Image-reviewer، confirmed، templateeditor
۷۲۱
ویرایش
جنگ فقر و غنا: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←شبهه‌زدایی از مفهوم جنگ فقر و غنا
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
== شبهه‌زدایی از مفهوم جنگ فقر و غنا == | == شبهه‌زدایی از مفهوم جنگ فقر و غنا == | ||
تعابیر امام‌خمینی از جنگ فقر و غنا و دایمی‌دانستن این جنگ، همچنین اصرار بر حمایت نظام اسلامی از فقرا، موجب شد برخی از منتقدان، این تعابیر را به معنی نفی غنا، نامحترم‌بودن ثروت‌های مشروع و محترم‌بودن فقر برداشت کنند؛ بدین معنی که ایشان غنا را به‌طور مطلق ضد ارزش می‌داند و فقر را ارزشمند؛ در حالی‌که فقر امری مثبت و دارای ارزش نیست. فقر ارمغان ظلم، [[استثمار]]، سودجویی و فرهنگ غلط است و این پدیده در قرآن کریم و [[روایات]] نیز مذمت شده‌است<ref>نصر اصفهانی و اکبری، جنگ فقر و غنا از دیدگاه امام‌خمینی، ۲۱۳–۲۱۴.</ref> و در برخی روایات در حد [[کفر]] شمرده شده‌است.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۷۵/۱۲.</ref> در اندیشه امام‌خمینی نیز نه تنها [[رفاه]] و [[ثروت]] نفی نمی‌شود بلکه با شرایط و ویژگی‌هایی برای جامعه ضروری دانسته شده‌است<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۸/۳۷۳؛ ۱۲/۱۰ و ۱۵/۴۹۱.</ref>؛ از این‌رو حکومت و مسئولان، از یک سو و عالمان دین از سوی دیگر، موظف‌اند مبارزه با فقر و نظام ناصحیح استکباری و استثماری اقتصادی حاکم بر جهان را در صدر برنامه‌ها قرار دهند و با ارائه برنامه‌های سازنده و دربرگیرنده منافع محرومان و پابرهنگان، موجبات ریشه‌کنی فقر و نجات فقیران و محرومان را فراهم آورند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۰/۳۳۷ و ۳۴۰.</ref> و اجرای نظام اقتصادی اسلام، تأمین‌کننده منافع محرومان خواهد بود.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۵/۲۹۱ و ۲۰/۳۴۱.</ref> | تعابیر امام‌خمینی از جنگ فقر و غنا و دایمی‌دانستن این جنگ، همچنین اصرار بر حمایت نظام اسلامی از فقرا، موجب شد برخی از منتقدان، این تعابیر را به معنی نفی غنا، نامحترم‌بودن ثروت‌های مشروع و محترم‌بودن فقر برداشت کنند؛ بدین معنی که ایشان غنا را به‌طور مطلق ضد ارزش می‌داند و فقر را ارزشمند؛ در حالی‌که فقر امری مثبت و دارای ارزش نیست. فقر ارمغان ظلم، [[استثمار]]، سودجویی و فرهنگ غلط است و این پدیده در قرآن کریم و [[روایات]] نیز مذمت شده‌است<ref>نصر اصفهانی و اکبری، جنگ فقر و غنا از دیدگاه امام‌خمینی، ۲۱۳–۲۱۴.</ref> و در برخی روایات در حد [[کفر]] شمرده شده‌است.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۷۵/۱۲.</ref> در اندیشه امام‌خمینی نیز نه تنها [[رفاه]] و [[ثروت]] نفی نمی‌شود بلکه با شرایط و ویژگی‌هایی برای جامعه ضروری دانسته شده‌است<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۸/۳۷۳؛ ۱۲/۱۰ و ۱۵/۴۹۱.</ref>؛ از این‌رو حکومت و مسئولان، از یک سو و عالمان دین از سوی دیگر، موظف‌اند مبارزه با فقر و نظام ناصحیح استکباری و استثماری اقتصادی حاکم بر جهان را در صدر برنامه‌ها قرار دهند و با ارائه برنامه‌های سازنده و دربرگیرنده منافع محرومان و پابرهنگان، موجبات ریشه‌کنی فقر و نجات فقیران و محرومان را فراهم آورند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۰/۳۳۷ و ۳۴۰.</ref> و اجرای نظام اقتصادی اسلام، تأمین‌کننده منافع محرومان خواهد بود.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۵/۲۹۱ و ۲۰/۳۴۱.</ref>{{سخ}} | ||
امام‌خمینی با اشاره به جنگ پیامبر اکرم (ص) با زورمندانِ غاصبِ و تلاش همیشگی آن حضرت برای بازستاندن حق مظلومان از ثروتمندانِ استثمارگر<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۴/۱۶۱–۱۶۲، ۲۱۴ و ۳۱۹.</ref> معتقد بود سرمایه‌داران و مرفهان بی‌درد با نصیحت و پندواندرز متنبه نمی‌شوند و کسانی که تصور می‌کنند مبارزه در راه استقلال و آزادیِ مستضعفان و محرومانِ جهان با سرمایه‌داری و رفاه‌طلبی منافات ندارد، با الفبای مبارزه بیگانه‌اند و مبارزه و رفاه، قیام و راحت‌طلبی مقولاتی است که هرگز با هم جمع نمی‌شوند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۸۶.</ref> اغنیایی که یک طرف جنگ فقر و غنا هستند، ثروتمندان زراندوز<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۴/۷۱.</ref> مرفه و عیّاش<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۴۴۸ و ۴۰۸.</ref> هرزه‌گر<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۶/۴۵.</ref> [[فاسد]]<ref>امام‌خمینی، ولایت فقیه، ۳۹.</ref> بی‌درد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۸۶.</ref> [[دین]] به‌دنیا فروش<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۰/۳۳۳.</ref> و زالوصفتانی<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۷۶.</ref> هستند که به چپاول فقیران همت دارند؛<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۰/۳۳۳.</ref> کاخ‌نشینانی که گرسنگی را نمی‌شناسند و تنها توجه به منافع خودشان دارند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۷/۳۷۸.</ref> طرف دیگر این جبهه کوخ‌نشینانی‌اند که اموالشان به ظلم غارت شده و حق آنان پایمال شده‌است؛ کسانی که منشأ برکات‌اند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۷/۳۷۳.</ref> اهل تلاش و کوشش‌اند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۷/۳۷۴–۳۷۵.</ref> برای رسیدن به هدف والایشان سختی‌ها و مشقت‌ها را صبورانه تحمل می‌کنند و به پیش می‌روند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۷/۳۷۵.</ref> | امام‌خمینی با اشاره به جنگ پیامبر اکرم (ص) با زورمندانِ غاصبِ و تلاش همیشگی آن حضرت برای بازستاندن حق مظلومان از ثروتمندانِ استثمارگر<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۴/۱۶۱–۱۶۲، ۲۱۴ و ۳۱۹.</ref> معتقد بود سرمایه‌داران و مرفهان بی‌درد با نصیحت و پندواندرز متنبه نمی‌شوند و کسانی که تصور می‌کنند مبارزه در راه استقلال و آزادیِ مستضعفان و محرومانِ جهان با سرمایه‌داری و رفاه‌طلبی منافات ندارد، با الفبای مبارزه بیگانه‌اند و مبارزه و رفاه، قیام و راحت‌طلبی مقولاتی است که هرگز با هم جمع نمی‌شوند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۸۶.</ref> اغنیایی که یک طرف جنگ فقر و غنا هستند، ثروتمندان زراندوز<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۴/۷۱.</ref> مرفه و عیّاش<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۴۴۸ و ۴۰۸.</ref> هرزه‌گر<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۶/۴۵.</ref> [[فاسد]]<ref>امام‌خمینی، ولایت فقیه، ۳۹.</ref> بی‌درد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۸۶.</ref> [[دین]] به‌دنیا فروش<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۰/۳۳۳.</ref> و زالوصفتانی<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۷۶.</ref> هستند که به چپاول فقیران همت دارند؛<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۰/۳۳۳.</ref> کاخ‌نشینانی که گرسنگی را نمی‌شناسند و تنها توجه به منافع خودشان دارند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۷/۳۷۸.</ref> طرف دیگر این جبهه کوخ‌نشینانی‌اند که اموالشان به ظلم غارت شده و حق آنان پایمال شده‌است؛ کسانی که منشأ برکات‌اند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۷/۳۷۳.</ref> اهل تلاش و کوشش‌اند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۷/۳۷۴–۳۷۵.</ref> برای رسیدن به هدف والایشان سختی‌ها و مشقت‌ها را صبورانه تحمل می‌کنند و به پیش می‌روند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۷/۳۷۵.</ref>{{سخ}} | ||
امام‌خمینی با اشاره به جهل و بی‌خبری محرومان که زمینه این چپاول را فراهم می‌کند، آگاهی‌بخشی به مستضعفان و آشناکردن آنها به حقوق‌شان را راهکاری مهم در این مبارزه می‌شمرد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۴/۳۱۸ و ۷/۴۵، ۲۹۰، ۳۸۹.</ref> ایشان همچنین فریاد برائت از مشرکان در موسم [[حج]] را فریاد برائت فقر و تهیدستی گرسنگان و محرومان می‌دانست که دزدان بین‌المللی، حاصل زحمات شبانه‌روزی‌شان را به یغما برده و به اسم سرمایه‌داری و [[سوسیالیسم]] و [[کمونیسم]]، شریان حیات اقتصاد جهان را به دست گرفته‌اند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۰/۳۱۸.</ref> {{ببینید|متن=ببینید|حج ابراهیمی}} | امام‌خمینی با اشاره به جهل و بی‌خبری محرومان که زمینه این چپاول را فراهم می‌کند، آگاهی‌بخشی به مستضعفان و آشناکردن آنها به حقوق‌شان را راهکاری مهم در این مبارزه می‌شمرد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۴/۳۱۸ و ۷/۴۵، ۲۹۰، ۳۸۹.</ref> ایشان همچنین فریاد برائت از مشرکان در موسم [[حج]] را فریاد برائت فقر و تهیدستی گرسنگان و محرومان می‌دانست که دزدان بین‌المللی، حاصل زحمات شبانه‌روزی‌شان را به یغما برده و به اسم سرمایه‌داری و [[سوسیالیسم]] و [[کمونیسم]]، شریان حیات اقتصاد جهان را به دست گرفته‌اند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۰/۳۱۸.</ref> {{ببینید|متن=ببینید|حج ابراهیمی}}{{سخ}} | ||
به‌طور کلی امام‌خمینی نگاهی ساختاری به حوزه‌های مختلف، ازجمله اقتصاد، داشت و معتقد بود حوزه‌های مهم [[سیاسی]]، [[فرهنگی]] و اقتصادی در یکدیگر تأثیر و تأثر متقابل دارند و تنها عملکرد همسوی همه آنها می‌تواند یک نظام اجتماعی تحت عنوان نظام اجتماعی اسلامی را شکل دهد. این نظام اجتماعی متأثر از نوعی [[معرفت‌شناسی]] (اعتقاد به طبیعت و ماوراء طبیعت) و یک انسان‌شناسی خاص (تک‌بعدی نبودن انسان) است و هدفش رشد و تعالی ابعاد انسانیت است. در این چارچوب، اقتصاد اصولاً یک ابزار است برای رسیدن به هدف اصلی.<ref>فوزی، نگرش امام‌خمینی به اقتصاد اسلامی، ۱۱۸–۱۱۹.</ref> پیاده کردن مقاصد اسلام به‌ویژه برنامه‌های اقتصادی آن و مقابله با اقتصاد بیمار سرمایه‌داری غرب و اشتراکی شرق نیز، بدون حاکمیت همه‌جانبه اسلام میسر نیست.<ref>فوزی، نگرش امام‌خمینی به اقتصاد اسلامی، ۱۱۹.</ref> امام‌خمینی از روح اقتصاد اسلامی که به نفع [[محرومان]] و مستضعفان است، دفاع می‌کرد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۰/۳۴۱.</ref> و معتقد بود حکومت اسلامی، اجازه بهره‌کشی زراندوزان [[ظالم]] از مستضعفان محروم را نمی‌دهد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۶/۴۶۱.</ref> و با اجرای نظام اقتصادی اسلام، اختلاف طبقاتی در درون جامعه نیز متعادل و قابل قبول می‌شود.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۵/۲۹۱.</ref> در این صورت سرمایه‌ها تنها در دست گروهی خاص قرار نمی‌گیرد و محرومیت سهم ثابت فقیران نخواهد بود. | به‌طور کلی امام‌خمینی نگاهی ساختاری به حوزه‌های مختلف، ازجمله اقتصاد، داشت و معتقد بود حوزه‌های مهم [[سیاسی]]، [[فرهنگی]] و اقتصادی در یکدیگر تأثیر و تأثر متقابل دارند و تنها عملکرد همسوی همه آنها می‌تواند یک نظام اجتماعی تحت عنوان نظام اجتماعی اسلامی را شکل دهد. این نظام اجتماعی متأثر از نوعی [[معرفت‌شناسی]] (اعتقاد به طبیعت و ماوراء طبیعت) و یک انسان‌شناسی خاص (تک‌بعدی نبودن انسان) است و هدفش رشد و تعالی ابعاد انسانیت است. در این چارچوب، اقتصاد اصولاً یک ابزار است برای رسیدن به هدف اصلی.<ref>فوزی، نگرش امام‌خمینی به اقتصاد اسلامی، ۱۱۸–۱۱۹.</ref> پیاده کردن مقاصد اسلام به‌ویژه برنامه‌های اقتصادی آن و مقابله با اقتصاد بیمار سرمایه‌داری غرب و اشتراکی شرق نیز، بدون حاکمیت همه‌جانبه اسلام میسر نیست.<ref>فوزی، نگرش امام‌خمینی به اقتصاد اسلامی، ۱۱۹.</ref> امام‌خمینی از روح اقتصاد اسلامی که به نفع [[محرومان]] و مستضعفان است، دفاع می‌کرد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۰/۳۴۱.</ref> و معتقد بود حکومت اسلامی، اجازه بهره‌کشی زراندوزان [[ظالم]] از مستضعفان محروم را نمی‌دهد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۶/۴۶۱.</ref> و با اجرای نظام اقتصادی اسلام، اختلاف طبقاتی در درون جامعه نیز متعادل و قابل قبول می‌شود.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۵/۲۹۱.</ref> در این صورت سرمایه‌ها تنها در دست گروهی خاص قرار نمی‌گیرد و محرومیت سهم ثابت فقیران نخواهد بود. | ||