پرش به محتوا

علی افتخاری گلپایگانی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۰: خط ۳۰:
| وبگاه رسمی        =
| وبگاه رسمی        =
}}
}}
'''علی افتخاری گلپایگانی'''، از شاگردان درس خارج اصول امام‌خمینی.  
'''علی افتخاری گلپایگانی'''، از شاگردان [[درس خارج اصول امام‌خمینی]].  


== تولد و تحصیل ==
== تولد و تحصیل ==
علی افتخاریدر سال ۱۳۰۴ش در خانواده‌ای روحانی در گلپایگان زاده شد. پدرش ملاحیدر و جدش ملاحبیب از روحانیان گلپایگان بودند. علی افتخاری دوران ابتدایی و متوسطه را در گلپایگان گذراند و در سال ۱۳۲۰ش به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و مقدمات را در حوزه علمیه گوگد گلپایگان که توسط میرزا هدایت‌الله وحید گلپایگانی دایر شده بود،.<ref>«درگذشتگان: آیت‌الله افتخاری»، ص۱۲۰.</ref> نزد شیخ علی قرنی و سیدمحمد حائری گلپایگانی خواند.<ref>کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، ص۸۷.</ref> او در سال ۱۳۲۵ش راهی قم شد.<ref>«درگذشتگان: آیت‌الله افتخاری»، ص۱۲۰.</ref> و بخشی از دروس سطح را نزد آقایان شیخ مهدی حائری یزدی، شیخ علی‌پناه اصلانی اشتهاردی، محمد مفتح.<ref>کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، ص۸۷.</ref> و شیخ محمد صدوقی یزدی خواند. معالم‌الاصول را نزد شیخ احمد غروی تویسرکانی آموخت و در درس مطول از شاگردان آقایان حسینعلی منتظری و شیخ عزیزالله نهاوندی بود. آنگاه به فراگیری رسایل نزد میرزا محمد مجاهدی تبریزی، شیخ عبدالجواد جبل عاملی و شیخ عبدالرزاق قائنی پرداخت و مکاسب را هم نزد سیدحسن مدرسی یزدی آموخت و در کفایه‌الاصول از شاگردان سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی بود. او هم‌زمان به تحصیل دروس فلسفی نیز می‌پرداخت و فصوص را پیش شیخ مهدی مازندرانی، شرح منظومه را نزد محمدتقی بهجت، اسفار اربعه را در خدمت علامه سیدمحمدحسین طباطبایی.<ref>«درگذشتگان: آیت‌الله افتخاری»، ص۱۲۰.</ref> و شرح تجرید را نزد آیت‌الله سیداحمد موسوی خوانساری، شیخ عبدالرزاق قائنی و سیدمحمدحسین قاضی تبریزی فراگرفت.<ref>کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، ص۸۸.</ref> در درس تفسیر قرآن هم از شاگردان علامه طباطبایی بود. آنگاه در ۱۳۳۲ش به عراق رفت و در حوزه علمیه آن شهر در درس خارج فقه آیات سیدجمال‌الدین گلپایگانی (مکاسب)، میرزا باقر زنجانی، شیخ حسین حلی و سیدمحمود حسینی شاهرودی (صلاه و طهارت) شرکت کرد. هم‌زمان در درس خارج اصول آیات میرزا حسن یزدی و سیدابوالقاسم موسوی خویی حضور یافت. او پس از سه سال حضور در نجف اشرف به کشور بازگشت و در حوزه علمیه قم به تحصیلات خارج فقه و اصول ادامه داد و از درس‌های خارج فقه آیات سیدحسین طباطبایی بروجردی و سیدمحمدرضا گلپایگانی.<ref>«درگذشتگان: آیت‌الله افتخاری»، ص۱۲۰.</ref> و خارج اصول امام‌خمینی بهره برد.<ref>«درگذشتگان: آیت‌الله افتخاری»، ص۱۲۰.</ref> و از اگردان امام‌خمینی بود.<ref>باقری بیدهندی، «نجوم امت ۲۸: بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران حضرت آیت‌الله‌العظمی حاج‌آقا روح‌الله خمینی»، ص۱۳۲؛ روحانی، بررسی و تحلیلی از نهضت امام‌خمینی در ایران، ص۵۰.</ref> با استناد به زندگینامه او، می‌توان گفت که از سال ۱۳۳۵ش تا تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور در ۱۳ آبان ۱۳۴۳، در درس خارج اصول امام‌خمینی که در مساجد سلماسی و اعظم قم تشکیل می‌شد شرکت می‌کرده است. او پس از تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور، به استفاده از درس سیدمحمدرضا گلپایگانی ادامه داد و درس‌های ایشان را تقریر می‌نمود. او مورد توجه آیت‌الله گلپایگانی نیز بود و مدت چهل سال در هیئت استفتا و بعثه حج ایشان عضویت داشت.<ref>«درگذشتگان: آیت‌الله افتخاری»، ص۱۲۰.</ref> و در برخی از سفرها ایشان را همراهی می‌کرد.<ref>کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، ص۸۸.</ref>
علی افتخاری در سال ۱۳۰۴ش در خانواده‌ای روحانی در گلپایگان زاده شد. پدرش ملاحیدر و جدش ملاحبیب از روحانیان گلپایگان بودند. علی افتخاری دوران ابتدایی و متوسطه را در گلپایگان گذراند و در سال ۱۳۲۰ش به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و مقدمات را در حوزه علمیه گوگد گلپایگان که توسط میرزا هدایت‌الله وحید گلپایگانی دایر شده بود،.<ref>«درگذشتگان: آیت‌الله افتخاری»، ص۱۲۰.</ref> نزد شیخ علی قرنی و سیدمحمد حائری گلپایگانی خواند.<ref>کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، ص۸۷.</ref>  


علی افتخاری از سیدمحسن طباطبایی حکیم، موسوی گلپایگانی، سیدعبدالهادی شیرازی، سیدجمال‌الدین گلپایگانی، شیخ محمدعلی اراکی، میرزا جواد تبریزی، محمدتقی بهجت، سیدعلی حسینی سیستانی، لطف‌الله صافی گلپایگانی و حسینعلی منتظری اجازاتی برای تصدی در امور شرعیه دریافت کرد و به تدریس در حوزه علمیه قم نیز می‌پرداخت.<ref>کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، ص۸۸.</ref>  
=== مهاجرت به قم ===
علی افتخاری در سال ۱۳۲۵ش راهی [[قم]] شد.<ref>«درگذشتگان: آیت‌الله افتخاری»، ص۱۲۰.</ref> و بخشی از دروس سطح را نزد [[مهدی حائری یزدی|شیخ مهدی حائری یزدی]]، [[علی‌پناه اشتهاردی|شیخ علی‌پناه اصلانی اشتهاردی]]، [[محمد مفتح]]<ref>کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، ص۸۷.</ref> و [[محمد صدوقی|شیخ محمد صدوقی یزدی]] خواند. معالم‌الاصول را نزد شیخ احمد غروی تویسرکانی آموخت و در درس مطول از شاگردان [[حسینعلی منتظری]] و شیخ عزیزالله نهاوندی بود. آنگاه به فراگیری رسایل نزد [[میرزا محمد مجاهدی تبریزی]]، [[عبدالجواد جبل‌عاملی|شیخ عبدالجواد جبل عاملی]] و [[عبدالرزاق قائنی|شیخ عبدالرزاق قائنی]] پرداخت و مکاسب را هم نزد [[سیدحسن مدرسی یزدی]] آموخت و در کفایه‌الاصول از شاگردان [[سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی]] بود. او هم‌زمان به تحصیل دروس فلسفی نیز می‌پرداخت و فصوص را پیش شیخ مهدی مازندرانی، شرح منظومه را نزد [[محمدتقی بهجت]]، اسفار اربعه را در خدمت [[سیدمحمدحسین طباطبایی|علامه سیدمحمدحسین طباطبایی]]<ref>«درگذشتگان: آیت‌الله افتخاری»، ص۱۲۰.</ref> و شرح تجرید را نزد [[سیداحمد خوانساری]]، شیخ عبدالرزاق قائنی و سیدمحمدحسین قاضی تبریزی فراگرفت.<ref>کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، ص۸۸.</ref> در درس تفسیر قرآن هم از شاگردان علامه طباطبایی بود.
 
=== مهاجرت به عراق ===
علی افتخاری در ۱۳۳۲ش به عراق رفت و در [[حوزه علمیه نجف|حوزه علمیه آن شهر]] در درس خارج فقه [[سیدجمال‌الدین گلپایگانی]] (مکاسب)، [[میرزا باقر زنجانی]]، شیخ حسین حلی و سیدمحمود حسینی شاهرودی (صلاه و طهارت) شرکت کرد. هم‌زمان در درس خارج اصول میرزا حسن یزدی و [[سیدابوالقاسم خویی]] حضور یافت.
 
=== بازگشت به قم ===
علی افتخاری پس از سه سال حضور در [[نجف اشرف]] به کشور بازگشت و در [[حوزه علمیه قم]] به تحصیلات خارج فقه و اصول ادامه داد و از درس‌های خارج فقه [[سیدحسین بروجردی|سیدحسین طباطبایی بروجردی]] و [[سیدمحمدرضا گلپایگانی]]<ref>«درگذشتگان: آیت‌الله افتخاری»، ص۱۲۰.</ref> و [[درس خارج اصول امام‌خمینی|خارج اصول امام‌خمینی]] بهره برد.<ref>«درگذشتگان: آیت‌الله افتخاری»، ص۱۲۰.</ref> و از [[شاگردان امام‌خمینی]] بود.<ref>باقری بیدهندی، «نجوم امت ۲۸: بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران حضرت آیت‌الله‌العظمی حاج‌آقا روح‌الله خمینی»، ص۱۳۲؛ روحانی، بررسی و تحلیلی از نهضت امام‌خمینی در ایران، ص۵۰.</ref> با استناد به زندگینامه او، می‌توان گفت که از سال ۱۳۳۵ش تا [[تبعید امام‌خمینی|تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور]] در ۱۳ آبان ۱۳۴۳، در درس خارج اصول امام‌خمینی که در [[مسجد سلماسی|مساجد سلماسی]] و [[مسجد اعظم قم|اعظم قم]] تشکیل می‌شد شرکت می‌کرده است. او پس از تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور، به استفاده از درس سیدمحمدرضا گلپایگانی ادامه داد و درس‌های ایشان را تقریر می‌نمود. او مورد توجه آیت‌الله گلپایگانی نیز بود و مدت چهل سال در هیئت استفتا و بعثه حج ایشان عضویت داشت.<ref>«درگذشتگان: آیت‌الله افتخاری»، ص۱۲۰.</ref> و در برخی از سفرها ایشان را همراهی می‌کرد.<ref>کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، ص۸۸.</ref>
 
علی افتخاری از [[سیدمحسن حکیم|سیدمحسن طباطبایی حکیم]]، موسوی گلپایگانی، [[سیدعبدالهادی شیرازی]]، سیدجمال‌الدین گلپایگانی، [[محمدعلی اراکی|شیخ محمدعلی اراکی]]، میرزا جواد تبریزی، محمدتقی بهجت، [[سیدعلی حسینی سیستانی]]، [[لطف‌الله صافی گلپایگانی]] و [[حسینعلی منتظری]] اجازاتی برای تصدی در امور شرعیه دریافت کرد و به تدریس در [[حوزه علمیه قم]] نیز می‌پرداخت.<ref>کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، ص۸۸.</ref>  


== فعالیت‌های تبلیغی و مبارزاتی ==
== فعالیت‌های تبلیغی و مبارزاتی ==
او در موسم تبلیغ نیز به شهر گلپایگان می‌رفت و در مسجد حجت‌الاسلام آن شهر به تبلیغ دین و اقامه نماز جماعت می‌پرداخت.<ref>کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، ص۸۸.</ref> همچنین مدتی هم در مسجد مدرسه آیت‌الله گلپایگانی نماز جماعت را اقامه می‌کرد .<ref>پرتو آفتاب، ص۱۲.</ref> وی در سال ۱۳۴۲ش و پس از قیام پانزده خرداد، با ارسال پیامی به آیت‌الله گلپایگانی، تأثر خود را از «حوادث مولمه اخیر» اعلام کرد .<ref>حضرت آیت‌الله‌العظمی حاج سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی به روایت اسناد، ج۱، ص۵۳.</ref> در سال ۱۳۴۶ش و در اعلامیه جمعی از روحانیان حوزه علمیه قم به بهانه برگزاری جشن تاج‌گذاری محمدرضاشاه با عنوان «عزایی به نام جشن»، از افتخاری به‌عنوان یکی از افرادی که توسط نیروهای امنیتی دستگیر و زندانی شده نام برده شده است.<ref>روحانی، نهضت امام‌خمینی در ایران، ج۲، ص۲۸۹-۲۹۰.</ref> می‌توان احتمال داد که فرد مزبور، شیخ علی افتخاری است و در صورت صحت این احتمال، می‌توان گفت که به سبب مبارزات سیاسی علیه حکومت پهلوی دستگیر و زندانی شده بود. ساواک همچنین در گزارشی در همان سال از فردی به نام افتخاری به‌عنوان یکی از افراد فعال در بیت آیت‌الله گلپایگانی.<ref>حضرت آیت‌الله‌العظمی حاج سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی به روایت اسناد، ج۱، ص۵۴۰.</ref> و در سال ۱۳۴۹ش به‌عنوان حسابدار ایشان نام برد.<ref>حضرت آیت‌الله‌العظمی حاج سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی به روایت اسناد، ج۲، ص۷۵۳.</ref> که مراد، شیخ علی افتخاری است. ساواک در گزارشی دیگر ضمن تأکید بر فعالیت او در بیت آیت‌الله گلپایگانی به‌عنوان حسابدار ایشان، از سفر او به گلپایگان برای تدریس در آنجا خبر داد.<ref>سیر مبارزات یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۵، ص۲۰۲.</ref> افتخاری علی‌رغم سخت‌گیری‌های ساواک، به فعالیت در بیت آیت‌الله گلپایگانی ادامه داد و در سال ۱۳۵۷ش به نمایندگی از آیت‌الله گلپایگانی و برای توزیع شهریه ایشان میان طلاب حوزه‌های علمیه همدان، به آن شهر رفت.<ref>سیر مبارزات یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۳، ص۷۲۴.</ref>
علی افتخاری در موسم تبلیغ نیز به شهر گلپایگان می‌رفت و در مسجد حجت‌الاسلام آن شهر به تبلیغ دین و اقامه [[نماز جماعت]] می‌پرداخت.<ref>کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، ص۸۸.</ref> همچنین مدتی هم در مسجد مدرسه آیت‌الله گلپایگانی نماز جماعت را اقامه می‌کرد.<ref>پرتو آفتاب، ص۱۲.</ref> وی در سال ۱۳۴۲ش و پس از [[قیام پانزده خرداد ۱۳۴۲|قیام پانزده خرداد]]، با ارسال پیامی به [[سیدمحمدرضا گلپایگانی|آیت‌الله گلپایگانی]]، تأثر خود را از «حوادث مولمه اخیر» اعلام کرد .<ref>حضرت آیت‌الله‌العظمی حاج سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی به روایت اسناد، ج۱، ص۵۳.</ref> در سال ۱۳۴۶ش و در اعلامیه جمعی از روحانیان حوزه علمیه قم به بهانه برگزاری [[جشن تاج‌گذاری محمدرضاشاه]] با عنوان «عزایی به نام جشن»، از افتخاری به‌عنوان یکی از افرادی که توسط نیروهای امنیتی دستگیر و زندانی شده نام برده شده است.<ref>روحانی، نهضت امام‌خمینی در ایران، ج۲، ص۲۸۹-۲۹۰.</ref> می‌توان احتمال داد که فرد مزبور، شیخ علی افتخاری است و در صورت صحت این احتمال، می‌توان گفت که به سبب مبارزات سیاسی علیه [[حکومت پهلوی]] دستگیر و زندانی شده بود. [[ساواک]] همچنین در گزارشی در همان سال از فردی به نام افتخاری به‌عنوان یکی از افراد فعال در بیت آیت‌الله گلپایگانی<ref>حضرت آیت‌الله‌العظمی حاج سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی به روایت اسناد، ج۱، ص۵۴۰.</ref> و در سال ۱۳۴۹ش به‌عنوان حسابدار ایشان نام برد<ref>حضرت آیت‌الله‌العظمی حاج سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی به روایت اسناد، ج۲، ص۷۵۳.</ref> که مراد، شیخ علی افتخاری است. ساواک در گزارشی دیگر ضمن تأکید بر فعالیت او در بیت آیت‌الله گلپایگانی به‌عنوان حسابدار ایشان، از سفر او به گلپایگان برای تدریس در آنجا خبر داد.<ref>سیر مبارزات یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۵، ص۲۰۲.</ref> افتخاری علی‌رغم سخت‌گیری‌های ساواک، به فعالیت در بیت آیت‌الله گلپایگانی ادامه داد و در سال ۱۳۵۷ش به نمایندگی از آیت‌الله گلپایگانی و برای توزیع شهریه ایشان میان طلاب حوزه‌های علمیه همدان، به آن شهر رفت.<ref>سیر مبارزات یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۳، ص۷۲۴.</ref> او سپس به‌عنوان ممتحن دروس سطح به فعالیت‌های علمی در حوزه علمیه قم ادامه داد و


== فعالیت‌ها پس از پیروزی انقلاب اسلامی ==
== فعالیت‌ها پس از پیروزی انقلاب اسلامی ==
افتخاری سپس به‌عنوان ممتحن دروس سطح به فعالیت‌های علمی در حوزه علمیه قم ادامه داد و پس از پیروزی انقلاب اسلامی به عضویت شورای عالی حوزه علمیه قم درآمد و در دوره‌های اول و سوم، عضو آن شورا بود. او سپس از سوی امام‌خمینی به امامت جمعه گلپایگان منصوب شد و مدتی به اقامه نماز جمعه در آن شهر پرداخت.<ref>سیر مبارزات یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۳، ص۷۲۴.</ref> وی هم‌زمان نماز جماعت را در مسجد آیت‌الله گلپایگانی آنجا اقامه می‌کرد.<ref>«درگذشتگان: آیت‌الله افتخاری»، ص۱۲۰.</ref>
علی افتخاری پس از [[انقلاب اسلامی ایران|پیروزی انقلاب اسلامی]] به عضویت شورای عالی حوزه علمیه قم درآمد و در دوره‌های اول و سوم، عضو آن شورا بود. او سپس از سوی [[امام‌خمینی]] به امامت جمعه گلپایگان منصوب شد و مدتی به اقامه نماز جمعه در آن شهر پرداخت.<ref>سیر مبارزات یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۳، ص۷۲۴.</ref> وی هم‌زمان نماز جماعت را در مسجد آیت‌الله گلپایگانی آنجا اقامه می‌کرد.<ref>«درگذشتگان: آیت‌الله افتخاری»، ص۱۲۰.</ref>


== تألیفات ==
== تألیفات ==
تألیفات چاپی او عبارت است از: آراء المراجع فی الحج، قبل از حج بخوانید، حج الانبیا و الائمه، الحج و العمره و المعرفه الحرمین، احکام عمر، تقریرات درس فقه (صلات) آیت‌الله بروجردی. تألیفات غیرچاپی او نیز عبارت است از: تقریراتی از درس اصول آیت‌الله بروجردی (قاعده فراغ و تجاوز)، درس خارج اصول امام‌خمینی، تقریرات درس فقه آیت‌الله گلپایگانی (خیارات مکاسب و حج در سه جلد)، تقریر درس علامه طباطبایی، تفسیر آیات قرآن کریم، زندگی امام غایب(عج)، رساله‌هایی درباره شب و روز ماه مبارک رمضان. علی افتخاری در اول اسفند ۱۳۸۹ در سفر زیارتی به عتبات عالیات در کاظمین درگذشت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط شیخ حسن جواهری در وادی‌السلام نجف اشرف به خاک سپرده شد.<ref>«درگذشتگان: آیت‌الله افتخاری»، ص۱۲۰.</ref>
تألیفات چاپی علی افتخاری عبارت است از: آراء المراجع فی الحج، قبل از حج بخوانید، حج الانبیا و الائمه، الحج و العمره و المعرفه الحرمین، احکام عمر، تقریرات درس فقه (صلات) آیت‌الله بروجردی.  
 
تألیفات غیرچاپی او نیز عبارت است از: تقریراتی از درس اصول آیت‌الله بروجردی (قاعده فراغ و تجاوز)، درس خارج اصول امام‌خمینی، تقریرات درس فقه آیت‌الله گلپایگانی (خیارات مکاسب و حج در سه جلد)، تقریر درس علامه طباطبایی، تفسیر آیات قرآن کریم، زندگی امام غایب(عج)، رساله‌هایی درباره شب و روز ماه مبارک رمضان. علی افتخاری در اول اسفند ۱۳۸۹ در سفر زیارتی به عتبات عالیات در کاظمین درگذشت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط شیخ حسن جواهری در وادی‌السلام نجف اشرف به خاک سپرده شد.<ref>«درگذشتگان: آیت‌الله افتخاری»، ص۱۲۰.</ref>


== پانویس ==
== پانویس ==
۲۰٬۷۴۰

ویرایش