۲۱٬۳۲۳
ویرایش
جز (added Category:شاگردان درس فلسفه امامخمینی using HotCat) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
'''حبیبالله اراکی'''، از شاگردان درس منظومه امامخمینی. | '''حبیبالله اراکی'''، از شاگردان درس منظومه امامخمینی. | ||
== زادگاه و تحصیل == | |||
حبیبالله اراکی در اراک به دنیا آمد. او خواندن و نوشتن را در اراک فراگرفت و سپس به تحصیل دروس حوزوی پرداخت و مدتی در مدارس علمیه اراک مشغول به تحصیل شد. با تأسیس [[حوزه علمیه قم]] توسط [[عبدالکریم حائری یزدی|شیخ عبدالکریم حائری یزدی]]، راهی [[قم]] شد و در حوزه علمیه آنجا دروس مقدماتی و سطح را فراگرفت. او در همان زمان در درس حکمت (منظومه) امامخمینی شرکت میکرد.<ref>اراکی، در مکتب پدر، ص۶۰.</ref> محسن اراکی درباره حضور شیخ حبیبالله اراکی در درس امامخمینی از زبان پدرش میگوید: «من از کتاب شرح منظومه خدمت امام تلمذ کردم».<ref>«آیتالله محسن اراکی دبیر کل مجمع تقریب مذاهب: تدوین فقه امت واحده از ضروریات جهان اسلام است».</ref> به نظر میرسد وی در حدود سالهای ۱۳۱۰ـ۱۳۱۱ در آن درس شرکت میکرد.<ref>اراکی، دورهها و پیشگامان بیداری اسلامی معاصر، ص۱۲۷.</ref> و هم زمان در درسهای خارج فقه و اصول آیتالله حائری یزدی حضور مییافت. | حبیبالله اراکی در اراک به دنیا آمد. او خواندن و نوشتن را در اراک فراگرفت و سپس به تحصیل دروس حوزوی پرداخت و مدتی در مدارس علمیه اراک مشغول به تحصیل شد. با تأسیس [[حوزه علمیه قم]] توسط [[عبدالکریم حائری یزدی|شیخ عبدالکریم حائری یزدی]]، راهی [[قم]] شد و در حوزه علمیه آنجا دروس مقدماتی و سطح را فراگرفت. او در همان زمان در درس حکمت (منظومه) امامخمینی شرکت میکرد.<ref>اراکی، در مکتب پدر، ص۶۰.</ref> محسن اراکی درباره حضور شیخ حبیبالله اراکی در درس امامخمینی از زبان پدرش میگوید: «من از کتاب شرح منظومه خدمت امام تلمذ کردم».<ref>«آیتالله محسن اراکی دبیر کل مجمع تقریب مذاهب: تدوین فقه امت واحده از ضروریات جهان اسلام است».</ref> به نظر میرسد وی در حدود سالهای ۱۳۱۰ـ۱۳۱۱ در آن درس شرکت میکرد.<ref>اراکی، دورهها و پیشگامان بیداری اسلامی معاصر، ص۱۲۷.</ref> و هم زمان در درسهای خارج فقه و اصول آیتالله حائری یزدی حضور مییافت. | ||
حبیبالله اراکی سپس برای ادامه تحصیل راهی عراق شد و در حوزه علمیه آنجا از دروس خارج فقه و اصول محمدحسین غروی اصفهانی معروف به کمپانی، آقا ضیاءالدین عراقی و شیخ محمدکاظم شیرازی بهرهمند شد، سپس در درسهای خارج فقه و اصول [[سیدعبدالهادی شیرازی]] حاضر شد و مسئولیت پاسخگویی به استفتائات آن مرجع تقلید را برعهده گرفت. همچنین از اصحاب خاص سیدعبدالهادی شیرازی و مورد اعتماد ایشان بود و این اعتماد به اندازهای بود که پس از نابینا شدن، هیچ نامه یا قبض یا اجازهنامهای را بدون تأیید اراکی امضا نمیکردند.<ref>عباسی، همراه دوران غربت، ص۹۳.</ref> | حبیبالله اراکی سپس برای ادامه تحصیل راهی [[عراق]] شد و در حوزه علمیه آنجا از دروس خارج فقه و اصول محمدحسین غروی اصفهانی معروف به کمپانی، آقا ضیاءالدین عراقی و شیخ محمدکاظم شیرازی بهرهمند شد، سپس در درسهای خارج فقه و اصول [[سیدعبدالهادی شیرازی]] حاضر شد و مسئولیت پاسخگویی به استفتائات آن مرجع تقلید را برعهده گرفت. همچنین از اصحاب خاص سیدعبدالهادی شیرازی و مورد اعتماد ایشان بود و این اعتماد به اندازهای بود که پس از نابینا شدن، هیچ نامه یا قبض یا اجازهنامهای را بدون تأیید اراکی امضا نمیکردند.<ref>عباسی، همراه دوران غربت، ص۹۳.</ref> | ||
اراکی یکی از مدرسان برجسته [[حوزه علمیه نجف|حوزه علمیه نجف اشرف]] نیز بود و به سبب توان مدیریتی بالا، مورد اعتماد اغلب مراجع تقلید مقیم آن شهر و از جمله [[سیدمحسن حکیم]] بود. | == تدریس == | ||
اراکی یکی از مدرسان برجسته [[حوزه علمیه نجف|حوزه علمیه نجف اشرف]] نیز بود و به سبب توان مدیریتی بالا، مورد اعتماد اغلب مراجع تقلید مقیم آن شهر و از جمله [[سیدمحسن حکیم]] بود. | |||
اراکی | == فعالیت سیاسی == | ||
اراکی در [[قیام پانزده خرداد ۱۳۴۲|قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲]] از جمله علمای مؤثر در حمایت از [[امامخمینی]] در نجف بود و به همین علت، مکرّر به مراجع آن روز نجف چون [[آیتالله حکیم]]، [[سیدابوالقاسم خویی]] و سیدمحمود حسینی شاهرودی مراجعه میکرد و تأثیر زیادی جلب حمایت این مراجع از امامخمینی داشت، بهویژه همراه با سیدعلی بهشتی و شیخ عباس قوچانی تأثیر فراوانی در موضعگیری آیتالله خویی نسبت به [[قیام پانزده خرداد ۱۳۴۲|قیام ۱۵ خرداد]] داشت. همچنین در تهیه بعضی از اعلامیههای حمایت روحانیان از امامخمینی نقش موثری ایفا کرد. | |||
مناسبات اراکی با امامخمینی بهگونهای بود که یکی از افراد از او بهعنوان یکی «از دوستان اهل حال امام» نام برده است .<ref>خاطرات سالهای نجف، ج۱، ص۲۳۵.</ref> وی همچنین عضو هیئت ممتحنۀ انتخابی امامخمینی در [[حوزه علمیه نجف]] بود و همراه با [[سیدعباس خاتم یزدی|سیدخاتم یزدی]] و [[سیدجعفر کریمی]]، هفتهای دو روز در مدرسه آیتالله بروجردی جلسه امتحان دایر میکردند.<ref>کریمی، بیستوپنج سال در کنار امام راحل، ص۶۱.</ref> در اواسط دهه ۱۳۵۰ وقتی هجمهها علیه [[علی شریعتی]] افزایش یافت و امامخمینی برای موضعگیری دراینباره تحتفشار قرار گرفت، شیخ حبیبالله اراکی را مأمور مطالعه و اظهارنظر درباره آثار شریعتی کرد و او هم پس از مطالعه، اعلام کرد «من هرچه این کتابها را خواندم، کفری در آنها نیافتم و نمیتوانم تهمت کفر بر شریعتی بزنم».<ref>خاطرات سالهای نجف، ج۱، ص۲۳۰.</ref> در سوم آذر ۱۳۵۶ اخباری مبنی بر سوءقصد به جان امامخمینی منتشر شد.<ref>کریمی، بیستوپنج سال در کنار امام راحل، ص۳۹.</ref> و در پی آن امامخمینی در وصیتنامهای، اراکی را همراه با سه نفر دیگر بهعنوان وصی خودشان تعیین کردند. در نامه امامخمینی آمده بود: «آقایان اراکی، رضوانی، خاتم و کریمی را وصی قرار دادم، اگر برای یک نفر یا بیشتر پیشآمدی شد که نتوانست قیام به امر کند سایر آقایان بهجای او، یک نفر مورد اطمینان و معروف به صحت و امانت را تعیین کنند. مقصود آن است که مادام که به وصیت عمل نشده چهار نفر مورد اطمینان کفیل امر باشند و در غیاب یکی یا دو نفر بقیۀ آقایان اقدام به عمل کنند تا حاضر شود».<ref>امامخمینی، صحیفه امام، ج۳، ص۲۷۰.</ref> | اراکی پس از [[تبعید امامخمینی|تبعید امامخمینی به عراق در سال ۱۳۴۴]]، در ساماندهی مراسم استقبال از امامخمینی در بغداد و نجف اشرف نقش داشت و پس از استقرار ایشان در نجف، همراه با جمعی از علما و فضلای حوزه به حمایت گسترده از امامخمینی پرداخت. حمایت از تشکیل مجلس درس امامخمینی در [[مسجد شیخ انصاری]] و واگذاری امامت جماعت آن مسجد به امامخمینی از جمله مواردی بود که اراکی در آن نقش مؤثری داشت. وی در مدت اقامت امامخمینی در نجف همواره از [[انقلاب اسلامی ایران|نهضت اسلامی]] حمایت و پشتیبانی میکرد و برای پیگیری برخی کارهای مربوط به امامخمینی در ایران، از سوی ایشان مأموریت مییافت تا به ایران سفر کند و این مأموریت دو بار تکرار شد؛ بار اول در سال ۱۳۴۴ و بار دیگر در سال ۱۳۴۷ش. پس از آن هم از اعضای بیت امامخمینی در نجف اشرف و از جمله افرادی مورد وثوق امامخمینی بود.<ref>اراکی، اغلب صفحات.</ref> | ||
مناسبات اراکی با امامخمینی بهگونهای بود که یکی از افراد از او بهعنوان یکی «از دوستان اهل حال امام» نام برده است.<ref>خاطرات سالهای نجف، ج۱، ص۲۳۵.</ref> وی همچنین عضو هیئت ممتحنۀ انتخابی امامخمینی در [[حوزه علمیه نجف]] بود و همراه با [[سیدعباس خاتم یزدی|سیدخاتم یزدی]] و [[سیدجعفر کریمی]]، هفتهای دو روز در مدرسه آیتالله بروجردی جلسه امتحان دایر میکردند.<ref>کریمی، بیستوپنج سال در کنار امام راحل، ص۶۱.</ref> در اواسط دهه ۱۳۵۰ وقتی هجمهها علیه [[علی شریعتی]] افزایش یافت و امامخمینی برای موضعگیری دراینباره تحتفشار قرار گرفت، شیخ حبیبالله اراکی را مأمور مطالعه و اظهارنظر درباره آثار شریعتی کرد و او هم پس از مطالعه، اعلام کرد «من هرچه این کتابها را خواندم، کفری در آنها نیافتم و نمیتوانم تهمت کفر بر شریعتی بزنم».<ref>خاطرات سالهای نجف، ج۱، ص۲۳۰.</ref> در سوم آذر ۱۳۵۶ اخباری مبنی بر سوءقصد به جان امامخمینی منتشر شد.<ref>کریمی، بیستوپنج سال در کنار امام راحل، ص۳۹.</ref> و در پی آن امامخمینی در وصیتنامهای، اراکی را همراه با سه نفر دیگر بهعنوان وصی خودشان تعیین کردند. در نامه امامخمینی آمده بود: «آقایان اراکی، رضوانی، خاتم و کریمی را وصی قرار دادم، اگر برای یک نفر یا بیشتر پیشآمدی شد که نتوانست قیام به امر کند سایر آقایان بهجای او، یک نفر مورد اطمینان و معروف به صحت و امانت را تعیین کنند. مقصود آن است که مادام که به وصیت عمل نشده چهار نفر مورد اطمینان کفیل امر باشند و در غیاب یکی یا دو نفر بقیۀ آقایان اقدام به عمل کنند تا حاضر شود».<ref>امامخمینی، صحیفه امام، ج۳، ص۲۷۰.</ref> | |||
امامخمینی در ۱۸ آذر ۱۳۵۶ در نامهای به علما، این وصیتنامه را علنی کردند و بر وصایت اراکی همراه با [[غلامرضا رضوانی]]، [[سیدعباس خاتم یزدی]] و سیدجعفر کریمی تأکید کردند. در آن وصیتنامه آمده بود: «آقایان این وجوه را بهطور شهریه، به هر نحو صلاح میدانند، در حوزههای علمیه مصرف نمایند. صورت وجوه در دفتر اینجانب موجود است، و چون وجوه بهتدریج میرسد و صرف میشود نمیتوانم صورت را بدهم. و اگر عائلۀ اینجانب و مرحوم مصطفی ـ رحمةالله تعالی ـ خواستند نجف بمانند، به آنها به مقدار متعارف مخارج بدهند. از خداوند تعالی توفیق و تأیید آقایان را خواستارم. امید است کمال احتیاط را در امور مراعات فرمایند».<ref>امامخمینی، صحیفه امام، ج۳، ص۲۸۰.</ref> | امامخمینی در ۱۸ آذر ۱۳۵۶ در نامهای به علما، این وصیتنامه را علنی کردند و بر وصایت اراکی همراه با [[غلامرضا رضوانی]]، [[سیدعباس خاتم یزدی]] و سیدجعفر کریمی تأکید کردند. در آن وصیتنامه آمده بود: «آقایان این وجوه را بهطور شهریه، به هر نحو صلاح میدانند، در حوزههای علمیه مصرف نمایند. صورت وجوه در دفتر اینجانب موجود است، و چون وجوه بهتدریج میرسد و صرف میشود نمیتوانم صورت را بدهم. و اگر عائلۀ اینجانب و مرحوم مصطفی ـ رحمةالله تعالی ـ خواستند نجف بمانند، به آنها به مقدار متعارف مخارج بدهند. از خداوند تعالی توفیق و تأیید آقایان را خواستارم. امید است کمال احتیاط را در امور مراعات فرمایند».<ref>امامخمینی، صحیفه امام، ج۳، ص۲۸۰.</ref> | ||
پس از [[هجرت امامخمینی به پاریس|مهاجرت امامخمینی به فرانسه]] در مهر ۱۳۵۷، حبیبالله اراکی با تعدادی از علمای نجف از جمله سیدعباس خاتم یزدی ـ که دامادش بود ـ برای اعلام حمایت علمای نجف از ایشان به پاریس رفت و تا زمان [[بازگشت امامخمینی به ایران|مراجعت امامخمینی به ایران]] همراه امامخمینی بود. او پس از [[انقلاب اسلامی ایران|پیروزی انقلاب اسلامی]] به نجف اشرف بازگشت و در ۸ بهمن ۱۳۵۷ در همان شهر از دنیا رفت.<ref>عباسی، همراه دوران غربت، ص۲۷۰ـ۲۷۱.</ref> | پس از [[هجرت امامخمینی به پاریس|مهاجرت امامخمینی به فرانسه]] در مهر ۱۳۵۷، حبیبالله اراکی با تعدادی از علمای نجف از جمله سیدعباس خاتم یزدی ـ که دامادش بود ـ برای اعلام حمایت علمای نجف از ایشان به پاریس رفت و تا زمان [[بازگشت امامخمینی به ایران|مراجعت امامخمینی به ایران]] همراه امامخمینی بود. | ||
او پس از [[انقلاب اسلامی ایران|پیروزی انقلاب اسلامی]] به نجف اشرف بازگشت و در ۸ بهمن ۱۳۵۷ در همان شهر از دنیا رفت.<ref>عباسی، همراه دوران غربت، ص۲۷۰ـ۲۷۱.</ref> | |||
== پانویس == | == پانویس == |