۱۹٬۱۵۹
ویرایش
(ابرابزار) |
جز (removed Category:مقاله های نیازمند ارزیابی; added Category:مقالههای دارای شناسه using HotCat) |
||
(۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
|امضا = | |امضا = | ||
}} | }} | ||
'''محمّد مفتح''' روحانی مبارز، [[شاگردان | '''محمّد مفتح''' روحانی مبارز، [[شاگردان امامخمینی|شاگرد امامخمینی]]، رئیس دانشکده الهیات دانشگاه تهران و پیشتاز [[وحدت حوزه و دانشگاه]]. | ||
محمد مفتح در سال ۱۳۰۷ در همدان به دنیا آمد و پس از اتمام دوره دبستان، به مدرسه ملاعلی معصومی همدانی رفت و تحصیلات حوزوی را شروع کرد. او برای ادامه تحصیل در سال ۱۳۲۲ به قم رفت و از دروس اساتید بهره برد. مفتح از شاگردان [[امامخمینی]] نیز بوده و در کنار تحصیل به تدریس نیز اهتمام داشته است. او در مدرسه دین و دانش قم نیز معارف اسلامی را درس میداده است. | |||
او علاوه بر تحصیل حوزوی، مدرک دکترای دانشگاهی نیز داشته است و علاوه بر تدریس و فعالیتهای فرهنگی-تربیتی در دانشگاه، در مساجد الجواد و قبا جلسات تفسیر قرآن و سخنرانی داشته است. نماز عید فطر مفتح در مسجد قبا و تظاهرات پس از نماز در تاریخ [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی]] مشهور است. | |||
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، مفتح در همکاری با [[مرتضی مطهری|مطهری]]، [[سیدمحمد بهشتی|بهشتی]] و [[محمدرضا مهدوی کنی|مهدویکنی]] [[کمیته انقلاب اسلامی|کمیتههای انقلاب اسلامی]] را پیشنهاد و تشکیل دادند و او خود مسئول کمیته منطقه ۴ تهران بود است. وی همچنین ریاست دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران را پذیرفت. | |||
محمد مفتح در ۲۷ آذر ۱۳۵۸ به دست عناصری از گروه فرقان [[ترور]] و در ۵۱ سالگی به [[شهادت]] رسید و پیکر او پس از تشییع در تهران و قم، در صحن حرم [[حضرت فاطمه معصومه(س)|فاطمه معصومه(س)]] به خاک سپرده شد. | |||
== زندگینامه و تحصیلات == | == زندگینامه و تحصیلات == | ||
خط ۴۴: | خط ۵۲: | ||
مفتح در رمضان ۱۳۹۲ق/ ۱۳۵۱ش در مسجد دانشگاه، پس از اقامه [[نماز جماعت]] ظهر و عصر، بر اساس دعوت انجمن اسلامی به سخنرانی، جلسات [[تفسیر قرآن]] و پاسخگویی به پرسشهای اعتقادی و شرعی [[دانشجویان]] میپرداخت؛<ref>مفتح، یاران امام، ۵۳۵–۵۳۷.</ref> همچنین به دعوت مطهری، در مسجد الجواد(ع) جلسههای تفسیر قرآن و سخنرانی برپا میکرد.<ref>گلی زواره، شهید مفتح تکبیر وحدت، ۱۰۴–۱۰۷.</ref> او سپس [[مسجد جاوید]] را در سال ۱۳۵۲ پایگاه فعالیتهای تبلیغی و انقلابی خود قرار داد و برای تشکیل نیروهای مبارز، هستههای مقاومت تشکیل داد که ممنوعشدن از منبر را برای او در پی داشت.<ref>مفتح، یاران امام، ۲۸ و ۲۸۸.</ref> وی در سوم آذر ۱۳۵۳ پس از سخنرانی [[سیدعلی خامنهای]]، در یورش [[ساواک]] به مسجد جاوید بازداشت و روانه زندان شد.<ref>مفتح، یاران امام، ۲۹۶؛ گلی زواره، شهید مفتح تکبیر وحدت، ۱۰۷.</ref> و پس از دو ماه زندان و [[شکنجه]] آزاد شد و به فعالیتهای انقلابی خود ادامه داد. او در سال ۱۳۵۵ امامت [[مسجد قبا]] را پذیرفت.<ref>مفتح، یاران امام، ۳۴۴؛ مخبر، سلسله پهلوی و نیروهای مذهبی به روایت تاریخ کمبریج، ۳۲۲.</ref> وی نماز [[عید فطر]] در روز سیزدهم شهریور ۱۳۵۷ را در تپههای قیطریه، با حضور انبوه مردم برگزار کرد که مقدمهای مهم برای [[تظاهرات]] سرنوشتساز مردم تهران در هفدهم شهریور همان سال شد.<ref>مفتح، یاران امام، ۳۷۴–۳۷۹؛ گلی زواره، گلشن ابرار، ۲/۸۱۹.</ref>{{ببینید|عید فطر|تظاهرات|هفده شهریور}} | مفتح در رمضان ۱۳۹۲ق/ ۱۳۵۱ش در مسجد دانشگاه، پس از اقامه [[نماز جماعت]] ظهر و عصر، بر اساس دعوت انجمن اسلامی به سخنرانی، جلسات [[تفسیر قرآن]] و پاسخگویی به پرسشهای اعتقادی و شرعی [[دانشجویان]] میپرداخت؛<ref>مفتح، یاران امام، ۵۳۵–۵۳۷.</ref> همچنین به دعوت مطهری، در مسجد الجواد(ع) جلسههای تفسیر قرآن و سخنرانی برپا میکرد.<ref>گلی زواره، شهید مفتح تکبیر وحدت، ۱۰۴–۱۰۷.</ref> او سپس [[مسجد جاوید]] را در سال ۱۳۵۲ پایگاه فعالیتهای تبلیغی و انقلابی خود قرار داد و برای تشکیل نیروهای مبارز، هستههای مقاومت تشکیل داد که ممنوعشدن از منبر را برای او در پی داشت.<ref>مفتح، یاران امام، ۲۸ و ۲۸۸.</ref> وی در سوم آذر ۱۳۵۳ پس از سخنرانی [[سیدعلی خامنهای]]، در یورش [[ساواک]] به مسجد جاوید بازداشت و روانه زندان شد.<ref>مفتح، یاران امام، ۲۹۶؛ گلی زواره، شهید مفتح تکبیر وحدت، ۱۰۷.</ref> و پس از دو ماه زندان و [[شکنجه]] آزاد شد و به فعالیتهای انقلابی خود ادامه داد. او در سال ۱۳۵۵ امامت [[مسجد قبا]] را پذیرفت.<ref>مفتح، یاران امام، ۳۴۴؛ مخبر، سلسله پهلوی و نیروهای مذهبی به روایت تاریخ کمبریج، ۳۲۲.</ref> وی نماز [[عید فطر]] در روز سیزدهم شهریور ۱۳۵۷ را در تپههای قیطریه، با حضور انبوه مردم برگزار کرد که مقدمهای مهم برای [[تظاهرات]] سرنوشتساز مردم تهران در هفدهم شهریور همان سال شد.<ref>مفتح، یاران امام، ۳۷۴–۳۷۹؛ گلی زواره، گلشن ابرار، ۲/۸۱۹.</ref>{{ببینید|عید فطر|تظاهرات|هفده شهریور}} | ||
مفتح بیش از بیست اعلامیه را در حمایت از امامخمینی و مبارزات ایشان و اعتراض به [[حکومت پهلوی]] امضا کرده است که برخی به نام محمد همدانی ثبت شده است.<ref> | مفتح بیش از بیست اعلامیه را در حمایت از امامخمینی و مبارزات ایشان و اعتراض به [[حکومت پهلوی]] امضا کرده است که برخی به نام محمد همدانی ثبت شده است.<ref>مرکز اسناد، اسناد انقلاب اسلامی، ۳/۱۵۴، ۱۶۴ و ۱۷۲–۱۷۳.</ref> وی در بهمن ۱۳۵۷ عضو [[کمیته استقبال از امامخمینی]] بود و مدیریت مراسم سخنرانی امامخمینی در [[بهشت زهرا(س)]] را بر عهده داشت و در کنار ایشان حضور داشت.<ref>گلی زواره، زندگینامه دکتر مفتح، ۵۶؛ محلاتی، خاطرات و مبارزات شهید فضلالله محلاتی، ۱۰۵–۱۰۸.</ref> چنانکه در سیزدهم بهمن ضمن اشاره به استقبال پرشور مردم از رهبر انقلاب، ورود امامخمینی به ایران را پیروزی حق بر باطل برشمرد.<ref>مفتح، ویژگیهای زعامت، ۶۵–۷۰.</ref>{{ببینید|کمیته استقبال}} | ||
پس از [[پیروزی انقلاب اسلامی]]، مفتح با همکاری مطهری، [[محمدرضا مهدوی کنی]] و [[سیدمحمد بهشتی|بهشتی]] [[کمیتههای انقلاب اسلامی]] را پیشنهاد و تشکیل دادند و خود نیز در سمت مسئول کمیته انقلاب اسلامی منطقه ۴ تهران به خدمت پرداخت.<ref>گلی زواره، زندگینامه دکتر مفتح، ۵۷.</ref> وی همچنین ریاست دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران را پذیرفت.<ref>گلی زواره، زندگینامه دکتر مفتح، ۲۸.</ref> از دیگر فعالیتهای او میتوان به عضویت در شورای عالی نظارت بر امور مؤسسه مطبوعاتی اطلاعات و عضویت در شورای گسترش آموزش عالی اشاره کرد. وی همچنین پس از تأسیس [[حزب جمهوری اسلامی]] مدت کوتاهی مسئول بخش [[روحانیت]] آن تشکل بود.<ref>دفتر ادبیات، روزشمار انقلاب اسلامی، ۵/۱۹۵ و ۲۷۱.</ref>{{ببینید|کمیته انقلاب اسلامی}} | پس از [[پیروزی انقلاب اسلامی]]، مفتح با همکاری مطهری، [[محمدرضا مهدوی کنی]] و [[سیدمحمد بهشتی|بهشتی]] [[کمیتههای انقلاب اسلامی]] را پیشنهاد و تشکیل دادند و خود نیز در سمت مسئول کمیته انقلاب اسلامی منطقه ۴ تهران به خدمت پرداخت.<ref>گلی زواره، زندگینامه دکتر مفتح، ۵۷.</ref> وی همچنین ریاست دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران را پذیرفت.<ref>گلی زواره، زندگینامه دکتر مفتح، ۲۸.</ref> از دیگر فعالیتهای او میتوان به عضویت در شورای عالی نظارت بر امور مؤسسه مطبوعاتی اطلاعات و عضویت در شورای گسترش آموزش عالی اشاره کرد. وی همچنین پس از تأسیس [[حزب جمهوری اسلامی]] مدت کوتاهی مسئول بخش [[روحانیت]] آن تشکل بود.<ref>دفتر ادبیات، روزشمار انقلاب اسلامی، ۵/۱۹۵ و ۲۷۱.</ref>{{ببینید|کمیته انقلاب اسلامی}} | ||
خط ۵۳: | خط ۶۱: | ||
مفتح در ۲۷ آذر ۱۳۵۸ در آستانه درِ ورودی دانشکده الهیات دانشگاه تهران، به همراه دو پاسدار خود، جواد بهمنی و اصغر نعمتی به دست گروه [[فرقان ترور]] شد و در ۵۱سالگی به [[شهادت]] رسید. پیکر او از مسجد دانشگاه تهران تشییع و به قم انتقال داده شد. مراسم تشییع جنازه وی در قم، با حضور امامخمینی، علما و اقشار مختلف مردم انجام گرفت و در حجره ۲۳ [[حرم فاطمه معصومه(س)|صحن مطهر فاطمه معصومه(س)]] به خاک سپرده شد.<ref>کیهان، روزنامه، ۲۸ و ۲۹/۹/۱۳۵۸؛ اطلاعات، روزنامه، ۲۸ و ۲۹/۹/۱۳۵۸؛ انصاری کرمانی، مصاحبه، چاپشده در پابهپای آفتاب، ۲/۶۴–۶۶.</ref> | مفتح در ۲۷ آذر ۱۳۵۸ در آستانه درِ ورودی دانشکده الهیات دانشگاه تهران، به همراه دو پاسدار خود، جواد بهمنی و اصغر نعمتی به دست گروه [[فرقان ترور]] شد و در ۵۱سالگی به [[شهادت]] رسید. پیکر او از مسجد دانشگاه تهران تشییع و به قم انتقال داده شد. مراسم تشییع جنازه وی در قم، با حضور امامخمینی، علما و اقشار مختلف مردم انجام گرفت و در حجره ۲۳ [[حرم فاطمه معصومه(س)|صحن مطهر فاطمه معصومه(س)]] به خاک سپرده شد.<ref>کیهان، روزنامه، ۲۸ و ۲۹/۹/۱۳۵۸؛ اطلاعات، روزنامه، ۲۸ و ۲۹/۹/۱۳۵۸؛ انصاری کرمانی، مصاحبه، چاپشده در پابهپای آفتاب، ۲/۶۴–۶۶.</ref> | ||
[[امامخمینی]] در پیامی که در روز شهادت مفتح به همین مناسبت صادر کرد، ضمن تسلیت شهادت این مردان برومند، اظهار داشت آن گاه که منطق [[قرآن]]، آن است که همه از خدا هستند و به سوی او میروند و مسیر [[اسلام]]، بر شهادت در راه هدف است، و اولیای خدا شهادت را یکی از دیگری به ارث میبردند، و جوانان متعهد ایران نیز برای نیل شهادت در راه خدا درخواست دعا میکرده و میکنند؛ بدخواهان که از همه جا واماندهاند، با ترور وحشیانه، از چه میترسانند؟ ایشان شهادت مفتح و دو پاسدار همراه او را سبب افروختهترشدن جنبش اسلامی و مستحکمشدن قیام ملت خواند و مفتح را استادی محترم شمرد که انتظار میرفت از علم او و بیانات وی برای اسلام و [[توسعه و پیشرفت|پیشرفت]] نهضت اسلامی بهرههای زیادی حاصل شود؛ با این حال، شهادت او و شهادت تمامی مردان راه اسلام، در دل ملت ایران حماسه میآفریند و [[انقلاب اسلامی ایران|نهضت اسلامی]] را شکوفا میسازد.<ref> | [[امامخمینی]] در پیامی که در روز شهادت مفتح به همین مناسبت صادر کرد، ضمن تسلیت شهادت این مردان برومند، اظهار داشت آن گاه که منطق [[قرآن]]، آن است که همه از خدا هستند و به سوی او میروند و مسیر [[اسلام]]، بر شهادت در راه هدف است، و اولیای خدا شهادت را یکی از دیگری به ارث میبردند، و جوانان متعهد ایران نیز برای نیل شهادت در راه خدا درخواست دعا میکرده و میکنند؛ بدخواهان که از همه جا واماندهاند، با ترور وحشیانه، از چه میترسانند؟ ایشان شهادت مفتح و دو پاسدار همراه او را سبب افروختهترشدن جنبش اسلامی و مستحکمشدن قیام ملت خواند و مفتح را استادی محترم شمرد که انتظار میرفت از علم او و بیانات وی برای اسلام و [[توسعه و پیشرفت|پیشرفت]] نهضت اسلامی بهرههای زیادی حاصل شود؛ با این حال، شهادت او و شهادت تمامی مردان راه اسلام، در دل ملت ایران حماسه میآفریند و [[انقلاب اسلامی ایران|نهضت اسلامی]] را شکوفا میسازد.<ref>امامخمینی، صحیفه، ۱۱/۳۲۰–۳۲۱.</ref> | ||
امامخمینی یک روز پس از شهادت مفتح در گفتوگو با [[حسنین هیکل]]، روزنامهنگار و نویسنده مصری با اشاره به تهدیدهای [[جیمی کارتر]] رئیسجمهور آمریکا نسبت به ملت ایران، سخنان آن روز همسر شهید مفتح در روزنامهها را یادآور شده که به شهادت همسر خود افتخار کرده است و افزود، ملتی که [[بانوان]] آن اینگونه به شهادت سرپرست خود، آن هم، چنین سرپرستی، افتخار بکنند، از تهدیدهای [[آمریکا]] نیز نمیهراسند.<ref> | امامخمینی یک روز پس از شهادت مفتح در گفتوگو با [[حسنین هیکل]]، روزنامهنگار و نویسنده مصری با اشاره به تهدیدهای [[جیمی کارتر]] رئیسجمهور آمریکا نسبت به ملت ایران، سخنان آن روز همسر شهید مفتح در روزنامهها را یادآور شده که به شهادت همسر خود افتخار کرده است و افزود، ملتی که [[بانوان]] آن اینگونه به شهادت سرپرست خود، آن هم، چنین سرپرستی، افتخار بکنند، از تهدیدهای [[آمریکا]] نیز نمیهراسند.<ref>امامخمینی، صحیفه، ۱۱/۳۲۶.</ref> ایشان در همان روز در دیدار با قهرمانان کُشتی، بار دیگر با اشاره به حماقت عوامل ترور امثال مفتح، خاطرنشان کرد هدف آنان سستکردن نهضت اسلامی است، اما هر فردی را که [[ترور]] میکنند، مردم ایران بیشتر وارد میدان میشوند. ایشان علت واقعی ترورها را آن دانست که ترورکنندگان با دست خود اسباب محرومیت از شناخت راه درست را فراهم کرده و خدای تعالی نیز آنان را کر و کور کرده است.<ref>امامخمینی، صحیفه، ۱۱/۳۳۳.</ref> | ||
همچنین در روز بیست و نهم آذر این سال به مناسبت شهادت مفتح، دانشجویان دانشکده الهیات دانشگاه تهران به دیدار امامخمینی رفتند و ایشان ضمن اجتنابناپذیر دانستن این گونه شهادتها برای انقلابی که اساس چپاولگریهای شرق و غرب را به هم زده است، شخصیتهای از دست رفته را افراد ارزندهای دانست که امید میرفت به اسلام خدمت کنند اما سرنوشت آنان [[شهادت]] بود.<ref> | همچنین در روز بیست و نهم آذر این سال به مناسبت شهادت مفتح، دانشجویان دانشکده الهیات دانشگاه تهران به دیدار امامخمینی رفتند و ایشان ضمن اجتنابناپذیر دانستن این گونه شهادتها برای انقلابی که اساس چپاولگریهای شرق و غرب را به هم زده است، شخصیتهای از دست رفته را افراد ارزندهای دانست که امید میرفت به اسلام خدمت کنند اما سرنوشت آنان [[شهادت]] بود.<ref>امامخمینی، صحیفه، ۱۱/۳۴۴.</ref> ایشان در دیدار با خانواده مفتح نیز، ضمن اشاره به سابقه آشنایی خود با مفتح، به خانواده وی برای داشتن چنین شخصیتی تبریک گفت و شهادت وی را ادامه شهادتهایی دانست که در [[اسلام]] و [[شیعه|تشیع]] در جریان بوده و ابراز امیدواری کرد، مفتح نیز به شهدای صدر اسلام بپیوندد. ایشان راه افرادی را که در راه خدا فعالیت میکنند و در این مسیر به شهادت میرسند، جاویدان دانست و از فرزندان مفتح خواست تا راه پدر خود را ادامه دهند؛ همانگونه که او مسیر شهیدان صدر اسلام را تداوم بخشید. ایشان همچنین بر تحقق و تداوم مسیر حقیقی اسلام از طریق عرضه درست اسلام و تحقق حکومت علوی تأکید کرد.<ref>امامخمینی، صحیفه، ۱۱/۳۸۸–۳۹۱.</ref> | ||
== آثار و تألیفات == | == آثار و تألیفات == | ||
خط ۹۹: | خط ۱۰۷: | ||
* غلامرضا گلی زواره، [https://books.khomeini.ir/books/10009/438/ مفتح، محمد]، [[دانشنامه امامخمینی]]، ج۹، ص۴۳۸–۴۴۳. | * غلامرضا گلی زواره، [https://books.khomeini.ir/books/10009/438/ مفتح، محمد]، [[دانشنامه امامخمینی]]، ج۹، ص۴۳۸–۴۴۳. | ||
[[رده:مقالههای | [[رده:مقالههای تأییدشده]] | ||
[[رده:مقالههای جلد نهم دانشنامه]] | [[رده:مقالههای جلد نهم دانشنامه امامخمینی]] | ||
[[رده:مقالههای دارای لینک دانشنامه]] | |||
[[رده:مقالههای دارای تصویر]] | |||
[[رده:مقالههای دارای جعبه اطلاعات]] | |||
[[رده:شاگردان امامخمینی]] | |||
[[رده:مبارزان علیه رژیم پهلوی]] | |||
[[رده:مسئولان جمهوری اسلامی ایران]] | |||
{{شاگردان امامخمینی}} | |||
[[رده:مقالههای دارای شناسه]] |