پرش به محتوا

محمدحسین مجتهدی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲: خط ۲:


== تولد و خاندان ==
== تولد و خاندان ==
محمدحسین مجتهدی معروف به مجتهدی بهبهانی در ۱۲۹۶ش در بهبهان به‌دنیا آمد.<ref>کاظمینی، ج۳، ص۱۱۹۴.</ref> پدرش شیخ عبدالهادی مجتهدی (از شاگردان آیات ملا محمدکاظم خراسانی و سیدمحمدکاظم یزدی) و جدش شیخ محمدحسین بهبهانی (از شاگردان آیت‌الله سیدمحمدحسن شیرازی)، از روحانیان برجسته بهبهان بودند که سال‌ها به‌عنوان مرجع مردم، به اقامه نماز و ارشاد مردم آن سامان می‌پرداختند.<ref>شریف رازی، ج۳، ص۲۴۸ـ۲۴۷.</ref>
محمدحسین مجتهدی معروف به مجتهدی بهبهانی در ۱۲۹۶ش در بهبهان به‌دنیا آمد.<ref>کاظمینی، ج۳، ص۱۱۹۴.</ref> پدرش شیخ عبدالهادی مجتهدی (از شاگردان ملامحمدکاظم خراسانی و سیدمحمدکاظم یزدی) و جدش شیخ محمدحسین بهبهانی (از شاگردان [[میرزامحمدحسن شیرازی|سیدمحمدحسن شیرازی]])، از روحانیان برجسته بهبهان بودند که سال‌ها به‌عنوان مرجع مردم، به اقامه نماز و ارشاد مردم آن سامان می‌پرداختند.<ref>شریف رازی، ج۳، ص۲۴۸ـ۲۴۷.</ref>


== تحصیل ==
== تحصیل و تبلیغ ==
محمدحسین مجتهدی خواندن و نوشتن را در خانه و پیش پدرش آغاز کرد و سپس در مکتب‌خانه‌های زادگاهش به فراگیری دروس متداول مکتب‌خانه‌ای پرداخت. به سبب همین تحصیلات بود که دوران دبستان را در اندک زمانی طی کرد. او از سال ۱۳۱۲ به فراگیری دروس حوزوی در حوزه علمیه بهبهان پرداخت و دو سال بعد راهی قم شد و در حوزه علمیه آنجا در درس برخی از استادان آن حوزه شرکت کرد. این دوره دو سال طول کشید و مجتهدی بهبهانی در سال ۱۳۱۶ به بهبهان بازگشت و به تبلیغ دین در زادگاهش پرداخت.
محمدحسین مجتهدی خواندن و نوشتن را در خانه و پیش پدرش آغاز کرد و سپس در مکتب‌خانه‌های زادگاهش به فراگیری دروس متداول مکتب‌خانه‌ای پرداخت. به سبب همین تحصیلات بود که دوران دبستان را در اندک زمانی طی کرد. او از سال ۱۳۱۲ به فراگیری دروس حوزوی در حوزه علمیه بهبهان پرداخت و دو سال بعد راهی [[قم]] شد و در [[حوزه علمیه قم|حوزه علمیه آنجا]] در درس برخی از استادان آن حوزه شرکت کرد. این دوره دو سال طول کشید و مجتهدی بهبهانی در سال ۱۳۱۶ به بهبهان بازگشت و به تبلیغ دین در زادگاهش پرداخت.


او در سال ۱۳۲۳ بار دیگر برای تکمیل تحصیلات حوزوی به قم بازگشت و در آنجا دروس سطح را تکمیل کرد. سپس در درس‌های آیات سیدحسین طباطبایی بروجردی، سیدمحمد حجت کوه‌کمری (شریف رازی، ج ۳، ص۲۴۸) و امام‌خمینی حضور یافت.<ref>کاظمینی، ج۳، ص۱۱۹۴؛ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، کتاب ۹، ص۴۸.</ref>درباره سال‌های دقیق حضور او در درس‌های خارج فقه یا اصول یا هر دو درس امام‌خمینی گزارش دقیقی در دست نیست. مؤلف گنجینه دانشمندان از حضور بیست‌سالۀ او در مدرسه شاهزاده ابراهیم بهبهان خبر می‌دهد.<ref>شریف‌رازی، ج۳،  ص۳۴۸.</ref> و با استناد به سال انتشار آن کتاب (۱۳۵۲) می‌توان گفت که وی در سال ۱۳۳۲ به بهبهان بازگشته بود، بنابراین می‌توان گفت از اواخر دهه ۱۳۲۰ تا سال ۱۳۳۲ در درس یا درس‌های امام‌خمینی در مسجد محمدیه قم شرکت می‌کرده است. وی پس از بازگشت به بهبهان به تدریس در مدرسه شاهزاده ابراهیم بهبهان پرداخت و پس از درگذشت پدرش (در سال ۱۳۴۱)، اداره مدرسه فوق را برعهده گرفت و در همانجا نیز تدریس می‌کرد. هم‌زمان به اقامه نماز جماعت در مسجد خاضعی نیز اشتغال داشت.
او در سال ۱۳۲۳ بار دیگر برای تکمیل تحصیلات حوزوی به قم بازگشت و در آنجا دروس سطح را تکمیل کرد. سپس در درس‌های [[سیدحسین بروجردی|سیدحسین طباطبایی بروجردی]]، [[سیدمحمد حجت کوه‌کمری]]<ref>شریف‌رازی، ج۳، ص۲۴۸.</ref> و [[امام‌خمینی]] حضور یافت.<ref>کاظمینی، ج۳، ص۱۱۹۴؛ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، کتاب ۹، ص۴۸.</ref>درباره سال‌های دقیق حضور او در درس‌های خارج فقه یا اصول یا هر دو درس امام‌خمینی گزارش دقیقی در دست نیست. [[محمد شریف‌رازی|مؤلف گنجینه دانشمندان]] از حضور بیست‌سالۀ او در مدرسه شاهزاده ابراهیم بهبهان خبر می‌دهد.<ref>شریف‌رازی، ج۳،  ص۳۴۸.</ref> و با استناد به سال انتشار آن کتاب (۱۳۵۲) می‌توان گفت که وی در سال ۱۳۳۲ به بهبهان بازگشته بود، بنابراین می‌توان گفت از اواخر دهه ۱۳۲۰ تا سال ۱۳۳۲ در درس یا درس‌های امام‌خمینی در [[مسجد محمدیه قم]] شرکت می‌کرده است. وی پس از بازگشت به بهبهان به تدریس در مدرسه شاهزاده ابراهیم بهبهان پرداخت و پس از درگذشت پدرش (در سال ۱۳۴۱)، اداره مدرسه فوق را برعهده گرفت و در همانجا نیز تدریس می‌کرد. هم‌زمان به اقامه [[نماز جماعت]] در مسجد خاضعی نیز اشتغال داشت.


مجتهدی بهبهانی که در ۱۳۴۰ اجازه‌ای در امور شرعی از امام‌خمینی دریافت کرد بود.صحیفه امام، ج۱، ص۷۰.</ref> با آغاز نهضت اسلامی به رهبری امام‌خمینی، وارد جریان مبارزه با حکومت پهلوی شد و یکی از روحانیان مبارز بهبهان بود. از جمله در ۶/۹/۱۳۴۱ تلگرافی را به آیات امام‌خمینی، سیدمحمدرضا گلپایگانی و سیدکاظم شریعتمداری ارسال کردند و پشتیبانی خود را از تلاش‌های آنان علیه آن تصویب‌نامه اعلام کردند.<ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ص۵۶.</ref> در آبان ۱۳۴۳ هم پس از آنکه امام‌خمینی به خارج از کشور تبعید شد، همراه با جمعی از روحانیان بهبهان نامه‌ای را به امام‌خمینی ارسال کردند و تأسف و تأثر خود را از تبعید ایشان ابراز نمودند و خواستار بازگرداندن ایشان به کشور شدند.<ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۱۷.</ref> مجتهدی در سال‌های ۱۳۵۶ـ۱۳۵۷ یکی از روحانیان مبارز بهبهان بود و مسجد خاضعی، از کانون‌های اصلی مبارزات مردم آن شهر محسوب می‌شد.<ref>کاظمینی، ج۳، ص۱۱۹۴.</ref> و در انتقال دیدگاه‌های امام‌خمینی به بهبهان نقش مؤثری داشت.<ref>انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، کتاب ۹، ص۴۸.</ref> در اردیبهشت ۱۳۵۷ وقتی مأموران حکومت پهلوی به بیوت مراجع تقلید در قم حمله کردند، همراه با جمع کثیری از روحانیان مبارز استان خوزستان در نامه‌ای به مراجع تقلید قم، آن حمله را محکوم کردند.<ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۲۹۴ـ۲۹۵.</ref> به سبب این فعالیت‌ها، ساواک در گزارشی از او به‌عنوان یکی از روحانیان افراطی بهبهان نام برد. همچنین منزل او محل اجتماع مردم و نقطه آغاز بعضی از راهپیمایی‌های اعتراضی مردم بهبهان بود.<ref>سیر مبارزات یاران امام در آینه اسناد ساواک، ج ۱۰، ص۱۰۸.</ref> و از جمله، تظاهرات مردم بهبهان در ۲۳ مرداد ۱۳۵۷ از منزل او آغاز شد و به همین علت ساواک او را محرک مردم تشخیص داد و احضار کرد. وی در ساواک اعلام کرد که روز ۲۴ مرداد با پوشیدن کفن دست به تظاهرات خیابانی خواهد زد. این موضع‌گیری‌ها باعث شد تا دستگیر و زندانی شود.<ref>انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، کتاب ۹، ص۴۹ـ۴۸.</ref> و وی را به تهران انتقال دادند. او مدت سه ماه در زندان اوین تهران زندانی شد.<ref>کاظمینی، ج۳، ص۱۱۹۴.</ref>
== فعالیت سیاسی ==
مجتهدی بهبهانی که در ۱۳۴۰ اجازه‌ای در امور شرعی از امام‌خمینی دریافت کرد بود.<ref>صحیفه امام، ج۱، ص۷۰.</ref> با آغاز [[انقلاب اسلامی ایران|نهضت اسلامی]] به رهبری امام‌خمینی، وارد جریان مبارزه با [[حکومت پهلوی]] شد و یکی از روحانیان مبارز بهبهان بود. از جمله در ۶/۹/۱۳۴۱ تلگرافی را به [[امام‌خمینی]]، [[سیدمحمدرضا گلپایگانی]] و [[سیدکاظم شریعتمداری]] ارسال کردند و پشتیبانی خود را از تلاش‌های آنان علیه آن تصویب‌نامه اعلام کردند.<ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ص۵۶.</ref> در آبان ۱۳۴۳ هم پس از آنکه امام‌خمینی به خارج از کشور [[تبعید امام‌خمینی|تبعید]] شد، همراه با جمعی از روحانیان بهبهان نامه‌ای را به امام‌خمینی ارسال کردند و تأسف و تأثر خود را از تبعید ایشان ابراز نمودند و خواستار بازگرداندن ایشان به کشور شدند.<ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۱۷.</ref> مجتهدی در سال‌های ۱۳۵۶ـ۱۳۵۷ یکی از روحانیان مبارز بهبهان بود و مسجد خاضعی، از کانون‌های اصلی مبارزات مردم آن شهر محسوب می‌شد.<ref>کاظمینی، ج۳، ص۱۱۹۴.</ref> و در انتقال دیدگاه‌های امام‌خمینی به بهبهان نقش مؤثری داشت.<ref>انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، کتاب ۹، ص۴۸.</ref> در اردیبهشت ۱۳۵۷ وقتی مأموران حکومت پهلوی به بیوت مراجع تقلید در قم حمله کردند، همراه با جمع کثیری از روحانیان مبارز استان خوزستان در نامه‌ای به مراجع تقلید قم، آن حمله را محکوم کردند.<ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۲۹۴ـ۲۹۵.</ref> به سبب این فعالیت‌ها، [[ساواک]] در گزارشی از او به‌عنوان یکی از روحانیان افراطی بهبهان نام برد. همچنین منزل او محل اجتماع مردم و نقطه آغاز بعضی از راهپیمایی‌های اعتراضی مردم بهبهان بود<ref>سیر مبارزات یاران امام در آینه اسناد ساواک، ج ۱۰، ص۱۰۸.</ref> و از جمله، تظاهرات مردم بهبهان در ۲۳ مرداد ۱۳۵۷ از منزل او آغاز شد و به همین علت ساواک او را محرک مردم تشخیص داد و احضار کرد. وی در ساواک اعلام کرد که روز ۲۴ مرداد با پوشیدن کفن، دست به تظاهرات خیابانی خواهد زد. این موضع‌گیری‌ها باعث شد تا دستگیر و زندانی شود.<ref>انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، کتاب ۹، ص۴۹ـ۴۸.</ref> و وی را به تهران انتقال دادند. او مدت سه ماه در زندان اوین تهران زندانی شد.<ref>کاظمینی، ج۳، ص۱۱۹۴.</ref>


مجتهدی پس از پیروزی انقلاب اسلامی امامت جمعه بهبهان را برعهده گرفت و با آغاز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، در جبهه‌های جنگ حضور می‌یافت. او در نخستین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری هم با رأی مردم استان خوزستان به نمایندگی در آن مجلس برگزیده شد. وی پس از بیست سال امامت جمعه بهبهان، در سال ۱۳۸۰ به سبب کهولت سن از آن سمت کناره گرفت و در ۵ بهمن ۱۳۹۱ از دنیا رفت.<ref>کاظمینی، ج۳، ص۱۱۹۴ـ۱۱۹۵.</ref>
== فعالیت‌ها پس از پیروزی انقلاب اسلامی ==
مجتهدی پس از [[انقلاب اسلامی ایران|پیروزی انقلاب اسلامی]] امامت جمعه بهبهان را برعهده گرفت و با آغاز [[جنگ عراق علیه ایران|جنگ تحمیلی عراق علیه ایران]]، در جبهه‌های جنگ حضور می‌یافت. او در نخستین دوره انتخابات [[مجلس خبرگان رهبری]] هم با رأی مردم استان خوزستان به نمایندگی در آن مجلس برگزیده شد. وی پس از بیست سال امامت جمعه بهبهان، در سال ۱۳۸۰ به سبب کهولت سن از آن سمت کناره گرفت و در ۵ بهمن ۱۳۹۱ از دنیا رفت.<ref>کاظمینی، ج۳، ص۱۱۹۴ـ۱۱۹۵.</ref>


== پانویس ==
== پانویس ==
۲۰٬۷۴۰

ویرایش