۱۹٬۱۶۴
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (removed Category:مقاله های نیازمند ارزیابی; added Category:مقالههای دارای شناسه using HotCat) |
||
(۱۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''فی لزوم تبیّن الفجر فعلاً فی اللّیالی المقمرة''' رسالهای درباره تعیین وقت [[طلوع]] [[ | [[پرونده:الرسائل العشرة.jpg|بندانگشتی]] | ||
'''فی لزوم تبیّن الفجر فعلاً فی اللّیالی المقمرة''' رسالهای درباره تعیین وقت [[طلوع فجر|طلوع فجر صادق]] در شبهای مهتابی، از [[امامخمینی]]، عربی. | |||
«لیالی مقمره» یعنی شبهای مهتابی و در این شبها به علت تابش نور ماه، طلوع فجرِ صادق قابل مشاهده حسی نیست؛ از اینرو دیدن سپیده صبح با کمی تأخیر امکانپذیر است. بحث درباره وقت طلوع شرعی صبح در این شبها به یکی از فروع فقهی تبدیل شدهاست، و برخی فقها در شبهای مهتابی، به مقداری تأخیر در [[نماز]] پس از طلوع فجر [[فتوا]] دادهاند. | |||
امامخمینی، این رساله را که تاریخ نگارش آن بهدرستی معلوم نیست، به هدف بیان نظر خود درباره لزوم آشکارشدن طلوع فجر در شبهای مهتابی نگاشته است. | |||
[[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی]] این رساله را برای نخستینبار در سال ۱۳۶۷ و همچنین بار دیگر به همراه نُه رساله دیگر، با عنوان [[الرسائل العشره (کتاب)|الرسائل العشره]] در سال ۱۳۷۸ منتشر کرد. این رساله در سال ۱۳۹۲ در جلد ۲۰ «[[موسوعة الامامالخمینی]]» منتشر شدهاست. | |||
==لیالی مقمره== | ==لیالی مقمره== | ||
خط ۸: | خط ۱۵: | ||
در این میان، تنها برخی فقها مانند آقارضا همدانی در بحث مواقیت الفرائض<ref>همدانی، مصباح الفقیه، ۹/۱۳۴.</ref> برای رؤیت حسی فجر در شبهای مهتابی، به مقداری تأخیر در [[نماز]] پس از طلوع فجر [[فتوا]] دادهاند؛ ولی شماری از فقها با این فتوا مخالفت کرده و همان تحقق واقعی فجر را موضوع احکام دانستهاند<ref>بروجردی، نهایة التقریر، ۱/۱۴۸ ـ ۱۴۹.</ref> و محقق نجفی تأخیر را به [[احتیاط مستحب]] موجه شمرده است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۷/۹۶.</ref> | در این میان، تنها برخی فقها مانند آقارضا همدانی در بحث مواقیت الفرائض<ref>همدانی، مصباح الفقیه، ۹/۱۳۴.</ref> برای رؤیت حسی فجر در شبهای مهتابی، به مقداری تأخیر در [[نماز]] پس از طلوع فجر [[فتوا]] دادهاند؛ ولی شماری از فقها با این فتوا مخالفت کرده و همان تحقق واقعی فجر را موضوع احکام دانستهاند<ref>بروجردی، نهایة التقریر، ۱/۱۴۸ ـ ۱۴۹.</ref> و محقق نجفی تأخیر را به [[احتیاط مستحب]] موجه شمرده است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۷/۹۶.</ref> | ||
==نظر | ==نظر امامخمینی== | ||
[[امامخمینی]] که همنظر با همدانی است، رساله «فی لزوم تبیَن الفجر فعلاً فی اللیالی المقمره» را که تاریخ نگارش آن بهدرستی معلوم نیست، به هدف بیان نظر خود درباره لزوم آشکارشدن طلوع فجر در شبهای مهتابی نگاشته است. ایشان در مقدمه کوتاهی موضوع این رساله را توضیح داده و اهمیت پرداختن به این فرع فقهی را یادآورشده و بیان کرده است با وجود ابتلای بسیار به آن در نماز صبح، ابتدای روزه و [[نماز شب]]، گویا از آن غفلت شده است.<ref>امامخمینی، الرسائل العشرة، ۱۹۹.</ref> ایشان بر این نظر است که طلوع فجر در شبهای گفته شده با حدود ده دقیقه تأخیر قابل مشاهده است و مشاهده حسی فجر موضوع حکم [[نماز]] و [[روزه]] است. ایشان فتوای خود را مستند به [[قرآن]] و [[سنت]] دانسته و از آقارضا همدانی نقل کرده است عالمان شیعه با این [[فتوا]] همراهاند.<ref>امامخمینی، الرسائل العشرة، ۱۹۹.</ref> | [[امامخمینی]] که همنظر با همدانی است، رساله «فی لزوم تبیَن الفجر فعلاً فی اللیالی المقمره» را که تاریخ نگارش آن بهدرستی معلوم نیست، به هدف بیان نظر خود درباره لزوم آشکارشدن طلوع فجر در شبهای مهتابی نگاشته است. ایشان در مقدمه کوتاهی موضوع این رساله را توضیح داده و اهمیت پرداختن به این فرع فقهی را یادآورشده و بیان کرده است با وجود ابتلای بسیار به آن در نماز صبح، ابتدای روزه و [[نماز شب]]، گویا از آن غفلت شده است.<ref>امامخمینی، الرسائل العشرة، ۱۹۹.</ref> ایشان بر این نظر است که طلوع فجر در شبهای گفته شده با حدود ده دقیقه تأخیر قابل مشاهده است و مشاهده حسی فجر موضوع حکم [[نماز]] و [[روزه]] است. ایشان فتوای خود را مستند به [[قرآن]] و [[سنت]] دانسته و از آقارضا همدانی نقل کرده است عالمان شیعه با این [[فتوا]] همراهاند.<ref>امامخمینی، الرسائل العشرة، ۱۹۹.</ref> | ||
{{ببینید| | {{ببینید|طلوع فجر}} | ||
امامخمینی در این رساله، پس از طرح موضوع، «فعلیت تبیّن» را ملاک طلوع فجر میداند و توضیح میدهد واژه «تبین» در آیه «وَ کلُوا وَ اشْرَبُوا حَتَّی یتَبَینَ لَکمُ الْخَیطُ الْأَبْیضُ مِنَ الْخَیطِ الْأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ»،<ref>بقره، ۱۸۷.</ref> ظهور کامل در ادعای مورد نظر ایشان دارد و [[آیه]]، اولین وقت [[امساک]] در [[روزه]] را تبین فجر دانسته است. ایشان پس از استدلال به آیه گفته شده، به طرح و نقد شبهات درباره نظریه خویش پرداخته است.<ref>امامخمینی، الرسائل العشرة، ۲۰۰ ـ ۲۰۲.</ref> | امامخمینی در این رساله، پس از طرح موضوع، «فعلیت تبیّن» را ملاک طلوع فجر میداند و توضیح میدهد واژه «تبین» در آیه «وَ کلُوا وَ اشْرَبُوا حَتَّی یتَبَینَ لَکمُ الْخَیطُ الْأَبْیضُ مِنَ الْخَیطِ الْأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ»،<ref>بقره، ۱۸۷.</ref> ظهور کامل در ادعای مورد نظر ایشان دارد و [[آیه]]، اولین وقت [[امساک]] در [[روزه]] را تبین فجر دانسته است. ایشان پس از استدلال به آیه گفته شده، به طرح و نقد شبهات درباره نظریه خویش پرداخته است.<ref>امامخمینی، الرسائل العشرة، ۲۰۰ ـ ۲۰۲.</ref> | ||
خط ۱۶: | خط ۲۳: | ||
برخی اندیشمندان به رساله یاد شده توجه نشان دادهاند و طرح آن باعث شده افراد دیگری در این زمینه پژوهشهای فقهی جدیدی را انجام دهند و به بررسی این فرع فقهی بپردازند؛ ازجمله یکی از شاگردان امامخمینی، [[سیدمحمدحسن مرتضوی لنگرودی]] در رسالهای مستقل به این مسئله پرداخته و به صورت مفصل دو نظریه را آورده و استنادهای فقهی آنها را بررسی کرده است. | برخی اندیشمندان به رساله یاد شده توجه نشان دادهاند و طرح آن باعث شده افراد دیگری در این زمینه پژوهشهای فقهی جدیدی را انجام دهند و به بررسی این فرع فقهی بپردازند؛ ازجمله یکی از شاگردان امامخمینی، [[سیدمحمدحسن مرتضوی لنگرودی]] در رسالهای مستقل به این مسئله پرداخته و به صورت مفصل دو نظریه را آورده و استنادهای فقهی آنها را بررسی کرده است. | ||
{{ | {{ببینید|وجیزة فی تعیین الفجر فی اللیالی المقمرة}} | ||
[[محمدحسن احمدی فقیه یزدی]] نیز ضمن شرح رساله امامخمینی، دیدگاه ایشان را تقویت و از آن دفاع کرده است و محمد سند به صورت مستقل به این مسئله پرداخته و آن را بررسی کرده است.<ref>احمدی فقیه، رسالة فی تعیین الفجر فی اللیالی المقمره، ۲۰۹ ـ ۲۲۲.</ref>. این رساله که نسخه خطی آن به خط امامخمینی در [[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی]] موجود است،<ref>مؤسسه تنظیم، مقدمه کتاب الرسائل العشره، ۴.</ref> برای نخستین بار در سال ۱۳۶۷ همراه با تعلیقات محمدحسن احمدی فقیه یزدی منتشر شده است؛ همچنین بار دیگر به همراه نُه رساله دیگر، با عنوان [[الرسائل العشره]] در سال ۱۳۷۸ از سوی ناشر یادشده به چاپ رسیده و در بخش «فوائد الخمسه»، فائده پنجم و صفحات ۱۹۹ ـ ۲۰۵ این کتاب را بهخود اختصاص داده است. همچنین این رساله در سال ۱۳۹۲ از سوی همین ناشر در جلد ۲۰ [[موسوعة الامامالخمینی]] در بخش عنوان الرسالات الفقهیة و الاصولیة منتشر شده است. | |||
[[محمدحسن احمدی فقیه یزدی]] نیز ضمن شرح رساله امامخمینی، دیدگاه ایشان را تقویت و از آن دفاع کرده است و محمد سند به صورت مستقل به این مسئله پرداخته و آن را بررسی کرده است.<ref>احمدی فقیه، رسالة فی تعیین الفجر فی اللیالی المقمره، ۲۰۹ ـ ۲۲۲.</ref>. این رساله که نسخه خطی آن به [[دستخط امامخمینی|خط امامخمینی]] در [[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی]] موجود است،<ref>مؤسسه تنظیم، مقدمه کتاب الرسائل العشره، ۴.</ref> برای نخستین بار در سال ۱۳۶۷ همراه با تعلیقات محمدحسن احمدی فقیه یزدی منتشر شده است؛ همچنین بار دیگر به همراه نُه رساله دیگر، با عنوان [[الرسائل العشره]] در سال ۱۳۷۸ از سوی ناشر یادشده به چاپ رسیده و در بخش «فوائد الخمسه»، فائده پنجم و صفحات ۱۹۹ ـ ۲۰۵ این کتاب را بهخود اختصاص داده است. همچنین این رساله در سال ۱۳۹۲ از سوی همین ناشر در جلد ۲۰ [[موسوعة الامامالخمینی]] در بخش عنوان الرسالات الفقهیة و الاصولیة منتشر شده است. | |||
{{ببینید|رسالة فی تعیین الفجر فی اللیالی المقمرة}} | {{ببینید|رسالة فی تعیین الفجر فی اللیالی المقمرة}} | ||
خط ۳۸: | خط ۴۶: | ||
* همدانی، آقارضا، مصباح الفقیه، تحقیق محمد باقری و دیگران، قم، جعفریه، چاپ اول، ۱۴۱۶ق. | * همدانی، آقارضا، مصباح الفقیه، تحقیق محمد باقری و دیگران، قم، جعفریه، چاپ اول، ۱۴۱۶ق. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
[[رده:مقالههای | ==پیوند به بیرون== | ||
[[رده:مقالههای | *مهدی حسینیان قمی، [https://books.khomeini.ir/books/10008/59/ فی لزوم تبین الفجر فعلا فی اللیالی المقمرة]، [[دانشنامه امامخمینی]]، ج۸، ص۵۹-۶۱. | ||
[[رده:مقالههای تأییدشده]] | |||
[[رده:مقالههای جلد هشتم دانشنامه امامخمینی]] | |||
[[رده:مقالههای دارای لینک دانشنامه]] | |||
[[رده:مقالههای دارای تصویر]] | |||
[[رده:فقه]] | |||
[[رده:مقالههای دارای ناوبری]] | |||
{{آثار امامخمینی}} | |||
[[رده:مقالههای دارای شناسه]] |