کاربر:Salehi/صفحه تمرین۵: تفاوت میان نسخه‌ها

'''غائله کردستان'''، بحران و درگیری در مناطق کردنشین ایران به دست گروه‌های ضد انقلاب پس از پیروزی انقلاب اسلامی.

کردستان از استان‌های غربی ایران به مرکزیت سنندج است. این استان از شرق با استان زنجان، از غرب با کشور عراق، از جنوب با استان کرمانشاه و از شمال با استان آذربایجان غربی همسایه است.<ref>مصاحب، دایرةالمعارف فارسی، ۲/۲۱۹۴.</ref> مردم منطقه، کردزبان و از اقوام ایرانی ـ آریایی‌اند که در حوالی قرن هفتم پیش از میلاد در غرب ایران کنونی ساکن شده‌اند.<ref>دهخدا، لغتنامه دهخدا، ۱۱/۱۶۰۸۷؛ دریاباری، احزاب، گروه‌های سیاسی کردستان قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، ۴۶۳.</ref> بیشتر مردم منطقه مسلمان شافعی‌ مذهب‌اند<ref>آبنوس، نگاهی به فرهنگ و آیین های مردم کردستان، ۸؛ رضوی، سیدعباس، مدارا با شهروندان در اندیشه و سیرت امام‌خمینی، ۲۵۴.</ref> و طریقت قادریه و نقش‌بندیه در منطقه رواج دارد.<ref>کیهان، روزنامه، ۲۷/۲/۱۳۸۸، ۱.</ref> کردهای ساکن در آذربایجان غربی و کرمانشاه نیز در فرهنگ و تاریخ با مردم کردستان مشترک‌اند.

کردها از اقلیت‌های قومی و زبانی ایران به شمار می‌آیند و دنباله قومی آنان در کشورهای ترکیه، عراق و سوریه قرار دارد. به سبب نزدیک‌بودن کردها با آذربایجان و عثمانی و بر اثر آشنایی برخی از فعالان و نیروهای کرد عثمانی با اندیشه‌های ناسیونالیستی از اوایل سده بیستم، احساسات قوم‌گرایانه در میان کردها شکل گرفت.<ref>محمدپور، بررسی بحران کردستان در آستانه جنگ تحمیلی، ۴۰.</ref> انگلستان نیز در ایجاد و گسترش آن در میان قومیت‌های مسلمان نقش داشت.<ref>واحد مطالعات، نگاهی کوتاه بر اهم رویداهای انقلاب، ۱۰.</ref> پس از جنگ جهانی دوم و در سال‌های ۱۳۲۰ تا ۱۳۲۴، جدایی‌طلبی در میان کردهای ایران در سطح گسترده‌تری مطرح شد.<ref>دریاباری، احزاب، گروه‌های سیاسی کردستان قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، ۴۷۱.</ref> باقراوف رئیس‌جمهور آذربایجان شوروی در جریان اشغال کردستان به دست ارتش شوروی در جنگ جهانی دوم، به سران کردستان ازجمله قاضی محمد (قاضی و روحانی دارای نفوذ در مهاباد) وعده داد در صورت کمک کردها به ارتش شوروی، به آنان برای خودمختاری کمک خواهد کرد.<ref>واحد مطالعات، نگاهی کوتاه بر اهم رویداهای انقلاب، ۱۱.</ref> وی قاضی محمد را به باکو دعوت کرد و از وی خواست حزبی انقلابی و دموکراتیک تشکیل دهد. او به این درخواست پاسخ مثبت داد و حزب دموکرات کردستان را تأسیس کرد.<ref>کینان، کردها و کردستان، ۱۸۲ ـ ۱۸۵؛ کریمی، روزنامه رسالت، ۶.</ref> این حزب در سال ۱۳۲۴، جمهوری خودمختار کردستان با حمایت شوروی و با حضور افسران روسی به ریاست قاضی محمد در حالی‌که لباس افسران روسی بر تن داشت تأسیس شد؛<ref>محمدپور، بررسی بحران کردستان در آستانه جنگ تحمیلی، ۴۰ ـ ۴۱؛ خوشحالی، قاضی محمد و جمهوری در آئینه اسناد، ۳۱.</ref> اما با عقب‌نشینی ارتش شوروی از ایران، در سال ۱۳۲۵، این جمهوری از هم پاشید.<ref>دفتر سیاسی سپاه، کردستان، امپریالیزم و گروه‌های وابسته، ۲۵؛ ارفع، کردها و یک بررسی تاریخی و سیاسی، ۱۰۰.</ref> پس از این، رژیم پهلوی هر گونه نشانه قوم‌گرایی کردی را از میان برد و نشر مطبوعات به زبان کردی و آموزش و کاربرد این زبان در محافل رسمی ممنوع شد<ref>کاتم، ناسیونالیسم در ایران، ۸۱ ـ ۸۲.</ref> و هر گونه فعالیت تشکیلاتی سرکوب گشت<ref>کوچرا، جنبش ملی کرد، ۲۳۹ ـ ۲۴۰.</ref> و امنیت منطقه به خان‌ها و رؤسای عشایر سپرده شد.<ref>نخعی و یکتا، روزشمار جنگ ایران و عراق، ۱/۱۷۲.</ref>

با اوج‌گیری انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ مردم کردستان همبستگی خود با انقلاب را اعلان کردند<ref>واحد مطالعات، نگاهی کوتاه بر اهم رویداهای انقلاب، ۱۲؛ بریر و بلانشه، ایران، انقلاب به نام خدا، ۲۶۰ ـ ۲۶۱.</ref> که تشکر ویژه و مکتوب امام‌خمینی را در پی داشت.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۴/۳۱۱ ـ ۳۱۲ و ۵/۴۴۵ و ۴۵۲.</ref> آنان پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز از نظام جمهوری اسلامی حمایت<ref>خلیلی، اکبر، گام‌به‌گام با انقلاب، ۲/۸۰ ـ ۸۱.</ref> و با راهپیمایی هر گونه حرکت تجزیه‌طلبی و تضعیف نظام اسلامی را محکوم کردند.<ref>کیهان، روزنامه، ۸/۱۲/۱۳۵۷، ۸.</ref> با وجود همدلی و همراهی توده‌ مردم کرد با نظام جمهوری اسلامی، برخی از احزاب سیاسی به مبارزه با آن برخاستند. برخی از این احزاب بومی بودند و برخی از دیگر مناطق ایران به کردستان آمده بودند. دو گروه با گرایش‌های مارکسیستی یعنی حزب دموکرات کردستان ایران به رهبری عبدالرحمن قاسملو<ref>اسماعیلی، دولت موقت، ۱۳۹ ـ ۱۴۰.</ref> و سازمان کومله(سازمان انقلابی زحمتکشان کردستان) با مدیریت عبدالله مهتدی<ref>الیاسی، عملیات روانی ضد شورشگری سپاه در بحران کردستان، ۱۲/۲۵؛ دفتر سیاسی سپاه، کردستان، امپریالیزم و گروه‌های وابسته، ۲۶.</ref> از مهم‌ترین گروه‌های معارض بودند.<ref>فوزی، تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب اسلامی در ایران، ۱/۴۶۱.</ref>

حزب دموکرات که از حمایت امریکا و حکومت بعثی عراق برخوردار بود،<ref>طبری، کژراهه، خاطراتی از تاریخ حزب توده، ۳۰۰.</ref> با شعار خودمختاری برای کردستان و دموکراسی برای ایران، مبارزه با نظام جمهوری اسلامی را آغاز کرد.<ref>بهجت، انقلاب اسلامی، کردستان و مواضع، گروه‌ها و سازمان‌ها، ۹۴ ـ ۹۵؛ خلیلی، اکبر، گام‌به‌گام با انقلاب، ۲/۶۰ ـ ۶۱.</ref> قاسملو ایجاد خودمختاری و جامعه‌ای سوسیالیستی را هدف این حزب شمرد.<ref>فوزی، تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب اسلامی در ایران، ۱/۴۷۰.</ref> گروه جدایی‌طلب «خبات» به رهبری سیدجلال حسینی و سپاه رزگاری به فرماندهی شیخ‌عثمان نقش‌بندی،<ref>صادقی، کردستان در جنگِ ضد شورشگری و دفاع مقدس، ۲۴ ـ ۲۵.</ref> سازمان کمونیستی چریک‌های فداییان خلق،<ref>محمدپور، بررسی بحران کردستان در آستانه جنگ تحمیلی، ۴۹؛ فوزی، تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب اسلامی در ایران، ۲/۴۶۴.</ref> سلطنت‌طلبان و بقایای رژیم پهلوی چون عزیز پالیزبان نماینده دست‌نشانده در مجلس شورای رژیم پهلوی و اعضای سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک) در منطقه<ref>مقصودی، تحولات قومی در ایران، علل و زمینه‌ها، ۳۱۱؛ جمهوری اسلامی، روزنامه، ۳۰/۴/۱۳۵۸، ۸؛ ۱۷/۵/۱۳۵۸، ۳ و ۲۹/۵/۱۳۵۸، ۴.</ref> نیز با ضد انقلاب و شورشیان همراه شدند.  

برخی از گروه‌های عراقی نیز در کنار دموکرات‌ها با جمهوری اسلامی مبارزه می‌کردند.<ref>جمهوری اسلامی، روزنامه، ۲/۵/۱۳۵۸، ۷ و ۲۵/۶/۱۳۵۸، ۲.</ref> عوامل امریکا نیز برای دامن‌زدن به غائله در کردستان در رفت ‌و آمد بودند.<ref>جمهوری اسلامی، روزنامه، ۱۹/۷/۱۳۵۸، ۱.</ref> عزالدین حسینی از روحانیان وابسته به ساواک<ref>چمران، کردستان، ۱۶۳.</ref> و امام‌جمعه مهاباد رهبر معنوی احزاب سیاسی منطقه به شمار می‌رفت<ref>نخعی و یکتا، روزشمار جنگ ایران و عراق، ۱/۱۵۸؛ فوزی، تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب اسلامی در ایران، ۱/۴۶۶؛ اسماعیلی، دولت موقت، ۱۴۰.</ref> و بیشتر گروه‌های الحادی و مخالف نظام او را به رهبری پذیرفته بودند.<ref>محمدپور، بررسی بحران کردستان در آستانه جنگ تحمیلی، ۵۱؛ فوزی، تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب اسلامی در ایران، ۱/۴۶۶ ـ ۴۶۷.</ref> از دیگر هدایتگران بحران کردستان احمد مفتی‌زاده از رهبران مذهبی و رئیس حزب مساوات بود که مواضع متعادل‌تری نسبت به دیگران داشت.<ref>فوزی، تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب اسلامی در ایران، ۱/۴۶۷.</ref> ضعف و نوپایی دولت مرکزی، موقعیت ویژه جغرافیایی و نژادی،<ref>اسماعیلی، دولت موقت، ۱۳۹.</ref> تفاوت مذهبی، فقر اقتصادی مناطق مرزی<ref>چمران، کردستان، ۲۸.</ref> و احساس عدم مشارکت در قدرت سیاسی<ref>فوزی، تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب اسلامی در ایران، ۱/۴۸۵ ـ ۴۸۶.</ref> وضعیت نابهنجار فرهنگی ـ اقتصادی در همه ایران به‌ویژه در مناطق کردنشین، کردستان را به کانونی برای عملیات تجزیه‌طلبانه تبدیل کرد؛<ref>چمران، کردستان، ۲۸.</ref> چنان‌که نبود روحانیانِ بومی فعال و تشکیلات منسجم اسلامی<ref>واحد مطالعات، نگاهی کوتاه بر اهم رویداهای انقلاب، ۱۷.</ref> و از طرفی وجود تبلیغات مخالفانِ انقلاب علیه نظام جمهوری اسلامی و ترساندن مردم از نیروهای مسلح،<ref>حیدری، خاطرات و خطرات هشت سال دفاع مقدس، ۳۲۲.</ref> دامن‌زدن به تمایزهای قومی و مذهبی و حضورنداشتن نیروهای امنیتی<ref>چمران، کردستان، ۲۷ ـ ۲۹ و ۳۴؛ بهجت، انقلاب اسلامی، کردستان و مواضع، گروه‌ها و سازمان‌ها، ۱۶ و ۲۷.</ref> زمینه‌هایی بود که احزاب سیاسی خواسته‌های خود را به نام مردم کردستان تبلیغ و تحمیل کنند.<ref>واحد مطالعات، نگاهی کوتاه بر اهم رویداهای انقلاب، ۱۷.</ref> برخی از نشریه‌های داخلی نیز از مخالفان و اشرار حمایت می‌کردند و دانشگاه تهران که در آن زمان پایگاهی برای گروه‌های مختلف بود، به ستاد کمک‌رسانیِ آنان تبدیل شده بود. حزب بعث عراق نیز بدون پرده‌پوشی، از تجزیه‌طلبان حمایت می‌کرد.<ref>رضوی، سیدعباس، مدارا با شهروندان در اندیشه و سیرت امام‌خمینی، ۲۴۹؛ حبیبی، گروگان‌گیری و آغاز جنگ ایران و عراق، ۱۸۱.</ref>

بحران کردستان در چند مرحله به وقوع پیوست. ده روز پس از پیروزی انقلاب اسلامی حزب دموکرات با استفاده از عوامل خود در مراکز نظامی، پادگان‌ مهاباد را گرفتند<ref>نخعی و یکتا، روزشمار جنگ ایران و عراق، ۱/۱۶۴.</ref> و در پنجم اسفند ۱۳۵۷ پسوه و پیرانشهر را تصرف کردند.<ref>روزی‌طلب، صخره سخت، ۱۶۳.</ref> دموکرات‌ها و هم‌پیمانان آنان در شهرهای سقز و مریوان از طرفداران خود خواستند به پادگان‌ها حمله کنند<ref>نخعی و یکتا، روزشمار جنگ ایران و عراق، ۱/۱۹۴.</ref> و در ۲۷ اسفند ۱۳۵۷ با استفاده از سلاح‌های غارت‌شده پادگان مهاباد و با بهره‌گیری از وقوع درگیری میان دو کمیته انقلاب اسلامی در سنندج به سرپرستی احمد مفتی‌زاده و کمیته انقلاب اسلامی به سرپرستی علی صفدری، از روحانیان اعزامی از قم،<ref>نخعی و یکتا، روزشمار جنگ ایران و عراق، ۱/۳۷۱.</ref> پادگان نظامی سنندج را محاصره کردند و عده‌ای از سربازان را کشتند؛ ولی نتوانستند پادگان را تصرف کنند<ref>اسماعیلی، دولت موقت، ۱۴۳؛ چمران، کردستان، ۳۷ ـ ۳۸.</ref> مهاجمانْ رادیو و تلویزیون مرکز کردستان را اشغال کردند و با استفاده از آن مردم را علیه ارتش تحریک می‌کردند.<ref>نخعی و یکتا، روزشمار جنگ ایران و عراق، ۱/۱۷۴.</ref> این درگیری پنج ‌روز طول کشید و در پی آن نزدیک صد تن از نیروهای نظامی و مردم کشته و دویست تن زخمی شدند.<ref>صادقی، کردستان در جنگِ ضد شورشگری و دفاع مقدس، ۲۹.</ref> برخی بزرگان مذهبی و محلی کرد تلاش کردند بحران را کاهش دهند و از افراطی‌گری جلوگیری کنند که موفق نشدند و گروه‌های افراطی چپ‌گرا با درخواست‌های غیر واقع‌بینانه به بازیگران اصلی تحولات کردستان تبدیل شدند.<ref>محمدپور، بررسی بحران کردستان در آستانه جنگ تحمیلی، ۵۳.</ref> حزب دموکرات و کومله و عزالدین حسینی همه‌پرسی جمهوری اسلامی(در روزهای ۱۰ و ۱۱ فروردین ۱۳۵۸) را با دستاویز مبهم‌بودن محتوای جمهوری اسلامی تحریم کردند<ref>محمدپور، بررسی بحران کردستان در آستانه جنگ تحمیلی، ۵۷.</ref> و سعی کردند با ایجاد ناامنی و حمله به صندوق‌های رأی مانع از برگزاری آن شوند.<ref>کیهان، روزنامه، ۱۱/۱/۱۳۵۸، ۴.</ref>

در ۲۷ فروردین ۱۳۵۸ به دنبال تجمع حزب دموکرات در نقده از شهرهای آذربایجان غربی، گلوله‌ای مشکوک شلیک شد و پس از آن، درگیری آغاز شد و عده‌ای از مردم به دست دموکرات‌ها کشته شدند و آشوب سراسر شهر را دربر گرفت.<ref>حسنی، خاطرات حجت‌الاسلام غلامرضا حسنی، ۱۷۶ ـ ۱۸۵؛ چمران، کردستان، ۳۷ ـ ۳۸.</ref> تهاجم حزب دموکرات از تابستان ۱۳۵۸ علیه نظام اسلامی و نهادهای انقلابی و هواداران آن شدت گرفت. در ۲۳ تیر این حزب با دیگر گروه‌های معارض با محاصره سپاه پاسداران مریوان نیمی از ۲۵ پاسدار بومی را به طور فجیعی به شهادت رساندند.<ref>فوزی، تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب اسلامی در ایران، ۱/۴۷۹ ـ ۴۸۰؛ چمران، کردستان، ۴۳.</ref> غارت اموال هواداران جمهوری اسلامی،<ref>جمهوری اسلامی، روزنامه، ۲/۵/۱۳۵۸، ۷.</ref> تیرباران خبرنگاران،<ref>جمهوری اسلامی، روزنامه، ۳/۶/۱۳۵۸، ۲.</ref> ربودن پزشکان و پرستاران،<ref>جمهوری اسلامی، روزنامه، ۲۵/۶/۱۳۵۸، ۲.</ref> کشتار اعضای جهاد سازندگی،<ref>جمهوری اسلامی، روزنامه، ۲۲/۷/۱۳۵۸، ۱.</ref> مثله‌کردن اسیران.<ref>جمهوری اسلامی، روزنامه، ۱۹/۱۰/۱۳۵۸، ۵.</ref> کشتن افراد مذهبی،<ref>جمهوری اسلامی، روزنامه، ۳/۱۰/۱۳۵۸، ۱.</ref> حمله به نمازگزاران جمعه(جمهوری اسلامی، روزنامه، ۱۲/۱۲/۱۳۵۸، ۴) ازجمله کارهای آنان بود.

در ۱۴ مرداد حزب دموکرات نامه‌ای به امام‌خمینی نوشت و درباره ورود دولت و ارتش به کردستان هشدار داد.<ref>چمران، کردستان، ۴۹.</ref> در ۲۶ مرداد این گروه مسلح به پاوه حمله کرد و شمار بسیاری از پاسداران و مردم بومی پاوه را به شهادت رساند. در پی آن نیز به پادگان سنندج حمله کردند و گروهی را به شهادت رساندند.<ref>جمهوری اسلامی، روزنامه، ۲۹/۵/۱۳۵۸، ۱.</ref> افراد مسلح برای به‌تسلیم‌واداشتن مدافعان انقلاب، زنان و کودکان بی‌گناه را به گروگان می‌گرفتند.<ref>رضوی، سیدعباس، مدارا با شهروندان در اندیشه و سیرت امام‌خمینی، ۲۴۹.</ref> دموکرات‌ها سرنشینان اتوبوس‌ها را به گروگان گرفته، پاسداران و ارتشیان را سر می‌بریدند.<ref>رضوی، مسعود، هاشمی و انقلاب، ۲۸۸.</ref> آنان در مهر ۱۳۵۸ به سردشت حمله کردند و ۵۲ پاسدار را شهید و ۱۳۰ پاسدار دیگر را اسیر کردند.<ref>کیهان، روزنامه، ۱۷/۷/۱۳۵۸، ۳ و ۱۲.</ref> در اردیبهشت ۱۳۶۰ به دنبال تبانی حزب دموکرات با حزب بعث عراق، جنگنده‌های عراقی زندانیان را اعم از سپاهی، ارتشی و جهاد سازندگی که در زندان «دولتو» سردشت نگهداری می‌شد، بمباران کردند که ۱۲۰ تن از اسیران شهید شدند.<ref>هاشمی رفسنجانی، عبور از بحران، ۱۵۱.</ref> با این همه، گروه‌های ضد انقلاب در این مرحله شکست خوردند و به عراق پناه بردند و جنگ و گریز آنان با نیروهای جمهوری اسلامی تا پایان جنگ تحمیلی ادامه داشت.

مهدی بازرگان رئیس دولت موقت معتقد بود مشکل کردستان راه حل نظامی ندارد و مسئله باید از راه مذاکره حل و فصل شود؛<ref>اسماعیلی، دولت موقت، ۱۴۸ ـ ۱۴۹.</ref> از این‌رو هیئت‌هایی را که به هیئت حُسن نیت شهرت یافت، برای مذاکره با سران گروه‌های سیاسی به کردستان فرستاد. در ۳۰ بهمن ۱۳۵۷، داریوش فروهر وزیر کار، محمد مکری، سفیر ایران در اتحاد جماهیر شوروی، ابراهیم یونسی و اسماعیل اردلان از شخصیت‌های کرد، حسین نوری همدانی از استادان برجسته حوزه قم و احمدعلی بابایی از نیروهای ملی‌مذهبی، برای مذاکره با گروه‌های سیاسی به مهاباد رفتند. حزب دموکرات و کومله، با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد خلق کُرد باید در اداره حکومت مرکزی، مشارکت داشته باشد و پادگان‌ها زیر نظر شورای انقلابی اداره و استان‌های کردنشین به عنوان واحد خودمختار شناخته شوند و فردای آن روز با سقوط پادگان مهاباد به دست حزب دموکرات، مذاکرات بی‌نتیجه ماند.<ref>فوزی، تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب اسلامی در ایران، ۱/۴۶۸ ـ ۴۶۹.</ref> پس از آن در جریان مذاکرات هیئت اعزامی به سنندج، ولی‌الله قرنی نخستین رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح، برخلاف خواسته وزارت کشورِ دولت موقت، برای جلوگیری از سقوط پادگان سنندج مبادرت به مانور هوایی کرد و عده‌ای از نیروهای مردمی، پاسداران و سربازان را در زیر باران گلوله مهاجمان، با فداکاریِ خلبان احمد کشوری وارد پادگان کرد.<ref>نخعی و یکتا، روزشمار جنگ ایران و عراق، ۱/۳۸۷.</ref> قرنی که به‌شدت مورد انتقاد گروه‌های چپ غیر مذهبی و نیز سازمان مجاهدین خلق قرار داشت، فردای آن روز به دستور دولت موقت به جرم نافرمانی از دستور از کار برکنار شد.<ref>فوزی، تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب اسلامی در ایران، ۱/۴۷۷؛ اسماعیلی، دولت موقت، ۱۴۲.</ref>

پس از هجوم گروه‌های معارض در تیر ۱۳۵۸به سپاه مریوان، دولت موقت با فرستادن هیئتی به سرپرستی مصطفی چمران به مریوان تلاش کرد تا با مذاکره طرفین را آرام کند؛<ref>فوزی، تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب اسلامی در ایران، ۱/۴۷۹ ـ ۴۸۰؛ چمران، کردستان، ۴۳ ـ ۴۶.</ref> اما احزاب سیاسی نه تنها تن به مذاکره ندادند بلکه بر دامنه عملیات خود افزودند.<ref>صادقی، کردستان در جنگِ ضد شورشگری و دفاع مقدس، ۳۱؛ محمدپور، بررسی بحران کردستان در آستانه جنگ تحمیلی، ۵۸.</ref> دولت موقت ناگزیر در مقابله با اشرار مواضع تندتری در پیش گرفت و شورای انقلاب و دولت موقت در ۲۸ مرداد ۱۳۵۸، حزب دموکرات را به جهت حمایت خارجی و تلاش برای تجزیه کشور منحل اعلام کردند.<ref>کیهان، روزنامه، ۲۸/۵//1358، ۱؛ هاشمی رفسنجانی، انقلاب و پیروزی، ۳۴۴.</ref> در ۲۵ مهر ۱۳۵۸ داریوش فروهر به نمایندگی از دولت مذاکراتی را با سران مهاجمان در کردستان انجام داد.<ref>رضوی، مسعود، هاشمی و انقلاب، ۲۹۱.</ref> در زمستان همان سال هیئت حُسن نیت<ref>واحد مطالعات، نگاهی کوتاه بر اهم رویداهای انقلاب، ۲۱.</ref> و با حضور چند تن از اعضای دولت چون هاشم صباغیان وزیر کشور، عزت‌الله سحابی رئیس سازمان برنامه و بودجه و مصطفی چمران وزیر دفاع، برای حل بحران راهی کردستان شدند.<ref>یوسفی اشکوری، سیری در زندگی، آثار و افکار مهندس مهدی بازرگان، ۱/۲۴۳.</ref> از موارد توافق هیئت حسن نیت با حزب دموکرات کردستان خروج پاسداران انقلاب از منطقه بود.<ref>محمدپور، بررسی بحران کردستان در آستانه جنگ تحمیلی، ۶۵؛ رضوی، مسعود، هاشمی و انقلاب، ۲۹۱.</ref> به گفته دست‌اندرکاران امور کردستان این مذاکرات نشانه درک صحیح نداشتنِ دولت از تحولات کردستان بود و موجب طولانی‌ترشدن بحران<ref>محمدپور، بررسی بحران کردستان در آستانه جنگ تحمیلی، ۴۲.</ref> و تضعیف نیروهای نظامی و طرفداران انقلاب در کردستان گردید.<ref>محمدپور، بررسی بحران کردستان در آستانه جنگ تحمیلی، ۶۵؛ رضایی، آشنای غریب، ۶۶.</ref> سازمان مجاهدین خلق از گروه‌های خارج از منطقه نیز پس از این جریان دفاتر حزبی و تشکیلاتی خود را در منطقه گسترش داد.<ref>کاظمی، نقش سپاه در برقراری امنیت منطقه شمال غرب کشور، ۶۹.</ref>

در هنگام مذاکره دولت با سران دموکرات‌ها و سفارش به ارتش مبنی بر قطع عملیات نظامی،<ref>محمدپور، بررسی بحران کردستان در آستانه جنگ تحمیلی، ۶۳؛ چمران، کردستان، ۱۳۱ ـ ۱۳۲.</ref> احزاب ضد انقلاب به نیروهای انقلاب و ستون ارتش در بانه حمله کردند و سازمان چریک‌های فدایی خلق با سپر قراردادن زن‌ها و بچه‌ها سربازها را به گلوله بستند و ۳۵ تن را به شهادت رساندند و مردم مریوان که از نمایندگان جمهوری اسلامی استقبال کرده بودند ازجمله ملامصطفی مردوخ از روحانیان منطقه را تیرباران کردند.<ref>چمران، کردستان، ۱۳۱ ـ ۱۳۴.</ref> بسیاری از محله‌های سنندج و جاده‌های آن به دست گروه‌های ضد انقلاب افتاد؛ به‌ گونه‌ای که از ۴/۲/۱۳۵۹ تا ۲۶/۲/۱۳۵۹ شهر سنندج در خطر اشغال نیروهای ضد انقلاب قرار گرفت؛ ولی با رسیدن نیرو‌های کمکی به‌تدریج سنندج و جاده‌های اطراف آن پاکسازی شد و ضد انقلاب به شهر‌های مهاباد، مریوان و سقز گریخت.<ref>محمدپور، بررسی بحران کردستان در آستانه جنگ تحمیلی، ۵۹؛ نداف، تاریخ بیست ‌سال، ۵۱۰.</ref>

امام‌خمینی خواهان همدلی و مشارکت همه ایرانیان در پیشبرد جمهوری اسلامی ایران و استفاده از دستاوردهای آن بود و بر آن بود که همه اقشار مردم از فارس و کرد و ترک و عرب به حقوق بر حق خود برسند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۶/۴۰۳.</ref> ایشان در آستانه پیروزی انقلاب، در ۱۸ بهمن ۱۳۵۷، در دیدار با گروهی از مردم و علمای کردستان، با ابراز همدلی با مردم کرد، همه را به وحدت و الفت دعوت کرد و با اشاره به منشأ اختلافات، بنی‌عباس را از عوامل قدیمی اختلاف در میان امت اسلامی و استعمارگران را از عوامل جدید این اختلاف شمرد؛<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۶/۹۴.</ref> چنان‌که از اهداف ایشان در کردستان دفاع از اسلام،<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۶/۳۷۱.</ref> حفظ امنیت مردم کرد و دفاع از منافع و مصالح و نوامیس ملت،<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۶/۳۸۴.</ref> تمامیت ارضی کشور و اقتدار نیروهای مسلح کشور<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۸/۱۳۷؛ فوزی، تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب اسلامی در ایران، ۱/۴۷۵.</ref> بود.