۲۱٬۲۰۹
ویرایش
حیدرعلی مدرس بهسودی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
| لقب = | | لقب = | ||
| نسب = | | نسب = | ||
| تاریخ تولد = | | تاریخ تولد =۱۳۱۴ش | ||
| زادگاه = | | زادگاه = حلواقل بهسود در ولایت میدان وردک افغانستان | ||
| تاریخ وفات = | | تاریخ وفات = ۲۹ آبان ۱۳۷۷ | ||
| شهر وفات = | | شهر وفات = مسیر قم ـ کاشان | ||
| تاریخ شهادت = | | تاریخ شهادت = | ||
| محل شهادت = | | محل شهادت = | ||
| محل دفن = | | محل دفن =مقبره العلمای قبرستان باغ بهشت قم | ||
| خویشاوندان سرشناس = | | خویشاوندان سرشناس = | ||
| استادان = | | استادان =سیدسرور واعظ بهسودی، سیدمیرعلی احمد حجت کابلی، محمدتقی ادیب نیشابوری، [[صدرا بادکوبه‌ای]]، [[میرزا باقر زنجانی]]، [[سیدابوالقاسم خویی]]، [[سیدمحمدباقر صدر]]، [[سیدمحسن حکیم]]، عباس قوچانی، [[سیدمصطفی خمینی]]، [[امام‌خمینی]] و... | ||
| شاگردان = | | شاگردان = | ||
| محل تحصیل = | | محل تحصیل =[[کابل]]، مشهد و [[نجف]] | ||
| اجازه روایت از = | | اجازه روایت از = | ||
| اجازه اجتهاد از = | | اجازه اجتهاد از = | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
او در سال ۱۳۱۴ش در روستای حلواقل بهسود در ولایت میدان وردک افغانستان زاده شد. پدرش سیفعلی بهسودی در آن سامان به کشاورزی اشتغال داشت.<ref>میرحسینی، «حیدر علی مدرسی: مدرس مهاجر»، ص۸۵-۸۶.</ref> حیدرعلی خواندن و نوشتن را در زادگاهش آموخت. سپس به تحصیل دروس حوزوی پرداخت و بخشی از مقدمات را نزد سیدحسینعلی حسینی آموخت. آنگاه به کابل رفت و در حوزه علمیه آن شهر رسایل و مکاسب را نزد شیخ عزیزالله غزنوی خواند. منظومه ملاهادی سبزواری را هم پیش سیداحمد عالم فراگرفت و سپس در درس کفایه‌الاصول شهید سیدسرور واعظ بهسودی و سیدمیرعلی احمد حجت کابلی شرکت کرد.<ref>میرحسینی، «حیدر علی مدرسی: مدرس مهاجر»، ص۸۷-۹۲؛ موسوی‌نژاد، سی‌وپنج عالم، ص۲۷۴.</ref> در بیست‌سالگی (۱۳۲۴ش) برای تکمیل تحصیلات حوزوی راهی ایران شد و در حوزه علمیه مشهد مقدس بعضی از دروس را نزد شیخ محمدتقی ادیب نیشابوری و سیدعلی حجت هاشمی خواند.<ref>جواهرکلام، تربت پاکان قم، ج۱، ص۶۵۵-۶۵۶.</ref> در سال ۱۳۴۰ش و پس از شش سال تحصیل در مشهد به [[عراق]] رفت و در [[حوزه علمیه نجف اشرف]] به تکمیل تحصیلات حوزوی پرداخت و کفایه‌الاصول و مکاسب را نزد [[صدرا بادکوبه‌ای|شیخ صدرا بادکوبه‌ای]] فراگرفت. رسایل را نزد حسن لبنانی خواند. آنگاه به تحصیل دروس خارج فقه و اصول پرداخت و خارج کفایه را نزد [[میرزا باقر زنجانی]] آموخت و در خارج فقه (مکاسب) از [[شاگردان امام‌خمینی]] بود.<ref>میرحسینی، «حیدر علی مدرسی: مدرس مهاجر»، ص۹۴؛ موسوی‌نژاد، سی‌وپنج عالم، ص۲۷۵-۲۷۶؛ جواهرکلام، تربت پاکان قم، ج۱، ص۶۵۵-۶۵۷.</ref> او از شاگردان مورد اعتماد امام‌خمینی بود.<ref>موسوی‌نژاد، سی‌وپنج عالم، ص۲۸۰.</ref> درباره سال‌های حضور او در درس خارج فقه (مکاسب) امام‌خمینی اطلاعی در دست نیست و به احتمال زیاد تا اخراج از عراق (۱۳۵۵ش) در آن درس حضور می‌یافته است. هم‌زمان در درس خارج فقه و خارج اصول (جلد دوم کفایه‌الاصول) [[سیدابوالقاسم خویی|آیت‌الله سیدابوالقاسم موسوی خویی]] و خارج اصول (جلد اول کفایه‌الاصول) [[سیدمحمدباقر صدر|آیت‌الله سیدمحمدباقر صدر]] شرکت کرد و یازده سال از آن دو درس بهره‌مند می‌شد. سه ماه نیز در تعطیلات تابستان در درس عقاید [[سیدمحسن حکیم|آیت‌الله سیدمحسن طباطبایی حکیم]] در [[حرم امام علی(ع)]] حضور یافت. بخشی از حکمت و فلسفه را هم نزد شیخ صدرا بادکوبه‌ای خواند و در شرح منظومه از شاگردان شیخ عباس قوچانی بود. [[تفسیر قرآن]] را هم نزد [[سیدمصطفی خمینی]] و سیدمحمدعلی لبنانی آموخت.<ref>موسوی‌نژاد، سی‌وپنج عالم، ص۲۷۵-۲۷۶؛ جواهرکلام، تربت پاکان قم، ج۱، ص۶۵۵-۶۵۷.</ref> | او در سال ۱۳۱۴ش در روستای حلواقل بهسود در ولایت میدان وردک افغانستان زاده شد. پدرش سیفعلی بهسودی در آن سامان به کشاورزی اشتغال داشت.<ref>میرحسینی، «حیدر علی مدرسی: مدرس مهاجر»، ص۸۵-۸۶.</ref> حیدرعلی خواندن و نوشتن را در زادگاهش آموخت. سپس به تحصیل دروس حوزوی پرداخت و بخشی از مقدمات را نزد سیدحسینعلی حسینی آموخت. آنگاه به کابل رفت و در حوزه علمیه آن شهر رسایل و مکاسب را نزد شیخ عزیزالله غزنوی خواند. منظومه ملاهادی سبزواری را هم پیش سیداحمد عالم فراگرفت و سپس در درس کفایه‌الاصول شهید سیدسرور واعظ بهسودی و سیدمیرعلی احمد حجت کابلی شرکت کرد.<ref>میرحسینی، «حیدر علی مدرسی: مدرس مهاجر»، ص۸۷-۹۲؛ موسوی‌نژاد، سی‌وپنج عالم، ص۲۷۴.</ref> در بیست‌سالگی (۱۳۲۴ش) برای تکمیل تحصیلات حوزوی راهی ایران شد و در حوزه علمیه مشهد مقدس بعضی از دروس را نزد شیخ محمدتقی ادیب نیشابوری و سیدعلی حجت هاشمی خواند.<ref>جواهرکلام، تربت پاکان قم، ج۱، ص۶۵۵-۶۵۶.</ref> در سال ۱۳۴۰ش و پس از شش سال تحصیل در مشهد به [[عراق]] رفت و در [[حوزه علمیه نجف اشرف]] به تکمیل تحصیلات حوزوی پرداخت و کفایه‌الاصول و مکاسب را نزد [[صدرا بادکوبه‌ای|شیخ صدرا بادکوبه‌ای]] فراگرفت. رسایل را نزد حسن لبنانی خواند. آنگاه به تحصیل دروس خارج فقه و اصول پرداخت و خارج کفایه را نزد [[میرزا باقر زنجانی]] آموخت و در خارج فقه (مکاسب) از [[شاگردان امام‌خمینی]] بود.<ref>میرحسینی، «حیدر علی مدرسی: مدرس مهاجر»، ص۹۴؛ موسوی‌نژاد، سی‌وپنج عالم، ص۲۷۵-۲۷۶؛ جواهرکلام، تربت پاکان قم، ج۱، ص۶۵۵-۶۵۷.</ref> او از شاگردان مورد اعتماد امام‌خمینی بود.<ref>موسوی‌نژاد، سی‌وپنج عالم، ص۲۸۰.</ref> درباره سال‌های حضور او در درس خارج فقه (مکاسب) امام‌خمینی اطلاعی در دست نیست و به احتمال زیاد تا اخراج از عراق (۱۳۵۵ش) در آن درس حضور می‌یافته است. هم‌زمان در درس خارج فقه و خارج اصول (جلد دوم کفایه‌الاصول) [[سیدابوالقاسم خویی|آیت‌الله سیدابوالقاسم موسوی خویی]] و خارج اصول (جلد اول کفایه‌الاصول) [[سیدمحمدباقر صدر|آیت‌الله سیدمحمدباقر صدر]] شرکت کرد و یازده سال از آن دو درس بهره‌مند می‌شد. سه ماه نیز در تعطیلات تابستان در درس عقاید [[سیدمحسن حکیم|آیت‌الله سیدمحسن طباطبایی حکیم]] در [[حرم امام علی(ع)]] حضور یافت. بخشی از حکمت و فلسفه را هم نزد شیخ صدرا بادکوبه‌ای خواند و در شرح منظومه از شاگردان شیخ عباس قوچانی بود. [[تفسیر قرآن]] را هم نزد [[سیدمصطفی خمینی]] و سیدمحمدعلی لبنانی آموخت.<ref>موسوی‌نژاد، سی‌وپنج عالم، ص۲۷۵-۲۷۶؛ جواهرکلام، تربت پاکان قم، ج۱، ص۶۵۵-۶۵۷.</ref> | ||
مدرسی بهسودی هم‌زمان با تحصیل، به تدریس دروسی چون حاشیه ملاعبدالله، اصول فقه، شرح لمعه و رسایل در [[حوزه علمیه نجف]] می‌پرداخت.<ref>موسوی‌نژاد، سی‌وپنج عالم، ص۲۷۷.</ref> او که از بزرگانی چون شیخ صدرا بادکوبه‌ای اجازاتی دریافت کرده بود،<ref>موسوی‌نژاد، سی‌وپنج عالم، ص۲۷۶.</ref> در سال ۱۳۵۵ش توسط [[رژیم بعث عراق]] از آن کشور اخراج شد و به افغانستان بازگشت و همراه با دو تن دیگر مدرسه علمیه مهدویه را در کابل بنیان نهاد. سپس مسجدی به همان نام را در کنار مدرسه فوق احداث کرد و به تدریس لمعه، مکاسب و کفایه در آنجا پرداخت.<ref>میرحسینی، «حیدر علی مدرسی: مدرس مهاجر»، ص۹۵-۹۶؛ موسوی‌نژاد، سی‌وپنج عالم، ص۲۷۷.</ref> و به‌عنوان وکیل خود در میان مردم قنبرعلی، دوست عطا و کابل به فعالیت پرداخت.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۳، ص۲۸۹.</ref> | مدرسی بهسودی هم‌زمان با تحصیل، به تدریس دروسی چون حاشیه ملاعبدالله، اصول فقه، شرح لمعه و رسایل در [[حوزه علمیه نجف]] می‌پرداخت.<ref>موسوی‌نژاد، سی‌وپنج عالم، ص۲۷۷.</ref> او که از بزرگانی چون شیخ صدرا بادکوبه‌ای اجازاتی دریافت کرده بود،<ref>موسوی‌نژاد، سی‌وپنج عالم، ص۲۷۶.</ref> | ||
==فعالیت‌های سیاسی == | |||
در سال ۱۳۵۵ش توسط [[رژیم بعث عراق]] از آن کشور اخراج شد و به افغانستان بازگشت و همراه با دو تن دیگر مدرسه علمیه مهدویه را در کابل بنیان نهاد. سپس مسجدی به همان نام را در کنار مدرسه فوق احداث کرد و به تدریس لمعه، مکاسب و کفایه در آنجا پرداخت.<ref>میرحسینی، «حیدر علی مدرسی: مدرس مهاجر»، ص۹۵-۹۶؛ موسوی‌نژاد، سی‌وپنج عالم، ص۲۷۷.</ref> و به‌عنوان وکیل خود در میان مردم قنبرعلی، دوست عطا و کابل به فعالیت پرداخت.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۳، ص۲۸۹.</ref> | |||
او در سال ۱۳۵۷ش در پی سلطه کمونیست‌ها بر افغانستان مجبور به ترک آن کشور شد و در ایران مقیم شد، ولی از مجاهدان افغانی به‌ویژه در جبهه‌های میدان و بهسود حمایت می‌کرد و با سازمان‌دهی و اعزام روحانیان برای تبلیغ و ارشاد مجاهدان فعال بود. همچنین به جذب کمک‌های مردمی در داخل و خارج از افغانستان برای مجاهدان می‌پرداخت. او پس از خروج نیروهای شوروی از افغانستان و آغاز جنگ‌های داخلی در آن کشور، آن جنگ‌ها را نامشروع دانست و ارتباط خود را با مجاهدان قطع کرد.<ref>میرحسینی، «حیدر علی مدرسی: مدرس مهاجر»، ص۱۰۳-۱۰۴.</ref> | او در سال ۱۳۵۷ش در پی سلطه کمونیست‌ها بر افغانستان مجبور به ترک آن کشور شد و در ایران مقیم شد، ولی از مجاهدان افغانی به‌ویژه در جبهه‌های میدان و بهسود حمایت می‌کرد و با سازمان‌دهی و اعزام روحانیان برای تبلیغ و ارشاد مجاهدان فعال بود. همچنین به جذب کمک‌های مردمی در داخل و خارج از افغانستان برای مجاهدان می‌پرداخت. او پس از خروج نیروهای شوروی از افغانستان و آغاز جنگ‌های داخلی در آن کشور، آن جنگ‌ها را نامشروع دانست و ارتباط خود را با مجاهدان قطع کرد.<ref>میرحسینی، «حیدر علی مدرسی: مدرس مهاجر»، ص۱۰۳-۱۰۴.</ref> | ||
==فعالیت علمی و فرهنگی== | |||
بهسودی در سال‌های ۱۳۵۷-۱۳۶۲ش به تدریس منطق (حاشیه ملاعبدالله)، معالم‌الاصول، اصول فقه و شرح لمعه در [[مدرسه فیضیه|مدرسه فیضیه قم]] پرداخت.<ref>موسوی‌نژاد، سی‌وپنج عالم، ص۲۷۷.</ref> و سپس دروسی چون شرح لمعه و اصول مظفر را تدریس می‌کرد و جمعیتی نزدیک به ۱۵۰ نفر در درس او شرکت می‌کردند. حیدرعلی مدرسی که از آیات [[سیدابوالقاسم خویی|خویی]]، صدرا بادکوبه‌ای، [سیدمحمدباقر] صدر <ref>«درگذشتگان: درگذشت آیت‌الله مدرس بهسودی»، ص۱۱۲.</ref> و [[امام‌خمینی]] (در تاریخ ۸ دی ۱۳۵۶) اجازاتی دریافت کرده بود.<ref>«درگذشتگان: درگذشت آیت‌الله مدرس بهسودی»، ص۱۱۲؛ صحیفه امام، ج۳، ص۲۸۹.</ref> در سال‌های ۱۳۶۲-۱۳۶۳ به پیشنهاد شورای مدیریت حوزه علمیه قم در حوزه علمیه گلباف به تدریس دروس حوزوی پرداخت<ref>میرحسینی، «حیدر علی مدرسی: مدرس مهاجر»، ص۹۸؛ موسوی‌نژاد، سی‌وپنج عالم، ص۲۷۷.</ref> و در سال ۱۳۶۳ش به پیشنهاد شورای مدیریت حوزه علمیه قم و درخواست جمعی از فضلا، به شهر بم در استان کرمان رفت و مدیریت حوزه علمیه آن شهر را بر عهده گرفت.<ref>جواهرکلام، تربت پاکان قم، ج۱، ص۶۵۶.</ref> او در آن شهر، در حوزه‌های علمیه قائمیه و مکتب الزهرا به تدریس اصول فقه و شرح لمعه، رسایل، مکاسب و کفایه، حکمت و فلسفه می‌پرداخت و هم‌زمان جلسات درس در زمینه اخلاق و عقاید نیز برگزار می‌کرد. علاوه بر آن، در مساجد جامع صاحب‌الزمان و امام‌خمینی نماز جماعت را اقامه می‌کرد و ضمن ایراد سخنرانی‌های ارشادی و تبلیغ دین، بر حل مسائل اجتماعی در آن شهر اهتمام می‌ورزید.<ref>میرحسینی، «حیدر علی مدرسی: مدرس مهاجر»، ص۹۹؛ موسوی‌نژاد، سی‌وپنج عالم، ص۲۷۸.</ref> | |||
=== تألیفات === | |||
== تألیفات == | |||
تألیفات مدرسی بهسودی عبارت است از: هدایه الاصول فی شرح کفایه‌الاصول (تقریر درس شیخ صدرا بادکوبه‌ای) در ۴ جلد. ۲- توضیح الحاشیه (شرحی بر حاشیه ملاعبدالله در علم منطق). ۳- شرح رسایل (فرائد الاصول). ۴- تقریر درس فقه آیت‌الله خویی (مخطوط). ۵- تقریر درس فقه (مکاسب) امام‌خمینی (مخطوط). ۶- تقریر درس مکاسب شیخ صدرا بادکوبه‌ای (مخطوط). ۷- احوالات علما از زمان گذشته تاکنون (خطی). ۸- علل پیروزی انقلاب اسلامی در ۱۳۵۷ش (خطی). ۹- توضیح المسائل (خطی). ۱۰- یادداشت‌های مختصری در فقه و اصول به‌صورت متفرقه. ۱۱- توضیح مشکلات فی اللمعه. ۱۲- شرح بر منظومه ملاهادی سبزواری.<ref>میرحسینی، «حیدر علی مدرسی: مدرس مهاجر»، ص۱۰۱-۱۰۲؛ جواهرکلام، تربت پاکان قم، ج۱، ص۶۵۷.</ref> | تألیفات مدرسی بهسودی عبارت است از: هدایه الاصول فی شرح کفایه‌الاصول (تقریر درس شیخ صدرا بادکوبه‌ای) در ۴ جلد. ۲- توضیح الحاشیه (شرحی بر حاشیه ملاعبدالله در علم منطق). ۳- شرح رسایل (فرائد الاصول). ۴- تقریر درس فقه آیت‌الله خویی (مخطوط). ۵- تقریر درس فقه (مکاسب) امام‌خمینی (مخطوط). ۶- تقریر درس مکاسب شیخ صدرا بادکوبه‌ای (مخطوط). ۷- احوالات علما از زمان گذشته تاکنون (خطی). ۸- علل پیروزی انقلاب اسلامی در ۱۳۵۷ش (خطی). ۹- توضیح المسائل (خطی). ۱۰- یادداشت‌های مختصری در فقه و اصول به‌صورت متفرقه. ۱۱- توضیح مشکلات فی اللمعه. ۱۲- شرح بر منظومه ملاهادی سبزواری.<ref>میرحسینی، «حیدر علی مدرسی: مدرس مهاجر»، ص۱۰۱-۱۰۲؛ جواهرکلام، تربت پاکان قم، ج۱، ص۶۵۷.</ref> | ||