پرش به محتوا

سربازگیری طلاب: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۱: خط ۱۱:
واکنش حوزه در برابر سربازی طلاب متفاوت بود. برخی از [[طلاب]] از این خبر وحشت کردند؛ با این گمان که پس از دو سال سربازی، میان تحصیلات‌شان فاصله می‌افتد و چه بسا برای خانواده‌های‌شان مشکلاتی پیش آید.<ref>گرامی، خاطرات، ۲۴۰–۲۴۲.</ref> [[سیدمحمد بهبهانی]] در ۲۶/۱/۱۳۴۲ دو نامه مفصل برای [[سیدمحسن حکیم]] و [[سیدمحمود شاهرودی]] به کشور [[عراق]] فرستاد. بهبهانی در این نامه‌ها اعلام کرد دولت ایران نهایت فشار را به طبقه روحانیون وارد می‌سازد و او منتظر است مخاطبان نامه اقدامات بازدارنده‌ای برای جلوگیری از دستگیری طلاب برای خدمت نظام و خلع آنان از لباس روحانیت انجام دهند.<ref>مرکز بررسی اسناد، قیام ۱۵ خرداد، ۲/۱۳۶.</ref> علما و [[مراجع]] این اقدام دولت را عملی خصمانه علیه [[روحانیت]] و [[تضعیف اسلام]] دانستند و در اعلامیه‌ها و در نامه‌های خود به [[نجف]] و [[کربلا]] نیز این موضوع را مبارزه رژیم پهلوی علیه اسلام و روحانیت شمردند.<ref>مرکز بررسی اسناد، قیام ۱۵ خرداد، ۲/۱۵۶.</ref> [[سیدمحمدرضا گلپایگانی]] از مراجع تقلید نیز در تلگرامی که در ۲۸ [[فروردین]] ۱۳۴۲ به نجف مخابره کرد، اعزام طلاب به سربازی را دسیسه رژیم برای برچیدن بساط حوزه علمیه و روحانیت تفسیر کرد و افزود به اسم نظام وظیفه، طلابِ دارنده کارت تحصیلی را با وضع بسیار موهنی در قم و شهرستان‌ها دستگیر و به سربازخانه‌ها اعزام می‌کنند.<ref>مرکز بررسی اسناد، قیام ۱۵ خرداد، ۱/۸۹.</ref>
واکنش حوزه در برابر سربازی طلاب متفاوت بود. برخی از [[طلاب]] از این خبر وحشت کردند؛ با این گمان که پس از دو سال سربازی، میان تحصیلات‌شان فاصله می‌افتد و چه بسا برای خانواده‌های‌شان مشکلاتی پیش آید.<ref>گرامی، خاطرات، ۲۴۰–۲۴۲.</ref> [[سیدمحمد بهبهانی]] در ۲۶/۱/۱۳۴۲ دو نامه مفصل برای [[سیدمحسن حکیم]] و [[سیدمحمود شاهرودی]] به کشور [[عراق]] فرستاد. بهبهانی در این نامه‌ها اعلام کرد دولت ایران نهایت فشار را به طبقه روحانیون وارد می‌سازد و او منتظر است مخاطبان نامه اقدامات بازدارنده‌ای برای جلوگیری از دستگیری طلاب برای خدمت نظام و خلع آنان از لباس روحانیت انجام دهند.<ref>مرکز بررسی اسناد، قیام ۱۵ خرداد، ۲/۱۳۶.</ref> علما و [[مراجع]] این اقدام دولت را عملی خصمانه علیه [[روحانیت]] و [[تضعیف اسلام]] دانستند و در اعلامیه‌ها و در نامه‌های خود به [[نجف]] و [[کربلا]] نیز این موضوع را مبارزه رژیم پهلوی علیه اسلام و روحانیت شمردند.<ref>مرکز بررسی اسناد، قیام ۱۵ خرداد، ۲/۱۵۶.</ref> [[سیدمحمدرضا گلپایگانی]] از مراجع تقلید نیز در تلگرامی که در ۲۸ [[فروردین]] ۱۳۴۲ به نجف مخابره کرد، اعزام طلاب به سربازی را دسیسه رژیم برای برچیدن بساط حوزه علمیه و روحانیت تفسیر کرد و افزود به اسم نظام وظیفه، طلابِ دارنده کارت تحصیلی را با وضع بسیار موهنی در قم و شهرستان‌ها دستگیر و به سربازخانه‌ها اعزام می‌کنند.<ref>مرکز بررسی اسناد، قیام ۱۵ خرداد، ۱/۸۹.</ref>


روح‌الله کمالوند از روحانیان خرم‌آباد {{ببینید|کمالوند، روح‌الله}} در دیداری با مأمور ویژه دولت در ۲۸/۱/۱۳۴۲ در قم، با اشاره به برخورد ناشایست و غیرقانونی مأموران با طلاب به بهانه سربازی و با تشریح پیامدهای منفی این عمل حتی برای رژیم، به‌شدت با آن مخالفت کرد.<ref>مرکز بررسی اسناد، قیام ۱۵ خرداد، ۲/۱۲۱.</ref> گزارش این دیدار برای ریاست ساواک فرستاده شد و او در حاشیه گزارش دستور داد تا ۱۵–۲۰ روز طلاب را دستگیر نکنند. اگر ساکت شدند، به‌کلی از سربازگیری طلاب صرف نظر شود وگرنه دو مرتبه شروع شود.<ref>مرکز بررسی اسناد، قیام ۱۵ خرداد، ۲/۱۲۳.</ref> [[ساواک]] نیز از جمع‌بندی مجموع واکنش‌ها و اطلاعات و اخبار، به این نتیجه رسید که پس از [[واقعه مدرسه فیضیه قم]]، جلب طلاب به سربازخانه‌ها، افکار روحانیان و اشخاص متدین را بیش از هر چیز علیه دولت تحریک کرده و طبقه روحانیان و معتقدان به آنان این عمل را نوعی کینه‌توزی و به دور از [[عدالت]] تلقی کرده‌اند و طبقه روشنفکر نیز چنین اعمالی را لجبازی و دور از شأن دولت می‌دانند و سرانجام مخالفان دولت از این‌گونه تصمیمات سوء استفاده کرده و سعی دارند این عمل را مؤید مخالفت مقامات عالیه و دولت با جامعه روحانیت جلوه دهند.<ref>مرکز بررسی اسناد، قیام ۱۵ خرداد، ۲/۱۲۳.</ref> [[محمدتقی فلسفی]] در سخنرانی [[شب عاشورا|شب عاشورای]] سال ۱۳۴۲ یادآور شد وزارت فرهنگ، طلاب را با عنوان محصل از سربازی معاف کرده‌است با این حال، چرا برخلاف قانون، طلاب را به سربازی برده‌اند؟ این عمل، نه سربازگیری که جنگ مستقیم با [[امام‌صادق(ع)]] است.<ref>فلسفی، خاطرات، ۲۸۲.</ref>
روح‌الله کمالوند از روحانیان خرم‌آباد {{ببینید|روح‌الله کمالوند}} در دیداری با مأمور ویژه دولت در ۲۸/۱/۱۳۴۲ در قم، با اشاره به برخورد ناشایست و غیرقانونی مأموران با طلاب به بهانه سربازی و با تشریح پیامدهای منفی این عمل حتی برای رژیم، به‌شدت با آن مخالفت کرد.<ref>مرکز بررسی اسناد، قیام ۱۵ خرداد، ۲/۱۲۱.</ref> گزارش این دیدار برای ریاست ساواک فرستاده شد و او در حاشیه گزارش دستور داد تا ۱۵–۲۰ روز طلاب را دستگیر نکنند. اگر ساکت شدند، به‌کلی از سربازگیری طلاب صرف نظر شود وگرنه دو مرتبه شروع شود.<ref>مرکز بررسی اسناد، قیام ۱۵ خرداد، ۲/۱۲۳.</ref> [[ساواک]] نیز از جمع‌بندی مجموع واکنش‌ها و اطلاعات و اخبار، به این نتیجه رسید که پس از [[واقعه مدرسه فیضیه قم]]، جلب طلاب به سربازخانه‌ها، افکار روحانیان و اشخاص متدین را بیش از هر چیز علیه دولت تحریک کرده و طبقه روحانیان و معتقدان به آنان این عمل را نوعی کینه‌توزی و به دور از [[عدالت]] تلقی کرده‌اند و طبقه روشنفکر نیز چنین اعمالی را لجبازی و دور از شأن دولت می‌دانند و سرانجام مخالفان دولت از این‌گونه تصمیمات سوء استفاده کرده و سعی دارند این عمل را مؤید مخالفت مقامات عالیه و دولت با جامعه روحانیت جلوه دهند.<ref>مرکز بررسی اسناد، قیام ۱۵ خرداد، ۲/۱۲۳.</ref> [[محمدتقی فلسفی]] در سخنرانی [[شب عاشورا|شب عاشورای]] سال ۱۳۴۲ یادآور شد وزارت فرهنگ، طلاب را با عنوان محصل از سربازی معاف کرده‌است با این حال، چرا برخلاف قانون، طلاب را به سربازی برده‌اند؟ این عمل، نه سربازگیری که جنگ مستقیم با [[امام‌صادق(ع)]] است.<ref>فلسفی، خاطرات، ۲۸۲.</ref>


== واکنش امام‌خمینی ==
== واکنش امام‌خمینی ==
emailconfirmed
۲٬۵۷۶

ویرایش