶۰. نگاهی به حوزه درس امام‌خمینی، روش ایشان در پرورش شاگردان، تقریرنویسی و اهمیت آن در حوزه‌های علوم دینی و معرفی ۳۹ تقریر انجام‌شده از درس‌های امام‌خمینی به دست شاگردان ایشان، در سه موضوع فقه، اصول، اخلاق و فلسفه و در سه دسته چاپ‌شده، چاپ‌نشده و در دست چاپ است؛
| |
| | |
| ۹. حضور، مجله، کتابشناسی حضرت امام‌خمینی، شماره ۵ ـ ۶، ۱۳۷۱، ص۱۰۳ ـ ۱۱۱. معرفی آثار امام‌خمینی و آثاری که مستقیماً به اندیشه‌های ایشان پرداخته‌اند. این کتابنامه در نُه بخش تنظیم شده است: سخنرانی‌ها، پیام‌ها و مصاحبه‌ها؛ مجموعه‌های موضوعی و برگزیده سخنان؛ آثار چاپ‌شده فقهی، عرفانی و اشعار؛ شرح و تفسیر آثار و اشعار؛ زندگی‌نامه امام‌خمینی؛ خاطرات، مقالات و مصاحبه‌های درباره امام‌خمینی؛ اشعار در مدح و رثای ایشان؛ آثار پراکنده؛ کتابشناسی؛
| |
| | |
| ۱۰. حوزه، مجله، کتابنامه امام: سیری در تألیفات فقهی و اصولی ـ اخلاقی و عرفانی، شماره ۳۷ ـ ۳۸، فروردین ـ تیر ۱۳۶۹، ص۴۰۳ ـ ۴۲۴. بررسی ویژگی‌های کلی آثار مکتوب امام‌خمینی، همراه با معرفی آثار ایشان در زمینه فقه اصول، اخلاق و عرفان است؛
| |
| | |
| ۱۱. دشتی، عمادالدین، کتابشناسی توصیفی مجموعه‌های شعری در سوگ امام راحل، مجله حضور، آن موج آرام، ویژه‌نامه هشتمین سالگرد رحلت امام‌خمینی، خرداد ۱۳۷۶، ص۶۱ ـ ۶۲. معرفی ۲۲ مجموعه شعرِ شاعرانی ایرانی درباره رحلت امام‌خمینی از ۱۳۶۸ ـ ۱۳۷۴ است؛
| |
| | |
| ۱۲. ذکایی ساوجی، مرتضی، کتابشناسی امام‌خمینی در غرب، مجله راه دانش، شماره ۱۳ ـ ۱۴، ۱۳۷۷، ص۲۸۹ ـ ۲۹۲. به معرفی کتاب‌ها و مقالاتی که درباره امام‌خمینی در خارج از کشور، به‌ویژه اروپا و امریکا و در سال‌های نخستین پیروزی انقلاب اسلامی ایران (۱۹۷۸ ـ ۱۹۸۱م/ ۱۳۵۷ ـ ۱۳۶۰ش) به چاپ رسیده، می‌پردازد. این مقاله در مجله کیهان فرهنگی، شماره ۱۷۶، خرداد ۱۳۸۰، ص۱۱ نیز انتشار یافته است؛
| |
| | |
| ۱۳. رجبی، عباس، کتابشناسی برگزیده امام‌خمینی، حکومت اسلامی و انقلاب اسلامی، پژوهشنامه متین؛ شماره ۳ ـ ۴، تابستان ـ پاییز ۱۳۷۸، ص۳۷۴ ـ ۴۰۲. فهرست کتاب‌ها و مقاله‌ها، پایان‌نامه‌ها و همایش‌های برگزارشده تا پایان آذر ۱۳۷۸ درباره نظریات و اندیشه‌های سیاسی ـ اجتماعی امام‌خمینی، حکومت اسلامی و انقلاب اسلامی است؛
| |
| | |
| ۱۴. رحمتی، حسینعلی، مأخذشناسی سیره فلسفی امام‌خمینی، مجله نامه مفید، شماره ۲۰، زمستان ۱۳۷۸، ص۲۱۳ ـ ۲۳۴. معرفی کتاب‌ها و مقالاتی از امام‌خمینی و دیگران است که در آنها مباحثی در حوزه فلسفه محض، فلسفه سیاست و فلسفه تعلیم و تربیت از دیدگاه امام‌خمینی مطرح شده است؛
| |
| | |
| ۱۵. زرشکی، پریا، فهرست پایان‌نامه‌های دانشجویی داخل کشور درباره امام‌خمینی، مجله کتاب ماه، ویژه یکصدمین سال میلاد امام‌خمینی، ۳۰/۱/۱۳۷۸، ص۳۱ ـ ۳۶ و ۸۳ ـ ۸۶. معرفی ۱۳۰ پایان‌نامه نوشته‌شده در دانشگاه‌های ایران درباره ابعاد سیاسی، عرفانی، تربیتی و... امام‌خمینی است؛
| |
| | |
| ۱۶. شیرازی، علی، کتابشناسی توصیفی: سیری در آثار ارزشمند حضرت امام‌خمینی، مجله معرفت، سال هشتم، شماره ۳، آذر ـ دی ۱۳۷۸، ص۹۹ ـ ۱۱۱. این مقاله در «چهل پرده اشک» ضمیمه روزنامه جمهوری اسلامی، تیر ۱۳۶۸ نیز به چاپ رسیده است. معرفی ۱۰۴ کتاب و رساله از آثار امام‌خمینی یا کتاب‌هایی است که دیگران با استفاده از آثار ایشان جمع‌آوری و تدوین کرده‌اند. این کتاب‌ها در زمینه اخلاق و [[سیر و سلوک]]، فقه، اصول، [[ادبیات]]، [[سیاست]] و... است؛
| |
| | |
| ۱۷. صادق‌پور، محمدحسین، فهرست کتاب‌ها و مقاله‌های منتشرشده درباره امام‌خمینی در سال امام، مجله مشکوة، شماره ۶۲ ـ ۶۵، ۱۳۷۸، ص۵۰ ـ ۷۳. معرفی ۴۳۶ کتاب و مقاله که در [[مطبوعات]] ایران در سال ۱۳۷۸ درباره امام‌خمینی نوشته شده است؛
| |
| | |
| ۱۸. طالقانی، رضا، بررسی اجمالی آثار عرفانی امام‌خمینی، مجله آشنا، خرداد ـ تیر ۱۳۷۱؛
| |
| | |
| ۱۹. عماد دشتی، صدرالدین، کتابشناسی موضوعی توصیفی آثار امام راحل، مجله حضور، ویژه‌نامه هشتمین سالگرد رحلت امام‌خمینی، بهار ۱۳۷۶، ص۴۰ ـ ۵۴. معرفی توصیفی ۶۸ کتاب و رساله از امام‌خمینی در قالب موضوع‌های فلسفه و عرفان، تفسیر، کلام، اخلاق، [[حدیث]]، فقه، فتاوی، اصول فقه، حکومت، اجتماع، شعر و ادب و آثار دیگران است؛
| |
| | |
| ۲۰. فهیمی، مهدی، کتابشناسی حضرت امام‌خمینی، مجله کیهان فرهنگی، سال ششم، شماره ۳، خرداد ۱۳۶۸، ص۱۲ ـ ۱۵. معرفی اجمالی ۲۴ اثر از آثار امام‌خمینی است؛
| |
| | |
| ۲۱. قاسمی، جواد، فهرست کتابهای منتشرشده به زبان انگلیسی درباره امام‌خمینی، مجله مشکوة، شماره ۶۲ ـ ۶۵، ۱۳۷۸، ص۷۴ ـ ۷۵. فهرست سی اثر که به زبان انگلیسی درباره امام‌خمینی نوشته شده‌اند؛
| |
| | |
| ۲۲. مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، مجله، کتابهای منتشرشده درباره امام‌خمینی، سال سوم، شماره ۹ ـ ۱۰، تابستان ـ پاییز ۱۳۷۸، ص۱۷۲ ـ ۱۷۸. معرفی ۲۵۹ اثر از آثار امام‌خمینی یا آثار منتشرشده درباره ایشان است؛
| |
| | |
| ۲۳. کتاب ماه، مجله، فهرست کتابهای منتشرشده درباره امام‌خمینی، ویژه یکصدمین سال میلاد امام‌خمینی، ۳۰/۱/۱۳۷۸، ص۷۲ به بعد. معرفی اجمالی ۲۹۸ کتاب منتشرشده به زبان فارسی درباره اندیشه و شخصیت امام‌خمینی ویژگی‌های ایشان و... است؛
| |
| | |
| ۲۴. کتاب ماه، مجله، معرفی چند کتاب درباره امام‌خمینی، ویژه یکصدمین سال میلاد امام‌خمینی، ۳۰/۱/۱۳۷۸، ص۶۷ ـ ۷۱. معرفی پانزده کتاب منتشرشده به زبان فارسی درباره ابعاد مختلف شخصیت و اندیشه امام‌خمینی است؛
| |
| | |
| ۲۵. کفایی، امیرحسین، کتابشناسی آثار حضرت امام‌خمینی، مجله کتاب ماه، ویژه یکصدمین سال میلاد امام‌خمینی، ۱/۳۰/۱۳۷۸، ص۳۷ ـ ۴۱. معرفی ۲۴ کتاب از مهم‌ترین آثار امام‌خمینی است؛
| |
| | |
| ۲۶. مرادی‌نیا، محمدجواد، معرفی آثار مکتوب امام‌خمینی، روزنامه اطلاعات، ۲۰/۳/۱۳۷۸، ش۲۱۶۴۴؛
| |
| | |
| ۲۷. مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، آشنایی با دفتر مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی در قم، مجله متین، سال اول، شماره ۲، بهار ۱۳۷۸، ص۲۹۵ ـ ۳۰۱. معرفی کتاب‌ها و تقریرات فقهی و اصولی امام‌خمینی است؛
| |
| | |
| ۲۸. نجف‌زاده بارفروش، محمدباقر، معرفی گذرای آثار امام‌خمینی، مجله اطلاعات هفتگی، شماره ۲۴۴۲، ۲۱ تیر ـ ۲۸ تیر ۱۳۶۸، ص۴۲ ـ ۴۵. معرفی و ارزیابی آثار امام‌خمینی است.
| |
| ==پانویس== | | ==پانویس== |
| {{پانویس|۲}} | | {{پانویس|۲}} |
| ==منابع== | | ==منابع== |
| {{منابع}} | | {{منابع}} |
| * آقابزرگ طهرانی، محمدمحسن، الذریعة الی تصانیف الشیعه، بیروت، دارالاضواء، چاپ سوم، ۱۴۰۳ق.
| | * احمدی فقیه یزدی، محمدحسن، سیری در آثار و تألیفات حضرت‌آیةالله العظمی امام‌خمینی، تهران، مدرس، چاپ اول، ۱۳۶۸ش. |
| * احمدی فقیه یزدی، محمدحسن، الامام‌الخمینی، الآثار و المؤلفات، بیروت، دارالروضه، بی‌تا. | |
| * استادی، رضا، تألیفات و آثار حضرت امام‌خمینی، مجله مشکوة، شماره ۲۳ ـ ۲۴، ۱۳۶۸ش. | | * استادی، رضا، تألیفات و آثار حضرت امام‌خمینی، مجله مشکوة، شماره ۲۳ ـ ۲۴، ۱۳۶۸ش. |
| * امه‌طلب، فرخ، جریان تعاملی آثار، آرا و رفتار سیاسی امام‌خمینی، مؤلفههای اندیشه سیاسی امام‌خمینی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، چاپ اول، تهران، ۱۳۷۹ش. | | * امام‌خمینی، سیدروح‌الله، رساله نجاة العباد، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ دوم، ۱۳۸۵ش. |
| * امیری، کیومرث، کتابشناسی حضرت امام‌خمینی به زبانهای غیر فارسی، مجله کتاب ماه، ویژه یکصدمین سال میلاد امام‌خمینی، ۳۰/۱/۱۳۷۸ش.
| | * جناتی، محمدابراهیم، ادوار فقه و کیفیت بیان آن، تهران، کیهان، چاپ اول، ۱۳۷۴ش. |
| * امینی، خلیل‌الله، معرفی سه کتاب به قلم نویسندگان خارجی درباره امام‌خمینی، مجله کتاب ماه، ویژه یکصدمین سال میلاد امام‌خمینی، ۳۰/۱/۱۳۷۸ش.
| | * دوانی، علی، مفاخر اسلام، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ چهارم، ۱۳۷۹ش. |
| * انصاری قمی، ناصرالدین، آثار حدیثی امام‌خمینی، مجله علوم حدیث، شماره ۱۴، ۱۳۷۸ش.
| | * روحانی، سیدحمید، حاج‌آقامجتبی تهرانی، شاگرد دلباخته مکتب امام، فصلنامه ۱۵ خرداد، شماره ۳۴، ۱۳۹۱ش. |
| * برومند، فیروزه، راهنمای تدوین کتابشناسی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ـ سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، چاپ اول، ۱۳۶۸ش.
| | * شیرازی، علی، کتابشناسی توصیفی سیری در آثار ارزشمند امام‌خمینی، مجله معرفت، شماره ۳۱، ۱۳۷۸ش. |
| * حسینی، سیدرضا، تقریرات درس امام، مجله حضور، ویژه‌نامه هشتمین سالگرد امام‌خمینی، ۱۳۷۶ش.
| | * عقیقی بخشایشی، عبدالرحیم، فقهای نامدار شیعه، قم، نوید اسلام، چاپ سوم، ۱۳۷۶ش. |
| * حوزه، مجله، سیری در تألیفات اخلاقی، عرفانی حضرت امام، شماره ۳۷ ـ ۳۸، ۱۳۶۹ش.
| | * عماد دشتی، صدرالدین، کتابشناسی موضوعی ـ توصیفی آثار امام راحل، مجله حضور (ویژه‌نامه هشتمین سالگرد رحلت امام‌خمینی)، ۱۳۷۶ش. |
| * حوزه، مجله، کتابنامه امام سیری در تألیفات فقهی و اصولی حضرت امام، شماره ۳۷ و ۳۸، ۱۳۶۹ش. | | * متین، مجله، آشنایی با دفتر مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی در قم، شماره ۲، ۱۳۷۸ش. |
| * خمینی، سیداحمد، مصاحبه، چاپ‌شده در سرگذشتهای ویژه از زندگی حضرت امام‌خمینی، تدوین مصطفی وجدانی، تهران، پیام آزادی، چاپ اول، ۱۳۶۷ش.
| | * مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، امام در آینه اسناد، سیر مبارزات امام‌خمینی به روایت اسناد شهربانی، تهران، چاپ اول، ۱۳۸۳ش. |
| * دشتی، عمادالدین، کتابشناسی مجموعه‌های شعری در سوگ امام راحل، مجله حضور، ویژه‌نامه هشتمین سالگرد امام‌خمینی، ۱۳۷۶ش. | | * مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، سیر مبارزات امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت ساواک، تهران، چاپ اول، ۱۳۸۶ش. |
| * دهقان، علی و امیرحسین کفایی، چکیده پایان‌نامه‌های انقلاب اسلامی و امام‌خمینی، کارشناسی ارشد و دکتری دانشگاهها و مراکز آموزش عالی کشور، تهران، پیام آزادی، چاپ اول، ۱۳۷۸ش.
| |
| * ذاکری، علی‌اکبر، سال‌شمار زندگی امام‌خمینی، مجله حوزه، شماره ۹۶، ۱۳۷۸ش.
| |
| * ذکایی ساوجی، مرتضی، کتابشناسی امام‌خمینی در غرب، مجله کیهان فرهنگی، شماره ۱۷۶، ۱۳۸۰ش.
| |
| * رحمانی، حمید، کتابشناسی توصیفی کتاب‌شناسی‌های امام‌خمینی، مجله حضور، شماره ۴۱، ۱۳۸۱ش.
| |
| * رحمتی، حسینعلی، مأخذشناسی سیره فلسفی امام‌خمینی، مجله نامه مفید، شماره ۲۰، ۱۳۷۸ش.
| |
| * روحانی، سیدحمید، نهضت امام‌خمینی، تهران، عروج، چاپ پانزدهم، ۱۳۸۱ش. | |
| * ریحان یزدی، علیرضا، آینه دانشوران، مقدمه، تعلیقات و اضافات ناصر باقری بیدهندی، قم، کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.
| |
| * سروش، انتشارات، فهرست سخنرانیهای امام در آرشیوهای سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، تهران، چاپ اول، ۱۳۶۴ش.
| |
| * سلیمانی، فرشید و زهره محققی، معرفی سمینارهای برگزار شده در مورد حضرت امام‌خمینی، مجله حضور، ویژه‌نامه هشتمین سالگرد امام‌خمینی، ۱۳۷۶ش.
| |
| * شریف رازی، محمد، آثار الحجة و دائرةالمعارف حوزه علمیه قم، قم، دارالکتاب، چاپ سوم، ۱۳۳۲ش.
| |
| * شیرازی، علی، کتابشناسی توصیفی، سیری در آثار ارزشمند امام‌خمینی، مجله معرفت، شماره ۳۱، ۱۳۷۸ش. | |
| * صدیقیان، محمدجواد و منصور میرعمادی، فهرست کتابهای مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی و مؤسسه چاپ و نشر عروج، سال ۱۳۷۹ ـ ۱۳۶۸، تهران، مؤسسه تنظیم ...، ۱۳۷۹ش. | |
| * عماد دشتی، صدرالدین، کتابشناسی موضوعی توصیفی آثار امام راحل، مجله حضور، ویژه‌نامه هشتمین سالگرد امام‌خمینی، ۱۳۷۶ش. | |
| * کینن، استلا، فرهنگ فشرده علوم کتاب‌داری و اطلاعرسانی، ترجمه فاطمه اسدی گرگانی، تهران، کتابدار، چاپ اول، ۱۳۷۸ش. | |
| * مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، کوثر، مجموعه سخنرانیهای حضرت امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ اول، ۱۳۷۱ش.
| |
| * مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، محضر نور، فهرست دیدارهای امام‌خمینی، تهران، چاپ دوم، ۱۳۷۴ش. | |
| * مرکز اسلامی انگلیس، امام‌خمینی و انقلاب اسلامی در رساله‌های دکتری و نشریات دانشگاهی، ترجمه محمدرضا آهنی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی دانشگاه امام‌حسین(ع)، چاپ اول، ۱۳۷۸ش.
| |
| * مرکز امور مشارکت زنان ریاست جمهوری، کتابشناسی جایگاه زن در اندیشه حضرت امام‌خمینی، تهران، برگ زیتون، چاپ اول، ۱۳۸۰ش.
| |
| * مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، مجله، کتابهای منتشرشده درباره امام‌خمینی، شماره ۹ ـ ۱۰، ۱۳۷۸ش.
| |
| * معاونت پژوهشی مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، مقاله‌شناسی توصیفی امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ اول، ۱۳۷۹ش. | |
| * نادرپور، محمدرضا و دیگران، کتابشناسی موضوعی امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم ...، چاپ اول، ۱۳۷۹ش.
| |
| * وهمن، امیر، امام‌خمینی در نگاه دایرةالمعارفهای غربی، مجله کتاب ماه، ویژه یکصدمین سال میلاد امام‌خمینی، ۳۰/۱/۱۳۷۸ش.
| |
| * یوسفی فخر، سیدحسین، مأخذشناسی فرمان هشت‌ماده‌ای امام‌خمینی، چاپ‌شده در امام‌خمینی و فرمان هشت‌ماده‌ای، قم، مؤسسه تنظیم ...، چاپ اول، ۱۳۹۲ش.
| |
| {{پایان}} | | {{پایان}} |
| حسینعلی رحمتی
| | ابوالفضل یغمایی |
