Image-reviewer، emailconfirmed، مدیران
۴٬۵۲۶
ویرایش
جز (removed Category:مقالههای آماده ارزیابی; added Category:مقالههای ارزیابیشده using HotCat) |
جز (added Category:مقالههای جدید using HotCat) |
||
(۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''قومیت'''، [[تعصب]] به قوم خود و اعتقاد به [[ارزشها]] یا برتری آن. | '''قومیت'''، [[تعصب]] به قوم خود و اعتقاد به [[ارزشها]] یا برتری آن. | ||
قومیت در اصطلاح به گروهی از [[مردم]] با ویژگیهای تاریخی، زبانی و آداب و رسوم یکسان گفته میشود. بنابراین قومگرایی میتواند مبنای زبانی یا تاریخی-جغرافیایی، نژادی، فرهنگی و دیگر ویژگیهای عرفی داشته باشد. | |||
شرایط جغرافیایی سرزمین [[ایران]] موجب پیدایش اجتماعات نسبتاً دورافتاده و پراکندهای شده و ترکیب پیچیده قومی جمعیت ایران، حاصل حضور گروههای قومی مختلف است. | |||
[[امامخمینی]] پیش و پس از [[انقلاب اسلامی ایران|پیروزی انقلاب]] اهتمام ویژهای به اقوام مختلف ایرانی داشت و اصل ۱۹ [[قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران]] نیز به صراحت تأکید میکند که مردم ایران از هر قوم و قبیله که باشند از حقوق مساوی برخوردارند و رنگ، نژاد، زبان و مانند اینها سبب امتیاز نخواهد بود. | |||
از نگاه امامخمینی در اسلام اساساً نژاد مطرح نیست و اسلام روی نژادبازی قلم سرخ کشیده و تنها ملاک برتری را [[تقوا]] و خداترسی دانسته است. ایشان معتقد بود قومگرایی آثار ناگواری به بار میآورد که مهمترین آن تفرقه و چنددستگی است. | |||
== مفهومشناسی == | == مفهومشناسی == | ||
خط ۸: | خط ۱۶: | ||
انسان در [[فطرت]] خود موجودی اجتماعی است<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۲/۱۱۱.</ref> که از آغاز خلقت دست به تشکیل اجتماع زدهاست. به گفته [[قرآن کریم]]، مردم در آغاز تشکیل اجتماع، گروهی واحد و یکدست بودند و تضادی در میانشان وجود نداشت، تا اینکه بهتدریج تضادها و اختلافاتی در میان آنان پدیدار شد و [[جامعه|جوامع]] و طبقات مختلف پدید آمدند؛<ref>بقره، ۲۱۳؛ ← طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۲/۱۱۱.</ref> از اینرو هویت قومی ازجمله هویتهای واقعاً موجودِ جامعه بشری است که در عصر حاضر نیز همچنان از مسائل مهم مبتلابه جامعه بینالملل باقی مانده و طیف وسیعی از منازعات و ستیزهها را در سطوح مختلف دامن زدهاست؛ چنانکه در عصر حاضر [[هند]]، [[ترکیه]]، روآندا، افغانستان، سریلانکا، اندونزی، [[عراق]]، [[پاکستان]]، سومالی، یوگسلاوی، کانادا، اسپانیا و بیشتر جمهوریهای سابق [[شوروی|اتحاد جماهیر شوروی]]، همگی درگیر مسئلهای واحد به نام قومیتاند.<ref>مقصودی، تحولات قومی، ۴۴۵.</ref> | انسان در [[فطرت]] خود موجودی اجتماعی است<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۲/۱۱۱.</ref> که از آغاز خلقت دست به تشکیل اجتماع زدهاست. به گفته [[قرآن کریم]]، مردم در آغاز تشکیل اجتماع، گروهی واحد و یکدست بودند و تضادی در میانشان وجود نداشت، تا اینکه بهتدریج تضادها و اختلافاتی در میان آنان پدیدار شد و [[جامعه|جوامع]] و طبقات مختلف پدید آمدند؛<ref>بقره، ۲۱۳؛ ← طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۲/۱۱۱.</ref> از اینرو هویت قومی ازجمله هویتهای واقعاً موجودِ جامعه بشری است که در عصر حاضر نیز همچنان از مسائل مهم مبتلابه جامعه بینالملل باقی مانده و طیف وسیعی از منازعات و ستیزهها را در سطوح مختلف دامن زدهاست؛ چنانکه در عصر حاضر [[هند]]، [[ترکیه]]، روآندا، افغانستان، سریلانکا، اندونزی، [[عراق]]، [[پاکستان]]، سومالی، یوگسلاوی، کانادا، اسپانیا و بیشتر جمهوریهای سابق [[شوروی|اتحاد جماهیر شوروی]]، همگی درگیر مسئلهای واحد به نام قومیتاند.<ref>مقصودی، تحولات قومی، ۴۴۵.</ref> | ||
از سوی دیگر، شرایط جغرافیایی سرزمین [[ایران]] نیز از دیرباز موجب پیدایش اجتماعات نسبتاً دورافتاده و پراکندهای | از سوی دیگر، شرایط جغرافیایی سرزمین [[ایران]] نیز از دیرباز موجب پیدایش اجتماعات نسبتاً دورافتاده و پراکندهای شده و ترکیب پیچیده قومی جمعیت ایران حاصل حضور گروههای قومی مختلف است.<ref>بشیریه، ایدئولوژی سیاسی و هویت اجتماعی در ایران، ۱۲۰–۱۲۱.</ref> برخی از مهمترین اقوام ایران، از آغاز تاریخ این کشور عبارتاند از: بلوچها، کردها، ترکمنها، لرها، ترکها، عربها و فارسها.<ref>مقصودی، قومیتها و نقش آنان، ۴۵–۷۶.</ref> این اقوام جز بخشی از بلوچها که ساکنان اصلی ایران شمرده میشدند، بقیه به صورت ایلات به این سرزمین آمدهاند و از زندگی ایلی به قومیت رسیدند و سپس در صورت فراهمشدن شرایط به تأسیس حکومت محلی یا سراسری دست یافتند.<ref>صدر، کثرت قومی و هویت ملی ایرانیان، ۲۵–۴۴.</ref> تنوع مذهبی جمعیت ایران نیز همواره چشمگیر بودهاست. ترکیب و تنوع [[زرتشتی]]، [[یهودی]]، [[مسیحی]] و مسلمان [[شیعه]] و [[سنی]] و غیر آن این پراکندگی را شکل دادهاست. | ||
همچنین با توجه به ترکیب و تنوع پیچیده ساختار قومی، تنوع زبانی و فرهنگی قابل ملاحظهای وجود داشت که باز هم بر پراکندگی هویت اجتماعی میافزود؛<ref>صدر، کثرت قومی و هویت ملی ایرانیان، ۲۵؛ آبراهامیان، ایران بین دو انقلاب، ۲۱؛ میرسلیم، جریانشناسی فرهنگی بعد از انقلاب اسلامی ایران، ۵۷.</ref>؛ در عین حال، برخی واحدهای فراقومی، مانند تأسیس نهاد سیاسی امپراتوری، ادیان جهانی ازجمله [[اسلام]] و زبان و ادبیات مشترک، بر این پراکندگی فائق آمدهاند و پیوند و همبستگی را در میان اقوام ایرانی برقرار کردهاند و عوامل [[فرهنگ]] مشترک ایرانیان بودهاند؛<ref>اشرف، بحران هویت ملی و قومی در ایران، ۱۳۹–۱۴۲.</ref> از همینرو اقوام ایرانی در عین تنوع، زندگی مسالمتآمیزی داشتند و بهویژه در سدههای اخیر رابطه میان دین و ملیت ایرانی، رابطهای سازگار بودهاست؛<ref>احمدی، ایران هویت، ۶۶.</ref> یعنی کثرت در عین وحدت و وحدت در عین کثرت، یکی از اصول پایدار حیات اجتماعی ایران در طول [[تاریخ]] است.<ref>آغاجری، حکومت دینی و حکومت دموکراتیک، ۶۴.</ref> | همچنین با توجه به ترکیب و تنوع پیچیده ساختار قومی، تنوع زبانی و فرهنگی قابل ملاحظهای وجود داشت که باز هم بر پراکندگی هویت اجتماعی میافزود؛<ref>صدر، کثرت قومی و هویت ملی ایرانیان، ۲۵؛ آبراهامیان، ایران بین دو انقلاب، ۲۱؛ میرسلیم، جریانشناسی فرهنگی بعد از انقلاب اسلامی ایران، ۵۷.</ref>؛ در عین حال، برخی واحدهای فراقومی، مانند تأسیس نهاد سیاسی امپراتوری، ادیان جهانی ازجمله [[اسلام]] و زبان و ادبیات مشترک، بر این پراکندگی فائق آمدهاند و پیوند و همبستگی را در میان اقوام ایرانی برقرار کردهاند و عوامل [[فرهنگ]] مشترک ایرانیان بودهاند؛<ref>اشرف، بحران هویت ملی و قومی در ایران، ۱۳۹–۱۴۲.</ref> از همینرو اقوام ایرانی در عین تنوع، زندگی مسالمتآمیزی داشتند و بهویژه در سدههای اخیر رابطه میان دین و ملیت ایرانی، رابطهای سازگار بودهاست؛<ref>احمدی، ایران هویت، ۶۶.</ref> یعنی کثرت در عین وحدت و وحدت در عین کثرت، یکی از اصول پایدار حیات اجتماعی ایران در طول [[تاریخ]] است.<ref>آغاجری، حکومت دینی و حکومت دموکراتیک، ۶۴.</ref> | ||
خط ۸۴: | خط ۹۲: | ||
* میرسلیم، سیدمصطفی، جریانشناسی فرهنگی بعد از انقلاب اسلامی ایران، تهران، باز، چاپ اول، ۱۳۸۴ش. | * میرسلیم، سیدمصطفی، جریانشناسی فرهنگی بعد از انقلاب اسلامی ایران، تهران، باز، چاپ اول، ۱۳۸۴ش. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
[[رده:مقالههای | ==پیوند به بیرون== | ||
[[رده:مقالههای جلد هشتم دانشنامه]] | *مهدی پورحسین، [https://books.khomeini.ir/books/10008/305/ قومیت]، [[دانشنامه امامخمینی]]، ج۸، ص۳۰۵-۳۱۱. | ||
[[رده:مقالههای تأییدشده]] | |||
[[رده:مقالههای جلد هشتم دانشنامه امامخمینی]] | |||
[[رده:مقالههای بینیاز از جعبه اطلاعات]] | |||
[[رده:مقالههای دارای لینک دانشنامه]] | |||
[[رده:مفاهیم اجتماعی]] | |||
[[رده:مقالههای دارای شناسه]] | |||
[[رده:مقالههای جدید]] |