۲۱٬۱۶۶
ویرایش
جز (removed Category:مقالههای بدون تغییرمسیر using HotCat) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۶: | خط ۶: | ||
# توحیدی بدر: فعالیتهای این گروه بیشتر جنبه مذهبی و [[خودسازی اخلاقی]] داشت و برنامههای خود را در [[مساجد]] پی میگرفت و در ارتباط با مراکز دانشگاهی به جذب نیرو میپرداخت. بسیاری از اعضای این گروه برای مطالعات عمیقتر، تحصیل در [[مدارس حوزه علمیه]] را آغاز کردند <ref>شادلو، اطلاعاتی درباره احزاب و جناحهای سیاسی ایران امروز، ۶۱ ـ ۶۳.</ref>؛ | # توحیدی بدر: فعالیتهای این گروه بیشتر جنبه مذهبی و [[خودسازی اخلاقی]] داشت و برنامههای خود را در [[مساجد]] پی میگرفت و در ارتباط با مراکز دانشگاهی به جذب نیرو میپرداخت. بسیاری از اعضای این گروه برای مطالعات عمیقتر، تحصیل در [[مدارس حوزه علمیه]] را آغاز کردند <ref>شادلو، اطلاعاتی درباره احزاب و جناحهای سیاسی ایران امروز، ۶۱ ـ ۶۳.</ref>؛ | ||
# توحیدی صف: افزون بر [[عملیات مسلحانه]] در آستانه ۱۵ [[خرداد]] ۱۳۵۶، و انفجارهایی که در سال ۱۳۵۶ و ۱۳۵۷ اجرا کرد، در آستانه ورود [[امامخمینی]] به [[ایران]]، [[حفاظت از امامخمینی|حفاظت از ایشان]] با تصویب [[کمیته استقبال]] و [[شورای انقلاب]] به این گروه واگذار شد <ref>شادلو، اطلاعاتی درباره احزاب و جناحهای سیاسی ایران امروز، ۴۵ ـ ۵۲.</ref> {{ببینید|متن=ببینید|کمیته استقبال}} | # توحیدی صف: افزون بر [[عملیات مسلحانه]] در آستانه ۱۵ [[خرداد]] ۱۳۵۶، و انفجارهایی که در سال ۱۳۵۶ و ۱۳۵۷ اجرا کرد، در آستانه ورود [[امامخمینی]] به [[ایران]]، [[حفاظت از امامخمینی|حفاظت از ایشان]] با تصویب [[کمیته استقبال]] و [[شورای انقلاب]] به این گروه واگذار شد <ref>شادلو، اطلاعاتی درباره احزاب و جناحهای سیاسی ایران امروز، ۴۵ ـ ۵۲.</ref> {{ببینید|متن=ببینید|کمیته استقبال}} | ||
# فلاح: دیدار با امامخمینی در [[نجف]] در سال ۱۳۵۶، هماهنگکردن مبارزه در داخل و خارج کشور و تهیه سلاح و آمادهکردن زمینه آموزش نظامی، همچنین مبارزه تشکیلاتی و برگزاری جلسات [[تفسیر قرآن]] در پوشش دفتر مهندسی در تهران و آمادهسازی پوشش صوتی [[بهشت زهرا(س)]] هنگام [[بازگشت امامخمینی به ایران]] <ref>شادلو، اطلاعاتی درباره احزاب و جناحهای سیاسی ایران امروز، ۵۵ ـ ۵۹.</ref>؛ | # فلاح: دیدار با امامخمینی در [[نجف]] در سال ۱۳۵۶، هماهنگکردن مبارزه در داخل و خارج کشور و تهیه سلاح و آمادهکردن زمینه آموزش نظامی، همچنین مبارزه تشکیلاتی و برگزاری جلسات [[تفسیر قرآن]] در پوشش دفتر مهندسی در تهران و آمادهسازی پوشش صوتی [[بهشت زهرا(س)]] هنگام [[بازگشت امامخمینی به ایران]] <ref>شادلو، اطلاعاتی درباره احزاب و جناحهای سیاسی ایران امروز، ۵۵ ـ ۵۹.</ref>؛ | ||
# فلق: متشکل از اعضای انجمنهای اسلامی دانشجویان در خارج از کشور بود که در ماههای آخر مبارزه به ایران آمدند و تکثیر و توزیع اعلامیهها، هدایت [[راهپیمایی|راهپیماییها]]، بسیج مردمی و تلاش برای برقراری رابطه و انسجام با سایر گروهها را بر عهده داشتند. این گروه با وجود آمادگی برای [[مبارزه مسلحانه]] احتمالی، هیچ فعالیت نظامی صورت نداد <ref>شادلو، اطلاعاتی درباره احزاب و جناحهای سیاسی ایران امروز، ۶۹ ـ ۷۰.</ref>؛ | # فلق: متشکل از اعضای انجمنهای اسلامی دانشجویان در خارج از کشور بود که در ماههای آخر مبارزه به ایران آمدند و تکثیر و توزیع اعلامیهها، هدایت [[راهپیمایی|راهپیماییها]]، بسیج مردمی و تلاش برای برقراری رابطه و انسجام با سایر گروهها را بر عهده داشتند. این گروه با وجود آمادگی برای [[مبارزه مسلحانه]] احتمالی، هیچ فعالیت نظامی صورت نداد <ref>شادلو، اطلاعاتی درباره احزاب و جناحهای سیاسی ایران امروز، ۶۹ ـ ۷۰.</ref>؛ | ||
خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
===دوره اول=== | ===دوره اول=== | ||
سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی در دوره اول فعالیت خود، توانست به [[انقلاب اسلامی]] خدمت کند <ref>دارابی، جریانشناسی سیاسی در ایران، ۲۹۰.</ref>. پس از تشکیل کمیتههای انقلاب اسلامی برای تأمین امنیت جامعه {{ببینید|متن=ببینید|کمیته انقلاب اسلامی}}، اعضای سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی نیز با عضویت در شورای مرکزی کمیته، نقش مؤثری در سازماندهی این کمیتهها ایفا کردند <ref>فوزی، تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب ، ۱/۳۹۶.</ref>. همچنین این سازمان، نیروی مسلحی با عنوان «سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی» راهاندازی کرد که هدف آن، مبارزه با تهدیدات احتمالی و دفاع از انقلاب بود. پس از تصمیم [[شورای انقلاب]] برای ایجاد نیرویی به نام [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]]، این نیرو با نیروهای سپاهی موجود در تهران، مانند سپاه سلطنتآباد به سرپرستی حسن لاهوتی اشکوری {{ببینید|متن=ببینید| | سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی در دوره اول فعالیت خود، توانست به [[انقلاب اسلامی]] خدمت کند <ref>دارابی، جریانشناسی سیاسی در ایران، ۲۹۰.</ref>. پس از تشکیل کمیتههای انقلاب اسلامی برای تأمین امنیت جامعه {{ببینید|متن=ببینید|کمیته انقلاب اسلامی}}، اعضای سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی نیز با عضویت در شورای مرکزی کمیته، نقش مؤثری در سازماندهی این کمیتهها ایفا کردند <ref>فوزی، تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب ، ۱/۳۹۶.</ref>. همچنین این سازمان، نیروی مسلحی با عنوان «سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی» راهاندازی کرد که هدف آن، مبارزه با تهدیدات احتمالی و دفاع از انقلاب بود. پس از تصمیم [[شورای انقلاب]] برای ایجاد نیرویی به نام [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]]، این نیرو با نیروهای سپاهی موجود در تهران، مانند سپاه سلطنتآباد به سرپرستی حسن لاهوتی اشکوری {{ببینید|متن=ببینید|حسن لاهوتی}}، سپاه به سرپرستی محمد منتظری {{ببینید|متن=ببینید|محمد منتظری}} و سپاه به سرپرستی علی دانش منفرد ادغام شد و شورای فرماندهی سپاه پاسداران که در آن برخی اعضای سازمان مجاهدین انقلاب نیز حضور داشتند، شکل گرفت <ref>فوزی، تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب ، ۱/۳۹۶؛ الویری، خاطرات ، ۸۲ ـ ۸۳.</ref> {{ببینید|متن=ببینید|سپاه پاسداران انقلاب اسلامی}}. | ||
سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی در تحولات مختلف کشور ازجمله بحرانهای قومی ـ منطقهای و مبارزه با گروههای معارض با انقلاب نیز نقش مهمی ایفا کرد که مقابله با [[ضدانقلاب]] در [[کردستان]] و کمک به تشکیل [[سازمان پیشمرگان مسلمان کرد|سازمان پیشمرگان مسلمان کُرد]] <ref>دارابی، جریانشناسی سیاسی در ایران، ۲۹۰.</ref>، رخنه در [[گروه فرقان]] و شناسایی و انهدام این گروه، کمک به خنثیسازی کودتای نوژه {{ببینید|متن=ببینید|کودتای نوژه}}، ایفای نقش عمده در مبارزه با سازمان مجاهدین خلق که به مقابله مسلحانه با نظام برخاسته بود <ref>شادلو، اطلاعاتی درباره احزاب و جناحهای سیاسی ایران امروز، ۴۰۸؛ فوزی، تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب ، ۱/۳۹۶.</ref>، از آن جمله است. پشتیبانی و حمایت سازمان از [[انقلاب فرهنگی]] در [[فروردین]] ۱۳۵۹ و تأکید بر لزوم [[تعطیلی دانشگاهها]]، همکاری با سایر گروههای اسلامی در مسائلی که به عزل [[سیدابوالحسن بنیصدر]]، رئیسجمهور وقت، منتهی شد، نیز تمرکز بر مقابله با [[جریان لیبرال]] و [[جریان ملیگرا|ملیگرا]] و حتی گروههای اسلامی نوگرا، مانند [[نهضت آزادی]]، جاما و جنبش مسلمانان مبارز، ازجمله فعالیتهای این سازمان در سالهای نخست انقلاب بود <ref>میرسلیم، جریانشناسی فرهنگی بعد از انقلاب اسلامی ایران ، ۱۵۲ ـ ۱۵۳؛ الویری، خاطرات ، ۹۲ ـ ۹۳.</ref>. | سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی در تحولات مختلف کشور ازجمله بحرانهای قومی ـ منطقهای و مبارزه با گروههای معارض با انقلاب نیز نقش مهمی ایفا کرد که مقابله با [[ضدانقلاب]] در [[کردستان]] و کمک به تشکیل [[سازمان پیشمرگان مسلمان کرد|سازمان پیشمرگان مسلمان کُرد]] <ref>دارابی، جریانشناسی سیاسی در ایران، ۲۹۰.</ref>، رخنه در [[گروه فرقان]] و شناسایی و انهدام این گروه، کمک به خنثیسازی کودتای نوژه {{ببینید|متن=ببینید|کودتای نوژه}}، ایفای نقش عمده در مبارزه با سازمان مجاهدین خلق که به مقابله مسلحانه با نظام برخاسته بود <ref>شادلو، اطلاعاتی درباره احزاب و جناحهای سیاسی ایران امروز، ۴۰۸؛ فوزی، تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب ، ۱/۳۹۶.</ref>، از آن جمله است. پشتیبانی و حمایت سازمان از [[انقلاب فرهنگی]] در [[فروردین]] ۱۳۵۹ و تأکید بر لزوم [[تعطیلی دانشگاهها]]، همکاری با سایر گروههای اسلامی در مسائلی که به عزل [[سیدابوالحسن بنیصدر]]، رئیسجمهور وقت، منتهی شد، نیز تمرکز بر مقابله با [[جریان لیبرال]] و [[جریان ملیگرا|ملیگرا]] و حتی گروههای اسلامی نوگرا، مانند [[نهضت آزادی]]، جاما و جنبش مسلمانان مبارز، ازجمله فعالیتهای این سازمان در سالهای نخست انقلاب بود <ref>میرسلیم، جریانشناسی فرهنگی بعد از انقلاب اسلامی ایران ، ۱۵۲ ـ ۱۵۳؛ الویری، خاطرات ، ۹۲ ـ ۹۳.</ref>. | ||
خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
از آنجاکه گروههای تشکیلدهنده سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی، پیش از انقلاب، هیچ ارتباط تشکیلاتی با هم نداشتند و ارتباط آنها در شرایط خاص انقلاب و بر مبنای اشتراکات کلی و حفظ انقلاب، شکل گرفته بود، پیش از تشکیل سازمان واحد و یکپارچهشدن، به هماهنگی مواضع عقیدتی و سیاسی، توجه لازم را نداشتند؛ از اینرو بلافاصله پس از اعلام موجودیت در [[سال ۱۳۵۸]]، اختلاف نظرها ظاهر شد <ref>نوذری، تاریخ احزاب سیاسی در ایران، ۲۵۶ ـ ۲۵۷.</ref>. از مهمترین محورهای اختلاف، نوع نگاه به مسائل اقتصادی و شیوه برخورد با پدیده نوگرایی دینی بود <ref>میرسلیم، جریانشناسی فرهنگی بعد از انقلاب اسلامی ایران ، ۱۵۱.</ref>. انتشار اطلاعیه به مناسبت [[روز کارگر]] و صدور بیانیه به مناسبت سالگرد درگذشت [[علی شریعتی]]، نخستین جرقههای اختلاف بود. گروهی در سازمان، هر نوع توجه به [[کارگر]] را ملهم از [[اندیشههای مارکسیستی]] و در نتیجه التقاط میدانستند؛ همچنین در حالیکه برخی اعضای سازمان، علی شریعتی را فردی التقاطی، منحرف و [[اهل بدعت]] میشناختند، گروهی دیگر از اعضا، وی را اندیشمندی دردمند و مصلحی روشنبین معرفی میکردند <ref>ظریفینیا، کالبدشکافی جناحهای سیاسی ایران ، ۶۱.</ref>. | از آنجاکه گروههای تشکیلدهنده سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی، پیش از انقلاب، هیچ ارتباط تشکیلاتی با هم نداشتند و ارتباط آنها در شرایط خاص انقلاب و بر مبنای اشتراکات کلی و حفظ انقلاب، شکل گرفته بود، پیش از تشکیل سازمان واحد و یکپارچهشدن، به هماهنگی مواضع عقیدتی و سیاسی، توجه لازم را نداشتند؛ از اینرو بلافاصله پس از اعلام موجودیت در [[سال ۱۳۵۸]]، اختلاف نظرها ظاهر شد <ref>نوذری، تاریخ احزاب سیاسی در ایران، ۲۵۶ ـ ۲۵۷.</ref>. از مهمترین محورهای اختلاف، نوع نگاه به مسائل اقتصادی و شیوه برخورد با پدیده نوگرایی دینی بود <ref>میرسلیم، جریانشناسی فرهنگی بعد از انقلاب اسلامی ایران ، ۱۵۱.</ref>. انتشار اطلاعیه به مناسبت [[روز کارگر]] و صدور بیانیه به مناسبت سالگرد درگذشت [[علی شریعتی]]، نخستین جرقههای اختلاف بود. گروهی در سازمان، هر نوع توجه به [[کارگر]] را ملهم از [[اندیشههای مارکسیستی]] و در نتیجه التقاط میدانستند؛ همچنین در حالیکه برخی اعضای سازمان، علی شریعتی را فردی التقاطی، منحرف و [[اهل بدعت]] میشناختند، گروهی دیگر از اعضا، وی را اندیشمندی دردمند و مصلحی روشنبین معرفی میکردند <ref>ظریفینیا، کالبدشکافی جناحهای سیاسی ایران ، ۶۱.</ref>. | ||
اعضای سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی که نخست به صورت مستقیم به [[امامخمینی]] گزارش میدادند، به دلیل عدمامکان این نوع ارتباط در درازمدت، از ایشان خواستند نمایندهای برای نظارت بر عملکرد سازمان و انتقال مسائل سازمان به ایشان، تعیین کند <ref>دارابی، جریانشناسی سیاسی در ایران، ۲۹۱.</ref>. امامخمینی در [[بهار]] ۱۳۵۸ مرتضی مطهری {{ببینید|متن=ببینید| | اعضای سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی که نخست به صورت مستقیم به [[امامخمینی]] گزارش میدادند، به دلیل عدمامکان این نوع ارتباط در درازمدت، از ایشان خواستند نمایندهای برای نظارت بر عملکرد سازمان و انتقال مسائل سازمان به ایشان، تعیین کند <ref>دارابی، جریانشناسی سیاسی در ایران، ۲۹۱.</ref>. امامخمینی در [[بهار]] ۱۳۵۸ مرتضی مطهری {{ببینید|متن=ببینید|مرتضی مطهری}} را برای مشورت در [[امور سیاسی]] و حسین راستی کاشانی {{ببینید|متن=ببینید|حسین راستی کاشانی}} را برای مشورت در [[مسائل فقهی]] معرفی کرد. پس از شهادت مطهری، تنها نماینده امامخمینی در سازمان، راستی کاشانی بود <ref>فوزی، تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب ، ۱/۳۹۶ ـ ۳۹۷؛ نوذری، تاریخ احزاب سیاسی در ایران، ۲۵۵ ـ ۲۵۶.</ref>. با ورود نماینده امامخمینی، اختلافها در سازمان شکل دیگری به خود گرفت؛ زیرا با وجود نظر برخی اعضای سازمان که فعالیت حزبی و سیاسی را خارج از دایره [[فقه]] میدانستند، راستی کاشانی که به [[اقتصاد بازار آزاد]]، مطابق با فقه سنتی اعتقاد داشت و با شریعتی و نوگرایی وی بهشدت مخالف بود، بر حل همه اختلافها با مراجعه به فقه و [[نماینده ولی فقیه]] تأکید میکرد <ref>میرسلیم، جریانشناسی فرهنگی بعد از انقلاب اسلامی ایران ، ۱۵۲.</ref>. | ||
اختلاف درباره میزان اختیارات [[نماینده امامخمینی]] و حکم حزبی و سازمانی، اعضای گروه را به سه دسته تقسیم کرد <ref>فوزی، تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب ، ۱/۳۹۷؛ ظریفینیا، کالبدشکافی جناحهای سیاسی ایران ، ۶۲.</ref> : | اختلاف درباره میزان اختیارات [[نماینده امامخمینی]] و حکم حزبی و سازمانی، اعضای گروه را به سه دسته تقسیم کرد <ref>فوزی، تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب ، ۱/۳۹۷؛ ظریفینیا، کالبدشکافی جناحهای سیاسی ایران ، ۶۲.</ref> : |