۲۱٬۱۰۰
ویرایش
تفسیر و شواهد قرآنی (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
ابرابزار
جز (added Category:کتابهای برگرفته از آثار امام خمینی using HotCat) |
(ابرابزار) |
||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
}} | }} | ||
'''تفسیر و شواهد قرآنی'''، کتابی در نکات تفسیری و شواهد قرآنی برگرفته از آثار و بیانات [[امام‌خمینی]]؛ فارسی. | '''تفسیر و شواهد قرآنی'''، کتابی در نکات تفسیری و شواهد قرآنی برگرفته از آثار و بیانات [[امام‌خمینی]]؛ فارسی. | ||
==مقدمه== | |||
== مقدمه == | |||
در حوزه اندیشه تفسیری و قرآنی امام‌خمینی، پس از [[تفسیر سوره حمد]] و [[قرآن کتاب هدایت]] از مجموعه [[تبیان]] {{ببینید|متن=ببینید|تبیان}}، تفسیر و شواهد قرآنی، سومین اثر در بردارنده مباحث و شواهد قرآنی موجود در آثار و بیانات ایشان است. این اثر را چنان‌که در مقدمه آن آمده است، گروهی از محققان در معاونت پژوهشی [[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی]] گردآوری کرده‌اند و با انگیزه گردآوری بیانات پراکنده تفسیری و استنادات قرآنی امام‌خمینی، برای دسترسی کامل علاقه‌مندان به مباحث تفسیری ایشان، به صورت یک مجموعه منسجم تنظیم و منتشر شده است. مطالب این کتاب در موارد فراوانی برای همگان قابل فهم است؛ اما فهم برخی از موارد، مانند [[تفسیر سوره حمد]] نیازمند آشنایی با مباحث عرفانی است. | در حوزه اندیشه تفسیری و قرآنی امام‌خمینی، پس از [[تفسیر سوره حمد]] و [[قرآن کتاب هدایت]] از مجموعه [[تبیان]] {{ببینید|متن=ببینید|تبیان}}، تفسیر و شواهد قرآنی، سومین اثر در بردارنده مباحث و شواهد قرآنی موجود در آثار و بیانات ایشان است. این اثر را چنان‌که در مقدمه آن آمده است، گروهی از محققان در معاونت پژوهشی [[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی]] گردآوری کرده‌اند و با انگیزه گردآوری بیانات پراکنده تفسیری و استنادات قرآنی امام‌خمینی، برای دسترسی کامل علاقه‌مندان به مباحث تفسیری ایشان، به صورت یک مجموعه منسجم تنظیم و منتشر شده است. مطالب این کتاب در موارد فراوانی برای همگان قابل فهم است؛ اما فهم برخی از موارد، مانند [[تفسیر سوره حمد]] نیازمند آشنایی با مباحث عرفانی است. | ||
{{سخ}} | |||
[[امام‌خمینی]]، در آثار فقهی و اصولی خود به تناسب مباحث و فراخور استدلال‌ها به مباحث تفسیری و قرآنی نیز پرداخته است؛ اما مطالب کتاب تفسیر و شواهد قرآنی، بیشتر از کتابهای تفسیر سوره حمد، [[شرح حدیث جنود عقل و جهل]]، [[آداب الصلاة]]، [[سرّ الصلاة]]، [[شرح چهل حدیث]]، [[کشف اسرار]]، [[مصباح الهدایه]]، [[شرح دعاء السحر]] و [[صحیفه]] امام‌گردآوری شده است <ref>امام‌خمینی، تفسیر و شواهد قرآنی، | [[امام‌خمینی]]، در آثار فقهی و اصولی خود به تناسب مباحث و فراخور استدلال‌ها به مباحث تفسیری و قرآنی نیز پرداخته است؛ اما مطالب کتاب تفسیر و شواهد قرآنی، بیشتر از کتابهای تفسیر سوره حمد، [[شرح حدیث جنود عقل و جهل]]، [[آداب الصلاة]]، [[سرّ الصلاة]]، [[شرح چهل حدیث]]، [[کشف اسرار]]، [[مصباح الهدایه]]، [[شرح دعاء السحر]] و [[صحیفه]] امام‌گردآوری شده است.<ref>امام‌خمینی، تفسیر و شواهد قرآنی، ۱۱۰۹–۱۱۵۵</ref> | ||
==رویکرد تفسیری== | |||
با توجه به زمینه‌ها و تخصص‌های علمی و دیدگاه‌های نظری و عملی امام‌خمینی در ابعاد گوناگون اعتقادی، عرفانی، اخلاقی، تربیتی و سیاسی، عمده‌ترین رویکرد تفسیری ایشان در سه جهت خلاصه می‌شود: رویکرد عرفانی-اعتقادی؛ رویکرد اخلاقی-تربیتی و رویکرد سیاسی-انقلابی <ref>دیاری، اندیشه و آرای تفسیری امام‌خمینی، ۷۴</ref> | == رویکرد تفسیری == | ||
با توجه به زمینه‌ها و تخصص‌های علمی و دیدگاه‌های نظری و عملی امام‌خمینی در ابعاد گوناگون اعتقادی، عرفانی، اخلاقی، تربیتی و سیاسی، عمده‌ترین رویکرد تفسیری ایشان در سه جهت خلاصه می‌شود: رویکرد عرفانی-اعتقادی؛ رویکرد اخلاقی-تربیتی و رویکرد سیاسی-انقلابی.<ref>دیاری، اندیشه و آرای تفسیری امام‌خمینی، ۷۴</ref> امام‌خمینی در سوره‌هایی که به طورکامل تفسیر کرده است، یعنی [[سوره حمد]]، [[سوره توحید|توحید]] و [[سوره قدر|قدر]]، روش عرفانی و تربیتی را پیش گرفته است.<ref>دیاری، اندیشه و آرای تفسیری امام‌خمینی، ۷۴–۷۵</ref> ایشان در این مقام، با انتخاب عنوان‌هایی مانند «تحقیق عرفانی»، «ایقاظ ایمانی»، «تنبیه اشراقی»، «اشراق عرفانی»، «تنبیه ایمانی» و «تنبیه عرفانی»، مباحثی مناسب با آن مطرح می‌کند، و البته در عین گرایش عرفانی، به برخی [[احکام شرعی]] به عنوان فرعی فقهی می‌پردازد.<ref>امام‌خمینی، تفسیر و شواهد قرآنی، ۴۲–۵۷</ref> | |||
جنبه دیگر مباحث تفسیری امام‌خمینی توجه به بعد اجتماعی و سیاسی آیات است. ایشان در سال‌های واپسین عمر خود، با نگاه اجتماعی-سیاسی به مسائل عصر، به دنبال مطرح ساختن قرآن در عینیت [[جامعه]] و به تعبیر دیگر جامعه‌سازی قرآنی، بوده است <ref>دیاری، اندیشه و آرای تفسیری امام‌خمینی، ۷۳</ref>؛ از این‌رو استناد به آیات قرآن برای بیان مسائل روز و تبیین مسائلی مانند [[جنگ تحمیلی]] و دفاع مقدس و گواهی‌گرفتن از آیات در برحق‌بودن رزمندگان اسلام و اشاره به مسائل اقتصادی، مانند [[رباخواری]] در [[بانک]] در این اثر به‌وفور یافت می‌شود. | {{سخ}} | ||
==گزارش محتوا== | جنبه دیگر مباحث تفسیری امام‌خمینی توجه به بعد اجتماعی و سیاسی آیات است. ایشان در سال‌های واپسین عمر خود، با نگاه اجتماعی-سیاسی به مسائل عصر، به دنبال مطرح ساختن قرآن در عینیت [[جامعه]] و به تعبیر دیگر جامعه‌سازی قرآنی، بوده است<ref>دیاری، اندیشه و آرای تفسیری امام‌خمینی، ۷۳</ref>؛ از این‌رو استناد به آیات قرآن برای بیان مسائل روز و تبیین مسائلی مانند [[جنگ تحمیلی]] و دفاع مقدس و گواهی‌گرفتن از آیات در برحق‌بودن رزمندگان اسلام و اشاره به مسائل اقتصادی، مانند [[رباخواری]] در [[بانک]] در این اثر به‌وفور یافت می‌شود. | ||
کتاب تفسیر و شواهد قرآنی بر اساس ترتیب سوره‌های قرآن تنظیم شده و گستره آن شامل ۹۱ سوره است. تفسیر سوره حمد، نسبت به تفاسیر دیگر سوره‌ها، بیشترین حجم کتاب را به خود اختصاص داده است <ref>امام‌خمینی، تفسیر و شواهد قرآنی، | |||
== گزارش محتوا == | |||
کتاب، شامل مباحث تفسیری و تبیینی سوره‌های [[سوره مریم|مریم]]، [[سوره طه|طه]]، [[سوره نور|نور]]، [[سوره نمل|نمل]]، [[سوره لقمان|لقمان]]، [[سوره فاطر|فاطر]]، [[سوره یس|یس]]، [[سوره زمر|زمر]]، [[سوره مومن|مؤمن]]، [[سوره شوری|شوری]]، [[سوره زخرف|زخرف]]، [[سوره جاثیه|جاثیه]]، [[سوره احقاف|احقاف]]، [[سوره قاف|قاف]]، [[ذاریات]]، [[سوره قمر|قمر]]، [[سوره الرحمن|الرحمن]]، [[سوره حشر|حشر]]، [[سوره جمعه|جمعه]]، [[سوره طلاق|طلاق]]، [[سوره تحریم|تحریم]]، [[سوره ملک|ملک]]، [[سوره قلم|قلم]]، [[معارج]]، [[سوره نوح|نوح]]، [[سوره جن|جن]]، [[سوره مزمل|مزمل]]، [[سوره نبا|نبأ]]، [[سوره عبس|عبس]]، [[سوره تکویر|تکویر]]، [[سوره انفطار|انفطار]]، [[سوره مطففین|مطففین]]، [[سوره طارق|طارق]]، [[سوره غاشیه|غاشیه]]، [[سوره تکاثر|تکاثر]]، [[سوره همزه|همزه]]، [[سوره ماعون|ماعون]]، [[سوره نصر|نصر]]، [[سوره فلق|فلق]] و [[سوره ناس|ناس]] می‌باشد که از آثار تألیفی امام‌خمینی گردآوری شده است. مباحث مربوط به سوره‌های [[سوره اعلی|اعلی]]، [[سوره شمس|شمس]]، [[سوره ضحی|ضحی]] و [[سوره عصر|عصر]] نیز از برخی سخنرانی‌ها و | کتاب تفسیر و شواهد قرآنی بر اساس ترتیب سوره‌های قرآن تنظیم شده و گستره آن شامل ۹۱ سوره است. تفسیر سوره حمد، نسبت به تفاسیر دیگر سوره‌ها، بیشترین حجم کتاب را به خود اختصاص داده است<ref>امام‌خمینی، تفسیر و شواهد قرآنی، ۱–۱۳۷</ref> {{ببینید|متن=ببینید|تفسیر سوره حمد}}. | ||
{{سخ}} | |||
موضوعاتی که در این کتاب مطرح شده، | کتاب، شامل مباحث تفسیری و تبیینی سوره‌های [[سوره مریم|مریم]]، [[سوره طه|طه]]، [[سوره نور|نور]]، [[سوره نمل|نمل]]، [[سوره لقمان|لقمان]]، [[سوره فاطر|فاطر]]، [[سوره یس|یس]]، [[سوره زمر|زمر]]، [[سوره مومن|مؤمن]]، [[سوره شوری|شوری]]، [[سوره زخرف|زخرف]]، [[سوره جاثیه|جاثیه]]، [[سوره احقاف|احقاف]]، [[سوره قاف|قاف]]، [[ذاریات]]، [[سوره قمر|قمر]]، [[سوره الرحمن|الرحمن]]، [[سوره حشر|حشر]]، [[سوره جمعه|جمعه]]، [[سوره طلاق|طلاق]]، [[سوره تحریم|تحریم]]، [[سوره ملک|ملک]]، [[سوره قلم|قلم]]، [[معارج]]، [[سوره نوح|نوح]]، [[سوره جن|جن]]، [[سوره مزمل|مزمل]]، [[سوره نبا|نبأ]]، [[سوره عبس|عبس]]، [[سوره تکویر|تکویر]]، [[سوره انفطار|انفطار]]، [[سوره مطففین|مطففین]]، [[سوره طارق|طارق]]، [[سوره غاشیه|غاشیه]]، [[سوره تکاثر|تکاثر]]، [[سوره همزه|همزه]]، [[سوره ماعون|ماعون]]، [[سوره نصر|نصر]]، [[سوره فلق|فلق]] و [[سوره ناس|ناس]] می‌باشد که از آثار تألیفی امام‌خمینی گردآوری شده است. مباحث مربوط به سوره‌های [[سوره اعلی|اعلی]]، [[سوره شمس|شمس]]، [[سوره ضحی|ضحی]] و [[سوره عصر|عصر]] نیز از برخی سخنرانی‌ها و پیام‌های امام‌خمینی تدوین شده است.<ref>امام‌خمینی، تفسیر و شواهد قرآنی، ۱–۱۳۷ جم</ref> در مواردی نیز مطالب از سخنرانی‌ها و تألیفات هر دو نقل شده است. | ||
{{سخ}} | |||
در مقدمه کتاب آمده است برخی مباحث تفسیری که از لابه‌لای آثار و سخنان امام‌خمینی جمع‌آوری شده، به دلیل آنکه ایشان در مقام تفسیر کامل آیات نبوده، در مجموع، به عنوان یک اثر تفسیری، کاستی‌هایی دارد. به دلیل گردآوری مطالب از کتب مختلف، بیانات | موضوعاتی که در این کتاب مطرح شده، دربارهٔ این مطالب است: [[انسان کامل]]،<ref>← امام‌خمینی، تفسیر و شواهد قرآنی، ۴۰۴، ۵۶۹–۵۷۰، ۷۱۵ و …</ref> [[اسما و صفات الهی]] که با زبان خاص عرفانی تبیین شده است،<ref>←امام‌خمینی، تفسیر و شواهد قرآنی، آیات ۱–۶ سوره حمد؛ سوره حدید</ref> آیات مربوط به مبحث [[معاد]] با زبان عرفانی و فلسفی، و بیان برخی مباحث کلامی و فلسفی مانند امر بین‌الأمرین، [[بداء]] و [[علم الهی]]،<ref>←امام‌خمینی، تفسیر و شواهد قرآنی، ۲۲۵–۲۲۶، ۴۳۲–۴۳۵ و ۷۲۲</ref> مراتب و مقامات [[سلوک]] و حجاب‌های رسیدن به مراتب،<ref>← امام‌خمینی، تفسیر و شواهد قرآنی، ۲۱۰، ۳۲۳–۳۲۴ و ۴۴۷–۴۴۸</ref> مباحث اخلاقی چون [[توکل]]، [[ضبط خیال]]، [[دنیاپرستی|حب دنیا]]، [[هوای نفس]]، [[نفاق]]<ref>←امام‌خمینی، تفسیر و شواهد قرآنی، ۲۱۹، ۳۵۷–۳۶۰، ۴۲۲ و ۴۲۸</ref> و مباحث اجتماعی و سیاسی که بسیار مورد توجه امام‌خمینی بوده است.<ref>← امام‌خمینی، تفسیر و شواهد قرآنی، ۱۹۴–۱۹۶، ۲۳۸–۲۴۲، ۳۶۷، ۳۷۸ و ۷۱۱</ref> | ||
==چاپ و انتشار== | {{سخ}} | ||
کتاب تفسیر و شواهد قرآنی در آثار امام‌خمینی، ۱۱۶۵ صفحه دارد و دربردارنده فهرست‌های گوناگون، شامل فهرست تفصیلی، موضوعی، آیات، روایات، مآخذ و منابع است. کتاب را [[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی]] نخستین بار در بهار ۱۳۸۲ در تهران و در قطع وزیری به چاپ رسانده است. بخشی مربوط به تفسیر سوره حمد پیش از این | در مقدمه کتاب آمده است برخی مباحث تفسیری که از لابه‌لای آثار و سخنان امام‌خمینی جمع‌آوری شده، به دلیل آنکه ایشان در مقام تفسیر کامل آیات نبوده، در مجموع، به عنوان یک اثر تفسیری، کاستی‌هایی دارد. به دلیل گردآوری مطالب از کتب مختلف، بیانات دربارهٔ آیات، به صورت بریده‌بریده، در بندنوشت‌های مختلف آمده است و مطالب انسجام و پیوستگی دقیق و منظمی ندارند؛ همچنین با توجه به تنوع منابع و مطالب، زبان کتاب نیز متفاوت است. مطالب برگرفته از آثار تألیفی امام‌خمینی زبانی نوشتاری و مطالب برگزیده از سخنرانی‌های ایشان، زبانی گفتاری دارد.<ref>←امام‌خمینی، تفسیر و شواهد قرآنی، ۴۲۱، ۵۰۶ و ۷۲۲</ref> | ||
==پانویس== | |||
{{پانویس}} | == چاپ و انتشار == | ||
==منابع== | کتاب تفسیر و شواهد قرآنی در آثار امام‌خمینی، ۱۱۶۵ صفحه دارد و دربردارنده فهرست‌های گوناگون، شامل فهرست تفصیلی، موضوعی، آیات، روایات، مآخذ و منابع است. کتاب را [[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی]] نخستین بار در بهار ۱۳۸۲ در تهران و در قطع وزیری به چاپ رسانده است. بخشی مربوط به تفسیر سوره حمد پیش از این به‌طور مستقل توسط همین مؤسسه به چاپ رسیده است. [[محمدعلی توحیدی]] این اثر را با عنوان تفسیر و شواهد قرآنی امام‌خمینی کی آثارمین به زبان اردو ترجمه کرده است. این ترجمه را مؤسسه یادشده در دو جلد در سال ۱۳۸۶ چاپ و نشر داده است. جلد نخست ۶۰۰ صفحه و جلد دوم ۵۸۶ صفحه دارد. | ||
== پانویس == | |||
{{پانویس|۲}} | |||
== منابع == | |||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* امام‌خمینی، سیدروح‌الله، تفسیر و شواهد قرآنی در آثار حضرت امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ اول، ۱۳۸۲ش. | * امام‌خمینی، سیدروح‌الله، تفسیر و شواهد قرآنی در آثار حضرت امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ اول، ۱۳۸۲ش. | ||
* دیاری بیدگلی، محمدتقی، اندیشه و آرای تفسیری امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم | * دیاری بیدگلی، محمدتقی، اندیشه و آرای تفسیری امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم …، چاپ اول، ۱۳۸۸ش. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
==پیوند به بیرون== | |||
آزاده عابدینی، [https://books.khomeini.ir/books/10003/452/ تفسیر و شواهد قرآنی]، دانشنامه امام | == پیوند به بیرون == | ||
* آزاده عابدینی، [https://books.khomeini.ir/books/10003/452/ تفسیر و شواهد قرآنی]، [[دانشنامه امام خمینی]]، ج۳، ص۴۵۲–۴۵۴. | |||
[[رده:کتابهای برگرفته از آثار امام خمینی]] | |||
[[رده:مقاله‌های آماده ارزیابی]] | [[رده:مقاله‌های آماده ارزیابی]] | ||