confirmed، emailconfirmed، templateeditor
۱٬۱۸۸
ویرایش
خط ۱۵۶: | خط ۱۵۶: | ||
==نامه امامخمینی به منتظری== | ==نامه امامخمینی به منتظری== | ||
بهرغم تصمیم نخست امامخمینی بر دخالتنکردن در اقدام مجلس خبرگان، در انتخاب حسینعلی منتظری به عنوان قائممقام رهبری، روند عملکرد و موضعگیریهای وی به گونهای شد که امامخمینی، افزون بر تذکرات خصوصی و نیز تذکرات عمومی غیر مستقیم و سپس تصمیم به برکناری وی از منصب قائممقامی و پیگیری آن، چارهای جز انتقاد شدید از عملکرد وی و برخورد قاطع و صریح با او ندید؛ چنانکه در ۲۸ اسفند ۱۳۶۷ یک نسخه از وصیتنامه خود را که به صورت سربسته پیش منتظری گذاشته بود تا وی پس از درگذشت امامخمینی بخواند، پس گرفت | بهرغم تصمیم نخست امامخمینی بر دخالتنکردن در اقدام مجلس خبرگان، در انتخاب حسینعلی منتظری به عنوان قائممقام رهبری، روند عملکرد و موضعگیریهای وی به گونهای شد که امامخمینی، افزون بر تذکرات خصوصی و نیز تذکرات عمومی غیر مستقیم و سپس تصمیم به برکناری وی از منصب قائممقامی و پیگیری آن، چارهای جز انتقاد شدید از عملکرد وی و برخورد قاطع و صریح با او ندید؛ چنانکه در ۲۸ اسفند ۱۳۶۷ یک نسخه از وصیتنامه خود را که به صورت سربسته پیش منتظری گذاشته بود تا وی پس از درگذشت امامخمینی بخواند، پس گرفت.<ref>منتظری، خاطرات آیتالله منتظری، ۶۷۱/۱.</ref> پس از آن منتظری در ۳ فروردین نامهای تند به امامخمینی نوشت که سیدحسن طاهری خرمآبادی مانع فرستادن آن شد<ref>منتظری، خاطرات آیتالله منتظری، ۶۵۷/۱.</ref> و منتظری به جای آن نامه ۴ فروردین را نوشت؛<ref>منتظری، خاطرات آیتالله منتظری، ۶۵۹/۱ ـ ۶۶۰.</ref> نامهای که روز ۵ فروردین به دست امامخمینی رسید و به گفته سیداحمد خمینی نوعی عذرخواهی بود و کمی از خشم امامخمینی را کاسته بود، ولی ایشان هنوز بر نظر خود (در برکناری منتظری) بود.<ref>هاشمی رفسنجانی، کارنامه و خاطرات، سال ۱۳۶۸، بازسازی و سازندگی، ۴۹.</ref> | ||
امامخمینی در کنار پیگیری برکناری منتظری از قائممقامی و اقدامهای بعدی | امامخمینی در کنار پیگیری برکناری منتظری از قائممقامی و اقدامهای بعدی خود، {{ببینید|قائممقام رهبری}} در تاریخ یکشنبه ۶ فروردین ۱۳۶۸ نامهای صریح و با لحنی شدید و انتقاداتی سخت برای وی نوشت تا به تعبیر خود ایشان «مردم روزی در جریان امر قرار گیرند». ایشان در این نامه منتظری را فاقد صلاحیت و مشروعیت برای رهبری آینده نظام اسلامی شمرد و با توجه به اینکه وی در نامه ۴ فروردین اعلام کرده بود نظر امامخمینی را شرعاً بر نظر خود مقدم میدارد، چند نصیحت صریح نیز به وی کرد.<ref>امامخمینی، صحیفه امام، ۳۳۰/۲۱ ـ ۳۳۲.</ref> ایشان بهرغم نظر نخست خود که نامه را سیدعلی خامنهای، رئیسجمهور وقت و اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی برای تحویل به وی به قم ببرند،<ref>هاشمی رفسنجانی، کارنامه و خاطرات، سال ۱۳۶۸، بازسازی و سازندگی، ۵۰ ـ ۵۱؛ هاشمی رفسنجانی، صلح و توسعه، ۱۰۷ ـ ۱۰۸.</ref> به وسیله محمدعلی انصاری برای وی فرستاد و او نیز به همراه برادر خود حمید انصاری نامه را همان روز ۶ فروردین بعد از نماز مغرب و عشا<ref>انصاری، روزنامه جمهوری اسلامی، ۶.</ref> در قم به منتظری تحویل داد.<ref>منتظری، خاطرات آیتالله منتظری، ۶۶۴/۱.</ref> | ||
منتظری در ۷ فروردین عطف به این نامه امامخمینی و با تصریح به اینکه «مرقومه شریفه مورخه ۶/۱/۶۸ واصل شد»، به ایشان پاسخ داد و همراهی خود را با خواست ایشان نشان داد و خود را ملزم به اطاعت از ایشان شمرد و آمادگی خود را برای کنارهگیری اعلام و اظهار امیدواری کرد اگر اشتباهاتی رخ داده باشد با رهبریهای امامخمینی برطرف شود. | منتظری در ۷ فروردین عطف به این نامه امامخمینی و با تصریح به اینکه «مرقومه شریفه مورخه ۶/۱/۶۸ واصل شد»، به ایشان پاسخ داد و همراهی خود را با خواست ایشان نشان داد و خود را ملزم به اطاعت از ایشان شمرد و آمادگی خود را برای کنارهگیری اعلام و اظهار امیدواری کرد اگر اشتباهاتی رخ داده باشد با رهبریهای امامخمینی برطرف شود.<ref>منتظری، خاطرات آیتالله منتظری، ۶۸۱/۱ ـ ۶۸۲؛ امامخمینی، صحیفه امام، ۳۳۳/۲۱ ـ ۳۳۴.</ref> وی این نامه را به وسیله عبدالله نوری {{ببینید|عبدالله نوری}} برای امامخمینی فرستاد.<ref>منتظری، خاطرات آیتالله منتظری، ۶۸۸/۱.</ref> امامخمینی نیز روز بعد در ۸ فروردین، با عطف به پاسخ منتظری، در نامهای که لحنی متفاوت و برخاسته از عطوفت نسبت به وی داشت و همراه با نصیحت بود، ضمن پذیرش استعفای وی، از او به دلیل اعلام آمادگینداشتن برای این مسئولیت، صمیمانه سپاسگزاری کرد.<ref>امامخمینی، صحیفه امام، ۳۳۴/۲۱ ـ ۳۳۵</ref> {{ببینید|قائممقام رهبری}} | ||
===نامه دوم و انتشار نامه نخست=== | ===نامه دوم و انتشار نامه نخست=== | ||
نامه ۶ فروردین امامخمینی به دلیل لحن شدید آن بهرغم تأکید اولیه امامخمینی بر انتشار عمومی آن، به هدف ـ به تعبیر خود ایشان ـ خوابیدن فتنه (هاشمی رفسنجانی، صلح و توسعه، ۱۰۸) با پیگیری و تأکید برخی شخصیتهای کشور ازجمله هاشمی | نامه ۶ فروردین امامخمینی به دلیل لحن شدید آن بهرغم تأکید اولیه امامخمینی بر انتشار عمومی آن، به هدف ـ به تعبیر خود ایشان ـ خوابیدن فتنه (هاشمی رفسنجانی، صلح و توسعه، ۱۰۸) با پیگیری و تأکید برخی شخصیتهای کشور ازجمله هاشمی رفسنجانی، تنها به صورت خصوصی برای منتظری فرستاده شد و شماری محدود از شخصیتهای کشور آن را خوانده (← ادامه مقاله) یا برای آنان خوانده شد؛ ازجمله سیدحسین موسوی تبریزی، مرتضی بنیفضل، محمد عبایی خراسانی و محمد جعفری گیلانی که سیداحمد خمینی همان روز ۶ فروردین برای آنان خواندهاست (موسوی تبریزی، ۸۱) (← ادامه مقاله)؛ نیز مسیح مهاجری، مدیر مسئول روزنامه جمهوری اسلامی که سیداحمد خمینی ۷ فروردین در بیان دلیل منع امامخمینی از انتشار هر گونه مطلب از منتظری در روزنامه برای وی خواندهاست (مهاجری)؛ ولی این نامه در رسانههای عمومی منتشر نشد. با پاسخ ۷ فروردین منتظری که زمینه نامه ۸ فروردین امامخمینی را فراهم ساخت، طبعاً دیگر موضوع انتشار نامه ۶ فروردین نیز منتفی شد؛ تا جایی که به گفته منتظری پس از نامه وی، همان روز هفتم، عبدالله نوری از طریق تلفن به وی اطلاع داد که امامخمینی گفتهاست وی همچون گذشته وکیل ایشان است و بار دیگر در فاصله نیم ساعت افزود که بیت امامخمینی میگویند اگر این نامه به دست کسی افتاد از سوی آنان نبوده و از سوی بیت منتظری بودهاست (منتظری، خاطرات، ۱/۶۸۸ ـ ۶۸۹)؛ اما نامه ۸ فروردین از رسانهها ازجمله رادیو منتشر شد (همان، ۱/۶۸۱ و ۶۸۹). | ||
از سوی دیگر، گرچه قرار بر منتشرنشدن نامه ۶ فروردین بود، اما در سال ۱۳۷۶ دستنوشتهای بازنویسیشده و مخدوش از آن، از سوی برخی افراد که گفته شده از سوی همان گروهی بود که منتظری را در برابر امامخمینی قرار داد و برای تشکیک در خط و امضای ایشان زمینهسازی کرد، منتشر شد (انصاری، جمهوری اسلامی، ۶). گفته شده پس از انتشار این گزیده مخدوش، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی ناگزیر به انتشار اصل نامه همراه با توضیح شد (همان)؛ امری که نیازمند بررسی بیشتر برای شناخت دقیقتر سبب و عامل انتشار است. | از سوی دیگر، گرچه قرار بر منتشرنشدن نامه ۶ فروردین بود، اما در سال ۱۳۷۶ دستنوشتهای بازنویسیشده و مخدوش از آن، از سوی برخی افراد که گفته شده از سوی همان گروهی بود که منتظری را در برابر امامخمینی قرار داد و برای تشکیک در خط و امضای ایشان زمینهسازی کرد، منتشر شد (انصاری، جمهوری اسلامی، ۶). گفته شده پس از انتشار این گزیده مخدوش، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی ناگزیر به انتشار اصل نامه همراه با توضیح شد (همان)؛ امری که نیازمند بررسی بیشتر برای شناخت دقیقتر سبب و عامل انتشار است. | ||
خط ۲۰۴: | خط ۲۰۴: | ||
بنابراین درست همان است که هر دو نامه ۶ و ۸ فروردین، اگر هم به فرض به خط امامخمینی نباشد، اما بیتردید از ایشان صادر شدهاست و به امضای ایشان و کاملاً معتبر است و همان گونه که خود منتظری آن زمان ـ بهرغم خردهگیرهای یادشده خود در سالهای بعد، درباره اصل انتساب ـ بهدرستی هیچ تردیدی در انتساب آن به امامخمینی نداشتهاست، اینک نیز تردیدی در آن نیست؛ با این حال آنچه خواست امامخمینی به عنوان ملاک عمل درباره منتظری بودهاست و میتوان آن را در عمل ناسخ نامه نخست شمرد، همان نامه ۸ فروردین است. | بنابراین درست همان است که هر دو نامه ۶ و ۸ فروردین، اگر هم به فرض به خط امامخمینی نباشد، اما بیتردید از ایشان صادر شدهاست و به امضای ایشان و کاملاً معتبر است و همان گونه که خود منتظری آن زمان ـ بهرغم خردهگیرهای یادشده خود در سالهای بعد، درباره اصل انتساب ـ بهدرستی هیچ تردیدی در انتساب آن به امامخمینی نداشتهاست، اینک نیز تردیدی در آن نیست؛ با این حال آنچه خواست امامخمینی به عنوان ملاک عمل درباره منتظری بودهاست و میتوان آن را در عمل ناسخ نامه نخست شمرد، همان نامه ۸ فروردین است. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس|۲}} | {{پانویس|۲}} |