نفی ضرر: تفاوت میان نسخه‌ها

۵۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۸ دی ۱۴۰۱
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۹: خط ۹:
«لاضرر» یکی از قواعد مهم فقهی است که در مفهوم اصطلاحی آن در میان فقها اختلاف نظر جدی وجود دارد؛ ولی پیوسته به عنوان یک قاعده مهم و کاربردی بدان توجه کرده‌اند. این قاعده ریشه در برخی احادیث داشته<ref> کلینی، الکافی، 5/292 و 294؛ طوسی، تهذیب ‌الاحکام، 7/146 ـ 147؛ حر عاملی، وسائل الشیعة، 18/32، 25/400، 420 و 429.</ref> و به دنبال آن به متون فقهی نیز راه یافته و بدان استناد شده است<ref>صدوق، المقنع، 537؛ طوسی، الخلاف، 3/42، 81 و 440؛ ابن‌زهره، النزوع، 223 ـ 224.</ref>. با توسعه [[فقه]] و پیچیده‌ترشدن [[اجتهاد]]، به حدیث نفی ضرر نیز بیشتر توجه شده است و فقها دقیق‌تر و به‌تفصیل درباره آن بحث کرده‌اند. ازجمله نخستین عالمان شیعی که نفی ضرر را به عنوان یک قاعده مستقل بررسی کرده است، ملااحمد نراقی است<ref>نراقی، عوائد الایام، 43 ـ 65.</ref>. پس از وی، عالمان بسیاری، مانند محقق مراغی، [[شیخ انصاری]] و [[شیخ‌الشریعه اصفهانی]] رساله‌های مستقلی در این موضوع نگاشته‌اند<ref> آقابزرگ، الذریعة، 17/10 ـ 12.</ref>.
«لاضرر» یکی از قواعد مهم فقهی است که در مفهوم اصطلاحی آن در میان فقها اختلاف نظر جدی وجود دارد؛ ولی پیوسته به عنوان یک قاعده مهم و کاربردی بدان توجه کرده‌اند. این قاعده ریشه در برخی احادیث داشته<ref> کلینی، الکافی، 5/292 و 294؛ طوسی، تهذیب ‌الاحکام، 7/146 ـ 147؛ حر عاملی، وسائل الشیعة، 18/32، 25/400، 420 و 429.</ref> و به دنبال آن به متون فقهی نیز راه یافته و بدان استناد شده است<ref>صدوق، المقنع، 537؛ طوسی، الخلاف، 3/42، 81 و 440؛ ابن‌زهره، النزوع، 223 ـ 224.</ref>. با توسعه [[فقه]] و پیچیده‌ترشدن [[اجتهاد]]، به حدیث نفی ضرر نیز بیشتر توجه شده است و فقها دقیق‌تر و به‌تفصیل درباره آن بحث کرده‌اند. ازجمله نخستین عالمان شیعی که نفی ضرر را به عنوان یک قاعده مستقل بررسی کرده است، ملااحمد نراقی است<ref>نراقی، عوائد الایام، 43 ـ 65.</ref>. پس از وی، عالمان بسیاری، مانند محقق مراغی، [[شیخ انصاری]] و [[شیخ‌الشریعه اصفهانی]] رساله‌های مستقلی در این موضوع نگاشته‌اند<ref> آقابزرگ، الذریعة، 17/10 ـ 12.</ref>.


امام‌خمینی افزون بر آنچه در تعلیقه مفصّل خود بر کفایة ‌‌الاصول<ref> امام‌خمینی، انوار الهدایه، 1/369 و 2/46 ـ 47.</ref> و در لابه‌لای کتاب البیع (4/402 ـ 411 و 5/520 به بعد) آورده، رساله مستقلی که با عنوان بدائع الدرر فی قاعدة نفی الضرر به چاپ رسیده{{ببینید|بدائع الدرر فی قاعدة نفی الضرر}} به موضوع نفی ضرر اختصاص داده است؛ البته دیدگاه‌های ایشان در این رساله با آنچه در حاشیه کفایه آورده، متفاوت است. همچنین یکی از شاگردان امام‌خمینی، [[جعفر سبحانی]]، تقریری از درس خارج ایشان را با عنوان نیل الاوطار فی قاعدة لاضرر و لاضرار به نگارش درآورده است<ref> امام‌خمینی، تهذیب‌ الاصول، 3/459 ـ 558.</ref>.
امام‌خمینی افزون بر آنچه در تعلیقه مفصّل خود بر کفایة ‌‌الاصول<ref> امام‌خمینی، انوار الهدایه، 1/369 و 2/46 ـ 47.</ref> و در لابه‌لای کتاب البیع <ref>امام‌خمینی، کتاب البیع، 4/402 ـ 411 و 5/520 به بعد.</ref> آورده، رساله مستقلی که با عنوان بدائع الدرر فی قاعدة نفی الضرر به چاپ رسیده {{ببینید|بدائع الدرر فی قاعدة نفی الضرر}} به موضوع نفی ضرر اختصاص داده است؛ البته دیدگاه‌های ایشان در این رساله با آنچه در حاشیه کفایه آورده، متفاوت است. همچنین یکی از شاگردان امام‌خمینی، [[جعفر سبحانی]]، تقریری از درس خارج ایشان را با عنوان نیل الاوطار فی قاعدة لاضرر و لاضرار به نگارش درآورده است<ref> امام‌خمینی، تهذیب‌ الاصول، 3/459 ـ 558.</ref>.


==مدرک قاعده==
==مدرک قاعده==
۵۷۲

ویرایش