پرش به محتوا

کاربر:E.shahabi: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۹ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۵ دی ۱۴۰۱
جز
خط ۴۰: خط ۴۰:


==پشتیبانان رژیم متجاوز عراق==
==پشتیبانان رژیم متجاوز عراق==
در طول جنگ تحمیلی همه قدرت‌های جهان آن روز در کنار رژیم عراق قرار داشتند. بسیاری از کشورها آشکارا از تجاوز عراق به ایران حمایت کردند؛<ref>هاشمی رفسنجانی، جمهوری اسلامی، ۱۲.</ref> ازجمله اتحادیه عرب و تعدادی از کشورهای حاشیه خلیج فارس مانند [[عربستان]]، برخی از کشورهای خاورمیانه مانند [[مصر]] و [[امارات]] و نیز تعدادی از کشورهای عرب قاره آفریقا، آشکارا از عراق حمایت می‌کردند؛<ref>علیزاده، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، ۱۴.</ref> امام‌خمینی به پشتیبانان عراق هشدار می‌داد و حمایت آنان از صدام حسین را [[خیانت]] به [[اسلام]] و جرم می‌دانست<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۶/۳۹۳ـ۳۹۴.</ref> کشورهای غربی، به‌ویژه [[فرانسه]] کمک‌های نظامی ـ تبلیغاتی و اطلاعاتی خود را در اختیار عراق قرار دادند<ref>درویشی، جنگ ایران و عراق، ۵۹ـ۶۰؛ ولایتی، حرفی از هزاران، ۴۱۸.</ref> حتی [[ملک‌حسین‌]] شاه [[اردن]] گلوله جنگی را به سوی ایران شلیک کرد و مشوق صدام حسین در حمله به ایران شد<ref>جبوری، روزنامه کیهان، ۶.</ref>
در طول جنگ تحمیلی همه قدرت‌های جهان آن روز در کنار رژیم عراق قرار داشتند. بسیاری از کشورها آشکارا از تجاوز عراق به ایران حمایت کردند؛<ref>هاشمی رفسنجانی، جمهوری اسلامی، ۱۲.</ref> ازجمله اتحادیه عرب و تعدادی از کشورهای حاشیه خلیج فارس مانند [[عربستان]]، برخی از کشورهای خاورمیانه مانند [[مصر]] و [[امارات]] و نیز تعدادی از کشورهای عرب قاره آفریقا، آشکارا از عراق حمایت می‌کردند؛<ref>علیزاده، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، ۱۴.</ref> امام‌خمینی به پشتیبانان عراق هشدار می‌داد و حمایت آنان از صدام حسین را [[خیانت]] به [[اسلام]] و جرم می‌دانست<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۶/۳۹۳ـ۳۹۴.</ref> کشورهای غربی، به‌ویژه [[فرانسه]] کمک‌های نظامی ـ تبلیغاتی و اطلاعاتی خود را در اختیار عراق قرار دادند<ref>درویشی، جنگ ایران و عراق، ۵۹ـ۶۰؛ ولایتی، حرفی از هزاران، ۴۱۸.</ref> حتی [[ملک‌حسین‌]] شاه [[اردن]] گلوله جنگی را به سوی ایران شلیک کرد و مشوق صدام حسین در حمله به ایران شد<ref>جبوری، روزنامه کیهان، ۶.</ref>{{سخ}}
کشورهای عربی به‌ویژه کویت و عربستان با فرستادن کمک‌های مالی و نظامی به عراق بخشی از هزینه‌های این کشور در جنگ تحمیلی علیه ایران را بر عهده گرفتند.<ref>قادری کنگاوری، تحلیلی بر میزان کمک‌های مالی ـ تسلیحاتی، ۶۴.</ref> عربستان از حامیان اصلی عراق در جنگ تحمیلی بود. از مجموع شصت<ref>جعفری ولدانی، بحران در مرزهای بحرین با قطر، ۳۶۰.</ref> یا هفتادمیلیارد دلار کمک‌های پولی و مالی کشورهای حوزه‌ خلیج فارس به عراق، سی میلیارد دلار سهم عربستان بود<ref>عظیمی، عربستان سعودی، ۱۲۶.</ref> [[کویت]] نیز ‌چهارده میلیارد دلار کمک نقدی و بیش از ‌شانزده میلیارد دلار کمک‏های خدماتی در اختیار عراق قرار داد.<ref>قادری کنگاوری، تحلیلی بر میزان کمک‌های مالی ـ تسلیحاتی، ۶۴.</ref>؛ همچنین امارات عربی یک‌ میلیارد دلار و قطر پانصد میلیون دلار تا اواخر سال ۱۹۸۱م به عراق کمک کردند<ref>قادری کنگاوری، تحلیلی بر میزان کمک‌های مالی ـ تسلیحاتی، ۶۴.</ref> مصر و اردن علاوه بر پشتیبانی‌ سیاسی و تدارکاتی، نیرو‌های نظامی خود را نیز به کمک صدام فرستادند<ref>مختاری، نیروهای اردنی و مصری در لشکرهای عراق، ۱۰۲.</ref> که ۲۴۶ تن از آنان به دست نیرو‌های ایرانی اسیر شدند<ref>جعفری، پایگاه اطلاع‌رسانی خبری تحلیلی عصر ایران.</ref>
کشورهای عربی به‌ویژه کویت و عربستان با فرستادن کمک‌های مالی و نظامی به عراق بخشی از هزینه‌های این کشور در جنگ تحمیلی علیه ایران را بر عهده گرفتند.<ref>قادری کنگاوری، تحلیلی بر میزان کمک‌های مالی ـ تسلیحاتی، ۶۴.</ref> عربستان از حامیان اصلی عراق در جنگ تحمیلی بود. از مجموع شصت<ref>جعفری ولدانی، بحران در مرزهای بحرین با قطر، ۳۶۰.</ref> یا هفتادمیلیارد دلار کمک‌های پولی و مالی کشورهای حوزه‌ خلیج فارس به عراق، سی میلیارد دلار سهم عربستان بود<ref>عظیمی، عربستان سعودی، ۱۲۶.</ref> [[کویت]] نیز ‌چهارده میلیارد دلار کمک نقدی و بیش از ‌شانزده میلیارد دلار کمک‏های خدماتی در اختیار عراق قرار داد.<ref>قادری کنگاوری، تحلیلی بر میزان کمک‌های مالی ـ تسلیحاتی، ۶۴.</ref>؛ همچنین امارات عربی یک‌ میلیارد دلار و قطر پانصد میلیون دلار تا اواخر سال ۱۹۸۱م به عراق کمک کردند<ref>قادری کنگاوری، تحلیلی بر میزان کمک‌های مالی ـ تسلیحاتی، ۶۴.</ref> مصر و اردن علاوه بر پشتیبانی‌ سیاسی و تدارکاتی، نیرو‌های نظامی خود را نیز به کمک صدام فرستادند<ref>مختاری، نیروهای اردنی و مصری در لشکرهای عراق، ۱۰۲.</ref> که ۲۴۶ تن از آنان به دست نیرو‌های ایرانی اسیر شدند<ref>جعفری، پایگاه اطلاع‌رسانی خبری تحلیلی عصر ایران.</ref>{{سخ}}
از سوی دیگر، چنان‌که امام‌خمینی نیز اشاره کرده است، [[اتحاد جماهیر شوروی]] نیز از پشتیبانان عراق در جنگ بود<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۸/۵۵.</ref> پیمان دوستی پانزده‌‌ساله عراق و شوروی، اختلافات فکری و سیاسی ایران و شوروی ازجمله مخالفت ایران با حضور شوروی در افغانستان و دستگیری عوامل جاسوسی شوروی در ایران، این کشور را از بزرگ‌ترین حامیان صدام قرار داد. هواپیمای میگ ۲۵، تانک‌های تی۷۲ و انواع موشک‌های سام و بیش از هزار تن مشاور و تکنسین بخشی از کمک‌های شوروی به عراق بود.<ref>درویشی، جنگ ایران و عراق، ۱۳۷ـ۱۳۹.</ref> بیشتر کشورهای اروپایی نیز با کمک‌های اقتصادی، سیاسی و نظامی از صدام پشتیبانی کردند<ref>قادری کنگاوری، تحلیلی بر میزان کمک‌های مالی ـ تسلیحاتی، ۶۱ـ۶۴.</ref> فرستادن ۶۰ فروند هواپیمای جنگی میراژ و شماری هواپیمای سوپراتاندارد و موشک‌های پیشرفته به عراق از فرانسه از آن جمله بود.<ref>قادری کنگاوری، تحلیلی بر میزان کمک‌های مالی ـ تسلیحاتی، ۶۲ـ۶۳.</ref> همچنین این کشور ۷/۴ میلیارد دلار کمک مالی در اختیار رژیم عراق قرار داد و در مجموع هفت میلیارد دلار از این معاملات به صورت وام و اعتبارات بود<ref>صالحی، نقش و عملکرد کشورهای اروپایی، ۱۲۱.</ref> انگلستان نیز از مهم‌ترین شرکای نظامی عراق بود<ref>قادری کنگاوری، تحلیلی بر میزان کمک‌های مالی ـ تسلیحاتی، ۶۲.</ref>
از سوی دیگر، چنان‌که امام‌خمینی نیز اشاره کرده است، [[اتحاد جماهیر شوروی]] نیز از پشتیبانان عراق در جنگ بود<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۸/۵۵.</ref> پیمان دوستی پانزده‌‌ساله عراق و شوروی، اختلافات فکری و سیاسی ایران و شوروی ازجمله مخالفت ایران با حضور شوروی در افغانستان و دستگیری عوامل جاسوسی شوروی در ایران، این کشور را از بزرگ‌ترین حامیان صدام قرار داد. هواپیمای میگ ۲۵، تانک‌های تی۷۲ و انواع موشک‌های سام و بیش از هزار تن مشاور و تکنسین بخشی از کمک‌های شوروی به عراق بود.<ref>درویشی، جنگ ایران و عراق، ۱۳۷ـ۱۳۹.</ref> بیشتر کشورهای اروپایی نیز با کمک‌های اقتصادی، سیاسی و نظامی از صدام پشتیبانی کردند<ref>قادری کنگاوری، تحلیلی بر میزان کمک‌های مالی ـ تسلیحاتی، ۶۱ـ۶۴.</ref> فرستادن ۶۰ فروند هواپیمای جنگی میراژ و شماری هواپیمای سوپراتاندارد و موشک‌های پیشرفته به عراق از فرانسه از آن جمله بود.<ref>قادری کنگاوری، تحلیلی بر میزان کمک‌های مالی ـ تسلیحاتی، ۶۲ـ۶۳.</ref> همچنین این کشور ۷/۴ میلیارد دلار کمک مالی در اختیار رژیم عراق قرار داد و در مجموع هفت میلیارد دلار از این معاملات به صورت وام و اعتبارات بود<ref>صالحی، نقش و عملکرد کشورهای اروپایی، ۱۲۱.</ref> انگلستان نیز از مهم‌ترین شرکای نظامی عراق بود<ref>قادری کنگاوری، تحلیلی بر میزان کمک‌های مالی ـ تسلیحاتی، ۶۲.</ref>{{سخ}}
مسئولان [[امریکا]] نیز علی‌رغم ادعای بی‌طرفی از یک هفته پس از آغاز جنگ برای کمک به رژیم عراق اعلام آمادگی کردند<ref>درویشی، جنگ ایران و عراق، ۶۱.</ref> شکست امریکا در حمله به [[طبس]] در اردیبهشت ۱۳۵۹ و شکست [[کودتای نوژه]] از انگیزه‌های امریکا در حمایت از عراق بود<ref>انقلاب اسلامی، روزنامه؛ درودیان، جنگ بازیابی ثبات، ۲/۲۲.</ref> جلسه صدام حسین با [[برژنیسکی]] مشاور امنیت ملی [[جیمی کارتر]] در خرداد ۱۳۵۹ در مرز اردن، چراغ سبز امریکا به عراق برای حمله به ایران بود<ref>رضایی، جنگ به روایت، ۳۷.</ref> عراق در طول جنگ از کمک‌های اطلاعاتی و تسلیحاتی امریکا بهره برد.<ref>رجایی، فرزند ملت در آیینه انقلاب اسلامی، ۱/۱۴۵ـ۱۵۵؛ رضایی، جنگ به روایت، ۱۶۵.</ref> پس از عادی‌شدن روابط امریکا و عراق در سال ۱۳۶۳ و به دنبال سفر [[طارق عزیز]] به امریکا دولت ایالات متحده‌ امریکا، اعتباری به مبلغ ۸۴۰ میلیون دلار برای واردات مواد غذایی در اختیار عراق قرار داد و نیز وامی به مبلغ یک میلیارد دلار برای خرید و به‌کارگیری توانایی ساخت سلاح به عراق واگذار شد<ref>علایی، روند جنگ ایران و عراق، ۲/۸۱ـ۸۲.</ref> [[رونالد ریگان]] رئیس‌جمهور امریکا ضمن تأمین اعتبار برای عراق شرکت‌های امریکایی، فرانسه، [[ایتالیا]] و [[بریتانیا]] را تشویق کرد تا با تعویق زمان بازپرداخت بدهی‌های عراق موافقت کنند<ref>معرفت‌جو، منطق جنگ خلیج فارس، ۵۳.</ref> گفته شده از سال ۱۹۸۳ تا ۱۹۸۸م امریکا بارها محموله‌های بزرگ سلاح شیمیایی را در قالب مبارزه با آفات کشاورزی به عراق تحویل داد<ref>قادری کنگاوری، تحلیلی بر میزان کمک‌های مالی ـ تسلیحاتی، ۵۶.</ref>؛ چنان‌که با پیشروی‌های ایران در سال ۱۳۶۶ عملاً به سود عراق وارد جنگ شد<ref>اردستانی، تنبیه متجاوز، ۳/۳۴۰ـ۳۴۱.</ref> و به سکوهای نفتی ایران در خلیج فارس حمله کرد و حتی هواپیمای مسافربری ایران را سرنگون کرد<ref>درویشی، جنگ ایران و عراق، ۱۳۵.</ref> {{ببینید|متن=ببینید|حمله امریکا به هواپیمای مسافربری}}
مسئولان [[امریکا]] نیز علی‌رغم ادعای بی‌طرفی از یک هفته پس از آغاز جنگ برای کمک به رژیم عراق اعلام آمادگی کردند<ref>درویشی، جنگ ایران و عراق، ۶۱.</ref> شکست امریکا در حمله به [[طبس]] در اردیبهشت ۱۳۵۹ و شکست [[کودتای نوژه]] از انگیزه‌های امریکا در حمایت از عراق بود<ref>انقلاب اسلامی، روزنامه؛ درودیان، جنگ بازیابی ثبات، ۲/۲۲.</ref> جلسه صدام حسین با [[برژنیسکی]] مشاور امنیت ملی [[جیمی کارتر]] در خرداد ۱۳۵۹ در مرز اردن، چراغ سبز امریکا به عراق برای حمله به ایران بود<ref>رضایی، جنگ به روایت، ۳۷.</ref> عراق در طول جنگ از کمک‌های اطلاعاتی و تسلیحاتی امریکا بهره برد.<ref>رجایی، فرزند ملت در آیینه انقلاب اسلامی، ۱/۱۴۵ـ۱۵۵؛ رضایی، جنگ به روایت، ۱۶۵.</ref> پس از عادی‌شدن روابط امریکا و عراق در سال ۱۳۶۳ و به دنبال سفر [[طارق عزیز]] به امریکا دولت ایالات متحده‌ امریکا، اعتباری به مبلغ ۸۴۰ میلیون دلار برای واردات مواد غذایی در اختیار عراق قرار داد و نیز وامی به مبلغ یک میلیارد دلار برای خرید و به‌کارگیری توانایی ساخت سلاح به عراق واگذار شد<ref>علایی، روند جنگ ایران و عراق، ۲/۸۱ـ۸۲.</ref> [[رونالد ریگان]] رئیس‌جمهور امریکا ضمن تأمین اعتبار برای عراق شرکت‌های امریکایی، فرانسه، [[ایتالیا]] و [[بریتانیا]] را تشویق کرد تا با تعویق زمان بازپرداخت بدهی‌های عراق موافقت کنند<ref>معرفت‌جو، منطق جنگ خلیج فارس، ۵۳.</ref> گفته شده از سال ۱۹۸۳ تا ۱۹۸۸م امریکا بارها محموله‌های بزرگ سلاح شیمیایی را در قالب مبارزه با آفات کشاورزی به عراق تحویل داد<ref>قادری کنگاوری، تحلیلی بر میزان کمک‌های مالی ـ تسلیحاتی، ۵۶.</ref>؛ چنان‌که با پیشروی‌های ایران در سال ۱۳۶۶ عملاً به سود عراق وارد جنگ شد<ref>اردستانی، تنبیه متجاوز، ۳/۳۴۰ـ۳۴۱.</ref> و به سکوهای نفتی ایران در خلیج فارس حمله کرد و حتی هواپیمای مسافربری ایران را سرنگون کرد<ref>درویشی، جنگ ایران و عراق، ۱۳۵.</ref> {{ببینید|متن=ببینید|حمله امریکا به هواپیمای مسافربری}}{{سخ}}
در مجموع کشورهای شوروی، چین، فرانسه، امریکا، انگلیس، [[آلمان]]، [[برزیل]]، [[کلمبیا]]،[[اسپانیا]]، [[افریقای جنوبی]]، [[اتریش]]، ایتالیا و [[یوگسلاوی]] مهم‌ترین منبع ارسال [[تسلیحات شیمیایی]] با فن‌آوری پیشرفته به عراق بودند<ref>درویشی، جنگ ایران و عراق، ۶۷ـ۶۹.</ref> امام‌خمینی توجه داده است که [[رژیم صهیونیستی اسرائیل]] نیز در این جنگ درکنار عراق قرار داشت.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۶/۳۰۲ و ۳۰۸.</ref>
در مجموع کشورهای شوروی، چین، فرانسه، امریکا، انگلیس، [[آلمان]]، [[برزیل]]، [[کلمبیا]]،[[اسپانیا]]، [[افریقای جنوبی]]، [[اتریش]]، ایتالیا و [[یوگسلاوی]] مهم‌ترین منبع ارسال [[تسلیحات شیمیایی]] با فن‌آوری پیشرفته به عراق بودند<ref>درویشی، جنگ ایران و عراق، ۶۷ـ۶۹.</ref> امام‌خمینی توجه داده است که [[رژیم صهیونیستی اسرائیل]] نیز در این جنگ درکنار عراق قرار داشت.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۶/۳۰۲ و ۳۰۸.</ref>{{سخ}}
اما از سوی دیگر، کشورهای جبهه پایداری شامل الجزایر، [[لیبی]]، [[سوریه]] و [[یمن جنوبی]] در جنگ ایران و عراق اعلام بی‌طرفی کردند و از عربی‌کردن جنگ دوری گزیدند و مواضع برخی از اعضای آن مانند سوریه و لیبی به ایران نزدیک بود و دو کشور کمک‌های تبلیغاتی و نظامی اندکی نیز به ایران می‌کردند.<ref>راکی، اعراب ضد صدام «جبهه پایداری عرب» جنگ ایران و عراق، ۶۳.</ref>
اما از سوی دیگر، کشورهای جبهه پایداری شامل الجزایر، [[لیبی]]، [[سوریه]] و [[یمن جنوبی]] در جنگ ایران و عراق اعلام بی‌طرفی کردند و از عربی‌کردن جنگ دوری گزیدند و مواضع برخی از اعضای آن مانند سوریه و لیبی به ایران نزدیک بود و دو کشور کمک‌های تبلیغاتی و نظامی اندکی نیز به ایران می‌کردند.<ref>راکی، اعراب ضد صدام «جبهه پایداری عرب» جنگ ایران و عراق، ۶۳.</ref>{{سخ}}
سازمان ملل و شورای امنیت از آغاز تجاوز عراق به ایران بدون محکوم‌کردن متجاوز، به پایان‌دادن جنگ توصیه می‌کردند و چندین قطعنامه دراین‌باره صادر کردند که تنها [[قطعنامه ۵۹۸]] بود که تا حدودی به معرفی متجاوز و پایان جنگ کمک کرد.<ref>شیرودی، عملکرد سازمان‌های بین‌المللی در جنگ تحمیلی، ۳ـ۲۶.</ref> {{ببینید|متن=ببینید|قطعنامه ۵۹۸}} [[جنبش عدم تعهد]] که ایران و عراق هر دو از اعضای آن بودند در سایه کارشکنی عراق نتوانست در ایجاد صلحی پایدار نقش‌آفرین باشد. این جنبش تنها پس از صدور قطعنامه ۵۹۸ از مواضع دو کشور تشکر کرد<ref>امینی‌فر، عراق جنبش عدم تعهد، ۲۳.</ref> {{ببینید|متن=ببینید|جنبش غیر متعهدها}}سازمان کنفرانس اسلامی نیز هیئت‌هایی را برای رفع اختلافات دو کشور تشکیل داد؛ ولی به دلیل روحیه قومیت‌گرایی و حمایت برخی از اعضای مؤثر آن از عراق در کار خود موفق نبود.<ref>کریمی، بررسی روند روابط ایران و عراق، ۱۳۷.</ref> {{ببینید|متن=ببینید|سازمان کنفرانس اسلامی}}
سازمان ملل و شورای امنیت از آغاز تجاوز عراق به ایران بدون محکوم‌کردن متجاوز، به پایان‌دادن جنگ توصیه می‌کردند و چندین قطعنامه دراین‌باره صادر کردند که تنها [[قطعنامه ۵۹۸]] بود که تا حدودی به معرفی متجاوز و پایان جنگ کمک کرد.<ref>شیرودی، عملکرد سازمان‌های بین‌المللی در جنگ تحمیلی، ۳ـ۲۶.</ref> {{ببینید|متن=ببینید|قطعنامه ۵۹۸}} [[جنبش عدم تعهد]] که ایران و عراق هر دو از اعضای آن بودند در سایه کارشکنی عراق نتوانست در ایجاد صلحی پایدار نقش‌آفرین باشد. این جنبش تنها پس از صدور قطعنامه ۵۹۸ از مواضع دو کشور تشکر کرد<ref>امینی‌فر، عراق جنبش عدم تعهد، ۲۳.</ref> {{ببینید|متن=ببینید|جنبش غیر متعهدها}}سازمان کنفرانس اسلامی نیز هیئت‌هایی را برای رفع اختلافات دو کشور تشکیل داد؛ ولی به دلیل روحیه قومیت‌گرایی و حمایت برخی از اعضای مؤثر آن از عراق در کار خود موفق نبود.<ref>کریمی، بررسی روند روابط ایران و عراق، ۱۳۷.</ref> {{ببینید|متن=ببینید|سازمان کنفرانس اسلامی}}
==مواضع امام‌خمینی==
==مواضع امام‌خمینی==
امام‌خمینی همواره خواهان همزیستی مسالمت‌آمیز با دیگر کشورها بود و چند روز پس از آغاز جنگ تحمیلی در ۱۷/۷/۱۳۵۹ ملت ایران را به پیروی از اسلام، مخالف با جنگ و خواهان صلح و آرامش برای همه کشورها خواند؛<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۳/۲۶۱.</ref> اما از سوی دیگر، حمله عراق به ایران را تجاوز دانست و مقابله ایران با دشمن را دفاع مقدس نامید<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۳/۲۴۶ و ۱۴/۲۵۰.</ref> ایشان عراق را آغازگر جنگ شمرد و تأکید کرد ایران به یک وجب از خاک این کشور تعدی نکرده است<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۳/۳۴۰ـ۳۴۱.</ref> ایشان همواره تأکید می‌کرد ایران از حقوق اسلامی و انسانی خود دفاع می‌کند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۶/۳۶۶.</ref> اسناد گویا و اعتراف‌های صریح مقامات عراقی نیز درستی متجاوزبودن عراق را اثبات می‌کرد<ref>مرکز مطالعات، روزشمار جنگ ایران و عراق، ۴/۶۳ـ۶۴، ۶۶، ۷۷ و ۸۲ـ۸۳.</ref>
امام‌خمینی همواره خواهان همزیستی مسالمت‌آمیز با دیگر کشورها بود و چند روز پس از آغاز جنگ تحمیلی در ۱۷/۷/۱۳۵۹ ملت ایران را به پیروی از اسلام، مخالف با جنگ و خواهان صلح و آرامش برای همه کشورها خواند؛<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۳/۲۶۱.</ref> اما از سوی دیگر، حمله عراق به ایران را تجاوز دانست و مقابله ایران با دشمن را دفاع مقدس نامید<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۳/۲۴۶ و ۱۴/۲۵۰.</ref> ایشان عراق را آغازگر جنگ شمرد و تأکید کرد ایران به یک وجب از خاک این کشور تعدی نکرده است<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۳/۳۴۰ـ۳۴۱.</ref> ایشان همواره تأکید می‌کرد ایران از حقوق اسلامی و انسانی خود دفاع می‌کند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۶/۳۶۶.</ref> اسناد گویا و اعتراف‌های صریح مقامات عراقی نیز درستی متجاوزبودن عراق را اثبات می‌کرد<ref>مرکز مطالعات، روزشمار جنگ ایران و عراق، ۴/۶۳ـ۶۴، ۶۶، ۷۷ و ۸۲ـ۸۳.</ref>
Image-reviewer، confirmed، templateeditor
۷۲۱

ویرایش