پرش به محتوا

حسن انصاری محلاتی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۶: خط ۳۶:
او خواندن و نوشتن کتاب‌هایی چون گلستان سعدی، کلیله و دمنه و... را در مکتب‌خانه‌های زادگاهش آموخت. قرائت قرآن را در همان مکتب‌خانه‌ها فراگرفت و سپس در همان شهر خطاطی (نسخ، نستعلیق و ثلث) را هم پیش حاج احمد صدر الغروی و میرزا محمود ناظم محلاتی یاد گرفت و به همین سبب در خطاطی تبحر یافت و به آموزش آن پرداخت. سپس به تشویق میرزا حسین محلاتی، از بستگان مادری به فراگیری دروس حوزوی پرداخت و در محلات مشغول به تحصیل شد. در زندگینامه او به قلم انصاری محلاتی اشاره‌ای به درس‌ها و استادان او در محلات نشده است، ولی می‌توان استنباط کرد که بخشی از مقدمات را در آن شهر خواند. در بهار ۱۳۰۴ش راهی قم شد.<ref>انصاری محلاتی، «آیت‌الله میرزا حسن انصاری حافظ گمنام»، ص۳۳۷-۳۳۸.</ref> و در حوزه علمیه قم، ادبیات را نزد محمدعلی ادیب تهرانی و شرح لمعه را نزد ملاعلی همدانی آموخت و سپس در درس سطح شیخ ابوالقاسم کبیر قمی و سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی شرکت کرد.<ref>جواهرکلام، تربت پاکان قم، ج۱، ص۵۱۴.</ref> بخش دیگری از سطح را هم نزد آیت‌الله سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی خواند.<ref>انصاری محلاتی، «آیت‌الله میرزا حسن انصاری حافظ گمنام»، ص۳۳۹.</ref> و در درس فلسفه (اسفار) از شاگردان امام‌خمینی بود.<ref>انصاری محلاتی، ص۳۳۹؛ عابدی میانجی، «آیینه ایام»، ص۷۷.</ref> در زندگینامه او از حضور وی در درس منظومه امام‌خمینی هم سخن رفته است.<ref>«آیت‌الله انصاری محلاتی...»، ص۴.</ref>، ولی با توجه به عدم تصریح محمدرضا انصاری محلاتی به حضور او در درس منظومه امام‌خمینی، می‌توان او را فقط از شاگردان درس اسفار امام‌خمینی دانست. با این حال، یکی از شاگردان انصاری محلاتی بر این باور است که او فقط در درس منظومه امام‌خمینی شرکت داشت. به گفته این شاگرد، حسن انصاری محلاتی می‌گفت: «چون کتاب اسفار را نداشتم، نتوانستم در آن درس شرکت کنم». درباره سال‌های حضور او در آن درس گزارشی در دست نیست، ولی به احتمال زیاد در دهه ۱۳۱۰ش در آن درس شرکت می‌کرد.
او خواندن و نوشتن کتاب‌هایی چون گلستان سعدی، کلیله و دمنه و... را در مکتب‌خانه‌های زادگاهش آموخت. قرائت قرآن را در همان مکتب‌خانه‌ها فراگرفت و سپس در همان شهر خطاطی (نسخ، نستعلیق و ثلث) را هم پیش حاج احمد صدر الغروی و میرزا محمود ناظم محلاتی یاد گرفت و به همین سبب در خطاطی تبحر یافت و به آموزش آن پرداخت. سپس به تشویق میرزا حسین محلاتی، از بستگان مادری به فراگیری دروس حوزوی پرداخت و در محلات مشغول به تحصیل شد. در زندگینامه او به قلم انصاری محلاتی اشاره‌ای به درس‌ها و استادان او در محلات نشده است، ولی می‌توان استنباط کرد که بخشی از مقدمات را در آن شهر خواند. در بهار ۱۳۰۴ش راهی قم شد.<ref>انصاری محلاتی، «آیت‌الله میرزا حسن انصاری حافظ گمنام»، ص۳۳۷-۳۳۸.</ref> و در حوزه علمیه قم، ادبیات را نزد محمدعلی ادیب تهرانی و شرح لمعه را نزد ملاعلی همدانی آموخت و سپس در درس سطح شیخ ابوالقاسم کبیر قمی و سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی شرکت کرد.<ref>جواهرکلام، تربت پاکان قم، ج۱، ص۵۱۴.</ref> بخش دیگری از سطح را هم نزد آیت‌الله سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی خواند.<ref>انصاری محلاتی، «آیت‌الله میرزا حسن انصاری حافظ گمنام»، ص۳۳۹.</ref> و در درس فلسفه (اسفار) از شاگردان امام‌خمینی بود.<ref>انصاری محلاتی، ص۳۳۹؛ عابدی میانجی، «آیینه ایام»، ص۷۷.</ref> در زندگینامه او از حضور وی در درس منظومه امام‌خمینی هم سخن رفته است.<ref>«آیت‌الله انصاری محلاتی...»، ص۴.</ref>، ولی با توجه به عدم تصریح محمدرضا انصاری محلاتی به حضور او در درس منظومه امام‌خمینی، می‌توان او را فقط از شاگردان درس اسفار امام‌خمینی دانست. با این حال، یکی از شاگردان انصاری محلاتی بر این باور است که او فقط در درس منظومه امام‌خمینی شرکت داشت. به گفته این شاگرد، حسن انصاری محلاتی می‌گفت: «چون کتاب اسفار را نداشتم، نتوانستم در آن درس شرکت کنم». درباره سال‌های حضور او در آن درس گزارشی در دست نیست، ولی به احتمال زیاد در دهه ۱۳۱۰ش در آن درس شرکت می‌کرد.


انصاری محلاتی آنگاه به فراگیری درس خارج فقه و اصول مشغول شد و از درس خارج فقه و اصول آیات سیدمحمد حجت کوه‌کمری و سیدمحمدتقی خوانساری بهره برد و با ورود آیت‌الله سیدحسین طباطبایی بروجردی به قم، در درس خارج فقه و اصول ایشان هم شرکت کرد. مدتی هم در درس خارج میرزا محمد فیض حضور یافت و درس‌های آنان را تقریر کرد.<ref>انصاری محلاتی، «آیت‌الله میرزا حسن انصاری حافظ گمنام»، ص۳۳۹؛ شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ج۲، ص۸۰؛ جواهرکلام، ج۱، ص۵۱۴-۵۱۵.</ref> او در دوران تحصیل در قم، از دوستان نزدیک سیدحسین رسولی محلاتی و ابوالقاسم دانش آشتیانی بود و جلساتی را با آنان برگزار می‌کرد.<ref>خاطرات آیت‌الله...، ص۲۱.</ref> انصاری محلاتی سپس به تدریس در حوزه علمیه قم پرداخت. او در تیر ۱۳۴۲ و در جریان دستگیری امام‌خمینی، همراه با جمعی از علمای شهرستان‌ها به تهران رفت و در اجتماع روحانیان سراسر کشور در اعتراض به اقدام حکومت پهلوی شرکت کرد.<ref>آیت‌الله روح‌الله کمالوند به روایت اسناد ساواک، ص۱۲۰؛ سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد، ج ۲، ص۸.</ref> وی پس از آن هم به تدریس دروس حوزوی و تبلیغ دین در قم ادامه داد. او هم‌زمان با تدریس در حوزه علمیه قم، در موسم تبلیغ به محلات بازمی‌گشت و به سخنرانی‌های ارشادی در آن شهر می‌پرداخت. یکی از مهم‌ترین محورهای سخنرانی‌های حسن انصاری، انتقاد از وضعیت فرهنگی در دوره پهلوی بود و او بارها علی‌رغم تهدیدهای مأموران و مقامات حکومت پهلوی، در حضور آنان به طرح مباحث انتقادی ادامه می‌داد. در طول نهضت اسلامی هم در جانب‌داری از آن حضوری فعال داشت و پس از آن هم بر حمایت از آن تأکید می‌کرد. او مناسبات دوستانه‌ای با امام‌خمینی داشت و ایشان پس از بازگشت به کشور و استقرار در قم، در خانه میرزا حسن انصاری محلاتی حضور یافت و با او دیدار و گفتگو کرد.<ref>انصاری محلاتی، «آیت‌الله میرزا حسن انصاری حافظ گمنام»، ص۳۴۱.</ref>  
انصاری محلاتی آنگاه به فراگیری درس خارج فقه و اصول مشغول شد و از درس خارج فقه و اصول آیات سیدمحمد حجت کوه‌کمری و سیدمحمدتقی خوانساری بهره برد و با ورود آیت‌الله سیدحسین طباطبایی بروجردی به قم، در درس خارج فقه و اصول ایشان هم شرکت کرد. مدتی هم در درس خارج میرزا محمد فیض حضور یافت و درس‌های آنان را تقریر کرد.<ref>انصاری محلاتی، «آیت‌الله میرزا حسن انصاری حافظ گمنام»، ص۳۳۹؛ شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ج۲، ص۸۰؛ جواهرکلام، ج۱، ص۵۱۴-۵۱۵.</ref>  


== فعالیت سیاسی و اجتماعی ==
او در دوران تحصیل در قم، از دوستان نزدیک سیدحسین رسولی محلاتی و ابوالقاسم دانش آشتیانی بود و جلساتی را با آنان برگزار می‌کرد.<ref>خاطرات آیت‌الله...، ص۲۱.</ref> انصاری محلاتی سپس به تدریس در حوزه علمیه قم پرداخت. او در تیر ۱۳۴۲ و در جریان دستگیری امام‌خمینی، همراه با جمعی از علمای شهرستان‌ها به تهران رفت و در اجتماع روحانیان سراسر کشور در اعتراض به اقدام حکومت پهلوی شرکت کرد.<ref>آیت‌الله روح‌الله کمالوند به روایت اسناد ساواک، ص۱۲۰؛ سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد، ج ۲، ص۸.</ref> وی پس از آن هم به تدریس دروس حوزوی و تبلیغ دین در قم ادامه داد. او هم‌زمان با تدریس در حوزه علمیه قم، در موسم تبلیغ به محلات بازمی‌گشت و به سخنرانی‌های ارشادی در آن شهر می‌پرداخت. یکی از مهم‌ترین محورهای سخنرانی‌های حسن انصاری، انتقاد از وضعیت فرهنگی در دوره پهلوی بود و او بارها علی‌رغم تهدیدهای مأموران و مقامات حکومت پهلوی، در حضور آنان به طرح مباحث انتقادی ادامه می‌داد. در طول نهضت اسلامی هم در جانب‌داری از آن حضوری فعال داشت و پس از آن هم بر حمایت از آن تأکید می‌کرد. او مناسبات دوستانه‌ای با امام‌خمینی داشت و ایشان پس از بازگشت به کشور و استقرار در قم، در خانه میرزا حسن انصاری محلاتی حضور یافت و با او دیدار و گفتگو کرد.<ref>انصاری محلاتی، «آیت‌الله میرزا حسن انصاری حافظ گمنام»، ص۳۴۱.</ref>
== آثار ==
از او آثار زیادی بر جای مانده است که برخی از آنها عبارت است از: ۱- رساله فی لباس المصلی. ۲- فی اوقات الصلوه. ۳- فی الجهر و الاخفاف. ۴- فی خلل الصلوه. ۵- فی صلات القضاء. ۶- فی صلوه الجمعه. ۷- فی صلوه الجماعه. ۸- صلوه المسافر. ۹- فی الخمس. ۱۰- فی حجیه القطع. ۱۱- فی البحث عن مقدمه الواجب. ۱۲- فی اصاله الصحه. ۱۳- فی قاعده لاضرر و لاضرار. ۱۴- رساله فی الاستصحاب.<ref>انصاری محلاتی، «آیت‌الله میرزا حسن انصاری حافظ گمنام»، ص۳۳۹-۳۴۰.</ref>
از او آثار زیادی بر جای مانده است که برخی از آنها عبارت است از: ۱- رساله فی لباس المصلی. ۲- فی اوقات الصلوه. ۳- فی الجهر و الاخفاف. ۴- فی خلل الصلوه. ۵- فی صلات القضاء. ۶- فی صلوه الجمعه. ۷- فی صلوه الجماعه. ۸- صلوه المسافر. ۹- فی الخمس. ۱۰- فی حجیه القطع. ۱۱- فی البحث عن مقدمه الواجب. ۱۲- فی اصاله الصحه. ۱۳- فی قاعده لاضرر و لاضرار. ۱۴- رساله فی الاستصحاب.<ref>انصاری محلاتی، «آیت‌الله میرزا حسن انصاری حافظ گمنام»، ص۳۳۹-۳۴۰.</ref>
==درگذشت==
==درگذشت==
۲۴٬۹۱۰

ویرایش