پرش به محتوا

سیدمحمدنقی شاهرخی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۳۶: خط ۳۶:


== تحصیل ==
== تحصیل ==
سیدمحمدنقی شاهرخی خواندن و نوشتن را در خانه و نزد پدرش سیدعلی‌نقی شاهرخی آموخت. دوران ابتدایی را هم به‌صورت متفرقه طی کرد و متوسطه را به‌صورت متفرقه خواند و موفق به اخذ دیپلم متوسطه در خرم‌آباد شد. آنگاه به تحصیل دروس حوزوی پرداخت و در سال ۱۳۲۷ش راهی بروجرد شد و در حوزه علمیه آن شهر ادبیات و منطق را نزد استادانی چون میرزا لطف‌الله، فیضیان و جواهری خواند. در سال ۱۳۲۸ش به [[قم]] رفت و یک سال به تحصیل در [[حوزه علمیه قم|حوزه علمیه آن شهر]] پرداخت و سپس با دعوت [[روح‌الله کمالوند]]، بنیان‌گذار حوزه علمیه کمالیه خرم‌آباد، به زادگاهش بازگشت و در راه‌اندازی آن حوزه با ایشان همکاری کرد. پس از یک سال حضور در خرم‌آباد، دوباره به قم بازگشت و دروس سطح را پیش آیات [[سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی]]، [[محمد صدوقی|شیخ محمد صدوقی یزدی]]، [[میرزا محمد مجاهدی تبریزی]]، [[محمد فکوری یزدی|شیخ محمد فکوری یزدی]] و [[سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی]] فراگرفت. منطق منظومه حاج ملاهادی سبزواری را نزد شیخ اسدالله اصفهانی و بخشی از منظومه را هم نزد [[سیدرضا صدر]] خواند و در اشارات شفای ابن‌سینا و اسفار اربعه ملاصدرا از شاگردان [[سیدمحمدحسین طباطبایی|علامه سیدمحمدحسین طباطبایی]] بود.<ref>سیف‌زاده، ص۵۴۳-۵۴۵.</ref> او همچنین مدتی هم در درس فلسفه مارکسیسم [[مرتضی مطهری]] حضور یافت و [[تفسیر|تفسیر قرآن]] را هم نزد علامه طباطبایی فراگرفت. آنگاه در درس خارج فقه [[سیدحسین بروجردی|آیت‌الله سیدحسین طباطبایی بروجردی]] شرکت کرد و دو سال از آن درس بهره برد و آن درس را تقریر کرد و مورد تشویق ایشان قرار گرفت. هم‌زمان در درس خارج فقه و اصول [[امام‌خمینی]] حاضر شد و بیش از ده سال از هر دو درس ایشان استفاده کرد.<ref>سیف‌زاده، ص۵۴۳-۵۴۶.</ref> مدتی هم در درس خارج فقه و اصول آیات [[سیدمحمدرضا گلپایگانی|سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی]]، [[سیدمحمد محقق داماد]] و حسن فرید اراکی شرکت داشت.
سیدمحمدنقی شاهرخی خواندن و نوشتن را در خانه و نزد پدرش سیدعلی‌نقی شاهرخی آموخت. دوران ابتدایی را هم به‌صورت متفرقه طی کرد و متوسطه را به‌صورت متفرقه خواند و موفق به اخذ دیپلم متوسطه در خرم‌آباد شد. آنگاه به تحصیل دروس حوزوی پرداخت و در سال ۱۳۲۷ش راهی بروجرد شد و در حوزه علمیه آن شهر ادبیات و منطق را نزد استادانی چون میرزا لطف‌الله، فیضیان و جواهری خواند. در سال ۱۳۲۸ش به [[قم]] رفت و یک سال به تحصیل در [[حوزه علمیه قم|حوزه علمیه آن شهر]] پرداخت و سپس با دعوت [[روح‌الله کمالوند]]، بنیان‌گذار حوزه علمیه کمالیه خرم‌آباد، به زادگاهش بازگشت و در راه‌اندازی آن حوزه با ایشان همکاری کرد. پس از یک سال حضور در خرم‌آباد، دوباره به قم بازگشت و دروس سطح را پیش آیات [[سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی]]، [[محمد صدوقی|شیخ محمد صدوقی یزدی]]، [[میرزا محمد مجاهدی تبریزی]]، [[محمد فکوری یزدی|شیخ محمد فکوری یزدی]] و [[سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی]] فراگرفت. منطق منظومه حاج ملاهادی سبزواری را نزد شیخ اسدالله اصفهانی و بخشی از منظومه را هم نزد [[سیدرضا صدر]] خواند و در اشارات شفای ابن‌سینا و اسفار اربعه ملاصدرا از شاگردان [[سیدمحمدحسین طباطبایی|علامه سیدمحمدحسین طباطبایی]] بود.<ref>سیف‌زاده، علما در روشنای تاریخ، ص۵۴۳-۵۴۵.</ref> او همچنین مدتی هم در درس فلسفه مارکسیسم [[مرتضی مطهری]] حضور یافت و [[تفسیر|تفسیر قرآن]] را هم نزد علامه طباطبایی فراگرفت. آنگاه در درس خارج فقه [[سیدحسین بروجردی|آیت‌الله سیدحسین طباطبایی بروجردی]] شرکت کرد و دو سال از آن درس بهره برد و آن درس را تقریر کرد و مورد تشویق ایشان قرار گرفت. هم‌زمان در درس خارج فقه و اصول [[امام‌خمینی]] حاضر شد و بیش از ده سال از هر دو درس ایشان استفاده کرد.<ref>سیف‌زاده، علما در روشنای تاریخ، ص۵۴۳-۵۴۶.</ref> مدتی هم در درس خارج فقه و اصول آیات [[سیدمحمدرضا گلپایگانی|سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی]]، [[سیدمحمد محقق داماد]] و حسن فرید اراکی شرکت داشت.


== فعالیت مبارزاتی ==
== فعالیت مبارزاتی ==
سیدمحمدتقی شاهرخی در سال‌های [[انقلاب اسلامی ایران|نهضت اسلامی]] به مبارزه با [[حکومت پهلوی]] می‌پرداخت. در سال ۱۳۴۱ش و در جریان سفر [[محمدرضا پهلوی|محمدرضاشاه]] به قم، به مقابله با تشریفات مقامات قم برای استقبال از او برخاست و همراه با تنی چند از طلاب، طاق نصرت برپاشده در آن شهر را تخریب کرد.<ref>سیف‌زاده، ص۵۵۳-۵۵۷.</ref> او همچنین همراه با روحانیان مبارز در قم و جمعی از طلاب خرم‌آبادی در آنجا، در صدور اعلامیه‌های انتقادی علیه حکومت پهلوی مشارکت داشت و امضای او زیر برخی از اعلامیه‌ها دیده می‌شود.<ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۴۳-۱۴۴؛ ۱۷۳-۱۷۸، ۱۸۹، ۲۵۱، ۲۵۱، ۴۵۰، ۵۲۶، ۵۲۹.</ref> یکی دیگر از جلوه‌های مبارزاتی شاهرخی، سفر به بعضی از شهرها و دیدار با برخی از روحانیان تبعیدی بود.<ref>سیف‌زاده، ص۵۵۳-۵۵۷.</ref> شاهرخی در سال ۱۳۵۷ ش به سخنرانی در شهرهای مختلف می‌پرداخت. ازجمله در سخنانی در اهواز، از محمدرضاشاه انتقاد کرد.<ref>سیف‌زاده، ص۵۴۸-۵۴۹؛ علم، ج۱، ص۳۹۳.</ref> این سخنرانی‌ها با استقبال مردم به‌ویژه جوانان مواجه شده بود.<ref>خاطرات آیت‌الله سیدحسن...، ج۱، ص۳۵۶.</ref> او همچنین در جلسات هیئت انصارالحسین تهران سخنرانی و از حکومت پهلوی انتقاد می‌کرد.<ref>سیف‌زاده، ص۵۴۸-۵۴۹.</ref> همچنین در تهران در مسجد ارک سخنرانی می‌کرد. [[ساواک]] در ۲۴ مرداد ۱۳۵۷ از سخنرانی سیدجواد شاهرخی گزارشی تهیه کرده و در آن قسمت‌هایی از سخنرانی او را آورده بود. به نظر می‌رسد، فرد مزبور سیدمحمدتقی شاهرخی است که گزارشگر ساواک به اشتباه او را سیدجواد شاهرخی نامیده است. در آن گزارش آمده است: «ساعت ۱۳:۴۵ الی ۱۵۰۰ مورخه ۲۴/۵/۱۳۵۷ اجتماعی با شرکت حدود ۱۰۰۰ نفر از طبقات مختلف مردم در مسجد ارک تشکیل گردید در این مجلس آقای سیدجواد شاهرخی واعظ به منبر رفته و به تفسیر در مورد تمدن و تجدد و فرهنگ ایران سخنرانی نمود و نتیجه گرفت که فرهنگ اسلامی سابقه درخشان دارد؛ و آنهایی که این آثار را به مردم نشان می‌دهند تماماً آثار شیطانی و جنایتکارها می‌باشد و [[سیدجمال‌الدین اسدآبادی]] یکی از روحانیون مبارز بوده که ضمن وعظ و سخنرانی اذهان مردم ایران را در مورد حقایق روز روشن نموده و اولیای امور فعلی ایران می‌خواهند نامبرده را بدنام و چنین وانمود نمایند که دست خارجی وی را هدایت می‌نموده است و در حال حاضر مردم ایران به رهبری قائد اعظم آیت‌الله العظمی خمینی انقلاب را شروع کرده‌اند (که با ذکر نام خمینی حاضرین با صدای بلند سه بار صلوات فرستادند) و تا حد امکان فداکاری خواهند کرد و پیروز خواهند شد و می‌گویند فضای باز سیاسی؛ در صورتی که آزادی نیست، قلم آزاد نیست، اختناق است». او در ۲۸ مرداد هم در سخنانی بار دیگر به انتقاد از حکومت پهلوی پرداخت و این بار نیز از [[امام‌خمینی]] نام برد که با استقبال مردم روبرو شد.<ref>مسجد ارک به روایت اسناد ساواک، ص۶۱۵-۶۱۶.</ref> او در ۱۸ رمضان (۳۱ مرداد ۱۳۵۷) وی پس از سخنرانی در [[مسجد ارگ تهران]] دستگیر و به کمیته مشترک ضدخرابکاری منتقل شد و به جرم تحریک مردم مورد بازجویی قرار گرفت. سپس مدتی در سلول انفرادی زندانی شد و آنگاه به بند عمومی منتقل شد. در آن دوره با [[سیدعبدالحسین دستغیب]] هم‌بند بود.<ref>سیف‌زاده، ص۵۴۸-۵۴۹.</ref> در همان سال در سفر [[محمد آل‌اسحاق|شیخ محمد آل اسحاق]] به خرم‌آباد نقش داشت.<ref>دالوند، ص۱۵۶.</ref>
سیدمحمدتقی شاهرخی در سال‌های [[انقلاب اسلامی ایران|نهضت اسلامی]] به مبارزه با [[حکومت پهلوی]] می‌پرداخت. در سال ۱۳۴۱ش و در جریان سفر [[محمدرضا پهلوی|محمدرضاشاه]] به قم، به مقابله با تشریفات مقامات قم برای استقبال از او برخاست و همراه با تنی چند از طلاب، طاق نصرت برپاشده در آن شهر را تخریب کرد.<ref>سیف‌زاده، علما در روشنای تاریخ، ص۵۵۳-۵۵۷.</ref> او همچنین همراه با روحانیان مبارز در قم و جمعی از طلاب خرم‌آبادی در آنجا، در صدور اعلامیه‌های انتقادی علیه حکومت پهلوی مشارکت داشت و امضای او زیر برخی از اعلامیه‌ها دیده می‌شود.<ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۴۳-۱۴۴؛ ۱۷۳-۱۷۸، ۱۸۹، ۲۵۱، ۲۵۱، ۴۵۰، ۵۲۶، ۵۲۹.</ref> یکی دیگر از جلوه‌های مبارزاتی شاهرخی، سفر به بعضی از شهرها و دیدار با برخی از روحانیان تبعیدی بود.<ref>سیف‌زاده، علما در روشنای تاریخ، ص۵۵۳-۵۵۷.</ref> شاهرخی در سال ۱۳۵۷ ش به سخنرانی در شهرهای مختلف می‌پرداخت. ازجمله در سخنانی در اهواز، از محمدرضاشاه انتقاد کرد.<ref>سیف‌زاده، علما در روشنای تاریخ، ص۵۴۸-۵۴۹؛ علم، انقلاب اسلامی در اهواز، ج۱، ص۳۹۳.</ref> این سخنرانی‌ها با استقبال مردم به‌ویژه جوانان مواجه شده بود.<ref>خاطرات آیت‌الله سیدحسن طاهری خرم‌آبادی، ج۱، ص۳۵۶.</ref> او همچنین در جلسات هیئت انصارالحسین تهران سخنرانی و از حکومت پهلوی انتقاد می‌کرد.<ref>سیف‌زاده، علما در روشنای تاریخ، ص۵۴۸-۵۴۹.</ref> همچنین در تهران در مسجد ارک سخنرانی می‌کرد. [[ساواک]] در ۲۴ مرداد ۱۳۵۷ از سخنرانی سیدجواد شاهرخی گزارشی تهیه کرده و در آن قسمت‌هایی از سخنرانی او را آورده بود. به نظر می‌رسد، فرد مزبور سیدمحمدتقی شاهرخی است که گزارشگر ساواک به اشتباه او را سیدجواد شاهرخی نامیده است. در آن گزارش آمده است: «ساعت ۱۳:۴۵ الی ۱۵۰۰ مورخه ۲۴/۵/۱۳۵۷ اجتماعی با شرکت حدود ۱۰۰۰ نفر از طبقات مختلف مردم در مسجد ارک تشکیل گردید در این مجلس آقای سیدجواد شاهرخی واعظ به منبر رفته و به تفسیر در مورد تمدن و تجدد و فرهنگ ایران سخنرانی نمود و نتیجه گرفت که فرهنگ اسلامی سابقه درخشان دارد؛ و آنهایی که این آثار را به مردم نشان می‌دهند تماماً آثار شیطانی و جنایتکارها می‌باشد و [[سیدجمال‌الدین اسدآبادی]] یکی از روحانیون مبارز بوده که ضمن وعظ و سخنرانی اذهان مردم ایران را در مورد حقایق روز روشن نموده و اولیای امور فعلی ایران می‌خواهند نامبرده را بدنام و چنین وانمود نمایند که دست خارجی وی را هدایت می‌نموده است و در حال حاضر مردم ایران به رهبری قائد اعظم آیت‌الله العظمی خمینی انقلاب را شروع کرده‌اند (که با ذکر نام خمینی حاضرین با صدای بلند سه بار صلوات فرستادند) و تا حد امکان فداکاری خواهند کرد و پیروز خواهند شد و می‌گویند فضای باز سیاسی؛ در صورتی که آزادی نیست، قلم آزاد نیست، اختناق است». او در ۲۸ مرداد هم در سخنانی بار دیگر به انتقاد از حکومت پهلوی پرداخت و این بار نیز از [[امام‌خمینی]] نام برد که با استقبال مردم روبرو شد.<ref>مسجد ارک به روایت اسناد ساواک، ص۶۱۵-۶۱۶.</ref> او در ۱۸ رمضان (۳۱ مرداد ۱۳۵۷) وی پس از سخنرانی در [[مسجد ارگ تهران]] دستگیر و به کمیته مشترک ضدخرابکاری منتقل شد و به جرم تحریک مردم مورد بازجویی قرار گرفت. سپس مدتی در سلول انفرادی زندانی شد و آنگاه به بند عمومی منتقل شد. در آن دوره با [[سیدعبدالحسین دستغیب]] هم‌بند بود.<ref>سیف‌زاده، علما در روشنای تاریخ، ص۵۴۸-۵۴۹.</ref> در همان سال در سفر [[محمد آل‌اسحاق|شیخ محمد آل اسحاق]] به خرم‌آباد نقش داشت.<ref>دالوند، انقلاب اسلامی در لرستان، ص۱۵۶.</ref>


== فعالیت‌ها پس از پیروزی انقلاب ==
== فعالیت‌ها پس از پیروزی انقلاب ==
سیدمحمدنقی شاهرخی در اول مرداد ۱۳۵۸ با حکم امام‌خمینی به سمت قاضی شرع در بروجرد منصوب شد.<ref>صحیفه امام، ج۹، ص۲۱۴.</ref> در ۲۲ مرداد همان سال نیز از سوی امام‌خمینی مأموریت یافت به مسائل و مشکلات شهر بروجن رسیدگی کند.<ref>صحیفه امام، ج۹، ص۲۷۲.</ref> مدتی بعد به ریاست [[دادگاه‌های انقلاب اسلامی]] استان چهارمحال و بختیاری منصوب شد. به نوشته سیف‌زاده، او نخستین امام جمعه شهر خرم‌آباد بود.<ref>سیف‌زاده، ص۵۶۰.</ref> شاهرخی در اولین دوره انتخابات [[مجلس شورای اسلامی]] با رأی مردم خرم‌آباد به نمایندگی انتخاب شد.<ref>معرفی نمایندگان مجلس شورای اسلامی...، ص۷۵.</ref>  
سیدمحمدنقی شاهرخی در اول مرداد ۱۳۵۸ با حکم امام‌خمینی به سمت قاضی شرع در بروجرد منصوب شد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۹، ص۲۱۴.</ref> در ۲۲ مرداد همان سال نیز از سوی امام‌خمینی مأموریت یافت به مسائل و مشکلات شهر بروجن رسیدگی کند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۹، ص۲۷۲.</ref> مدتی بعد به ریاست [[دادگاه‌های انقلاب اسلامی]] استان چهارمحال و بختیاری منصوب شد. به نوشته سیف‌زاده، او نخستین امام جمعه شهر خرم‌آباد بود.<ref>سیف‌زاده، علما در روشنای تاریخ، ص۵۶۰.</ref> شاهرخی در اولین دوره انتخابات [[مجلس شورای اسلامی]] با رأی مردم خرم‌آباد به نمایندگی انتخاب شد.<ref>معرفی نمایندگان مجلس شورای اسلامی...، ص۷۵.</ref>  


=== نمایندگی آیت الله خامنه‌ای در جنوب شرق آسیا ===
=== نمایندگی آیت الله خامنه‌ای در جنوب شرق آسیا ===
خط ۵۳: خط ۵۳:
سیدمحمدنقی شاهرخی سال‌ها به تدریس در [[حوزه علمیه قم]] می‌پرداخت و درس‌هایی چون ادبیات، منطق، لمعتین، رسایل و مکاسب، منظومه، منطق و حکمت، اشارات، تفسیر موضوعی، اقتصادنا، فلسفتنا و کفایتین و بخشی از شفا و اسفار را تدریس کرد و سپس به تدریس خارج فقه و اصول اشتغال ورزید.  
سیدمحمدنقی شاهرخی سال‌ها به تدریس در [[حوزه علمیه قم]] می‌پرداخت و درس‌هایی چون ادبیات، منطق، لمعتین، رسایل و مکاسب، منظومه، منطق و حکمت، اشارات، تفسیر موضوعی، اقتصادنا، فلسفتنا و کفایتین و بخشی از شفا و اسفار را تدریس کرد و سپس به تدریس خارج فقه و اصول اشتغال ورزید.  


تألیفات او عبارت است از: تقریرات بخشی از درس خارج فقه مرحوم آیت‌الله بروجردی، تقریرات بخشی از خارج فقه و اصول آیت‌الله خمینی، رساله فی صلوه المسافر، رساله فی صلوه الجمعه، حجیت عقل در استنباط احکام، قرآن و اهل‌البیت در آسیا، قرآن هرگز تحریف نشده است، دین اسلام جهانی است، وحدت و تقریب و یا احترام متقابل، علل انحطاط و عوامل رشد مسلمین، مرز بین بدعت و نوآوری، انگیزه تفرقه‌افکنان و تکفیری‌های سلفی و عوامل پشت پرده آنان، جزواتی درباره فعالیت‌ها در کشورهای جنوب شرق آسیا، گزارش فعالیت‌های ۲۰ ساله در کشورهای جنوب شرق آسیا، مختصری از زندگینامه.<ref>انصاری، ص۱۳۹-۱۴۰؛ خاطرات آیت‌الله....</ref>
تألیفات او عبارت است از: تقریرات بخشی از درس خارج فقه مرحوم آیت‌الله بروجردی، تقریرات بخشی از خارج فقه و اصول آیت‌الله خمینی، رساله فی صلوه المسافر، رساله فی صلوه الجمعه، حجیت عقل در استنباط احکام، قرآن و اهل‌البیت در آسیا، قرآن هرگز تحریف نشده است، دین اسلام جهانی است، وحدت و تقریب و یا احترام متقابل، علل انحطاط و عوامل رشد مسلمین، مرز بین بدعت و نوآوری، انگیزه تفرقه‌افکنان و تکفیری‌های سلفی و عوامل پشت پرده آنان، جزواتی درباره فعالیت‌ها در کشورهای جنوب شرق آسیا، گزارش فعالیت‌های ۲۰ ساله در کشورهای جنوب شرق آسیا، مختصری از زندگینامه.<ref>انصاری، «درگذشتگان»، ص۱۳۹-۱۴۰؛ خاطرات آیت‌الله سیدمحمدتقی شاهرخی.</ref>


== درگذشت ==
== درگذشت ==
سیدمحمدنقی شاهرخی در ۷ آذر ۱۳۹۵ از دنیا رفت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط [[سیدموسی شبیری زنجانی]] در صحن [[حرم حضرت معصومه(س)]] به خاک سپرده شد.<ref>انصاری، ص۱۴۰.</ref>
سیدمحمدنقی شاهرخی در ۷ آذر ۱۳۹۵ از دنیا رفت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط [[سیدموسی شبیری زنجانی]] در صحن [[حرم حضرت معصومه(س)]] به خاک سپرده شد.<ref>انصاری، «درگذشتگان»، ص۱۴۰.</ref>


== پانویس ==
== پانویس ==
خط ۶۳: خط ۶۳:
== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
* اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ انصاری، ناصرالدین (۱۳۹۵)، «درگذشتگان»، دوماهنامه آینه پژوهش، شماره ۱۶۲، بهمن و اسفند.
* اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
* انصاری، ناصرالدین (۱۳۹۵)، «درگذشتگان»، دوماهنامه آینه پژوهش، شماره ۱۶۲، بهمن و اسفند.
* خاطرات آیت‌الله سیدحسن طاهری خرم‌آبادی (۱۳۷۷)، به کوشش محمدرضا احمدی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
* خاطرات آیت‌الله سیدحسن طاهری خرم‌آبادی (۱۳۷۷)، به کوشش محمدرضا احمدی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
* خاطرات آیت‌الله سیدمحمدتقی شاهرخی (۱۳۸۳)، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
* خاطرات آیت‌الله سیدمحمدتقی شاهرخی (۱۳۸۳)، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
۲۱٬۳۲۴

ویرایش