پرش به محتوا

کاربر:E.shahabi: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۵ دی ۱۴۰۱
جز
خط ۵۶: خط ۵۶:


==پذیرش قطعنامه ۵۹۸==
==پذیرش قطعنامه ۵۹۸==
قطعنامه ۵۹۸، هشتمین قطعنامه شورای امنیت برای توقف جنگ ایران و عراق بود که در سایه تلاش‌ها و رایزنی‌های دبیرکل سازمان ملل خاویر پرز دکوئیار در ۲۹ تیر ۱۳۶۶ تصویب شد. این قطعنامه دارای نکته‌هایی به سود ایران بود و برای نخستین بار نقض قواعد و اصول جنگ را نقد می‌کرد و خواستار تشکیل هیئتی بی‌طرف برای شناسایی مسئول آغاز جنگ، توقف جنگ، عقب‌نشینی نیروهای متخاصم، آزادی اسرا و دریافت غرامت بود.<ref>درویشی، جنگ ایران و عراق، ۱۵۴ـ۱۵۷.</ref> قدرت نظامی ایران، اطمینان ابرقدرت‌ها به شکست نهایی عراق و هم‌داستانی امریکا و شوروی برای دست‌نیافتن ایران به پیروزی قاطع از دلایل تصویب این قطعنامه بود<ref>درویشی، جنگ ایران و عراق، ۱۵۷ـ۱۵۸.</ref> به پیشنهاد عده‌ای از فرماندهان، به‌ویژه هاشمی رفسنجانی<ref>هاشمی رفسنجانی، پایان دفاع، ۲۱۰ و ۲۱۷.</ref>، در ۲۷ تیر ۱۳۶۷ امام‌خمینی قطعنامه ۵۹۸ سازمان ملل را پذیرفت<ref>هاشمی رفسنجانی، دفاع و سیاست، ۶۵۹ـ۶۶۰؛ هاشمی رفسنجانی، پایان دفاع، ۲۱۴ـ۲۱۷.</ref> {{ببینید|متن=ببینید|قطعنامه ۵۹۸}} اما سازمان مجاهدین خلق ایران که در عراق مستقر بود و نیز رژیم عراق، آن را نشانه ضعف ایران تلقی کردند و این سازمان با پشتیبانی ارتش عراق از غرب کشور به ایران حمله کرد<ref>فوزی، تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب، ۲/۸۷؛ درودیان، پایان جنگ، ۵/۱۸۵ و ۱۹۱.</ref> اما ایران با درهم‌شکستن حمله به پیروزی قاطع دست یافت {{ببینید|متن=ببینید|سازمان مجاهدین خلق ایران}}
قطعنامه ۵۹۸، هشتمین قطعنامه شورای امنیت برای توقف جنگ ایران و عراق بود که در سایه تلاش‌ها و رایزنی‌های دبیرکل سازمان ملل خاویر پرز دکوئیار در ۲۹ تیر ۱۳۶۶ تصویب شد. این قطعنامه دارای نکته‌هایی به سود ایران بود و برای نخستین بار نقض قواعد و اصول جنگ را نقد می‌کرد و خواستار تشکیل هیئتی بی‌طرف برای شناسایی مسئول آغاز جنگ، توقف جنگ، عقب‌نشینی نیروهای متخاصم، آزادی اسرا و دریافت غرامت بود.<ref>درویشی، جنگ ایران و عراق، ۱۵۴ـ۱۵۷.</ref> قدرت نظامی ایران، اطمینان ابرقدرت‌ها به شکست نهایی عراق و هم‌داستانی امریکا و شوروی برای دست‌نیافتن ایران به پیروزی قاطع از دلایل تصویب این قطعنامه بود<ref>درویشی، جنگ ایران و عراق، ۱۵۷ـ۱۵۸.</ref> به پیشنهاد عده‌ای از فرماندهان، به‌ویژه هاشمی رفسنجانی<ref>هاشمی رفسنجانی، پایان دفاع، ۲۱۰ و ۲۱۷.</ref>، در ۲۷ تیر ۱۳۶۷ امام‌خمینی قطعنامه ۵۹۸ سازمان ملل را پذیرفت<ref>هاشمی رفسنجانی، دفاع و سیاست، ۶۵۹ـ۶۶۰؛ هاشمی رفسنجانی، پایان دفاع، ۲۱۴ـ۲۱۷.</ref> {{ببینید|متن=ببینید|قطعنامه ۵۹۸}} اما سازمان مجاهدین خلق ایران که در عراق مستقر بود و نیز رژیم عراق، آن را نشانه ضعف ایران تلقی کردند و این سازمان با پشتیبانی ارتش عراق از غرب کشور به ایران حمله کرد<ref>فوزی، تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب، ۲/۸۷؛ درودیان، پایان جنگ، ۵/۱۸۵ و ۱۹۱.</ref> اما ایران با درهم‌شکستن حمله به پیروزی قاطع دست یافت {{ببینید|متن=ببینید|سازمان مجاهدین خلق ایران}}{{سخ}}
پس از پذیرش قطعنامه ۵۹۸، ایران مذاکرات میان وزرای امور خارجه ایران و عراق را زیر نظر سازمان ملل آغاز کرد و ‌هاشمی رفسنجانی رئیس‌جمهور وقت ایران و صدام حسین با یکدیگر نامه‌نگاری کردند<ref>هاشمی رفسنجانی، دوازده نامه، ۲۰ـ۶۴.</ref> و عراق در ۱۱ مرداد ۱۳۶۹ به قطعنامه ۱۹۷۵ الجزایر تن داد<ref>درودیان، پایان جنگ، ۵/۲۶۵ـ۲۷۲.</ref> و روز ۲۶/۵/۱۳۶۹ را روز مبادله اسرا اعلام کرد<ref>درویشی، جنگ ایران و عراق، ۲۷۰.</ref> در نهایت در هجدهم آذر ۱۳۷۰ دبیرکل سازمان ملل، خاویر پرز دکوئیار عراق را آغاز‌کننده‌‌ جنگ و متجاوز معرفی کرد<ref>درودیان، گزینه‌های راهبردی، ۵/۲۸۳؛ دکوئیار، ۵۹۷.</ref> و عقب‌نشینی دو طرف به سوی مرزهای بین‌الملل آغاز گردید<ref>فوزی، تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب، ۲/۹۰.</ref> افزایش توان نظامی عراق همراه با همگرایی دو ابرقدرت امریکا و شوروی و پشتیبانی گسترده قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی از عراق در سال ۱۳۶۶،<ref>اردستانی، تنبیه متجاوز، ۳/۳۳۸ـ۳۴۱ و ۳۸۸.</ref> بمباران گسترده شیمیایی غیر نظامیانِ ایران به دست ارتش عراق<ref>ایزدی، بمباران شیمیایی حلبچه، ۷ـ۹.</ref>، نگرانی از احتمال دستیابی رژیم عراق به بمب اتم، مخالفت کشورهای عربی هوادار ایران مانند لیبی و سوریه با پیشروی ایران به داخل عراق<ref>اردستانی، تنبیه متجاوز، ۳/۳۸۸ـ۳۹۱؛‌ هاشمی رفسنجانی، پایان دفاع، ۵۶۸ـ۵۶۹.</ref> و کاهش توان اقتصادی ایران برای ادامه نبرد<ref>درویشی، جنگ ایران و عراق، ۲۱۳ـ۲۱۴.</ref> ازجمله عوامل پذیرش قطعنامه از سوی ایران بود.
پس از پذیرش قطعنامه ۵۹۸، ایران مذاکرات میان وزرای امور خارجه ایران و عراق را زیر نظر سازمان ملل آغاز کرد و ‌هاشمی رفسنجانی رئیس‌جمهور وقت ایران و صدام حسین با یکدیگر نامه‌نگاری کردند<ref>هاشمی رفسنجانی، دوازده نامه، ۲۰ـ۶۴.</ref> و عراق در ۱۱ مرداد ۱۳۶۹ به قطعنامه ۱۹۷۵ الجزایر تن داد<ref>درودیان، پایان جنگ، ۵/۲۶۵ـ۲۷۲.</ref> و روز ۲۶/۵/۱۳۶۹ را روز مبادله اسرا اعلام کرد<ref>درویشی، جنگ ایران و عراق، ۲۷۰.</ref> در نهایت در هجدهم آذر ۱۳۷۰ دبیرکل سازمان ملل، خاویر پرز دکوئیار عراق را آغاز‌کننده‌‌ جنگ و متجاوز معرفی کرد<ref>درودیان، گزینه‌های راهبردی، ۵/۲۸۳؛ دکوئیار، ۵۹۷.</ref> و عقب‌نشینی دو طرف به سوی مرزهای بین‌الملل آغاز گردید<ref>فوزی، تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب، ۲/۹۰.</ref> افزایش توان نظامی عراق همراه با همگرایی دو ابرقدرت امریکا و شوروی و پشتیبانی گسترده قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی از عراق در سال ۱۳۶۶،<ref>اردستانی، تنبیه متجاوز، ۳/۳۳۸ـ۳۴۱ و ۳۸۸.</ref> بمباران گسترده شیمیایی غیر نظامیانِ ایران به دست ارتش عراق<ref>ایزدی، بمباران شیمیایی حلبچه، ۷ـ۹.</ref>، نگرانی از احتمال دستیابی رژیم عراق به بمب اتم، مخالفت کشورهای عربی هوادار ایران مانند لیبی و سوریه با پیشروی ایران به داخل عراق<ref>اردستانی، تنبیه متجاوز، ۳/۳۸۸ـ۳۹۱؛‌ هاشمی رفسنجانی، پایان دفاع، ۵۶۸ـ۵۶۹.</ref> و کاهش توان اقتصادی ایران برای ادامه نبرد<ref>درویشی، جنگ ایران و عراق، ۲۱۳ـ۲۱۴.</ref> ازجمله عوامل پذیرش قطعنامه از سوی ایران بود.{{سخ}}
امام‌خمینی در نامه‌ای به سران نظام با اشاره به نامه مسئولان نظامی ازجمله نامه محسن رضایی، ادامه جنگ را به سبب کمبود جنگ‌افزار و استفاده دشمن از سلاح شیمیایی به مصلحت ندید و آتش‌بس را پذیرفت و از آنان خواست این مسئله را برای مردم تبیین کنند<ref>هاشمی رفسنجانی، پایان دفاع، ۵۷۸ـ۵۸۱.</ref> ایشان خود نیز دراین‌باره به روشنگری پرداخت که موجب التیام توده مردم به‌ویژه رزمندگان گردید<ref>فوزی، تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب، ۲/۸۳.</ref> ایشان در پیامی به مناسبت سالگرد کشتار حجاج، در سال ۱۳۶۶ پذیرش قطعنامه را در آن شرایط به مصلحت ملت و نظام شمرد و آن را به نوشیدن جام زهر تشبیه کرد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۹۲ـ۹۳.</ref> {{ببینید|متن=ببینید|قطعنامه ۵۹۸}} ایشان در پیام ۳ اسفند ۱۳۶۷ با تأکید بر اینکه ایران در جنگ یک لحظه نیز پشیمان از عملکرد خود نیست، جنگ و صلح مردم ایران را برای ادای تکلیف دانست و خاطرنشان کرد همه پیامبران خدا نیز مأمور به تکلیف بودند نه به نتیجه.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۸۴ـ۲۸۵.</ref>
امام‌خمینی در نامه‌ای به سران نظام با اشاره به نامه مسئولان نظامی ازجمله نامه محسن رضایی، ادامه جنگ را به سبب کمبود جنگ‌افزار و استفاده دشمن از سلاح شیمیایی به مصلحت ندید و آتش‌بس را پذیرفت و از آنان خواست این مسئله را برای مردم تبیین کنند<ref>هاشمی رفسنجانی، پایان دفاع، ۵۷۸ـ۵۸۱.</ref> ایشان خود نیز دراین‌باره به روشنگری پرداخت که موجب التیام توده مردم به‌ویژه رزمندگان گردید<ref>فوزی، تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب، ۲/۸۳.</ref> ایشان در پیامی به مناسبت سالگرد کشتار حجاج، در سال ۱۳۶۶ پذیرش قطعنامه را در آن شرایط به مصلحت ملت و نظام شمرد و آن را به نوشیدن جام زهر تشبیه کرد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۹۲ـ۹۳.</ref> {{ببینید|متن=ببینید|قطعنامه ۵۹۸}} ایشان در پیام ۳ اسفند ۱۳۶۷ با تأکید بر اینکه ایران در جنگ یک لحظه نیز پشیمان از عملکرد خود نیست، جنگ و صلح مردم ایران را برای ادای تکلیف دانست و خاطرنشان کرد همه پیامبران خدا نیز مأمور به تکلیف بودند نه به نتیجه.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۸۴ـ۲۸۵.</ref>
==فرماندهی و مدیریت امام‌خمینی==
==فرماندهی و مدیریت امام‌خمینی==
کارشناسان جنگ، نقش امام‌خمینی را در فرماندهی جنگ نقشی حیاتی و تعیین‌کننده شمرده‌اند.<ref>صیاد شیرازی، ناگفته‌های جنگ، ۲۶۴ـ۲۶۵؛ نورمفیدی، مصاحبه، ۴.</ref> ایشان که بر اساس اصل ۱۱۰ [[قانون اساسی]] فرمانده کل قوا بود اختیارات فرماندهی خود را در بهمن ۱۳۵۸ به سیدابوالحسن بنی‌صدر رئیس‌جمهور وقت واگذار کرد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۲/۱۵۷.</ref> و پس از آشکارشدن عدم صلاحیت وی، در ۲۰/۳/۱۳۶۰ این جایگاه را از وی گرفت<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۴/۴۲۰.</ref> امام‌خمینی از آغاز پیروزی انقلاب اسلامی درباره توطئه‌های دشمنان به‌ویژه امریکا علیه مردم ایران هشدار می‌داد و در کنار نیروهای ارتش و سپاه پاسداران و نیروهای انتظامی، فرمان تأسیس [[بسیج مردمی]] را صادر کرد که از مهم‌ترین عوامل بازدارنده دشمن بود.<ref>درویشی، جنگ ایران و عراق، ۲۱۸ـ۲۱۹.</ref> {{ببینید|متن=ببینید|بسیج مستضعفین}}
کارشناسان جنگ، نقش امام‌خمینی را در فرماندهی جنگ نقشی حیاتی و تعیین‌کننده شمرده‌اند.<ref>صیاد شیرازی، ناگفته‌های جنگ، ۲۶۴ـ۲۶۵؛ نورمفیدی، مصاحبه، ۴.</ref> ایشان که بر اساس اصل ۱۱۰ [[قانون اساسی]] فرمانده کل قوا بود اختیارات فرماندهی خود را در بهمن ۱۳۵۸ به سیدابوالحسن بنی‌صدر رئیس‌جمهور وقت واگذار کرد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۲/۱۵۷.</ref> و پس از آشکارشدن عدم صلاحیت وی، در ۲۰/۳/۱۳۶۰ این جایگاه را از وی گرفت<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۴/۴۲۰.</ref> امام‌خمینی از آغاز پیروزی انقلاب اسلامی درباره توطئه‌های دشمنان به‌ویژه امریکا علیه مردم ایران هشدار می‌داد و در کنار نیروهای ارتش و سپاه پاسداران و نیروهای انتظامی، فرمان تأسیس [[بسیج مردمی]] را صادر کرد که از مهم‌ترین عوامل بازدارنده دشمن بود.<ref>درویشی، جنگ ایران و عراق، ۲۱۸ـ۲۱۹.</ref> {{ببینید|متن=ببینید|بسیج مستضعفین}}
Image-reviewer، confirmed، templateeditor
۷۲۱

ویرایش