۱۹٬۱۵۹
ویرایش
(ابرابزار) |
جز (removed Category:مقاله های نیازمند ارزیابی; added Category:مقالههای دارای شناسه using HotCat) |
||
(۱۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{دیگر کاربردها|ولایت فقیه (ابهامزدایی)}} | |||
{{جعبه اطلاعات کتاب | {{جعبه اطلاعات کتاب | ||
| تصویر = کتاب ولایت فقیه.jpg | | تصویر = کتاب ولایت فقیه.jpg | ||
خط ۸: | خط ۹: | ||
| ترجمهبهدیگرزبانها = عربی؛ انگلیسی، فرانسه، آلمانی، روسی، ایتالیایی، صربوکراتی، ترکی استانبولی و اردو | | ترجمهبهدیگرزبانها = عربی؛ انگلیسی، فرانسه، آلمانی، روسی، ایتالیایی، صربوکراتی، ترکی استانبولی و اردو | ||
| تاریخ نگارش = ۱۳۴۹ش | | تاریخ نگارش = ۱۳۴۹ش | ||
| موضوع = نظریه ولایت فقیه | | موضوع = [[نظریه ولایت فقیه]] | ||
| سبک = | | سبک = | ||
| زبان = فارسی | | زبان = فارسی | ||
| ویراستار = | | ویراستار = | ||
| به تصحیح = | | به تصحیح = | ||
| به کوشش = [[جلالالدین فارسی]] و دیگران | | به کوشش = [[جلالالدین فارسی]] و دیگران | ||
| طراح جلد = | | طراح جلد = | ||
| تعداد جلد = | | تعداد جلد = | ||
| تعداد صفحات = | | تعداد صفحات = | ||
| قطع = | | قطع = | ||
| مجموعه = [[موسوعة الامامالخمینی]] | | مجموعه = [[موسوعة الامامالخمینی]] | ||
| نسخهالکترونیکی = | | نسخهالکترونیکی = | ||
| ناشر = [[مؤسسه تنظیم و | | ناشر = [[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی]] | ||
| محل نشر = | | محل نشر = | ||
| تاریخ نشر = | | تاریخ نشر = | ||
| نوبت چاپ = | | نوبت چاپ = | ||
| شمارگان = | | شمارگان = | ||
| شابک = | | شابک = | ||
| نوع رسانه = | | نوع رسانه = | ||
| وبسایت ناشر = | | وبسایت ناشر = | ||
| مشخصات نشر = | | مشخصات نشر = | ||
}} | }} | ||
'''ولایت فقیه'''، کتابی فقهی در موضوع [[ولایت فقیه]] از [[امامخمینی]]؛ فارسی. | '''ولایت فقیه'''، کتابی فقهی در موضوع [[ولایت فقیه]] از [[امامخمینی]]؛ فارسی. | ||
ولایت فقیه موضوعی است که در تاریخ فقه شیعه اجمالاً مورد توجه فقیهان شیعه بوده و مناصب و شئونی برای [[فقیه جامع شرایط]] قائل بودهاند. امامخمینی نیز که پیشتر در بحث [[اجتهاد و تقلید]]، شأن ولایت را برای فقیه اثبات کرده بود هنگام تدریس مبحث بیع به تفصیل به این موضوع پرداخته است. | |||
کتاب ولایت فقیه (حکومت اسلامی)، دستاورد سیزده جلسه درس امامخمینی در [[حوزه علمیه نجف]] بوده که از ۱ تا ۲۰ بهمن ۱۳۴۸ش طرح شده و پس از نگارش و تدوین بر اساس نوارهای صوتی به دست [[جلالالدین فارسی]] با تأیید امامخمینی انتشار یافته است. | |||
کتاب ولایت فقیه به منظور نظریهپردازی برای جایگزینی حکومت سلطنتی و غیر دینی با یک نظام دینی و تحقق ولایت فقیه در امر حکومت عرضه شده است. این کتاب نظریه ولایت فقیه را در قالب حکومت اسلامی، متفاوت با تقریر و تبیین دیگر فقیهان ارائه کرده است. | |||
سبک امامخمینی در این موضوع همان سبک متدوال دروس عالی [[حوزههای علمیه]] است. ایشان افزون بر ذکر ادله عقلی در اثبات ولایت فقیه، روایات مربوط در این باب را به عنوان مؤید بررسی میکند و با استناد به روایات، فقیهان را منصوب [[امامان(ع)]] به امر حکومت و [[قضاوت]] میداند و آنان را در اداره حکومت، صاحب همان اختیارات و ولایتی میشمارد که [[پیامبر اکرم(ص)|پیامبر(ص)]] و امامان(ع) در امر حکومت داشتند. | |||
مباحث این کتاب، نخست در نجف در قالب جزوههایی دربردارنده چند جلسه درس، در اختیار عموم قرار گرفت. این کتاب سرانجام با ویرایش جدیدی از جلالالدین فارسی و با تأیید و هزینه امامخمینی، در سال ۱۳۴۹ با نام حکومت اسلامی در دارالنشر اعلمی در بیروت به چاپ رسید. | |||
[[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی]] این کتاب را در ۱۶۹ صفحه در سال ۱۳۷۲ چاپ کرده است. این کتاب در سال ۱۳۹۲ش در جلد ۲۱ «[[موسوعة الامامالخمینی]]» به چاپ رسیده است. محتوای اصلی کتاب، در جلد دوم کتاب البیع با قلم امامخمینی در صفحات ۶۱۵ ـ ۶۹۵ آمده است. | |||
این کتاب تاکنون به چندین زبان ازجمله: عربی، انگلیسی، فرانسه و آلمانی ترجمه شده است. | |||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
[[ولایت فقیه]] موضوعی است که در تاریخ | [[ولایت فقیه]] موضوعی است که در تاریخ فقه شیعه اجمالاً مورد توجه فقیهان شیعه بوده و مناصب و شئونی برای [[فقیه جامع شرایط]] قائل بودهاند اما [[محقق نراقی]] در کتاب [[عوائد الأیام]] و [[میرعبدالفتاح مراغی]] در کتاب العناوین به گونه مستقل به آن پرداختهاند<ref>نراقی، عوائد الایام، ۵۲۹؛ حسینی مراغی، العناوین، ۲/۵۶۱</ref> و پس از آن، [[شیخمرتضی انصاری]] در مبحث [[بیع]]، در بحث از اولیای عقد به آن پرداخته است<ref>امامخمینی، صحیفه، 3/۵۴۵</ref> و حاشیهنویسان بر کتاب وی و نوع فقیهان پس از او، دربارهٔ آن سخن گفتهاند. [[امامخمینی]] نیز که پیشتر در بحث [[اجتهاد و تقلید]]، شأن ولایت را برای [[فقیه]] اثبات کرده بود {{ببینید|الاجتهاد و التقلید}}، هنگام تدریس مبحث بیع به تفصیل به این موضوع پرداخته است.{{ببینید|ولایت فقیه}} | ||
کتاب ولایت فقیه (حکومت اسلامی)، دستاورد سیزده جلسه درس امامخمینی در [[حوزه علمیه نجف اشرف]] بوده که از ۱ ذیقعده تا ۲ ذیالحجه ۱۳۸۹ق/ ۱ تا ۲۰ بهمن ۱۳۴۸ش طرح شده<ref>جمشیدی، اندیشه سیاسی امامخمینی، ۶۱</ref> و پس از نگارش و تدوین بر اساس نوارهای صوتی به دست [[جلالالدین فارسی]] با تأیید امامخمینی انتشار | کتاب ولایت فقیه (حکومت اسلامی)، دستاورد سیزده جلسه درس امامخمینی در [[حوزه علمیه نجف اشرف]] بوده که از ۱ ذیقعده تا ۲ ذیالحجه ۱۳۸۹ق/ ۱ تا ۲۰ بهمن ۱۳۴۸ش طرح شده<ref>جمشیدی، اندیشه سیاسی امامخمینی، ۶۱</ref> و پس از نگارش و تدوین بر اساس نوارهای صوتی به دست [[جلالالدین فارسی]] با تأیید امامخمینی انتشار یافته است. امامخمینی خود نیز این بحث را در بخش پایانی جلد دوم [[کتاب البیع]] به عربی نوشته است. مباحث این دو کتاب در دو سطح تدوین شدهاند و ارزش علمی متفاوتی دارند. | ||
کتاب ولایت فقیه به منظور نظریهپردازی برای جایگزینی حکومت سلطنتی و غیر دینی با یک نظام دینی و تحقق ولایت فقیه در امر حکومت عرضه | کتاب ولایت فقیه به منظور نظریهپردازی برای جایگزینی [[نظام سلطنتی|حکومت سلطنتی]] و غیر دینی با یک نظام دینی و تحقق ولایت فقیه در امر حکومت عرضه شده است. این کتاب نظریه ولایت فقیه را در قالب [[حکومت اسلامی]]، متفاوت با تقریر و تبیین دیگر فقیهان ارائه کرده است.<ref>مؤسسه تنظیم، مقدمه، ۲–۳</ref> اهمیت این کتاب را میتوان در طرح ضرورتها و راهکارها دربارهٔ حکومت اسلامی با رهبری فقیه عادل و ثمره عملی آن دانست که موجب توجه خاص صاحبنظران به آن شده است؛ به گونهای که برخی آن را قانون و شیوه انقلاب ضد رژیم شاهنشاهی خواندهاند.<ref>عبدالسلام، ولایة الفقیه، ۷–۹</ref> | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
امامخمینی در مقدمه کتاب به ضرورت و بداهت ولایت فقیه، نقش [[استعمار]] در معرفی ناقص و نادرست اسلام، خودباختگی افراد جامعه در برابر پیشرفتهای مادی غرب و اعتقاد به ضرورت تشکیل حکومت اشاره | امامخمینی در مقدمه کتاب به ضرورت و بداهت ولایت فقیه، نقش [[استعمار]] در معرفی ناقص و نادرست اسلام، خودباختگی افراد [[جامعه]] در برابر پیشرفتهای مادی غرب و اعتقاد به ضرورت تشکیل حکومت اشاره کرده است؛ سپس بهتفصیل به دلایل لزوم تشکیل حکومت، بررسی نمونههایی از احکام اسلامی، طرز حکومت اسلامی و ولایت فقیه به استناد اخبار و برنامه مبارزه برای تشکیل حکومت اسلامی پرداخته است. | ||
امامخمینی ولایت فقیه را امری بدیهی میداند که به | امامخمینی ولایت فقیه را امری بدیهی میداند که به برهان نیازی ندارد و احساس نیاز به استدلال برای اثبات آن را ناشی از اوضاع اجتماعی مسلمانان و [[حوزههای علمیه]] و ریشههای تاریخی آن و القائات دشمنان در تحریف [[اسلام]] میداند.<ref>امامخمینی، ولایت فقیه، ۹–۲۰</ref> ایشان با بیانی مستدل به شبهاتی مانند اینکه موازین حقوقی اسلام برای حل مشکلات جامعه ناتوان است، پاسخ میدهد و دراینباره به القائات دشمنان در ایجاد زمینه [[جدایی دین از سیاست]] و تأثیر آن، حتی در حوزههای علمیه اشاره میکند<ref>امامخمینی، ولایت فقیه، ۹–۱۲</ref> و به حوزهها و اندیشمندان اسلام هشدار میدهد که با جدیت تمام به وظایف سیاسی و اجتماعی خویش عمل کنند و فریب این شبههها را نخورند؛ زیرا اسلام با پیشرفت مادی مخالف نیست و دین جامعی است که برای تمام ابعاد زندگی انسان [[قانون]] دارد و قادر است تمامی مشکلات را حل کند.<ref>امامخمینی، ولایت فقیه، ۱۳–۱۹</ref> | ||
[[امامخمینی]] با نقد چگونگی تهیه [[قانون اساسی مشروطه]] در [[ایران]]،<ref>امامخمینی، ولایت فقیه، ۱۳</ref> [[نظام سلطنتی]] و ولایتعهدی را خلاف اسلام میداند و معتقد است مبارزه با نظام سلطنتی و تشکیل حکومت | [[امامخمینی]] با نقد چگونگی تهیه [[قانون اساسی مشروطه]] در [[ایران]]،<ref>امامخمینی، ولایت فقیه، ۱۳</ref> [[نظام سلطنتی]] و ولایتعهدی را خلاف اسلام میداند و معتقد است مبارزه با نظام سلطنتی و تشکیل [[حکومت اسلامی]]، امری واجب و وظیفه دینی همه مسلمانان است.<ref>امامخمینی، ولایت فقیه، ۲۱–۲۲</ref> ایشان با اشاره به جامعیت قوانین و احکام اسلامی معتقد است [[سیره پیامبر(ص)]] و [[امامعلی(ع)]] و مفاد روایات،<ref>امامخمینی، ولایت فقیه، ۲۶–۲۸</ref> لزوم نجات انسانهای مظلوم و محروم و اجرای قوانین جامع اسلام، ضرورت برقراری حکومت اسلامی را میرساند. ایشان انقلاب سیاسی را وظیفه همه میداند و دستیابی به [[وحدت اسلامی]] و نجات مظلومان را لازم میشمرد و برپایی حکومت اسلامی را تنها راه قطع نفوذ [[استعمار و استثمار|استعمار]] و ایادی آن میداند.<ref>امامخمینی، ولایت فقیه، ۲۵–۴۱</ref> | ||
به اعتقاد امامخمینی، تفاوت حکومت اسلامی با دیگر حکومتها در آن است که در اسلام اختیار قانونگذاری و | به اعتقاد امامخمینی، تفاوت حکومت اسلامی با دیگر حکومتها در آن است که در اسلام اختیار قانونگذاری و تشریع به [[خداوند]] اختصاص دارد و هیچکس جز خداوند حق قانونگذاری ندارد و هیچ قانونی جز حکم شرع را نمیتوان به اجرا گذاشت؛ بدین معنا که حکومت اسلامی، حکومت مطلقه و استبدادی نیست، بلکه مشروطه است؛ یعنی حکومتکنندگان در اجرای احکام و اداره جامعه مقید به [[قرآن کریم]] و [[سنت|سنت رسول اکرم(ص)]] هستند. از اینرو حکومت اسلامی «حکومت قانون الهی بر مردم است»؛ بر این اساس [[شارع مقدس]] یگانه قدرت مقننه است؛ اما در حکومتهای دیگر، کسانی که خود را نماینده اکثریت [[مردم]] میدانند، خواستههای خود را به نام قانون تصویب و بر مردم تحمیل میکنند.<ref>امامخمینی، ولایت فقیه، ۴۳–۴۴</ref> در حکومتی که بر پایه اسلام بنا شده است، از تشریفات و فساد و حیفومیل [[بیتالمال]] خبری نیست و زمامدار حکومت اسلامی نیز افزون بر شرایط عام، باید دو شرط علم به [[قانون]] و [[عدالت]] را داشته باشد و در شناخت احکام اسلامی برتر از دیگران باشد.<ref>امامخمینی، ولایت فقیه، ۴۷–۵۰</ref> ایشان با اشاره به اینکه حکومت، جدا از اجرای احکام الهی و خدمت به مردم، فینفسه ارزشی ندارد،<ref>امامخمینی، ولایت فقیه، ۵۴–۵۵</ref> معتقد است بر این حکومت، قانون الهی حاکم است و فقیه تنها موظف به اجرای احکام اسلامی است و اگر بر خلاف موازین اسلامی کاری انجام دهد، خودبهخود از حکومت عزل میشود.<ref>امامخمینی، ولایت فقیه، ۷۲–۷۴</ref> | ||
سبک امامخمینی در این موضوع همان سبک متدوال دروس عالی حوزههای علمیه است. ایشان افزون بر ذکر ادله عقلی در اثبات ولایت | سبک امامخمینی در این موضوع همان سبک متدوال دروس عالی حوزههای علمیه است. ایشان افزون بر ذکر ادله عقلی در اثبات [[ولایت فقیه]]، روایات مربوط در این باب را به عنوان مؤید مطرح و بررسی میکند و با استناد به [[حدیث|روایات]]،<ref>امامخمینی، ولایت فقیه، ۵۹، ۶۹ و ۸۳</ref> در اثبات ولایت فقها، فقیهان را منصوب [[امامان معصوم(ع)]] به امر حکومت و قضاوت میداند و آنان را در اداره حکومت، صاحب همان اختیارات و ولایتی میشمارد که [[پیامبر اکرم(ص)]] و امامان(ع) در امر حکومت داشتند<ref>امامخمینی، ولایت فقیه، ۵۹–۱۲۵</ref> {{ببینید|ولایت فقیه}} | ||
در بخش پایانی کتاب، امامخمینی به ضرورت برنامهریزی و مبارزه طولانی برای تشکیل حکومت اسلامی پرداخته و در این زمینه، تبلیغ و تعلیم و بهرهگیری از اجتماعات و مقاومت و اصلاح حوزه را راهبرد مبارزه برای تشکیل حکومت اسلامی شمرده و فقیهان را برخوردار از توان نظارت و اداره کشور و بسط عدالت و حفظ [[آزادی]] و [[استقلال]] | در بخش پایانی کتاب، امامخمینی به ضرورت برنامهریزی و مبارزه طولانی برای تشکیل حکومت اسلامی پرداخته و در این زمینه، تبلیغ و تعلیم و بهرهگیری از اجتماعات و مقاومت و اصلاح حوزه را راهبرد مبارزه برای تشکیل حکومت اسلامی شمرده و فقیهان را برخوردار از توان [[نظارت]] و اداره کشور و بسط [[عدالت اجتماعی|عدالت]] و حفظ [[آزادی]] و [[استقلال]] دانسته است.<ref>امامخمینی، ولایت فقیه، ۱۲۷–۱۴۲</ref> ایشان به مقدسنماها و آخوندهای درباری [[انتقاد]] کرده و خاطرنشان میکند آنان مانع ارائه درست اسلام شده و پرهیز از دخالت در امور سیاسی را رواج دادهاند.<ref>امامخمینی، ولایت فقیه، ۱۴۳–۱۴۹</ref> پس از مطرحشدن دیدگاه امامخمینی و عینیتیافتن آن با [[انقلاب اسلامی ایران|پیروزی انقلاب اسلامی ایران]]، مسئله ولایت فقیه در جایگاه اصلی خود شکوفا شد و بر [[فقه]] سایه افکند و نتایج فراوانی به بار آورد.<ref>جوادی آملی، بنیان مرصوص، ۲۴۴–۲۴۵</ref> | ||
== محدودیتها در چاپ == | == محدودیتها در چاپ == | ||
مباحث کتاب ولایت فقیه در ایران پیش از پیروزی انقلاب اسلامی با وجود سختگیریهای سازمان اطلاعات و امنیت کشور ( | مباحث کتاب ولایت فقیه در ایران پیش از پیروزی انقلاب اسلامی با وجود سختگیریهای [[ساواک|سازمان اطلاعات و امنیت کشور]] (ساواک)، مورد استقبال گسترده قشرهای گوناگون قرار گرفت<ref>خمینی، مصاحبه، ۱/۱۳۲–۱۳۴ و ۱۴۱</ref> و نظرهای امامخمینی در این کتاب به نقطه عطفی در روند مخالفت علما با [[رژیم پهلوی]] تبدیل شد؛ زیرا امامخمینی در این مباحث، بر نابودی [[نظام سلطنتی|حکومت سلطنتی]] و جایگزینی آن با یک نظام دینی تأکید کرده است.<ref>مؤسسه تنظیم، مقدمه، ۴–۵</ref> | ||
مباحث این کتاب، نخست در نجف در قالب جزوههایی دربردارنده چند جلسه درس، در اختیار عموم قرار گرفت؛ چنانکه همان سال، در مراسم [[حج]] در اختیار برخی حاجیان قرار گرفت<ref>روحانی، نهضت امامخمینی، ۲/۷۳۰</ref> و به همراه نوارهای درس ولایت فقیه به وسیله زائران خانه خدا به ایران رسید.<ref>امامخمینی، صحیفه، ۴/۹۱</ref> از متن هر دو درس در یک جزوه تنظیم و چاپ میشد و با وجود سرباز زدن مترجمان رسمی [[نجف]] از ترجمه آن، [[محمدهادی معرفت]]، از شاگردان | مباحث این کتاب، نخست در نجف در قالب جزوههایی دربردارنده چند جلسه درس، در اختیار عموم قرار گرفت؛ چنانکه همان سال، در مراسم [[حج]] در اختیار برخی حاجیان قرار گرفت<ref>روحانی، نهضت امامخمینی، ۲/۷۳۰</ref> و به همراه نوارهای درس ولایت فقیه به وسیله زائران خانه خدا به ایران رسید.<ref>امامخمینی، صحیفه، ۴/۹۱</ref> از متن هر دو درس در یک جزوه تنظیم و چاپ میشد و با وجود سرباز زدن مترجمان رسمی [[نجف]] از ترجمه آن، [[محمدهادی معرفت]]، از [[شاگردان امامخمینی]]، آن را به عربی ترجمه کرد و در شش کتابچه در اختیار عربزبانان قرار گرفت.<ref>امامخمینی، صحیفه، ۴/۵۳</ref> [[عبدالرحیم ربانی شیرازی]] در نامهای مفصل به امامخمینی پرسشهای قابل توجهی را دربارهٔ ولایت فقیه مطرح کرد؛ چنانکه برخی در [[حوزه علمیه قم]] برخی به بررسی و مقایسه دیدگاه ایشان با دیگر نظامهای سیاسی موجود پرداختند.<ref>امامخمینی، صحیفه، ۴/۹۶–۱۰۶</ref> | ||
در اواخر سال ۱۳۴۸ با وصول گزارشهایی مبنی بر ورود جزوات سخنرانیهای امامخمینی دربارهٔ حکومت اسلامی به ایران، به ساواک تهران دستور داده شد عاملان تکثیر و توزیع این جزوها را شناسایی و دستگیر کنند.<ref>مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات، ۱۱/۲۲، ۳۴۷ و ۱۶/۶۳۵؛ مؤسسه تنظیم، امام در آینه اسناد، ۴/۴۶۵</ref> ساواک تهران اعلام داشت [[سیدمحمدرضا سعیدی]] بیش از دیگران در کار تهیه و پخش جزوهها و نوارهای سخنرانی امامخمینی فعالیت میکند و طبق گزارشهای تاییدشده آنها را برای مطالعه به دوستان خود میدهد و چندین تن دیگر ازجمله [[فضلالله محلاتی]] در پخش جزوها و نوارهای یادشده دخالت دارند.<ref>امامخمینی، صحیفه، ۱۱/۳۴۸–۳۴۹ و ۳۷۲</ref> گزارشهای دیگر در ۱۹/۱۲/۱۳۴۸ نیز حاکی از فعالیت سعیدی در چاپ و توزیع این جزوه است. در سندی دیگر در سال ۱۳۴۹ با توجه به تلاش سعیدی در تکثیر نوار و جزوه یادشده و اینکه وی تنها فردی است که به صورت علنی و پنهانی به نفع امامخمینی فعالیت و پیگیری دارد، از ریاست ساواک دربارهٔ دستگیری وی نظرخواهی شد<ref>امامخمینی، صحیفه، ۱۱/۲۲ و ۳۵۷</ref> و وی پاسخ داد همه افراد مورد نظر احضار و به آنان تذکر داده شود که از تبلیغ به نفع ایشان خودداری کنند و چنانچه دوباره از آنان فعالیتی مشاهده شود، تصمیمات لازم اتخاذ خواهد شد.<ref>امامخمینی، صحیفه، ۱۱/۲۲ و ۳۵۸</ref> ساواک در خصوص چاپ و توزیع جزوه درسهای حکومت اسلامی، سعیدی را احضار و از وی تعهد گرفت که فعالیتی به نفع امامخمینی نداشته باشد؛ اما وی در تعهد خود به صراحت انتشار رساله و تبلیغ مسائل ایشان را استثنا کرد.<ref>امامخمینی، صحیفه، ۱۱/۲۳ و ۳۶۲</ref> همچنین ساواک گزارش | در اواخر سال ۱۳۴۸ با وصول گزارشهایی مبنی بر ورود جزوات سخنرانیهای امامخمینی دربارهٔ حکومت اسلامی به ایران، به ساواک تهران دستور داده شد عاملان تکثیر و توزیع این جزوها را شناسایی و دستگیر کنند.<ref>مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات، ۱۱/۲۲، ۳۴۷ و ۱۶/۶۳۵؛ مؤسسه تنظیم، امام در آینه اسناد، ۴/۴۶۵</ref> ساواک تهران اعلام داشت [[سیدمحمدرضا سعیدی]] بیش از دیگران در کار تهیه و پخش جزوهها و نوارهای سخنرانی امامخمینی فعالیت میکند و طبق گزارشهای تاییدشده آنها را برای مطالعه به دوستان خود میدهد و چندین تن دیگر ازجمله [[فضلالله محلاتی]] در پخش جزوها و نوارهای یادشده دخالت دارند.<ref>امامخمینی، صحیفه، ۱۱/۳۴۸–۳۴۹ و ۳۷۲</ref> گزارشهای دیگر در ۱۹/۱۲/۱۳۴۸ نیز حاکی از فعالیت سعیدی در چاپ و توزیع این جزوه است. در سندی دیگر در سال ۱۳۴۹ با توجه به تلاش سعیدی در تکثیر نوار و جزوه یادشده و اینکه وی تنها فردی است که به صورت علنی و پنهانی به نفع امامخمینی فعالیت و پیگیری دارد، از ریاست ساواک دربارهٔ دستگیری وی نظرخواهی شد<ref>امامخمینی، صحیفه، ۱۱/۲۲ و ۳۵۷</ref> و وی پاسخ داد همه افراد مورد نظر احضار و به آنان تذکر داده شود که از تبلیغ به نفع ایشان خودداری کنند و چنانچه دوباره از آنان فعالیتی مشاهده شود، تصمیمات لازم اتخاذ خواهد شد.<ref>امامخمینی، صحیفه، ۱۱/۲۲ و ۳۵۸</ref> ساواک در خصوص چاپ و توزیع جزوه درسهای حکومت اسلامی، سعیدی را احضار و از وی تعهد گرفت که فعالیتی به نفع امامخمینی نداشته باشد؛ اما وی در تعهد خود به صراحت انتشار رساله و تبلیغ مسائل ایشان را استثنا کرد.<ref>امامخمینی، صحیفه، ۱۱/۲۳ و ۳۶۲</ref> همچنین ساواک گزارش داده است که سعیدی از بحث یکی از علمای مشهد در ردّ مباحث ولایت فقیه امامخمینی ناراحت شده و انگیزه عمومیکردن این مطالب را مورد سئوال قرار داده است<ref>امامخمینی، صحیفه، ۱۱/۳۶۴</ref> {{ببینید|سیدمحمدرضا سعیدی}}. | ||
بر اساس اسناد برجایمانده از | بر اساس اسناد برجایمانده از [[ساواک]]، مأموران این سازمان چاپخانهها و کتابفروشیها و مراکز نشر را سخت کنترل میکردند تا از تکثیر کتاب و نوارهای صوتی آن جلوگیری کنند.<ref>امامخمینی، صحیفه، ۴/۹۱ و ۱۱۲–۱۱۹</ref> با وجود این محدودیتها جزوهها، نوارها و کتاب نهتنها در ایران و [[عراق]] انتشار یافت، بلکه در [[افغانستان]]، با رسیدن جزوهها، در حسینیهها و [[مسجد|مساجد]]، جلسات چندصد نفری برای آشنایی با دیدگاههای امامخمینی دربارهٔ [[حکومت اسلامی]] تشکیل میشد و در [[هند]] و [[پاکستان]] نیز به زبانهای اردو و انگلیسی ترجمه و منتشر شد.<ref>امامخمینی، صحیفه، ۴/۱۱۱–۱۱۹</ref> افزون بر نشر کتاب در عراق، برخی نویسندگان عراقی به تدوین مقاله و کتاب دراینباره پرداختند؛ ازجمله [[طاهر ابورغیف]] بخشهایی از مباحث کتاب را در کتاب خود به نام [[ادب الدعا فی الاسلام]] آورد و به آن استناد کرد.<ref>امامخمینی، صحیفه، ۴/۱۱۱</ref> | ||
== چاپها == | == چاپها == | ||
این کتاب سرانجام با ویرایش جدیدی از [[جلالالدین فارسی]] و با تأیید و هزینه امامخمینی،<ref>امامخمینی، موسوعه، ۲۱/پانزده ـ شانزده</ref> از سال ۱۳۴۹ با نام حکومت اسلامی در دارالنشر اعلمی در بیروت چندین نوبت به چاپ رسید؛ چنانکه نخستین بار در سال ۱۹۷۹م/ ۱۳۵۸ به زبان عربی، در بیروت با نام الحکومة الإسلامیه ترجمه و چاپ شد.<ref>فارسی، زوایای تاریک، ۱۴۱–۱۴۲</ref> کتاب در سال ۱۳۵۶ به دلیل محدودیتهای [[رژیم پهلوی]] با عنوان نامهای از امامموسوی کاشف الغطاء به ضمیمه [[کتاب جهاد اکبر|جهاد اکبر]] در ایران چاپ و منتشر شد<ref>مؤسسه تنظیم، مقدمه ولایت فقیه، ۱</ref>؛ ساواک، در گزارش خود، از این کتاب به عنوان کتابی که به تشریح حکومت اسلامی و نفی مشروطه سلطنتی میپردازد، یاد | این کتاب سرانجام با ویرایش جدیدی از [[جلالالدین فارسی]] و با تأیید و هزینه امامخمینی،<ref>امامخمینی، موسوعه، ۲۱/پانزده ـ شانزده</ref> از سال ۱۳۴۹ با نام حکومت اسلامی در دارالنشر اعلمی در بیروت چندین نوبت به چاپ رسید؛ چنانکه نخستین بار در سال ۱۹۷۹م/ ۱۳۵۸ به زبان عربی، در بیروت با نام الحکومة الإسلامیه ترجمه و چاپ شد.<ref>فارسی، زوایای تاریک، ۱۴۱–۱۴۲</ref> کتاب در سال ۱۳۵۶ به دلیل محدودیتهای [[رژیم پهلوی]] با عنوان نامهای از امامموسوی کاشف الغطاء به ضمیمه [[کتاب جهاد اکبر|جهاد اکبر]] در ایران چاپ و منتشر شد<ref>مؤسسه تنظیم، مقدمه ولایت فقیه، ۱</ref>؛ ساواک، در گزارش خود، از این کتاب به عنوان کتابی که به تشریح حکومت اسلامی و نفی مشروطه سلطنتی میپردازد، یاد کرده است.<ref>مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات، ۱۹/۲۵۹</ref> پس از پیروزی انقلاب اسلامی هم بارها ناشران مختلف آن را منتشر کردهاند. ترجمه عربی آن پس از [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی]] در بیروت، قاهره، عمان و ایران، در چند نوبت منتشر شده است. | ||
[[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی]] منقحترین نسخه کتاب را در ۱۶۹ صفحه با تصحیح متن و افزودن تعلیقات توضیحی و چندین فهرست و یک مقدمه در سال ۱۳۷۲ چاپ | [[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی]] منقحترین نسخه کتاب را در ۱۶۹ صفحه با تصحیح متن و افزودن تعلیقات توضیحی و چندین فهرست و یک مقدمه در سال ۱۳۷۲ چاپ کرده است. همچنین آخرین ترجمه عربی این کتاب از روی نسخه تصحیحشده مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی در سال ۱۹۹۶م/ ۱۳۷۵ منتشر شده است.<ref>نوری و نصر، امامخمینی و حکومت اسلامی، ۹/۳۷</ref> این کتاب تاکنون به چندین زبان دیگر ازجمله انگلیسی، فرانسه، آلمانی، روسی، ایتالیایی، صربوکراتی، ترکی استانبولی و اردو ترجمه و چاپ شده است.<ref>امامخمینی، صحیفه، ۹/۳۹–۴۱؛ امیری، ۸</ref> کتاب با آخرین تحقیقات در سال ۱۳۹۲ش/ ۱۴۳۴ق در جلد ۲۱ «[[موسوعة الامامالخمینی]]» توسط مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی به چاپ رسیده است. | ||
محتوای اصلی کتاب، در جلد دوم [[کتاب البیع]] با قلم [[امامخمینی]] در صفحات ۶۱۵–۶۹۵ | محتوای اصلی کتاب، در جلد دوم [[کتاب البیع]] با قلم [[امامخمینی]] در صفحات ۶۱۵–۶۹۵ آمده است. از مجموعه درسهای ولایت فقیه، تقریراتی از [[شاگردان امامخمینی]] در نجف نیز در دست است؛ مانند [[تقریرات محمدعلی علیپور]] که کپی نسخه خطی تقریرات در [[کتابخانه تخصصی امامخمینی قم]] موجود است. | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
خط ۹۳: | خط ۱۰۸: | ||
== پیوند به بیرون == | == پیوند به بیرون == | ||
مهدی عباسی، مقاله «[https://books.khomeini.ir/books/10010/323/ ولایت فقیه(۲)]»، دانشنامه امامخمینی | * مهدی عباسی، مقاله «[https://books.khomeini.ir/books/10010/323/ ولایت فقیه(۲)]»، [[دانشنامه امامخمینی]]، ج۱۰، ص۳۲۳–۳۲۷. | ||
[[رده:مقالههای | [[رده:مقالههای تأییدشده]] | ||
[[رده:مقالههای جلد دهم دانشنامه]] | [[رده:مقالههای جلد دهم دانشنامه امامخمینی]] | ||
[[رده:مقالههای دارای تصویر]] | |||
[[رده:مقالههای دارای جعبه اطلاعات]] | |||
[[رده:مقالههای دارای لینک دانشنامه]] | |||
[[رده:کتابهای امامخمینی به زبان فارسی]] | |||
[[رده:مقالههای دارای ناوبری]] | |||
{{آثار امامخمینی}} | |||
[[رده:مقالههای دارای شناسه]] |