تبیان (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

از نخستین اقدامات [[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی]] پس از سال ۱۳۶۸ فیش‌برداری موضوعی از [[تألیفات و آثار امام‌خمینی|آثار امام‌خمینی]] بوده است که پس از جمع‌آوری از آثار منتشرشده و همچنین برخی آثار منتشرنشده، هر موضوع به تناسب خود در مجموعه‌ای به نام «تبیان» تدوین و منتشر شده است.<ref>مستوفی، تبیان‌ها، ۲۲۶–۲۲۸</ref> مجموعه جلدهای «تبیان» با هدف آسان‌سازی دستیابی به دیدگاه‌ها و مواضع امام‌خمینی، در موضوعات مختلف تدوین و غالباً هر موضوع در یک جلد آمده است.

از سال ۱۳۷۰ تا ۱۳۹۱، ۴۹ جلد از این مجموعه بر اساس موضوعات موجود در گفتار و نوشتار امام‌خمینی و هر موضوع به عنوان یک «دفتر» تدوین شده است؛ هر موضوع نیز به موضوعات و فصول فرعی‌تری تقسیم شده است. تهیه و تنظیم این کار به صورت گروهی انجام شده، در مقدمه برخی از دفاتر، نام برخی از گردآورندگان آمده است.<ref>امام خمینی، تبیان، ۱۳/۱۳ و ۱۴/۱۵</ref> در تدوین برخی دفاتر، افزون بر مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، مراکز دیگری نیز همکاری داشته‌اند؛ ازجمله ستاد مرکزی اقامه نماز،<ref>امام خمینی، تبیان، ۷/۸</ref> مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگی وزارت ارشاد،<ref>امام خمینی، تبیان، ۸/۱۲</ref> مرکز پژوهش‌های فرهنگی بنیاد شهید<ref>امام خمینی، تبیان، ۱۱/۱۱</ref> و شورای عالی جوانان.<ref>امام خمینی، تبیان، ۱۶/پ</ref>

محتوای اصلی کتاب، [[پیام‌های امام‌خمینی|پیام‌ها]] و [[نامه‌های امام‌خمینی]] است که در [[صحیفه امام]] و [[صحیفه نور]] آمده است؛ البته بیشتر مطالب از صحیفه نور انتخاب شده که پیش از صحیفه امام منتشر شده بود. از شماره چهل و سوم تا پایان نیز بر اساس جلدها و صفحات صحیفه امام عمل شده است. در پایان هر قسمت تاریخ صدور پیام یا سخنرانی آمده است. در پایان هر دفتر نیز عنوان کلی پیام‌ها و سخنرانی‌های امام‌خمینی و شماره جلد و صفحه آنها ذکر شده است. ازآنجا که موارد استنادشده بخش‌هایی از سخنان امام‌خمینی می‌باشند، ملاک انتخاب بخش‌های مورد نظر، معمولاً ترتیب تاریخی صدور آنها بوده، نه توالی محتوایی مطالب؛ مگر به ضرورت. در خصوص [[وصیت‌نامه امام‌خمینی|وصیتنامه امام‌خمینی]] نیز تاریخ قرائت، ملاک قرار گرفته است.<ref>امام خمینی، تبیان، ۱۵/۳</ref> در برخی دفاتر (مانند دفتر بیست و هفتم) نمایه‌هایی موضوعی در کنار صفحات آمده است.

در برخی دفاتر، از کتاب‌های [[امام‌خمینی]] نیز مطالبی نقل شده است؛ برای نمونه در فصل سوم از دفتر هفتم (امام در سنگر [[نماز]]) به معرفی سه کتاب [[سر الصلاة|سرّ الصلاة]]، [[آداب الصلاة]] و [[الخلل فی الصلاة]] پرداخته شده است<ref>امام خمینی، تبیان، ۷/۷</ref>؛ در دفتر هشتم (جایگاه [[زن]])، قسمت‌هایی از کتاب‌های [[کشف اسرار]]، [[ولایت فقیه]] و استفتائات آمده است<ref>امام خمینی، تبیان، ۸/۶۵، ۱۰۹ و ۲۳۱</ref>؛ در دفتر یازدهم ([[ایثار]] و [[شهادت]])، فتواها و استفتائات امام‌خمینی دربارهٔ احکام [[شهدا|شهید]] نقل شده<ref>امام خمینی، تبیان، ۱۱/۳۳۷–۳۵۰</ref>؛ در دفاتر هفدهم ([[عدل الهی]]) و سی‌ام ([[معاد]]) بخش‌هایی از مباحث فلسفی و کلامی، از تقریرات درس اسفار امام‌خمینی استفاده شده<ref>امام خمینی، تبیان، ۱۷/۱۹ و ۳۰/۸۸–۹۴</ref> و در دفتر بیست و یکم ([[امر به معروف و نهی از منکر]]) بخش‌هایی از کتاب [[تحریر الوسیله]] و شماری از استفتائات آورده شده است<ref>امام خمینی، تبیان، ۲۱/۱۷۶–۱۸۴</ref>؛ در دفتر چهل و پنجم ([[حکومت اسلامی]] و [[ولایت فقیه]] در اندیشه امام‌خمینی) نیز از کتاب‌های کشف اسرار، [[الاجتهاد و التقلید]]، تحریر الوسیله و جلد دوم [[کتاب البیع|البیع]]، مطالب بسیاری آورده شده است.<ref>امام خمینی، تبیان، ۴۵/۹–۱۷، ۵۰–۷۷ و ۱۸۱–۱۸۴</ref>

موضوعات هر یک از ۴۹ دفتر تبیان، به همراه تعداد صفحات آنها چنین است: «[[انتخابات]] و [[مجلس]] /۲۹۴»؛ «[[حج]] /۱۸۰»؛ «[[قیام عاشورا]] /۱۱۱»؛ «[[اسلام ناب محمدی|اسلام ناب]] /۷۴۸»؛ «[[صدور انقلاب]] /۱۲۰»؛ «امام در سنگر نماز /۲۵۶»؛ «جایگاه زن /۳۱۲»؛ «آیین [[انقلاب اسلامی]] /۵۳۸»؛ «[[روحانیت]] و [[حوزه‌های علمیه]] /۶۲۴»؛ «[[ایثار]] و [[شهادت]] /۳۸۷»؛ «سیمای معصومین(ع)/۳۳۹»؛ «[[قرآن]] کتاب هدایت /۳۰۵»؛ «[[دانشگاه]] و دانشگاهیان /۴۱۹»؛ «[[وحدت]] /۴۳۱»؛ «[[جوانان]] /۴۱۹»؛ «عدل الهی /۲۷۶»؛ «تعلیم و [[تربیت]] /۴۴۲»؛ «[[جهان اسلام]] /۳۴۶»؛ «تاریخ معاصر ایران /۶۴۵»؛ «امر به معروف و نهی از منکر /۲۸۰»؛ «[[قضاوت|قضا و قضاوت]] /۲۸۸»؛ «[[تبلیغات]] /۴۳۵»؛ «[[جهاد و دفاع|جنگ و دفاع]] /۲۴۰»؛ «[[جنگ عراق علیه ایران|دفاع مقدس]] /۷۶۸»؛ «[[خودباختگی]] و [[خودباوری]] /۱۶۰»؛ «[[آزادی]] /۳۰۸»؛ «[[سیاست خارجی]] و روابط بین‌الملل /۱۹۲»؛ «[[بسیج]] /۴۲۱»؛ «معاد /۴۳۸»؛ «[[استکبار جهانی]] و شیطان بزرگ /۲۸۷»؛ «احزاب و گروه‌های سیاسی /۷۲۵»؛ «[[سپاه پاسداران]] /۲۲۲»؛ «[[قومیت]] /ملیت و اندیشه فراملی /۱۴۴»؛ «جایگاه [[مردم]] در [[حکومت اسلامی|نظام اسلامی]] /۲۴۴»؛ «تحولات اجتماعی و انقلاب اسلامی /۴۱۳»؛ «اقشار اجتماعی /۴۳۵»؛ «امام‌خمینی و نهادهای انقلاب اسلامی /۳۲۹»؛ «ارتش /۳۰۰»؛ «[[مستضعفان|استضعاف]] و [[استکبار]] /۱۹۱»؛ «[[نبوت]] /۷۰۵»؛ «[[امامت]] و [[انسان کامل]] /۶۰۳»؛ «[[انسان‌شناسی]] /۴۲۸»؛ «[[تهذیب نفس]] و [[سیر و سلوک]] /۸۷۷»؛ «[[حکومت اسلامی]] و [[ولایت فقیه]] /۸۵۷»؛ «[[اقتصاد]] /۵۷۴»؛ «[[قوای مسلح]] /۲۹۸»؛ «[[توحید (فلسفه و کلام)|توحید]] /۲ج/۱۳۵۳» و «حقوق /۴۸۱». در برخی از دفاتر، ناشر مقدمه‌ای بر آن نگاشته که شمار صفحات آن را به شماره صفحات پیش‌گفته افزوده است.

شماره برخی از دفاتر بر اساس تاریخ انتشار نیست؛ برای مثال با وجود انتشار دفتر چهل و دوم ([[امامت]] و [[انسان کامل]]) در سال ۱۳۸۱، شماری از شماره‌های پیش از آن، در سال‌های بعد چاپ شده‌اند. شمارگان هر دفتر متفاوت و دفعات چاپ آنها میان یک تا یازده چاپ در نوسان است.

این مجموعه به زبان فارسی و برای عموم تدوین شده است و همه مطالبی که در آثار امام‌خمینی به زبان عربی آمده، افزون بر متن عربی، ترجمه آن نیز افزوده شده است. برخی از دفاتر آن به زبان‌های دیگر مانند عربی، انگلیسی، آلمانی، فرانسه، اردو، آذری کریل، ترکی استانبولی، پشتو، بنگالی، روسی، اسپانیایی، هوسایی و بوسنیایی نیز ترجمه شده‌اند.<ref>انصاری، تألیفات و تقریرات، ۲۱۴</ref>