۵۷۲
ویرایش
نوفل لوشاتو: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
با اوج‌گیری مبارزات مردم ایران در سال 1357 و جلوگیری دولت عراق از فعالیت‌های سیاسی امام‌خمینی و منع دولت کویت از ورود ایشان به کویت علی‌رغم داشتن ویزا، امام‌خمینی با مشورت فرزند خود سیداحمد خمینی تصمیم گرفت به پاریس برود که نیاز به ویزا نداشت<ref> امام‌خمینی، صحیفه امام، 21/452؛ مؤسسه تنظیم، کوثر، 1/436 و 439؛ طباطبایی، خاطرات سیاسی، 3/23 ـ 32.</ref>. ایشان در جمعه 14/7/1357 با یک هواپیمای جمبوجت از بغداد به سوی پاریس حرکت کرد و در ساعت 14:20 به وقت محلی<ref> 16:50 به وقت تهران.</ref> در فرودگاه اورلی پاریس فرود آمد<ref> مؤسسه تنظیم، کوثر، 1/433؛ فردوسی‌پور، همگام با خورشید، 421.</ref>{{ببینید|هجرت امام‌خمینی}} سفر امام‌خمینی به پاریس بدون اطلاع دولت فرانسه و به صورت غیر منتظره بود<ref> مؤسسه تنظیم، کوثر، 1/438؛ بصیرت‌منش، امام‌خمینی، 96.</ref>. والری ژیسکاردستن، رئیس‌جمهور وقت فرانسه، پس از بازگشت از برزیل، در 17 مهر 1357 حکم اخراج امام‌خمینی را صادر کرد؛ ولی به دلیل ترس دولت ایران از شورش مردم اجرا نشد؛ با این حال، دولت فرانسه، محدودیت‌هایی برای ایشان در نظر گرفت<ref> بصیرت‌منش، امام‌خمینی، 98 ـ 100؛ حسینیان، یک سال مبارزه، 430.</ref>. با توجه به این محدودیت‌ها، امام‌خمینی در 24 مهر در پیامی به جلال‌الدین فارسی اقامت در سوریه را مطرح کرد<ref> 4/28.</ref>. پس از اقامت امام‌خمینی در فرانسه، در گزارش‌های سازمان اطلاعات و امنیت کشور ایران<ref> ساواک.</ref> برخی گزارش‌ها وجود دارد، ازجمله درخواست ویزا از سوی ایشان از سفارت امریکا که درست نیست و خود ساواک نیز در گزارش‌های دیگر خود آن را تکذیب کرده است<ref> مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات، 6/492، 549 و 593.</ref>. | با اوج‌گیری مبارزات مردم ایران در سال 1357 و جلوگیری دولت عراق از فعالیت‌های سیاسی امام‌خمینی و منع دولت کویت از ورود ایشان به کویت علی‌رغم داشتن ویزا، امام‌خمینی با مشورت فرزند خود سیداحمد خمینی تصمیم گرفت به پاریس برود که نیاز به ویزا نداشت<ref> امام‌خمینی، صحیفه امام، 21/452؛ مؤسسه تنظیم، کوثر، 1/436 و 439؛ طباطبایی، خاطرات سیاسی، 3/23 ـ 32.</ref>. ایشان در جمعه 14/7/1357 با یک هواپیمای جمبوجت از بغداد به سوی پاریس حرکت کرد و در ساعت 14:20 به وقت محلی<ref> 16:50 به وقت تهران.</ref> در فرودگاه اورلی پاریس فرود آمد<ref> مؤسسه تنظیم، کوثر، 1/433؛ فردوسی‌پور، همگام با خورشید، 421.</ref>{{ببینید|هجرت امام‌خمینی}} سفر امام‌خمینی به پاریس بدون اطلاع دولت فرانسه و به صورت غیر منتظره بود<ref> مؤسسه تنظیم، کوثر، 1/438؛ بصیرت‌منش، امام‌خمینی، 96.</ref>. والری ژیسکاردستن، رئیس‌جمهور وقت فرانسه، پس از بازگشت از برزیل، در 17 مهر 1357 حکم اخراج امام‌خمینی را صادر کرد؛ ولی به دلیل ترس دولت ایران از شورش مردم اجرا نشد؛ با این حال، دولت فرانسه، محدودیت‌هایی برای ایشان در نظر گرفت<ref> بصیرت‌منش، امام‌خمینی، 98 ـ 100؛ حسینیان، یک سال مبارزه، 430.</ref>. با توجه به این محدودیت‌ها، امام‌خمینی در 24 مهر در پیامی به جلال‌الدین فارسی اقامت در سوریه را مطرح کرد<ref> 4/28.</ref>. پس از اقامت امام‌خمینی در فرانسه، در گزارش‌های سازمان اطلاعات و امنیت کشور ایران<ref> ساواک.</ref> برخی گزارش‌ها وجود دارد، ازجمله درخواست ویزا از سوی ایشان از سفارت امریکا که درست نیست و خود ساواک نیز در گزارش‌های دیگر خود آن را تکذیب کرده است<ref> مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات، 6/492، 549 و 593.</ref>. | ||
از سوی دیگر، در 16 مهر تعدادی از شخصیت‌های روحانی و سازمان‌ها و انجمن‌ها با فرستادن تلگرام‌هایی به رئیس‌جمهور فرانسه، خواستار مهمان‌نوازی از امام‌خمینی شدند که مهم‌ترین آنها، تلگرام سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی بود<ref> بصیرت‌منش، امام‌خمینی، 99.</ref>. در 24 مهر، 340 نفر از استادان دانشگاه‌های تهران و اصفهان و شیراز طی تلگرامی به رئیس‌جمهور فرانسه خواهان آزادی بیان برای امام‌خمینی شدند<ref> مؤسسه تنظیم، کوثر، 1/475؛ کرباسچی، هفت هزار، 2/963؛ گروه تحقیق، 156.</ref>. محبوبیت امام‌خمینی و فشار افکار عمومی سبب شد مسئولان فرانسوی بدون اعلام رسمی، از محدودیت‌های خود بکاهند<ref> مؤسسه تنظیم، کوثر، 1/چهل و هشت.</ref>. چهارصد ژاندارم، قوی‌ترین پلیس فرانسه، شبانه‌روز از محل اقامت امام‌خمینی حفاظت می‌کردند<ref> توکلی‌بینا، 230.</ref> و در پی تهدیدهای گروه‌های طرفدار محمدرضا پهلوی موسوم به جبهه شاهی و کمیته دفاع از شاه، گارد امنیتی در اطراف خانه امام‌خمینی دوبرابر شد<ref> کرباسچی، هفت هزار، 2/1090؛ گروه تحقیق، 242.</ref>. | از سوی دیگر، در 16 مهر تعدادی از شخصیت‌های روحانی و سازمان‌ها و انجمن‌ها با فرستادن تلگرام‌هایی به رئیس‌جمهور فرانسه، خواستار مهمان‌نوازی از امام‌خمینی شدند که مهم‌ترین آنها، تلگرام سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی بود<ref> بصیرت‌منش، امام‌خمینی، 99.</ref>. در 24 مهر، 340 نفر از استادان دانشگاه‌های تهران و اصفهان و شیراز طی تلگرامی به رئیس‌جمهور فرانسه خواهان آزادی بیان برای امام‌خمینی شدند<ref> مؤسسه تنظیم، کوثر، 1/475؛ کرباسچی، هفت هزار، 2/963؛ گروه تحقیق، تقویم، 156.</ref>. محبوبیت امام‌خمینی و فشار افکار عمومی سبب شد مسئولان فرانسوی بدون اعلام رسمی، از محدودیت‌های خود بکاهند<ref> مؤسسه تنظیم، کوثر، 1/چهل و هشت.</ref>. چهارصد ژاندارم، قوی‌ترین پلیس فرانسه، شبانه‌روز از محل اقامت امام‌خمینی حفاظت می‌کردند<ref> توکلی‌بینا، 230.</ref> و در پی تهدیدهای گروه‌های طرفدار محمدرضا پهلوی موسوم به جبهه شاهی و کمیته دفاع از شاه، گارد امنیتی در اطراف خانه امام‌خمینی دوبرابر شد<ref> کرباسچی، هفت هزار، 2/1090؛ گروه تحقیق، تقویم، 242.</ref>. | ||
سخنگوی وزارت خارجه فرانسه در هفدهم آبان اعلام کرد شرایط اقامت امام‌خمینی در فرانسه<ref> نوفل لوشاتو.</ref> نسبت به هنگام ورود تغییری نکرده و ایشان پناهنده سیاسی نیست<ref> کرباسچی، هفت هزار، 2/993 و 1006؛ گروه تحقیق، 180.</ref>. فرانسوا میتران، رهبر حزب سوسیالیست فرانسه در هجدهم آبان آزادی بیان امام‌خمینی را متناقض با قانون پناهندگان ندانست<ref> کرباسچی، هفت هزار، 2/993 ـ 994؛ گروه تحقیق، 182.</ref>. محمدرضا پهلوی در دیدار با الکساندر دومرانش، رئیس سازمان جاسوسی فرانسه، در سی‌ام آبان، عزیمت امام‌خمینی به لیبی یا سوریه را خطرناک خواند و ترجیح داد ایشان در پاریس بماند<ref> کرباسچی، هفت هزار، 2/1036.</ref>. وزارت کشور فرانسه در هشتم دی 1357 اعلام کرد امام‌خمینی پس از پایان دوره سه‌ماهه اقامت توریستی در پاریس، اجازه اقامت در فرانسه را خواهد داشت<ref> همان، 2/1046.</ref>. | سخنگوی وزارت خارجه فرانسه در هفدهم آبان اعلام کرد شرایط اقامت امام‌خمینی در فرانسه<ref> نوفل لوشاتو.</ref> نسبت به هنگام ورود تغییری نکرده و ایشان پناهنده سیاسی نیست<ref> کرباسچی، هفت هزار، 2/993 و 1006؛ گروه تحقیق، تقویم، 180.</ref>. فرانسوا میتران، رهبر حزب سوسیالیست فرانسه در هجدهم آبان آزادی بیان امام‌خمینی را متناقض با قانون پناهندگان ندانست<ref> کرباسچی، هفت هزار، 2/993 ـ 994؛ گروه تحقیق، تقویم، 182.</ref>. محمدرضا پهلوی در دیدار با الکساندر دومرانش، رئیس سازمان جاسوسی فرانسه، در سی‌ام آبان، عزیمت امام‌خمینی به لیبی یا سوریه را خطرناک خواند و ترجیح داد ایشان در پاریس بماند<ref> کرباسچی، هفت هزار، 2/1036.</ref>. وزارت کشور فرانسه در هشتم دی 1357 اعلام کرد امام‌خمینی پس از پایان دوره سه‌ماهه اقامت توریستی در پاریس، اجازه اقامت در فرانسه را خواهد داشت<ref> همان، 2/1046.</ref>. | ||
==انتخاب نوفل لوشاتو== | ==انتخاب نوفل لوشاتو== | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
مهدی بازرگان و ناصر میناچی در 29 مهر عازم پاریس شدند<ref> مؤسسه تنظیم، کوثر، 1/554؛ کرباسچی، هفت هزار، 2/967.</ref>. موضع بازرگان در سال‌های 1356 و 1357، حفظ قانون اساسی مشروطه در سال 1285 و متمم آن با عنوان ضامن اجرای اصول و احکام اسلامی و مبارزه با استبداد نه استعمار، و سیاست گام‌به‌گام بود<ref> نجاتی، 2/156.</ref>. امام‌خمینی پس از دیدار بازرگان در سخنرانی دوم آبان، نظر وی مبنی بر باقی‌ماندن اصل رژیم و رفتن محمدرضا پهلوی و همچنین سیاست گام‌به‌گام در مبارزه با رژیم پهلوی را اشتباه دانست<ref> 4/127 ـ 128.</ref>. همچنین در سخنرانی یازدهم آبان و پانزدهم اسفند با اشاره به دیدار بازرگان با ایشان در پاریس، سیاست گام‌به‌گام در مبارزه با رژیم را نقد و نفی کرد<ref> 4/277 و 6/333.</ref>. پس از دو یا سه روز بازرگان و همراهان برای خداحافظی تقاضای دیدار کردند که امام‌خمینی پذیرش دیدار را مشروط به نفی محمدرضا پهلوی و پذیرش مواضع ملت و پخش آن از رسانه‌ها کرد؛ ولی بازرگان راضی به این کار نشد و بدون خداحافظی نوفل لوشاتو را ترک کرد<ref> فردوسی پور، همگام با خورشید، 478 ـ 479.</ref>{{ببینید|مهدی بازرگان}} | مهدی بازرگان و ناصر میناچی در 29 مهر عازم پاریس شدند<ref> مؤسسه تنظیم، کوثر، 1/554؛ کرباسچی، هفت هزار، 2/967.</ref>. موضع بازرگان در سال‌های 1356 و 1357، حفظ قانون اساسی مشروطه در سال 1285 و متمم آن با عنوان ضامن اجرای اصول و احکام اسلامی و مبارزه با استبداد نه استعمار، و سیاست گام‌به‌گام بود<ref> نجاتی، 2/156.</ref>. امام‌خمینی پس از دیدار بازرگان در سخنرانی دوم آبان، نظر وی مبنی بر باقی‌ماندن اصل رژیم و رفتن محمدرضا پهلوی و همچنین سیاست گام‌به‌گام در مبارزه با رژیم پهلوی را اشتباه دانست<ref> 4/127 ـ 128.</ref>. همچنین در سخنرانی یازدهم آبان و پانزدهم اسفند با اشاره به دیدار بازرگان با ایشان در پاریس، سیاست گام‌به‌گام در مبارزه با رژیم را نقد و نفی کرد<ref> 4/277 و 6/333.</ref>. پس از دو یا سه روز بازرگان و همراهان برای خداحافظی تقاضای دیدار کردند که امام‌خمینی پذیرش دیدار را مشروط به نفی محمدرضا پهلوی و پذیرش مواضع ملت و پخش آن از رسانه‌ها کرد؛ ولی بازرگان راضی به این کار نشد و بدون خداحافظی نوفل لوشاتو را ترک کرد<ref> فردوسی پور، همگام با خورشید، 478 ـ 479.</ref>{{ببینید|مهدی بازرگان}} | ||
کریم سنجابی رئیس جبهه ملی در نهم و دهم آبان به همراه گروهی با امام‌خمینی دیدار داشت<ref> همان، 238 ـ 239.</ref>. سنجابی پس از این دیدار، خواسته امام‌خمینی را بر نفی پهلوی و غیر قانونی‌بودن سلطنت در اطلاعیه‌ای در چهاردهم آبان در نوفل لوشاتو اعلام کرد<ref> همان، 244 ـ 245؛ کرباسچی، هفت هزار، 2/973 و 978؛ گروه تحقیق، 170.</ref>. اهمیت دیدار بازرگان و سنجابی با امام‌خمینی برای خبرنگاران و خبرگزاری‌ها موجب شد تا در مصاحبه‌های متعدد با امام‌خمینی از محتوای این دیدارها بپرسند. امام‌خمینی شایعه نقش میانجی‌گری آنان میان ایشان و محمدرضا پهلوی را در مصاحبه دهم آبان تکذیب<ref> 4/246.</ref> و وجود مذاکرات به معنای حصول توافق را رد و اعلام کرد مسائلی که مورد نظرش بود، مطرح شد و آنان پذیرفتند<ref> 4/412، 430 و 5/71.</ref>. | کریم سنجابی رئیس جبهه ملی در نهم و دهم آبان به همراه گروهی با امام‌خمینی دیدار داشت<ref> همان، 238 ـ 239.</ref>. سنجابی پس از این دیدار، خواسته امام‌خمینی را بر نفی پهلوی و غیر قانونی‌بودن سلطنت در اطلاعیه‌ای در چهاردهم آبان در نوفل لوشاتو اعلام کرد<ref> همان، 244 ـ 245؛ کرباسچی، هفت هزار، 2/973 و 978؛ گروه تحقیق، تقویم، 170.</ref>. اهمیت دیدار بازرگان و سنجابی با امام‌خمینی برای خبرنگاران و خبرگزاری‌ها موجب شد تا در مصاحبه‌های متعدد با امام‌خمینی از محتوای این دیدارها بپرسند. امام‌خمینی شایعه نقش میانجی‌گری آنان میان ایشان و محمدرضا پهلوی را در مصاحبه دهم آبان تکذیب<ref> 4/246.</ref> و وجود مذاکرات به معنای حصول توافق را رد و اعلام کرد مسائلی که مورد نظرش بود، مطرح شد و آنان پذیرفتند<ref> 4/412، 430 و 5/71.</ref>. | ||
سیدجلال تهرانی رئیس شورای سلطنت، برای دیدار و گفتگو با امام‌خمینی به پاریس آمد؛ اما شرط ایشان برای دیدار با سران رژیم پهلوی استعفا و اعلام موضع در نفی رژیم سلطنتی و تأیید نهضت ملت ایران به صورت کتبی بود؛ پذیرش تهرانی نیز مشروط به استعفا شد. وی متن استفعای خود را برای امام‌خمینی فرستاد. از آنجاکه در متن استعفا غیر قانونی‌بودن شورای سلطنت نیامده بود، ایشان با آن موافقت نکرد. تهرانی پس از اصلاح متن استعفا، در سوم بهمن موفق به دیدار با امام‌خمینی شد. ایشان استعفای وی را خدمت بزرگی به ملت خواند<ref> بصیرت‌منش، امام‌خمینی، 300 ـ 301؛ کرباسچی، هفت هزار، 2/1096؛ گروه تحقیق، 243.</ref>{{ببینید|شورای سلطنت}} | سیدجلال تهرانی رئیس شورای سلطنت، برای دیدار و گفتگو با امام‌خمینی به پاریس آمد؛ اما شرط ایشان برای دیدار با سران رژیم پهلوی استعفا و اعلام موضع در نفی رژیم سلطنتی و تأیید نهضت ملت ایران به صورت کتبی بود؛ پذیرش تهرانی نیز مشروط به استعفا شد. وی متن استفعای خود را برای امام‌خمینی فرستاد. از آنجاکه در متن استعفا غیر قانونی‌بودن شورای سلطنت نیامده بود، ایشان با آن موافقت نکرد. تهرانی پس از اصلاح متن استعفا، در سوم بهمن موفق به دیدار با امام‌خمینی شد. ایشان استعفای وی را خدمت بزرگی به ملت خواند<ref> بصیرت‌منش، امام‌خمینی، 300 ـ 301؛ کرباسچی، هفت هزار، 2/1096؛ گروه تحقیق، تقویم، 243.</ref>{{ببینید|شورای سلطنت}} | ||
اردشیر زاهدی سفیر ایران در امریکا و علی امینی نخست‌وزیر اسبق پهلوی نیز خواستار دیدار و گفتگو با امام‌خمینی بودند که ایشان نپذیرفت. همچنین ایشان در هفتم بهمن پذیرش درخواست دیدار شاپور بختیار را به استعفای وی از نخست‌وزیری مشروط کرد که انجام نشد<ref> مؤسسه تنظیم، کوثر، 1/555؛ بصیرت‌منش، امام‌خمینی، 127 ـ 134؛ کرباسچی، هفت هزار، 2/964، 966 ـ 967، 1105 و 1109.</ref>{{ببینید|شاپور بختیار}} در برخی از اسناد ساواک به دیدار و ارتباطات امام‌خمینی با معمر قذافی رهبر لیبی اشاره شده که درست نیست<ref> مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات، 6/503، 549 و 613.</ref>. | اردشیر زاهدی سفیر ایران در امریکا و علی امینی نخست‌وزیر اسبق پهلوی نیز خواستار دیدار و گفتگو با امام‌خمینی بودند که ایشان نپذیرفت. همچنین ایشان در هفتم بهمن پذیرش درخواست دیدار شاپور بختیار را به استعفای وی از نخست‌وزیری مشروط کرد که انجام نشد<ref> مؤسسه تنظیم، کوثر، 1/555؛ بصیرت‌منش، امام‌خمینی، 127 ـ 134؛ کرباسچی، هفت هزار، 2/964، 966 ـ 967، 1105 و 1109.</ref>{{ببینید|شاپور بختیار}} در برخی از اسناد ساواک به دیدار و ارتباطات امام‌خمینی با معمر قذافی رهبر لیبی اشاره شده که درست نیست<ref> مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات، 6/503، 549 و 613.</ref>. | ||