پرش به محتوا

اعتصاب: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۱ شهریور ۱۴۰۲
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''اعتصاب'''، دست‌کشیدن از فعالیت با هدف دستیابی به خواسته‌ها.
'''اعتصاب'''، دست‌کشیدن از فعالیت با هدف دستیابی به خواسته‌ها.


اعتصاب، به دست‌ازکارکشیدن برای دستیابی به هدفی معیّن تعریف شده‌است. اعتصاب می‌تواند آشکار یا پنهان و عمومی یا صنفی باشد. نخستین اعتصاب‌های کارگری در [[اروپا]]، پس از انقلاب صنعتی پیدا شد و در ایران در سال ۱۲۸۶، در خط کشتیرانی باکو ـ انزلی رخ داد. ماده ۲۳ تصویب‌نامه قانون کار، مصوب ۱۳۲۵ حق اعتصاب را به رسمیت شناخت؛ اما در [[قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران|قانون اساسی جمهوری اسلامی]] این حق به رسمیت شناخته نشده است. اعتصاب‌ سراسری مردم در روند [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی]] نقش مهمی ایفا کرد. [[امام‌خمینی]] درخواست اصلی اعتصاب‌کنندگان را سرنگونی [[رژیم پهلوی]] دانست و بر تداوم اعتصاب‌ها و لزوم حمایت مالی از آنان تأکید کرد. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، مردم به درخواست امام‌خمینی به اعتصاب‌ها پایان دادند. ایشان در وضعیت حساس ابتدای انقلاب، شرکت در اعتصاب را –که ناشی از تحرکات عناصر مزدور و بهره‌برداری [[اجانب|بیگانگان]] می‌دانست- [[گناه|معصیت]] خواند.
اعتصاب، به دست‌ازکارکشیدن برای دستیابی به هدفی معیّن تعریف شده‌است. اعتصاب می‌تواند آشکار یا پنهان و عمومی یا صنفی باشد. نخستین اعتصاب‌های کارگری در [[اروپا]]، پس از انقلاب صنعتی پیدا شد و در ایران در سال ۱۲۸۶، در خط کشتیرانی باکو ـ انزلی رخ داد. ماده ۲۳ تصویب‌نامه قانون کار، مصوب ۱۳۲۵ حق اعتصاب را به رسمیت شناخت؛ اما در [[قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران|قانون اساسی جمهوری اسلامی]] این حق به رسمیت شناخته نشده است.
 
اعتصاب‌ سراسری مردم در روند [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی]] نقش مهمی ایفا کرد. [[امام‌خمینی]] درخواست اصلی اعتصاب‌کنندگان را سرنگونی [[رژیم پهلوی]] دانست و بر تداوم اعتصاب‌ها و لزوم حمایت مالی از آنان تأکید کرد.  
 
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، مردم به درخواست امام‌خمینی به اعتصاب‌ها پایان دادند. ایشان در وضعیت حساس ابتدای انقلاب، شرکت در اعتصاب را –که ناشی از تحرکات عناصر مزدور و بهره‌برداری [[اجانب|بیگانگان]] می‌دانست- [[گناه|معصیت]] خواند.
== مفهوم‌شناسی ==
== مفهوم‌شناسی ==
اعتصاب واژه‌ای عربی از ریشه «عصَبَ» است که به معنای بستن چیزی به چیزی است<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغه، ۴/۳۳۶.</ref> و از همین‌جا، به گروهی که نوعی پیوستگی با هم داشته باشند، «عصابه» می‌گویند،<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغه، ۴/۳۳۷.</ref> و چون در اعتصاب نوعی پیوستگی گروهی وجود دارد، این واژه به کار برده شده‌است؛ از این‌رو اعتصاب در فارسی از نظر لغت و اصطلاح دست‌ازکارکشیدن عده‌ای و گردآمدن آنان برای دستیابی به هدفی معیّن، از قبیل تحصیل [[آزادی]] و کاستن از ساعات کار و اضافه‌حقوق تعریف شده‌است.<ref>انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ۱/۴۶۲؛ آشوری، فرهنگ سیاسی، ۲۰.</ref><br>
اعتصاب واژه‌ای عربی از ریشه «عصَبَ» است که به معنای بستن چیزی به چیزی است<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغه، ۴/۳۳۶.</ref> و از همین‌جا، به گروهی که نوعی پیوستگی با هم داشته باشند، «عصابه» می‌گویند،<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغه، ۴/۳۳۷.</ref> و چون در اعتصاب نوعی پیوستگی گروهی وجود دارد، این واژه به کار برده شده‌است؛ از این‌رو اعتصاب در فارسی از نظر لغت و اصطلاح دست‌ازکارکشیدن عده‌ای و گردآمدن آنان برای دستیابی به هدفی معیّن، از قبیل تحصیل [[آزادی]] و کاستن از ساعات کار و اضافه‌حقوق تعریف شده‌است.<ref>انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ۱/۴۶۲؛ آشوری، فرهنگ سیاسی، ۲۰.</ref><br>
خط ۹۴: خط ۹۸:
{{پایان}}
{{پایان}}
== پیوند به بیرون ==
== پیوند به بیرون ==
محمدجعفر جواد، «[https://books.khomeini.ir/books/10002/118/ اعتصاب]»، دانشنامه امام خمینی، ج۲، ص۱۱۸-۱۲۴.
محمدجعفر جواد، «[https://books.khomeini.ir/books/10002/118/ اعتصاب]»، [[دانشنامه امام‌خمینی]]، ج۲، ص۱۱۸-۱۲۴.
[[رده:مقاله‌های تأییدشده]]
[[رده:مقاله‌های تأییدشده]]
[[رده:مقاله‌های جلد دوم دانشنامه امام‌خمینی]]
[[رده:مقاله‌های جلد دوم دانشنامه امام‌خمینی]]
خط ۱۰۰: خط ۱۰۴:
[[رده:مقاله‌های دارای لینک دانشنامه]]
[[رده:مقاله‌های دارای لینک دانشنامه]]
[[رده:مفاهیم سیاسی]]
[[رده:مفاهیم سیاسی]]
[[رده:حوادث قبل از انقلاب]]
[[رده:رویدادهای قبل از انقلاب]]
[[رده:حوادث پس از انقلاب]]
[[رده:رویدادهای بعد از انقلاب]]
[[رده:مبارزات امام‌خمینی]]
[[رده:مبارزات امام‌خمینی]]
[[رده:مقاله های نیازمند ارزیابی]]
[[رده:مقاله‌های دارای شناسه]]
۲۰٬۲۹۱

ویرایش