فرایند وجودی انسان از آغاز تا انجام (کتاب)
 | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| عنوان | کتاب فرایند وجودی انسان از آغاز تا انجام |
| نویسنده | محمدامین صادقی ارزگانی |
| تاریخ نگارش | ۱۳۹۵ش |
| زبان | فارسی |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | مؤسسه چاپ و نشر عروج |
| محل نشر | تهران |
| تاریخ نشر | ۱۳۹۵ش |
فرایند وجودی انسان از آغاز تا انجام از نگاه امام‌خمینی و علامه طباطبایی کتابی به قلم محمدامین صادقی ارزگانی است که به تبیین و توضیح انسان‌شناسی با توجه به مبانی و آرای دو حکیم معاصر، امام‌خمینی و علامه طباطبایی می‌پردازد. این کتاب در سال ۱۳۹۵ش توسط مؤسسه چاپ و نشر عروج وابسته به مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، منتشر شده است.
مؤلف
محمدامین صادقی ارزگانی، متولد ۱۳۴۱ش، محقق و پژوهشگر حوزه علمیه، مؤسسات و مراکز مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگی و دفتر تبلیغات اسلامی از جمله فعالیت‌های وی است. علاوه بر تدریس دروس حوزوی، کتب و مقالات زیادی به قلم او منتشر شده است.
محتوا
اهمیت شناخت سرآغاز و سرانجام انسان و آنچه آدمی در میانه آغاز و انجام طی می‌کند از مهمترین مباحث انسان‌شناختی است. در کتاب فرایند وجودی انسان از آغاز تا انجام، مهمترین و بنیادی‌ترین مسائل انسان شناختی مورد بررسی قرار گرفته و تلاش شده که با تکیه بر دیدگاه دو حکیم معاصر -امام‌خمینی و علامه طباطبایی- کار نو و بایسته‌ای صورت بگیرد تا از این رهگذر از یک سو، آموزه‌های وحیانی و فلسفی در باب شناخت انسان بازخوانی و بازشناسی گردد و از سوی دیگر ره‌آورد فکری و معرفتی این دو حکیم معاصر که نقش بی‌بدیل در معارف انسان‌شناسی دارند، مورد دقت و تبیین قرار بگیرد [۱]
نویسنده این پژوهش مدعی است که تحلیل تطبیقی گفته‌ها و نقطه‌نظرهای امام‌خمینی در این مسئله، نخستین بار است که در این کتاب طرح و تبیین می‌گردد.[۲]
در این کتاب آمده که نگاه امام‌خمینی به بحث نفس با تکیه به مبانی فلسفی و عرفانی است؛ وجود پیشین نفس انسان را از دیدگاه افلاطونی مورد نقد قرار داده است.[۳] ایشان در مسئله حدوث و قدم نفس به حسب ظاهر گرایش به دیدگاه حادث بودن نفس دارد؛ ازاین‌رو نظریه افلاطونی را در این باب مورد نقد قرارداده است؛ ولی دیدگاه ارسطو را تقریر و تبیین می‌کند و در ادامه با اشاره به استدلال شیخ اشراق، نقد ملاصدرا را مطرح می‌کند و معتقد است همانطور که خود شیخ اشراق معتقد است انوار اسپهبدیه در مرتبه قبل از خلقت همانند انوار قاهره بدون ماهیت و جنس و فصل است و تغایرشان به هویت ذاتی و وجودی‌شان است.[۴]
در فرازی از کتاب حاضر آمده است که امام‌خمینی با استناد به برخی آیات الهی به صراحت فلسفه خلقت انسان را عبادت دانسته است و معتقد است سالک باید به خود بفهماند که دار طبیعت، مسجد عبادت است و او برای همین مقصد در این نشئه آمده است[۵] طبق کلام امام، عبادت عبودیت، انسان را به مقامی می‌رساند که خود و همه جهان و جهانیان را آیت و نشانه‌ای از وجود متعالی حق می‌بیند؛ ازاین‌رو عبادت عبودیت، یک فرایند تکاملی برای انسان است.[۶]
ساختار
کتاب فرایند وجودی انسان از آغاز تا انجام، مشتمل بر یک مقدمه و سه فصل می‌باشد:
- فصل اول درباره از کجا آمده‌ایم؟ عوالم کلی خلقت، انسان در عوالم پیشین، نگاه قرآنی و روایی به مسئله، نقد امام‌خمینی بر نظریه افلاطونی و تحلیل آن، تقریر امام‌خمینی از دیدگاه ارسطویی، تقریر امام‌خمینی از رویکرد صدرایی و حیات پیشین انسان کامل، سخن به میان آمده است.
- فصل دوم درباره به کجا و برای چه آمده‌ایم؟ شناخت فرودگاه روح و زادگاه تن، فلسفه آمدن انسان در عالم دنیا، بازخوانی نظریه افلاطون، دیدگاه سینوی، واسطه فیض بودن انسان در عالم، انسان و معرفت الهی، تحلیل نقش عبادت در فلسفه خلقت، سخن به میان آمده است.
- فصل سوم درباره به کجا می‌رویم و چگونه خواهیم بود؟ مرگ یا سرآغاز زندگی نوین، فرایند حیات برزخی انسان، آشنایی با عالم برزخ و شناخت قیامت و معاد می‌باشد.
نقدها بر نظریات مؤلف
برخی مطالب نفس‌شناسی و حدوث و قدم نفس و دیدگاه امام‌خمینی در این باره جای تأمل و دقت دارد.
وضعیت نشر
چاپ اول کتاب فرایند وجودی انسان از آغاز تا انجام، در سال ۱۳۹۵ش توسط مؤسسه چاپ و نشر عروج وابسته به مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، منتشر شده است.
پانویس
- ↑ صادقی ارزگانی، فرایند وجودی انسان از آغاز تا انجام، مقدمه.
- ↑ صادقی ارزگانی، فرایند وجودی انسان از آغاز تا انجام، ص۷.
- ↑ امام‌خمینی، تقریرات فلسفه امام‌خمینی، ج۳، ص۸۶؛ صادقی ارزگانی، فرایند وجودی انسان از آغاز تا انجام، ص۲۵.
- ↑ امام‌خمینی، تقریرات فلسفه، ج۳، ص۱۱۰؛ صادقی ارزگانی، فرایند وجودی انسان از آغاز تا انجام، ص۳۱-۳۳.
- ↑ امام‌خمینی، آداب الصلاة، ص۱۰۲؛ صادقی ارزگانی، فرایند وجودی انسان از آغاز تا انجام، ص۱۰۶.
- ↑ صادقی ارزگانی، فرایند وجودی انسان از آغاز تا انجام، ص۱۲۱.
منابع
- امام‌خمینی، سیدروح‌الله، آداب الصلاة، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ دهم، ۱۳۸۰ش.
- امام‌خمینی، سیدروح‌الله، تقریرات فلسفه امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ اول، ۱۳۸۵ش.
- صادقی ارزگانی، محمدامین، فرایند وجودی انسان از آغاز تا انجام، تهران، مؤسسه چاپ و نشر عروج وابسته به مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ اول، ۱۳۹۵ش.