سیدرضا برقعی: تفاوت میان نسخه‌ها

| عنوان            =سیدرضا برقعی

| تصویر            =سیدرضا برقعی.jpg

| تاریخ تولد        =۱۳۰۶ش

| زادگاه            =[[قم]]

سیدرضا برقعی در سال ۱۳۰۶ش در خانواده‌ای روحانی در [[قم]] زاده شد. پدرش سیدعیسی برقعی معروف به آقا سیدعیسی شفابخش از روحانیان قم بود.<ref>«درگذشتگان: درگذشت...»، ص۹۹.</ref> نسب آنان به [[موسی مبرقع|سیدموسی المبرقع]] از فرزندان [[امام جواد(ع)|امام محمدتقی(ع)]] می‌رسد که مزارش در محله چهل اختران قم قرار دارد.<ref>شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ج۲، ص۸۳، ج۶، ص۱۸۸.</ref>  

سیدرضا برقعی دوران ابتدایی را در مدرسه باقری قم و دوره متوسطه را در دبیرستان حکیم نظامی آن شهر گذراند و در سال ۱۳۲۰ش به فراگیری دروس حوزوی روی آورد. او در [[حوزه علمیه قم]] مقدمات و دروس سطح را نزد استادان آنجا خواند و ازجمله از درس تفسیر قرآن میرزا ابوالفضل زاهدی و دروس عالی سطح [[سیدصدرالدین صدر|آیت‌الله سیدصدرالدین صدر]] بهره برد. آنگاه به تحصیل دروس خارج فقه و اصول پرداخت و در درس خارج آیات [[سیدحسین بروجردی|سیدحسین طباطبایی بروجردی]] و [[امام‌خمینی]] حضور یافت .<ref>«سیدرضا برقعی»، ص۱۰۰.</ref> درباره سال‌های حضور او در درس خارج فقه یا اصول یا هر دو درس ایشان گزارشی در دست نیست، ولی به احتمال زیاد در دهه ۱۳۳۰ش و همراه با [[محمدجواد باهنر]] در آن درس شرکت می‌کرده است. او آنگاه راهی نجف اشرف شد و در حوزه علمیه آنجا به مدت پنج سال.<ref>«در سوگ یک خدمتگزار اسلام»، ص۶۴.</ref> در درس آقایان سیدیحیی و سیداحمد یزدی شرکت کرد. وی پس از مدت کوتاهی به کشور بازگشت..<ref>احمدیان، شیخان قم، ص۱۰۱ـ۱۰۲؛ جواهرکلام، تربت پاکان قم، ج۲، ص۷۱۱ـ۷۱۲؛ ترابی، ص۴۲۸ ـ۴۳۲.</ref>

برقعی پس از بازگشت به کشور، به فعالیت در آموزش‌وپرورش پرداخت و به عضویت شورای عالی فرهنگ درآمد .<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۵۹، ۳۱۰، کتاب ۱۵، ص۴۴۵.</ref> او همچنین واسطه استخدام برخی از افراد در آموزش‌وپرورش شد، ازجمله در انتقال محمدجواد باهنر از مدرسه‌ای در ورامین به اداره طرح و برنامه وزارت آموزش‌وپرورش نقش داشت.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب۱۵، ص۴۴۵.</ref> وی سپس همراه با محمدجواد باهنر، [[سیدمحمد بهشتی|سیدمحمد حسینی بهشتی]] و [[علی گلزاده غفوری]]، در سازمان تدوین و تألیف کتاب‌های درسی، تدوین کتاب‌های دینی دبستان و دبیرستان‌ها را بر عهده گرفت.<ref>«سیدرضا برقعی»، ۱۰۰؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ص۵۹، ۳۱۰؛ احمدیان، شیخان قم، ص۱۰۱ـ۱۰۲؛ جواهرکلام، تربت پاکان قم، ج۲، ص۷۱۱ـ۷۱۲.</ref> و زمینه تحول اندیشه دینی را در بین قشر نوجوان و جوان به وجود آورد..<ref>روشن‌نهاد، مدارس اسلامی در دوره پهلوی، ص۱۶۸.</ref>

برقعی علی‌رغم فعالیت در سازمان فوق، از روحانیانی بود که همواره مورد سوءظن مأموران [[ساواک]] قرار داشت؛ ازجمله ساواک گزارشی از سخنرانی وی در دهم اردیبهشت ۱۳۴۶ مصادف با اول محرم در [[مسجد اعظم قم]] تهیه کرد .<ref>آیت‌الله العظمی حاج سیدمحمدرضا گلپایگانی به روایت اسناد ساواک، ج۱، ص۳۸۱.</ref> او وقتی همراه با آقایان [[مرتضی مطهری]]، محمدجواد باهنر و علی گلزاده غفوری در سال ۱۳۴۹ ش در هم‌اندیشی دبیران دینی سراسر کشور در مشهد شرکت کرد، ساواک از آنان به‌عنوان روحانیان افراطی و مخالف نام برد و تأکید کرد «امکان دارد هنگام تشکیل هم‌اندیشی و انجام برنامه‌های آن، به نحوی از انحاء به نفع روحانیان افراطی مخالف سخنرانی و بهره‌برداری نمایند».<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، ص۴۰۲-۴۰۳.</ref> برقعی در سال ۱۳۵۰ش عضو شورای عالی آموزش‌وپرورش بود و ساواک در گزارشی، او را یکی از طرفداران امام‌خمینی نامید .<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۵۹، ص۳۱۰.</ref> او در سال ۱۳۵۲ش با کمک جمعی از دوستانش دفتر نشر فرهنگ اسلامی را بنیان نهاد و به انتشار آثار مذهبی پرداخت. یکی از مهم‌ترین اقدامات برقعی در این انتشارات، توجه به آثار کودک و نوجوان بود؛ با تلاش‌های او انتشار کتاب برای کودکان و نوجوانان، آموزش قرآن برای خردسالان، و داستان‌های علمی و سودمند برای گروه‌های سنی متعدد در دستور کار این انتشارات قرار گرفت و ده‌ها اثر در این حوزه انتشار یافت..<ref>«درگذشتگان: درگذشت دانشمند معظم سیدرضا برقعی»، ص۱۰۰؛ «سیدرضا برقعی»، ص۱۰۰؛ احمدیان، شیخان قم، ص۱۰۲؛ جواهرکلام، تربت پاکان قم، ج۲، ص۷۱۲.</ref>  

علاوه بر آن، وی روش جدیدی را برای آموزش قرآن به کودکان ابداع کرد و کتاب خودآموز قرآن مجید را در این زمینه نگاشت که چهار و نیم میلیون نسخه از آن چاپ شده و به فروش رفته است. همچنین کتاب راهنمای معلم را برای تدریس این کتاب نوشت و این دو اثر علاوه بر انتشار مکرر در ایران، بارها به زبان‌های مختلف ازجمله عربی، انگلیسی، روسی و اردو ترجمه و منتشر شد .<ref>«در سوگ یک خدمتگزار اسلام»، ص۶۵.</ref> کتاب اصول دین و احکام برای خانواده را با هم همکاری [[محمدجواد باهنر]] نگاشت و در نگارش کتاب سخنی چند درباره کتاب خداشناسی با محمدجواد باهنر و علی گلزاده غفوری همکاری داشت .<ref>«درگذشتگان: درگذشت دانشمند معظم سیدرضا برقعی»، ص۱۰۰؛ احمدیان، شیخان قم، ص۱۰۱ـ۱۰۲؛ جواهرکلام، تربت پاکان قم، ج۲، ص۷۱۱ـ۷۱۲.</ref>  

سیدرضا برقعی که در سوم شهریور ۱۳۶۳ از امام‌خمینی اجازه تصدی در امور حسبیه و شرعیه دریافت کرده بود،<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۱۹، ص۱۹.</ref> در سال‌های پس از [[انقلاب اسلامی ایران|پیروزی انقلاب اسلامی]] به فعالیت‌های علمی ادامه داد و گذشته از آثار فوق، تعالیم قرآن مجید، اسلام مذهب رسمی ما، احکام دین، خداشناسی و راهنمای معلم برای تعلیم قرآن مجید را هم نوشت .<ref>«در سوگ یک خدمتگزار اسلام»، ص۶۵.</ref> او گذشته از نگارش آثار فوق، در امور اجتماعی هم فعال بود و مشارکت در تأسیس بنیاد ارشاد و رفاه امام صادق(ع)، احداث زائرسرا برای زوار [[حضرت فاطمه معصومه(س)]] در قم، تأسیس دهکده تندرستی حضرت فاطمه زهرا(س) در تنکابن با هدف [[خودکفایی]] در پزشکی،<ref> «درگذشتگان: درگذشت دانشمند معظم سیدرضا برقعی»، ص۱۰۰؛ احمدیان، شیخان قم، ص۱۰۱ـ۱۰۲؛ جواهرکلام، تربت پاکان قم، ج۲، ص۷۱۱ ـ ۷۱۲.</ref> تأسیس کارگاه قالیبافی، احداث مدرسه و درمانگاه و احداث راه ارتباطی آسفالته.<ref>آقا شیخ محمد، گلزار مشاهیر، ص۱۵.</ref> و مجتمع فرهنگی امام رضا(ع) در شمیرانات تهران ازجمله آن اقدامات است.<ref>«در سوگ یک خدمتگزار اسلام»، ص۶۵.</ref>  

سیدرضا برقعی در هفتم اردیبهشت‌ماه ۱۳۷۵ش درگذشت و پیکرش در قبرستان شیخان قم به خاک سپرده شد..<ref>«درگذشتگان: درگذشت دانشمند معظم سیدرضا برقعی»، ص۱۰۰؛ «سیدرضا برقعی»، ص۱۰۰؛ احمدیان، شیخان قم، ص۱۰۲؛ جواهرکلام، تربت پاکان قم، ج۲، ص۷۱۲.</ref>

* آیت‌الله العظمی حاج سیدمحمدرضا گلپایگانی به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۵)، ج۱، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.

* احمدیان، مینا (۱۳۸۳)، شیخان قم، زندگینامه بزرگان مدفون در شیخان کبیر (گلزار شیخان)، قم، دلیل ما.

* شریف‌رازی، محمد (۱۳۵۲)، گنجینه دانشمندان، ج۳ و ۶، تهران، اسلامیه.

* صحیفه امام (۱۳۷۸)، ج۱۹، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.