محمدعلی صدوقی

محمدعلی صدوقی فرزند محمد صدوقی، در مرداد ۱۳۲۸ در قم زاده شد.[۱] او تحصیلات علوم دینی را تا سال ۱۳۴۴ در یزد و پس از آن در قم دنبال کرد[۲] و پس از گذراندن دوره مقدمات در مدرسه حقانی، دوره سطح را نزد استادانی چون حسین شب‌زنده‌دار، سیدابوالفضل موسوی تبریزی، سیدکاظم اخوان مرعشی، جعفر سبحانی، محمد فاضل لنکرانی، سیدمحمدعلی علوی گرگانی، محمد دوزدوزانی، محمدتقی صدیقین و سیدمحمد ابطحی کاشانی گذراند و در درس خارج حسین وحید خراسانی، حسینعلی منتظری و سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی شرکت کرد.[۳]

صدوقی در دوران نهضت اسلامی، ضمن مساعدت و همفکری به پدر برای روشنگری و رسیدگی به مسائل گوناگون، به شهرهای مختلف سفر کرد[۴] و در کنار پدر خود، به‌طور جدی به فعالیت‌های مبارزاتی در یزد پرداخت و در چاپ، تکثیر و توزیع اعلامیه‌های امام‌خمینی، به‌ویژه در زمان اقامت ایشان در پاریس نقش فعالی داشت و به دلیل همین اقدامات، همواره تحت مراقبت ساواک بود و مدتی از خروج از کشور منع شد.[۵] وی در سه ماه پایانی اقامت امام‌خمینی در پاریس، در کنار ایشان بود و به فعالیت خود ادامه داد و در ۱۲ بهمن ۱۳۵۷، همراه امام‌خمینی به ایران بازگشت.[۶]

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، صدوقی به عنوان نماینده مردم یزد، در نخستین و سومین دوره مجلس شورای اسلامی برگزیده شد[۷] چند بار نیز به عنوان نماینده امام‌خمینی برای نظارت بر انتخابات شورای عالی قضایی منصوب شد.[۸]

امام‌خمینی در سال ۱۳۶۱، اجازه‌نامه در امور حسبیه را که در اختیار محمد صدوقی بود، پس از شهادت او به فرزندش واگذار کرد و از وی خواست مانند پدرش عمل کند و آنچه پدرش در گذشته به وی ارجاع داده و ناقص مانده را کامل کند.[۹] صدوقی همچنین در سال ۱۳۶۴، در نامه‌ای به امام‌خمینی، از ایشان اجازه گرفت زمین‌ها و مؤسسات صنعتی که پیش از پیروزی انقلاب، به دست پدرش خریداری یا احداث شده و برای جلوگیری از تصرف رژیم به نام مؤسسه اسلامی خاصی، ثبت نشده‌است، به نام «بنیاد دینی فرهنگی شهید صدوقی» ثبت شود و امام‌خمینی با این درخواست موافقت کرد[۱۰] و او پس از شهادت پدرش، ریاست این بنیاد را برعهده داشت.[۱۱] وی همچنین مدتی معاون شورای عالی قضایی بود و سپس به سمت معاون دادستان کل کشور انتخاب شد.[۱۲]

امام‌خمینی، محمدعلی صدوقی را پس از درگذشت سیدروح‌الله خاتمی، به امامت جمعه یزد منصوب کرد و در حکم انتصاب، او را فرزند سومین شهید محراب خواند و از پدر او به مرد علم و عمل و صدوقی عزیز یاد کرد و فرزندش را نیز فردی باکفایت، متدین و مدیر برشمرد.[۱۳] صدوقی ازجمله امضاکنندگان نامه شورای مرکزی مجمع روحانیون مبارز برای تشکیل مجمع و جمعی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی، دربارهٔ اختیارات مجمع تشخیص مصلحت نظام به امام‌خمینی بود که با پاسخ مثبت ایشان روبه‌رو شد.[۱۴] (ببینید: مجمع روحانیون مبارز) صدوقی که در شب درگذشت امام‌خمینی در جماران حضور داشت، در کنار جنازه ایشان قرآن می‌خواند. (ببینید: ارتحال امام‌خمینی)

از فعالیت‌های دیگر صدوقی، می‌توان به سرپرستی حوزه علمیه یزد، عضویت در شورای فرماندهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یزد، خانه‌سازی برای افراد نیازمند، بازسازی مدارس دینی و سفرهای تبلیغی به کشورهای منطقه اشاره کرد.[۱۵] وی داماد سیدروح‌الله خاتمی بود و در یازدهم تیر ۱۳۹۰ در تهران درگذشت و پس از تشییع جنازه در یزد، در کنار پدرش در مسجد حظیره به خاک سپرده شد.[۱۶]

  1. مدرسی و کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ۲/۸۹۱.
  2. قاسم‌پور، صدوقی، ۱/۲۴۱.
  3. قاسم‌پور، صدوقی، ۱/۲۴۲؛ مدرسی و کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ۲/۸۹۱.
  4. مدرسی و کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ۲/۸۹۱.
  5. قاسم‌پور، صدوقی، ۱/۲۴۱.
  6. مدرسی و کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ۲/۸۹۱.
  7. قاسم‌پور، صدوقی، ۱/۲۴۱.
  8. امام‌خمینی، صحیفه، ۱۵/۴۸؛ ۱۷/۲۵۶ و ۱۹/۲۶۹.
  9. امام‌خمینی، صحیفه، ۱۶/۳۸۶.
  10. امام‌خمینی، صحیفه، ۱۹/۴۵۱.
  11. مدرسی و کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ۲/۸۹۲.
  12. قاسم‌پور، صدوقی، ۱/۲۴۲.
  13. امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۱۸۳.
  14. امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۶–۲۸ و ۲۰۲–۲۰۳.
  15. مدرسی و کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ۲/۸۹۱–۸۹۲.
  16. خاتمی، مصاحبه، ۳۶ و ۵۰–۵۱؛ اطلاعات، روزنامه، ۱۲/۴/۱۳۹۰ و ۱۳/۴/۱۳۹۰.