کاربر:Salehi/صفحه تمرین۱: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: برگردانده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: برگردانده‌شده
خط ۱۱: خط ۱۱:
با هجرت بروجردی به قم در سال ۱۳۲۳، کمالوند نیز به قم مهاجرت کرد و در کنار تدریس سطوح عالی، مکاسب، کفایه و درس خارج،<ref>(طاهری خرم‌آبادی، خاطرات آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی، ۱/۵۴ و ۶۲)</ref> از همراهان و مشاوران مخصوص بروجردی شد و در شورای استفتای وی شرکت می‌کرد<ref>(عیدی، آیت‌الله کمالوند به روایت حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر حمید عیدی، ۲۹ ـ ۳۲)</ref> و مسئول پاسخگویی به استفتائات دفتر او بود؛<ref>(کمالوند، نگاهی به شخصیت و زندگی آیت‌الله روح‌الله کمالوند خرم‌آبادی، ۹)</ref> چنان‌که بروجردی در حل مشکلات حوزه به‌‌ویژه حوزه شهرستان‌ها و مشکلات سیاسی و اجتماعی و ارتباط با رجال سیاسی کشور، از همکاری وی بهره می‌برد.<ref>(کمالوند، نگاهی به شخصیت و زندگی آیت‌الله روح‌الله کمالوند خرم‌آبادی، ۳۱)</ref> امام‌خمینی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، خاطره‌ای از روح‌الله کمالوند را مربوط به همین سال‌ها و دیدار او با سیدابوالقاسم کاشانی در دوره کوتاه تبعید در قلعه فلک‌الافلاک‏ خرم‌آباد بازگو کرده است که طی آن کاشانی در حضور کمالوند، پاسخ فرمانده ارتش منطقه مبنی بر دخالت‌نکردن در سیاست را با شجاعت و تحقیر فرمانده داده است.<ref>(امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۳/۴۳۰ ـ ۴۳۱)</ref> کمالوند در این دوره از اقامت در قم، سه سال همسایه دیوار به دیوار امام‌خمینی در محله یخچال‌قاضی بود.<ref>(کمالوند، نگاهی به شخصیت و زندگی آیت‌الله روح‌الله کمالوند خرم‌آبادی، ۹)</ref>
با هجرت بروجردی به قم در سال ۱۳۲۳، کمالوند نیز به قم مهاجرت کرد و در کنار تدریس سطوح عالی، مکاسب، کفایه و درس خارج،<ref>(طاهری خرم‌آبادی، خاطرات آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی، ۱/۵۴ و ۶۲)</ref> از همراهان و مشاوران مخصوص بروجردی شد و در شورای استفتای وی شرکت می‌کرد<ref>(عیدی، آیت‌الله کمالوند به روایت حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر حمید عیدی، ۲۹ ـ ۳۲)</ref> و مسئول پاسخگویی به استفتائات دفتر او بود؛<ref>(کمالوند، نگاهی به شخصیت و زندگی آیت‌الله روح‌الله کمالوند خرم‌آبادی، ۹)</ref> چنان‌که بروجردی در حل مشکلات حوزه به‌‌ویژه حوزه شهرستان‌ها و مشکلات سیاسی و اجتماعی و ارتباط با رجال سیاسی کشور، از همکاری وی بهره می‌برد.<ref>(کمالوند، نگاهی به شخصیت و زندگی آیت‌الله روح‌الله کمالوند خرم‌آبادی، ۳۱)</ref> امام‌خمینی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، خاطره‌ای از روح‌الله کمالوند را مربوط به همین سال‌ها و دیدار او با سیدابوالقاسم کاشانی در دوره کوتاه تبعید در قلعه فلک‌الافلاک‏ خرم‌آباد بازگو کرده است که طی آن کاشانی در حضور کمالوند، پاسخ فرمانده ارتش منطقه مبنی بر دخالت‌نکردن در سیاست را با شجاعت و تحقیر فرمانده داده است.<ref>(امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۳/۴۳۰ ـ ۴۳۱)</ref> کمالوند در این دوره از اقامت در قم، سه سال همسایه دیوار به دیوار امام‌خمینی در محله یخچال‌قاضی بود.<ref>(کمالوند، نگاهی به شخصیت و زندگی آیت‌الله روح‌الله کمالوند خرم‌آبادی، ۹)</ref>
:{{ببینید|سیدابوالقاسم کاشانی}}
:{{ببینید|سیدابوالقاسم کاشانی}}
در سال ۱۳۲۸ کمالوند همراه امام‌خمینی، گلپایگانی، سیدمحمد محقق داماد و مرتضی حائری یزدی، طی یک نامه سرگشاده، درباره شایعه موافقت بروجردی با تشکیل مجلس مؤسسان، از وی سؤال کردند و او در پاسخ، این شایعه را رد کرد (← امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱/۲۶). در پی تقاضای گروهی از تجار و مردم خرم‌آباد از بروجردی (طاهری خرم‌آبادی، خاطرات آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی، ۱/۵۴؛ حیدریان، روح‌الله کمالوند خرم‌آبادی، ۱/۱۳۶)، وی طی نامه‌ای به کمالوند، ضمن قدردانی از وی، اظهار داشت با اینکه به حضور او در قم نیاز دارد، اما برای مصلحت اسلام و مسلمانان وی را به خرم‌آباد می‌فرستد (حریم امام، مجله، ۴) و کمالوند پس از هفت سال سکونت دوباره در قم، در سال ۱۳۲۹ به دستور بروجردی و برای احیای حوزه علمیه خرم‌آباد عازم این شهر شد و به مدیریت حوزه این شهر (حوزه کمالیه) پرداخت (طاهری خرم‌آبادی، خاطرات آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی، ۱/۵۴ و ۶۳؛ عیدی، آیت‌الله کمالوند به روایت حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر حمید عیدی، ۳۷؛ دالوند، ۱/۳۴۹ ـ ۳۵۰).
در سال ۱۳۲۸ کمالوند همراه امام‌خمینی، گلپایگانی، سیدمحمد محقق داماد و مرتضی حائری یزدی، طی یک نامه سرگشاده، درباره شایعه موافقت بروجردی با تشکیل مجلس مؤسسان، از وی سؤال کردند و او در پاسخ، این شایعه را رد کرد.<ref>(← امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱/۲۶)</ref> در پی تقاضای گروهی از تجار و مردم خرم‌آباد از بروجردی،<ref>(طاهری خرم‌آبادی، خاطرات آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی، ۱/۵۴؛ حیدریان، روح‌الله کمالوند خرم‌آبادی، ۱/۱۳۶)</ref> وی طی نامه‌ای به کمالوند، ضمن قدردانی از وی، اظهار داشت با اینکه به حضور او در قم نیاز دارد، اما برای مصلحت اسلام و مسلمانان وی را به خرم‌آباد می‌فرستد<ref>(حریم امام، مجله، ۴)</ref> و کمالوند پس از هفت سال سکونت دوباره در قم، در سال ۱۳۲۹ به دستور بروجردی و برای احیای حوزه علمیه خرم‌آباد عازم این شهر شد و به مدیریت حوزه این شهر (حوزه کمالیه) پرداخت.<ref>(طاهری خرم‌آبادی، خاطرات آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی، ۱/۵۴ و ۶۳؛ عیدی، آیت‌الله کمالوند به روایت حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر حمید عیدی، ۳۷؛ دالوند، انقلاب اسلامی در لرستان، ۱/۳۴۹ ـ ۳۵۰)</ref>


کمالوند در خرم‌آباد با یک برنامه‌ریزی منظم، درس‌هایی چون انشا و خط، حساب و هندسه، تاریخ و جغرافیا و زبان‌های خارجی به‌‌ویژه انگلیسی را در کنار درس‌های اصلی حوزه، جزء برنامه‌های تحصیلی طلاب قرار داد و به تربیت دینی و بعد معنوی طلبه‌ها اهتمام ویژه داشت (عیدی، آیت‌الله کمالوند به روایت حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر حمید عیدی، ۴۰ و ۵۸ ـ ۶۰)؛ چنان‌که پیوسته بر وضع آموزشی مدرسه نظارت می‌کرد و خود نیز روزانه دو درس سطح و دو درس خارج برای طلاب مدرسه می‌داد (همان، ۴۹). او همچنین به شهریه طلاب حساس بود و با ثروت شخصی‌ای که داشت، نمی‌گذاشت شهریه طلبه‌های مدرسه متوقف شود (مروجی، ۷)؛ به‌ گونه‌ای که به گفته خودش تا سال ۱۳۴۳، هفتصد هزار تومان از اموال شخصی خود را برای حوزه علمیه خرم‌آباد هزینه کرده است (همان، ۸).
کمالوند در خرم‌آباد با یک برنامه‌ریزی منظم، درس‌هایی چون انشا و خط، حساب و هندسه، تاریخ و جغرافیا و زبان‌های خارجی به‌‌ویژه انگلیسی را در کنار درس‌های اصلی حوزه، جزء برنامه‌های تحصیلی طلاب قرار داد و به تربیت دینی و بعد معنوی طلبه‌ها اهتمام ویژه داشت؛<ref>(عیدی، آیت‌الله کمالوند به روایت حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر حمید عیدی، ۴۰ و ۵۸ ـ ۶۰)</ref> چنان‌که پیوسته بر وضع آموزشی مدرسه نظارت می‌کرد و خود نیز روزانه دو درس سطح و دو درس خارج برای طلاب مدرسه می‌داد.<ref>(عیدی، آیت‌الله کمالوند به روایت حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر حمید عیدی، ۴۹)</ref> او همچنین به شهریه طلاب حساس بود و با ثروت شخصی‌ای که داشت، نمی‌گذاشت شهریه طلبه‌های مدرسه متوقف شود؛<ref>(مروجی، نگاهی به شخصیت و زندگی آیت‌الله روح‌الله کمالوند خرم‌آبادی، ۷)</ref> به‌ گونه‌ای که به گفته خودش تا سال ۱۳۴۳، هفتصد هزار تومان از اموال شخصی خود را برای حوزه علمیه خرم‌آباد هزینه کرده است.<ref>(مروجی، نگاهی به شخصیت و زندگی آیت‌الله روح‌الله کمالوند خرم‌آبادی، ۸)</ref>


کمالوند با همه مقامات علمی و اجتماعی‌ای که داشت، در برابر مردم بسیار متواضع بود (طاهری خرم‌آبادی، خاطرات آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی، ۱/۶۳) و به هر کس که بر او وارد می‌شد، احترام می‌کرد؛ چنان‌که مقید بود تا جایی که بتواند با بازدید هر کس که به دیدن او می‌آمد، از او قدرشناسی کند (همان، ۱/۶۴؛ عیدی، آیت‌الله کمالوند به روایت حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر حمید عیدی، ۷۷؛ حیدریان، روح‌الله کمالوند خرم‌آبادی، ۱/۱۳۸)؛ از این‌رو در میان مردم محبوبیت ویژه‌ای داشت و از نفوذ سیاسی ـ اجتماعی در ‌اندازه یک مرجع تقلید برخوردار بود (حیدریان، روح‌الله کمالوند خرم‌آبادی، ۱/۱۳۸). مهذب‌بودن، اهل کرامت و آقایی، صداقت، رفاقت و صفا از ویژگی‌های اخلاقی کمالوند شمرده شده است؛ ویژگی‌هایی که به وی نفوذی بیش از شهر خود بخشیده بود (علوی بروجردی، ۶). وی به سبب ارتباطات گسترده مردمی و جایگاه و پایگاه مستحکم اجتماعی، در میان نمایندگان مجلس، وزرا و صاحب‌منصبان حکومتی نیز دوستان بسیاری داشت و در مواقع لزوم از این نفوذ برای رفع مشکلات مردم و اجتماع استفاده می‌کرد (عیدی، آیت‌الله کمالوند به روایت حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر حمید عیدی، ۶۹). وی در رفع نیازهای مردم می‌کوشید و چنان‌که گفته‌ شده، کمتر کسی از در خانه او دست خالی بر می‌گشت (همان، ۷۲). به دلیل همین روحیه، گاهی بروجردی نیز از ایشان می‌خواست به حل مشکلات حوزه و روحانیت بپردازد (همان، ۸۳ ـ ۸۴)؛ چنان‌که یک بار از طرف وی، به نجف اشرف مسافرت کرد و با سیدمحسن حکیم و سیدمحمود شاهرودی از مراجع وقت نجف، به گفتگو پرداخت (طاهری خرم‌آبادی، خاطرات آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی، ۱/۶۸). وی در بسیج مردم علیه گروه‌های منحرف در خرم‌آباد، مانند حزب توده نیز نقش بسزایی داشت و با سخنرانی‌های خود از گسترش افکار انحرافی آنان جلوگیری می‌کرد (همان، ۱/۷۴؛ حیدریان، روح‌الله کمالوند خرم‌آبادی، ۱/۱۳۹؛ دالوند، ۱/۳۵۹).
کمالوند با همه مقامات علمی و اجتماعی‌ای که داشت، در برابر مردم بسیار متواضع بود (طاهری خرم‌آبادی، خاطرات آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی، ۱/۶۳) و به هر کس که بر او وارد می‌شد، احترام می‌کرد؛ چنان‌که مقید بود تا جایی که بتواند با بازدید هر کس که به دیدن او می‌آمد، از او قدرشناسی کند (همان، ۱/۶۴؛ عیدی، آیت‌الله کمالوند به روایت حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر حمید عیدی، ۷۷؛ حیدریان، روح‌الله کمالوند خرم‌آبادی، ۱/۱۳۸)؛ از این‌رو در میان مردم محبوبیت ویژه‌ای داشت و از نفوذ سیاسی ـ اجتماعی در ‌اندازه یک مرجع تقلید برخوردار بود (حیدریان، روح‌الله کمالوند خرم‌آبادی، ۱/۱۳۸). مهذب‌بودن، اهل کرامت و آقایی، صداقت، رفاقت و صفا از ویژگی‌های اخلاقی کمالوند شمرده شده است؛ ویژگی‌هایی که به وی نفوذی بیش از شهر خود بخشیده بود (علوی بروجردی، ۶). وی به سبب ارتباطات گسترده مردمی و جایگاه و پایگاه مستحکم اجتماعی، در میان نمایندگان مجلس، وزرا و صاحب‌منصبان حکومتی نیز دوستان بسیاری داشت و در مواقع لزوم از این نفوذ برای رفع مشکلات مردم و اجتماع استفاده می‌کرد (عیدی، آیت‌الله کمالوند به روایت حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر حمید عیدی، ۶۹). وی در رفع نیازهای مردم می‌کوشید و چنان‌که گفته‌ شده، کمتر کسی از در خانه او دست خالی بر می‌گشت (همان، ۷۲). به دلیل همین روحیه، گاهی بروجردی نیز از ایشان می‌خواست به حل مشکلات حوزه و روحانیت بپردازد (همان، ۸۳ ـ ۸۴)؛ چنان‌که یک بار از طرف وی، به نجف اشرف مسافرت کرد و با سیدمحسن حکیم و سیدمحمود شاهرودی از مراجع وقت نجف، به گفتگو پرداخت (طاهری خرم‌آبادی، خاطرات آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی، ۱/۶۸). وی در بسیج مردم علیه گروه‌های منحرف در خرم‌آباد، مانند حزب توده نیز نقش بسزایی داشت و با سخنرانی‌های خود از گسترش افکار انحرافی آنان جلوگیری می‌کرد (همان، ۱/۷۴؛ حیدریان، روح‌الله کمالوند خرم‌آبادی، ۱/۱۳۹؛ دالوند، انقلاب اسلامی در لرستان، ۱/۳۵۹).


کمالوند اعتقاد داشت روحانی نباید از حوادث جامعه خود غافل باشد؛ از این‌رو در مسائل سیاسی هم دخالت می‌کرد (حیدریان، روح‌الله کمالوند خرم‌آبادی، ۱/۱۳۹)؛ ازجمله با اجازه بروجردی در انتخابات دوره هفدهم مجلس شورای ملی (۱۳۳۰) برای شهر خرم‌آباد نامزد معرفی کرد و موفق شد نامزد مورد نظر خود را راهی مجلس کند و به دنبال آن نفوذ وی به دوایر دولتی و ارتش نیز گسترش یافت (طاهری خرم‌آبادی، خاطرات آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی، ۱/۶۴)؛ چنان‌که در سال ۱۳۳۰ میزبان هفت تن از تبعیدی‌های فداییان اسلام به سرپرستی علی‌اصغر مروارید در خرم‌آباد بود (حریم امام، مجله، ۴). در گزارش‌های ساواک به فعالیت‌های وی به نفع نهضت ملی نفت اشاره شده است (مرکز بررسی اسناد تاریخی، ۳۳ و ۴۴). وی در مناسبت‌های مختلف، با مسافرت به تهران، قم و مشهد در جریان مسائل به‌‌ویژه قضایای مربوط به بروجردی قرار می‌گرفت؛ چنان‌که در سال ۱۳۳۳، در جریان مبارزه بروجردی با بهائیان، برای حمایت از وی به قم مسافرت کرد و با وی و امام‌خمینی، گلپایگانی، سیدکاظم شریعتمداری، سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی، سیدمحمد محقق داماد، مرتضی حائری یزدی و نماینده فداییان اسلام به رایزنی پرداخت؛ سپس با مسافرت به تهران و مذاکره با علمای آنجا و دولت، موضوع را به نمایندگی از بروجردی پیگیری کرد (طاهری خرم‌آبادی، خاطرات آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی، ۱/۶۷).
کمالوند اعتقاد داشت روحانی نباید از حوادث جامعه خود غافل باشد؛ از این‌رو در مسائل سیاسی هم دخالت می‌کرد (حیدریان، روح‌الله کمالوند خرم‌آبادی، ۱/۱۳۹)؛ ازجمله با اجازه بروجردی در انتخابات دوره هفدهم مجلس شورای ملی (۱۳۳۰) برای شهر خرم‌آباد نامزد معرفی کرد و موفق شد نامزد مورد نظر خود را راهی مجلس کند و به دنبال آن نفوذ وی به دوایر دولتی و ارتش نیز گسترش یافت (طاهری خرم‌آبادی، خاطرات آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی، ۱/۶۴)؛ چنان‌که در سال ۱۳۳۰ میزبان هفت تن از تبعیدی‌های فداییان اسلام به سرپرستی علی‌اصغر مروارید در خرم‌آباد بود (حریم امام، مجله، ۴). در گزارش‌های ساواک به فعالیت‌های وی به نفع نهضت ملی نفت اشاره شده است (مرکز بررسی اسناد تاریخی، ۳۳ و ۴۴). وی در مناسبت‌های مختلف، با مسافرت به تهران، قم و مشهد در جریان مسائل به‌‌ویژه قضایای مربوط به بروجردی قرار می‌گرفت؛ چنان‌که در سال ۱۳۳۳، در جریان مبارزه بروجردی با بهائیان، برای حمایت از وی به قم مسافرت کرد و با وی و امام‌خمینی، گلپایگانی، سیدکاظم شریعتمداری، سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی، سیدمحمد محقق داماد، مرتضی حائری یزدی و نماینده فداییان اسلام به رایزنی پرداخت؛ سپس با مسافرت به تهران و مذاکره با علمای آنجا و دولت، موضوع را به نمایندگی از بروجردی پیگیری کرد (طاهری خرم‌آبادی، خاطرات آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی، ۱/۶۷).
خط ۲۱: خط ۲۱:
کمالوند در این سال‌ها به نوعی واسطه بروجردی با محمدرضا پهلوی، دربار و دولت بود و هر وقت مسئله‌ای میان حوزه و حاکمیت پیش می‌آمد و یا از سوی بروجردی به او محول می‌شد، اقدام می‌کرد (کمالوند، نگاهی به شخصیت و زندگی آیت‌الله روح‌الله کمالوند خرم‌آبادی، ۹). وی در این دوره یک بار پیش از دیدار با محمدرضا پهلوی از امام‌خمینی نیز درخواست دیدار کرد که ایشان آن را به مصلحت ندانسته، به پس از دیدار وی با محمدرضا پهلوی موکول کرد (همان، ۱۰). کمالوند در عین حال، پیشنهاد مکرر کمک مالی از سوی نمایندگان پهلوی به حوزه علمیه خرم‌آباد را رد کرد (همان؛ آذری، ۱۲). وی پس از رحلت بروجردی به پیروان خود می‌گفت «من مقلد حاج‌آقا روح‌الله خمینی هستم و شما هم می‌توانید مقلد ایشان باشید» (آذری، ۱۲).
کمالوند در این سال‌ها به نوعی واسطه بروجردی با محمدرضا پهلوی، دربار و دولت بود و هر وقت مسئله‌ای میان حوزه و حاکمیت پیش می‌آمد و یا از سوی بروجردی به او محول می‌شد، اقدام می‌کرد (کمالوند، نگاهی به شخصیت و زندگی آیت‌الله روح‌الله کمالوند خرم‌آبادی، ۹). وی در این دوره یک بار پیش از دیدار با محمدرضا پهلوی از امام‌خمینی نیز درخواست دیدار کرد که ایشان آن را به مصلحت ندانسته، به پس از دیدار وی با محمدرضا پهلوی موکول کرد (همان، ۱۰). کمالوند در عین حال، پیشنهاد مکرر کمک مالی از سوی نمایندگان پهلوی به حوزه علمیه خرم‌آباد را رد کرد (همان؛ آذری، ۱۲). وی پس از رحلت بروجردی به پیروان خود می‌گفت «من مقلد حاج‌آقا روح‌الله خمینی هستم و شما هم می‌توانید مقلد ایشان باشید» (آذری، ۱۲).


کمالوند در نهضت اسلامی ایران به رهبری امام‌خمینی نیز با ایشان همراه بود و به سبب نفوذی که در دستگاه رژیم پهلوی داشت، رابط رژیم و امام‌خمینی بود (حیدریان، روح‌الله کمالوند خرم‌آبادی، ۱/۱۳۹). این مسئولیت به‌ویژگی شخصیتی کمالوند بر می‌گشت که علاوه بر سیاست‌مداری چیره‌دست، با فنون دیپلماسی آشنایی کامل داشت (علوی بروجردی، ۶). وی در جریان لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی، بارها به امام‌خمینی نامه نوشت و برای هر نوع کاری اعلام آمادگی کرد (← دالوند، ۲/۲۹ ـ ۳۰) و اعلام داشت هر وقت ایشان صلاح بداند به تهران رفته، با سران حکومت مذاکره می‌کند و یا اگر دستور دهد بازار استان را تعطیل می‌کند (طاهری خرم‌آبادی، خاطرات آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی، ۱/۱۴۷). وی همچنین طی اعلامیه‌ای اعتراض‌آمیز خطاب به نخست‌وزیر، لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی را مغایر موازین شرعی و قانون اساسی و موجب نگرانی مراجع تقلید دانست و از دولت خواست برای جلوگیری از هر گونه آشوب که در نتیجه بی‌اعتنایی به افکار مسلمانان بروز خواهد کرد، و رفع نگرانی از مراجع تقلید و مسلمانان به الغای تصویب‌نامه اقدام کند (دوانی، ۴ ـ ۳/۱۲۳ ـ ۱۲۴؛ حیدریان، روح‌الله کمالوند خرم‌آبادی، ۱/۱۴۰).
کمالوند در نهضت اسلامی ایران به رهبری امام‌خمینی نیز با ایشان همراه بود و به سبب نفوذی که در دستگاه رژیم پهلوی داشت، رابط رژیم و امام‌خمینی بود (حیدریان، روح‌الله کمالوند خرم‌آبادی، ۱/۱۳۹). این مسئولیت به‌ویژگی شخصیتی کمالوند بر می‌گشت که علاوه بر سیاست‌مداری چیره‌دست، با فنون دیپلماسی آشنایی کامل داشت (علوی بروجردی، ۶). وی در جریان لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی، بارها به امام‌خمینی نامه نوشت و برای هر نوع کاری اعلام آمادگی کرد (← دالوند، انقلاب اسلامی در لرستان، ۲/۲۹ ـ ۳۰) و اعلام داشت هر وقت ایشان صلاح بداند به تهران رفته، با سران حکومت مذاکره می‌کند و یا اگر دستور دهد بازار استان را تعطیل می‌کند (طاهری خرم‌آبادی، خاطرات آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی، ۱/۱۴۷). وی همچنین طی اعلامیه‌ای اعتراض‌آمیز خطاب به نخست‌وزیر، لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی را مغایر موازین شرعی و قانون اساسی و موجب نگرانی مراجع تقلید دانست و از دولت خواست برای جلوگیری از هر گونه آشوب که در نتیجه بی‌اعتنایی به افکار مسلمانان بروز خواهد کرد، و رفع نگرانی از مراجع تقلید و مسلمانان به الغای تصویب‌نامه اقدام کند (دوانی، ۴ ـ ۳/۱۲۳ ـ ۱۲۴؛ حیدریان، روح‌الله کمالوند خرم‌آبادی، ۱/۱۴۰).


در نخستین شب پس از لغو لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی، امام‌خمینی در بیت خود در جمع طلاب، از پشتیبانی علمای شهرستان‌ها یاد کرد؛ به‌ویژه از کمالوند تشکر کرد و او را از ارکان کشور و صاحب‌نفوذ نه تنها در خرم‌آباد، بلکه در غرب کشور دانست (طاهری خرم‌آبادی، خاطرات آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی، ۱/۱۴۷). ایشان همچنین طی نامه‌ای از همراهى کمالوند در قیام علیه لایحه انجمن‌هاى ایالتى و ولایتى تشکر کرد و ضمن بیان تلخی و شیرینی‌های این مبارزه، تصریح کرد در این مدت به مطالعه شخصیت مبارزان پرداخته، اذعان داشت کمالوند در صف نخست بوده است. ایشان همچنین با آرزوی اجر و پاداش الهی برای کمالوند اخلاص وی را تبریک گفت و به بیدارشدن دشمن پس از پیروزی روحانیت، هشدار داد و خود را نیازمند همفکرى با امثال کمالوند دانست تا راه صحیح مقابله با ترفندهای رژیم پیدا گردد‏ (۱/۱۳۹).
در نخستین شب پس از لغو لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی، امام‌خمینی در بیت خود در جمع طلاب، از پشتیبانی علمای شهرستان‌ها یاد کرد؛ به‌ویژه از کمالوند تشکر کرد و او را از ارکان کشور و صاحب‌نفوذ نه تنها در خرم‌آباد، بلکه در غرب کشور دانست (طاهری خرم‌آبادی، خاطرات آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی، ۱/۱۴۷). ایشان همچنین طی نامه‌ای از همراهى کمالوند در قیام علیه لایحه انجمن‌هاى ایالتى و ولایتى تشکر کرد و ضمن بیان تلخی و شیرینی‌های این مبارزه، تصریح کرد در این مدت به مطالعه شخصیت مبارزان پرداخته، اذعان داشت کمالوند در صف نخست بوده است. ایشان همچنین با آرزوی اجر و پاداش الهی برای کمالوند اخلاص وی را تبریک گفت و به بیدارشدن دشمن پس از پیروزی روحانیت، هشدار داد و خود را نیازمند همفکرى با امثال کمالوند دانست تا راه صحیح مقابله با ترفندهای رژیم پیدا گردد‏ (۱/۱۳۹).
خط ۳۳: خط ۳۳:
کمالوند در جریان حمله مأموران رژیم پهلوی به مدرسه فیضیه در فروردین ۱۳۴۲ در قم حضور داشت و به رایزنی با امام‌خمینی و دیگر علمای حوزه دراین‌باره پرداخت (همان، ۱/۱۶۹). وی پس از این حادثه، طی اعلامیه‌ای به همراه علمای خرم‌آباد حمایت خود را از مراجع تقلید اعلام داشت (دوانی، ۴ ـ ۳/۲۵۷). پس از این حادثه، سیدکاظم شریعتمداری به کمالوند پیشنهاد داد با دیدار دوباره با پهلوی به این اختلافات پایان دهد؛ اما وی پس از مشورت با امام‌خمینی و مخالفت ایشان، آن را رد کرد (طاهری خرم‌آبادی، خاطرات آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی، ۱/۱۷۶ ـ ۱۷۸). امام‌خمینی در دیدار خداحافظی کمالوند با ایشان، خطاب به وی اظهار داشت باید شیخ‌فضل‌الله‌هایی وجود داشته باشند و کمالوند باید یکی از آنان باشد (همان، ۱/۱۸۶).
کمالوند در جریان حمله مأموران رژیم پهلوی به مدرسه فیضیه در فروردین ۱۳۴۲ در قم حضور داشت و به رایزنی با امام‌خمینی و دیگر علمای حوزه دراین‌باره پرداخت (همان، ۱/۱۶۹). وی پس از این حادثه، طی اعلامیه‌ای به همراه علمای خرم‌آباد حمایت خود را از مراجع تقلید اعلام داشت (دوانی، ۴ ـ ۳/۲۵۷). پس از این حادثه، سیدکاظم شریعتمداری به کمالوند پیشنهاد داد با دیدار دوباره با پهلوی به این اختلافات پایان دهد؛ اما وی پس از مشورت با امام‌خمینی و مخالفت ایشان، آن را رد کرد (طاهری خرم‌آبادی، خاطرات آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی، ۱/۱۷۶ ـ ۱۷۸). امام‌خمینی در دیدار خداحافظی کمالوند با ایشان، خطاب به وی اظهار داشت باید شیخ‌فضل‌الله‌هایی وجود داشته باشند و کمالوند باید یکی از آنان باشد (همان، ۱/۱۸۶).


پس از فروکش‌کردن نسبی قضایای مربوط به حمله به مدرسه فیضیه، دولت از طریق یکی از اقوام کمالوند از وی خواست میان دولت و روحانیت پادرمیانی کند (دالوند، ۲/۵۱). کمالوند پیش از هر چیز با اعزام نماینده، نظر امام‌خمینی را جویا شد و ایشان با این شرط که کمالوند به نمایندگی از دولت واسطه‌گری کند، با آن موافقت کرد. در پی آن کمالوند به صورت پنهانی وارد قم شد و پس از مذاکره خصوصی با امام‌خمینی به تهران رفت و پس از دریافت نظر دولت، به قم بازگشت (طاهری خرم‌آبادی، خاطرات آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی، ۱/۱۸۸ ـ ۱۸۹). وی در این دوره با اسدالله علم نخست وزیر و محمدرضا پهلوی دیدار کرد (سهرابی مقدمی و عبدالهی چیرانی، ۴۵). پس از این دیدار، امام‌خمینی در پاسخ علی نخعی فرستاده رژیم که از اعزام کمالوند به تهران و مصالحه با دولت ابراز خوشحالی کرده بود، تصریح کرد، کمالوند از طرف ایشان نرفته است؛ بلکه دیدار وی به درخواست دولت بوده و حتی ایشان به کمالوند گوشزد کرده است مادامى که دولت عَلَم در رأس کار باشد، با هیچ‌کسی مذاکره نخواهد کرد و ایشان با شرایط موجود مذاکره سران حوزه علمیه با دولت را خودکشی روحانیت می‌داند و تا آنجا که اختیار روحانیت با اوست، تن به چنین صلح و اصلاحى‏ نخواهد داد (صحیفه، ۱/۱۹۲). ساواک در گزارش خود از شایعات مربوط به این دیدار در خرم‌آباد، به نظر مخالف امام‌خمینی نسبت به آن اشاره کرده است (مرکز بررسی اسناد تاریخی، ۶۰).
پس از فروکش‌کردن نسبی قضایای مربوط به حمله به مدرسه فیضیه، دولت از طریق یکی از اقوام کمالوند از وی خواست میان دولت و روحانیت پادرمیانی کند (دالوند، انقلاب اسلامی در لرستان، ۲/۵۱). کمالوند پیش از هر چیز با اعزام نماینده، نظر امام‌خمینی را جویا شد و ایشان با این شرط که کمالوند به نمایندگی از دولت واسطه‌گری کند، با آن موافقت کرد. در پی آن کمالوند به صورت پنهانی وارد قم شد و پس از مذاکره خصوصی با امام‌خمینی به تهران رفت و پس از دریافت نظر دولت، به قم بازگشت (طاهری خرم‌آبادی، خاطرات آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی، ۱/۱۸۸ ـ ۱۸۹). وی در این دوره با اسدالله علم نخست وزیر و محمدرضا پهلوی دیدار کرد (سهرابی مقدمی و عبدالهی چیرانی، ۴۵). پس از این دیدار، امام‌خمینی در پاسخ علی نخعی فرستاده رژیم که از اعزام کمالوند به تهران و مصالحه با دولت ابراز خوشحالی کرده بود، تصریح کرد، کمالوند از طرف ایشان نرفته است؛ بلکه دیدار وی به درخواست دولت بوده و حتی ایشان به کمالوند گوشزد کرده است مادامى که دولت عَلَم در رأس کار باشد، با هیچ‌کسی مذاکره نخواهد کرد و ایشان با شرایط موجود مذاکره سران حوزه علمیه با دولت را خودکشی روحانیت می‌داند و تا آنجا که اختیار روحانیت با اوست، تن به چنین صلح و اصلاحى‏ نخواهد داد (صحیفه، ۱/۱۹۲). ساواک در گزارش خود از شایعات مربوط به این دیدار در خرم‌آباد، به نظر مخالف امام‌خمینی نسبت به آن اشاره کرده است (مرکز بررسی اسناد تاریخی، ۶۰).


در این میان، اعزام طلاب به سربازی از سوی دولت، موجب ناراحتی کمالوند و پیام تند وی به دولت شد. پس از چندبار رد و بدل‌کردن پیام میان دولت و کمالوند، ایشان شروط مراجع تقلید ازجمله امام‌خمینی را که پس از جلسات مکرر با آنان گرفته بود، به دولت ابلاغ کرد. برکناری اسدالله علم از نخست‌وزیری، عذرخواهی رسمی دولت از روحانیت و ملغی‌کردن قوانین خلاف شرع و قانون، سه شرط روحانیت بود که از سوی رژیم پذیرفته نشد و کمالوند به خرم‌آباد بازگشت (طاهری خرم‌آبادی، خاطرات آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی، ۱/۱۸۷ ـ ۱۹۷؛ خدابخشی، انقلاب اسلامی و لرستان، ۸۸).
در این میان، اعزام طلاب به سربازی از سوی دولت، موجب ناراحتی کمالوند و پیام تند وی به دولت شد. پس از چندبار رد و بدل‌کردن پیام میان دولت و کمالوند، ایشان شروط مراجع تقلید ازجمله امام‌خمینی را که پس از جلسات مکرر با آنان گرفته بود، به دولت ابلاغ کرد. برکناری اسدالله علم از نخست‌وزیری، عذرخواهی رسمی دولت از روحانیت و ملغی‌کردن قوانین خلاف شرع و قانون، سه شرط روحانیت بود که از سوی رژیم پذیرفته نشد و کمالوند به خرم‌آباد بازگشت (طاهری خرم‌آبادی، خاطرات آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی، ۱/۱۸۷ ـ ۱۹۷؛ خدابخشی، انقلاب اسلامی و لرستان، ۸۸).
خط ۴۰: خط ۴۰:
افزون بر مکاتبات و مذاکرات یادشده، نامه‌های احوال‌پرسی دوستانه نیز میان کمالوند و امام‌خمینی رد و بدل شده و برخی از آنها در دسترس است (← امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱/۱۴۰ و ۳۱۷).
افزون بر مکاتبات و مذاکرات یادشده، نامه‌های احوال‌پرسی دوستانه نیز میان کمالوند و امام‌خمینی رد و بدل شده و برخی از آنها در دسترس است (← امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱/۱۴۰ و ۳۱۷).


روح‌الله کمالوند در ۱۶ اردیبهشت ۱۳۴۳ به علت بیماری قلبی در تهران درگذشت (عیدی، آیت‌الله کمالوند به روایت حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر حمید عیدی، ۹۲؛ دالوند، ۲/۷۵). امام‌خمینی که از درگذشت دوست قدیمی خود متأثر و غمگین شده بود، سعید اشراقی و علی‌اکبر اسلامی تربتی را برای استقبال از جنازه وی به تهران فرستاد و اشراقی در میانه راه در جمع تشییع‌کنندگان سخنرانی کرد و پیام همدردی امام‌خمینی را به جمعیت عزادار اعلام کرد؛ چنان‌که خود امام‌خمینی در تشییع جنازه قم که از مسجد امام‌حسن عسکری(ع) برگزار شد، شرکت کرد و این مراسم با شعارهایی در ستایش امام‌خمینی و حمایت از ایشان، به مراسمی سیاسی تبدیل شد (طاهری خرم‌آبادی، خاطرات آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی، ۱/۲۸۶ ـ ۲۸۸؛ حیدریان، روح‌الله کمالوند خرم‌آبادی، ۱/۱۴۱ ـ ۱۴۲). پس از تشیع جنازه کمالوند و دفن وی در حرم فاطمه معصومه(س)، امام‌خمینی برای کمالوند مجلس ختم برگزار کرد و در مجالس ختمی که از سوی مراجع تقلید (سیدمحمدرضا گلپایگانی و سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی) برگزار شد نیز شرکت کرد و پس از برگزاری مراسم چهلم نیز عیسی جزایری از علمای خرم‌آباد به همراه شماری از مردم آن شهر به دیدار امام‌خمینی در قم رفتند و از حضور ایشان در مراحل مختلف عزاداری سپاس‌گزاری کردند (مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات، ۹/۱۵۳؛ طاهری خرم‌آبادی، خاطرات آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی، ۱/۲۹۴؛ حیدریان، روح‌الله کمالوند خرم‌آبادی، ۱/۱۴۳).
روح‌الله کمالوند در ۱۶ اردیبهشت ۱۳۴۳ به علت بیماری قلبی در تهران درگذشت (عیدی، آیت‌الله کمالوند به روایت حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر حمید عیدی، ۹۲؛ دالوند، انقلاب اسلامی در لرستان، ۲/۷۵). امام‌خمینی که از درگذشت دوست قدیمی خود متأثر و غمگین شده بود، سعید اشراقی و علی‌اکبر اسلامی تربتی را برای استقبال از جنازه وی به تهران فرستاد و اشراقی در میانه راه در جمع تشییع‌کنندگان سخنرانی کرد و پیام همدردی امام‌خمینی را به جمعیت عزادار اعلام کرد؛ چنان‌که خود امام‌خمینی در تشییع جنازه قم که از مسجد امام‌حسن عسکری(ع) برگزار شد، شرکت کرد و این مراسم با شعارهایی در ستایش امام‌خمینی و حمایت از ایشان، به مراسمی سیاسی تبدیل شد (طاهری خرم‌آبادی، خاطرات آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی، ۱/۲۸۶ ـ ۲۸۸؛ حیدریان، روح‌الله کمالوند خرم‌آبادی، ۱/۱۴۱ ـ ۱۴۲). پس از تشیع جنازه کمالوند و دفن وی در حرم فاطمه معصومه(س)، امام‌خمینی برای کمالوند مجلس ختم برگزار کرد و در مجالس ختمی که از سوی مراجع تقلید (سیدمحمدرضا گلپایگانی و سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی) برگزار شد نیز شرکت کرد و پس از برگزاری مراسم چهلم نیز عیسی جزایری از علمای خرم‌آباد به همراه شماری از مردم آن شهر به دیدار امام‌خمینی در قم رفتند و از حضور ایشان در مراحل مختلف عزاداری سپاس‌گزاری کردند (مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات، ۹/۱۵۳؛ طاهری خرم‌آبادی، خاطرات آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی، ۱/۲۹۴؛ حیدریان، روح‌الله کمالوند خرم‌آبادی، ۱/۱۴۳).


از کمالوند یک پسر و چهار دختر، باقی مانده است (عیدی، آیت‌الله کمالوند به روایت حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر حمید عیدی، ۲۶). همایش ملی «بزرگداشت پنجاهمین سالگرد ارتحال آیت‌الله کمالوند» نیز در ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۳ با حضور شخصیت‌های حوزوی و دانشگاهی در خرم‌آباد برگزار شد و در آن، ابعاد شخصیت علمی، اخلاقی و سیاسی وی بررسی و معرفی شد.
از کمالوند یک پسر و چهار دختر، باقی مانده است (عیدی، آیت‌الله کمالوند به روایت حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر حمید عیدی، ۲۶). همایش ملی «بزرگداشت پنجاهمین سالگرد ارتحال آیت‌الله کمالوند» نیز در ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۳ با حضور شخصیت‌های حوزوی و دانشگاهی در خرم‌آباد برگزار شد و در آن، ابعاد شخصیت علمی، اخلاقی و سیاسی وی بررسی و معرفی شد.
Image-reviewer، emailconfirmed، مدیران
۴٬۵۲۶

ویرایش