مجلس سنا: تفاوت میان نسخه‌ها

مجلس سنا (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱ شهریور ۱۴۰۲، ساعت ۲۳:۰۱

۱ بایت حذف‌شده ، ‏۱ شهریور ۱۴۰۲

اصلاح ارقام، اصلاح نویسه‌های عربی

دیداریویکی‌متن

Shams

Image-reviewer، دیوان‌سالاران، emailconfirmed، مدیران رابط کاربری، مدیران

۲۱٬۱۷۵

ویرایش

@@ خط ۳۵: / خط ۳۵: @@
-مجلس سنا نهادی متشکل از بزرگان و اعیان است که آنان را سناتور می‌نامند. در برخی کشورها، افراد با لحاظ نسب و نژاد و نیز صاحبان مشاغل و مسئولیت‌های ویژه، عضو سنا می‌شوند. پس از شهریور ۱۳۲0 و تبعید [[رضا پهلوی|رضاشاه]]، زمزمه تشکیل سنا در ایران آغاز شد.
+مجلس سنا نهادی متشکل از بزرگان و اعیان است که آنان را سناتور می‌نامند. در برخی کشورها، افراد با لحاظ نسب و نژاد و نیز صاحبان مشاغل و مسئولیت‌های ویژه، عضو سنا می‌شوند. پس از شهریور ۱۳۲۰ و تبعید [[رضا پهلوی|رضاشاه]]، زمزمه تشکیل سنا در ایران آغاز شد.
-نظامنامه انتخابات مجلس سنا را [[مجلس شورای ملی]] در ۱۴/۲/۱۳۲۸ تصویب کرد و سپس به تأیید [[محمدرضا پهلوی]] رسید. نخستین دوره انتخابات مجلس سنا در ۶/۶/۱۳۲۸ برگزار شد. مجلس سنا در هفت دوره تشکیل شد و دوره هفتم با سقوط رژیم در بهمن 1357 منحل شد.
+نظامنامه انتخابات مجلس سنا را [[مجلس شورای ملی]] در ۱۴/۲/۱۳۲۸ تصویب کرد و سپس به تأیید [[محمدرضا پهلوی]] رسید. نخستین دوره انتخابات مجلس سنا در ۶/۶/۱۳۲۸ برگزار شد. مجلس سنا در هفت دوره تشکیل شد و دوره هفتم با سقوط رژیم در بهمن ۱۳۵۷ منحل شد.
 [[امام‌خمینی]] با اصل مجلس سنا مخالف بود و آن را قلابی، غیر مردمی و غیر ملی معرفی می‌کرد. ایشان پس از پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی]] نیز از مجلس سنا به‌شدت انتقاد می‌کرد. از نظر ایشان چنین مجلسی در [[جمهوری اسلامی]] جایی ندارد و نظام اسلامی، مجلس شورا با نمایندگانی از میان خود مردم تشکیل خواهد داد.
 ==تعریف==
-ازجمله نهادهای موجود در برخی نظام‌های سیاسی، مجلس (پارلمان) است که به وضع قوانین مورد نیاز شهروندان و مدیران جامعه می‌پردازد.<ref>قاضی،  بایسته‌های حقوق اساسی، ص۱۹۹.</ref> در کشورهایی که از دو مجلس قانون‌گذاری استفاده می‌کنند، مجلس سنا نهادی است که اعضای آن را بزرگان و اعیان تشکیل می‌دهند و آنان را سناتور می‌نامند.<ref>دهخدا، فرهنگ لغت دهخدا، ۸/۱۲۱۴۱؛ جعفری، ترمینولوژی حقوق، ۳۶۳.</ref> مجلس سنا را به اعتبار حضور اشراف، سالخوردگان یا خبرگان، مجلس اشراف، اعیان، عالی و شیوخ نیز نامیده‌اند. مجلس دیگر را که از اقشار مختلف جامعه و با رأی [[مردم]] شکل می‌گیرد، مجلس رعایا، سافل یا وکلا می‌نامند.<ref>فروغی، حقوق اساسی (یعنی) آداب مشروطیت دول (اولین کتاب حقوق اساسی در ایران)، ص۴۴؛ الموتی، بازیگران سیاسی از مشروطیت تا سال ۱۳۵۷ (روزشمار زندگی نخست‌وزیران ایران) ۴/۳۸۰.</ref> برای وضع، اصلاح یا تغییر قانون اساسی که مبنای تصمیم‌گیری نمایندگان دو مجلس است، «مجلس مؤسسان» شکل می‌گیرد که به گونه‌ای برگزیده مردم است <ref>جعفری، ترمنولوژی حقوق، ۶۱۹.</ref> و در برخی سخنان [[امام‌ خمینی]]، از آن تعبیر به «مجلس سنا» شده‌است.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۶/۱۷، ۱۹ و ۹/۵۵، ۵۸، ۶۷، ۹۱، ۱۰۳.</ref> {{ببینید|مجلس شورای ملی}}
+ازجمله نهادهای موجود در برخی نظام‌های سیاسی، مجلس (پارلمان) است که به وضع قوانین مورد نیاز شهروندان و مدیران جامعه می‌پردازد.<ref>قاضی،  بایسته‌های حقوق اساسی، ص۱۹۹.</ref> در کشورهایی که از دو مجلس قانون‌گذاری استفاده می‌کنند، مجلس سنا نهادی است که اعضای آن را بزرگان و اعیان تشکیل می‌دهند و آنان را سناتور می‌نامند.<ref>دهخدا، فرهنگ لغت دهخدا، ۸/۱۲۱۴۱؛ جعفری، ترمینولوژی حقوق، ۳۶۳.</ref> مجلس سنا را به اعتبار حضور اشراف، سالخوردگان یا خبرگان، مجلس اشراف، اعیان، عالی و شیوخ نیز نامیده‌اند. مجلس دیگر را که از اقشار مختلف جامعه و با رأی [[مردم]] شکل می‌گیرد، مجلس رعایا، سافل یا وکلا می‌نامند.<ref>فروغی، حقوق اساسی (یعنی) آداب مشروطیت دول (اولین کتاب حقوق اساسی در ایران)، ص۴۴؛ الموتی، بازیگران سیاسی از مشروطیت تا سال ۱۳۵۷ (روزشمار زندگی نخست‌وزیران ایران) ۴/۳۸۰.</ref> برای وضع، اصلاح یا تغییر قانون اساسی که مبنای تصمیم‌گیری نمایندگان دو مجلس است، «مجلس مؤسسان» شکل می‌گیرد که به گونه‌ای برگزیده مردم است <ref>جعفری، ترمنولوژی حقوق، ۶۱۹.</ref> و در برخی سخنان [[امام خمینی]]، از آن تعبیر به «مجلس سنا» شده‌است.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۶/۱۷، ۱۹ و ۹/۵۵، ۵۸، ۶۷، ۹۱، ۱۰۳.</ref> {{ببینید|مجلس شورای ملی}}
 ==پیشینه==
 سابقه حکومت دومجلسی (عالی، سافل) به «دولت ـ شهر»های یونان باستان بازمی‌گردد.<ref>دورانت، تاریخ تمدن، ۲/۲۸۱ ـ ۲۸۴.</ref> در [[انگلستان]] قرن چهارم میلادی نیز، اشراف و نجبا به جهت امتیازی که برای خود قائل بودند، حاضر به همنشینی یا همفکری با مردم نبودند؛ از این‌رو مجلس لردان یا اعیان تشکیل شد.<ref>مدنی، حقوق اساسی، ۲۱۲.</ref> در برخی کشورها، افراد با لحاظ نسب و نژاد و در تعدادی دیگر، صاحبان مشاغل و مسئولیت‌های ویژه، در سنا عضویت پیدا می‌کنند. به انتخاب شاه یا انتخاب از طریق رأی مستقیم یا غیر مستقیم مردم و در برخی کشورها (مانند [[ایران]] در زمان [[محمدرضا پهلوی]])، ترکیبی از هر دو، از گونه‌های مختلف انتخاب سناتورهاست. این تفاوت‌ها باعث شده‌است که مجلس سنا را در کشورهایی مانند نظام سلطنتی انگلیس، عمدتاً حافظ منافع اشراف و قدرتمندان، در [[ایالات متحده امریکا]] که متشکل از نمایندگان برابر از هر ایالت است، تعدیل‌کننده منافع ایالات<ref>آل شوئل، تاریخ ایالات متحده آمریکا، ص ۱۴۱ ـ ۱۴۲؛ رنجبر، سنای ایران (جایگاه حقوقی و عملکرد سیاسی)، ص۳۹ و ۱۰۴.</ref> و در [[فرانسه]] که اختیارات یکسان با مجلس ملی در امر قانون‌گذاری دارد، حافظ منافع ملت بدانند.<ref>داربی‌شر، تحولات سیاسی در فرانسه، ۱۰ ـ ۴۰؛ رنجبر، سنای ایران (جایگاه حقوقی و عملکرد سیاسی)، ۵۱.</ref>
@@ خط ۱۲۹: / خط ۱۲۹: @@
 [[رده:مقاله‌های دارای جعبه اطلاعات]]
 [[رده:مقاله‌های دارای تصویر]]
-[[رده:سازمان‌‌های دولتی رژیم پهلوی]]
+[[رده:سازمان‌های دولتی رژیم پهلوی]]
 [[رده:مقاله های نیازمند ارزیابی]]