حسن نوری همدانی: تفاوت میان نسخه‌ها

حسن نوری همدانی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۷ آذر ۱۴۰۳، ساعت ۲۲:۵۱

۲٬۵۳۰ بایت اضافه‌شده ، ‏۱۷ آذر ۱۴۰۳

اصلاح ارقام، اصلاح نویسه‌های عربی

دیداریویکی‌متن

Shams

Image-reviewer، دیوان‌سالاران، emailconfirmed، مدیران رابط کاربری، مدیران

۲۴٬۹۱۰

ویرایش

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-نوري‌ همداني، حسن؛ از شاگردان درس کلام و خارج فقه و اصول امام خمینی. حسن نوری همدانی در سال 1302 ش در خانواده‌ای روحانی در شهر همدان به دنیا آمد. پدرش ميرزا ابراهيم نوري از روحانيان و مدرسان دروس ديني در همدان بود که در دوره رضاشاه برای در امان ماندن از سخت‌گیری‌های او علیه روحانیان، چندی را در روستای پاینده در نزدیکی همدان توطن گزیده بود و در آنجا به تبلیغ دین و ارشاد مردم می‌پرداخت (ادهم‌نژاد، 114). حسن نوری خواندن و نوشتن را در همدان آموخت. آنگاه به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و به همین منظور وارد مدرسه علمیه آخوند همدان شد. او در آن مدرسه مقدمات و بخشی از دروس سطح را نزد پدرش و آخوند ملاعلی معصومی همدانی معروف به آخوند همدانی آموخت. در سال 1322 ش همراه با برادرش حسين نوري همدانی راهي شهر قم شد و دوره سطح را در آنجا و نزد استادان حوزه علمیه قم تکمیل کرد (شریف رازی، ج 2، 294؛ صلاحی، ج 2، 262-263). درباره استادان او در دوره سطح اطلاعاتی در دست نیست. او در کنار تحصیل دروس سطح، در درس شوارق امام خمینی که به گفته محمدعلی امینیان، درس خاصی بود و تعداد معدودی اجازه حضور در آن درس را داشتند، شرکت می‌کرد (رخ ‌نگار در صفاي آستانه، خاطرات آیت‌الله محمدعلي امينيان، 140). درباره سال دقیق حضور او در درس شوارق (کلام) امام خمینی اطلاعاتی در دست نیست، ولی می‌توان احتمال داد که در نخستین سال‌های ورود حسن نوری همدانی به قم بوده است.
+{{جعبه اطلاعات عالمان شیعه
-نوری همدانی سپس در درس خارج فقه و اصول آیات سید محمد حجت کوه‌کمری، سید حسین طباطبایی بروجردی (هجده سال)، سید محمد محقق داماد، امام خمینی و سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی شرکت کرد (شریف رازی، ج 2، 294). درباره سال‌های حضور او در درس خارج فقه یا اصول یا هر دو درس امام خمینی گزارش دقیقی در دست نیست، ولی شریف رازی از حضور او در «سال‌های متمادی» در درس و استفاده از تحقیقات امام خمینی سخن گفته است (همان)، بنابراین می‌توان احتمال داد که در دهه 1330 ش در هر دو درس ایشان شرکت می‌کرده است. او از اصحاب خاص آیت‌الله مرعشی نجفی بود و هم‌زمان با حضور در درس و بحث ایشان، از درس فلسفه علامه سید محمدحسین طباطبایی هم استفاده می‌کرد (همان). نوری همدانی در هنر خوشنویسی چیره‌دست بود و به سبب همین هنر (ادهم‌نژاد، 120)، در سال‌های جوانی در کنار آیت‌الله بروجردی، به استنساخ آثار ایشان می‌پرداخت (جعفریان، 293). وی سپس به یکی از کاتبان آیت‌الله بروجردی بدل شد و برخی از نامه‌های سیاسی ایشان را هم می‌نگاشت (ادهم‌نژاد، 120).
+| عنوان             = آیت‌الله حسن نوری همدانی
-میرزا حسن نوری همدانی ازجمله خطبای برجسته قم بود که از نخستین سال‌های تحصیل در قم، با سفر به شهرهای مختلف، به تبلیغ دین می‌پرداخت. ازجمله در سال 1327 ش به نهاوند رفت و همراه با افرادی چون حسین نوری همدانی، علی دوانی و علی‌اصغر مروارید، جلسات دینی در آن شهر را اداره می‌کرد (دوانی، ج 6، 384). او همچنین در قم و در خانه‌های مراجع تقلید به منبر می‌رفت و سخنرانی می‌کرد (آیت‌الله‌العظمی حسین نوری همدانی، 136) و به‌ویژه سخنران اصلی حسینیه ‌آیت‌الله مرعشی نجفی بود (شریف رازی، ج 2، 294). همچنین به تدریس فن خطابه در حوزه علمیه قم می‌پرداخت (ادهم‌نژاد، 121). نوری همدانی اهتمام ویژه‌ای به تشکیل و اداره کانون‌های فرهنگی داشت و در سال 1337 ش مکتب ولیعصر (عج) را در قم بنیان نهاد. سپس کانون مهدیه را با هدف هدایت و راهنمایی جوانان تأسیس کرد و بر اساس اسناد ساواک، در سال 1345 ش کانون قائمیه را هم در قم بنیان نهاده بود. این کانون با هدف برگزاری بحث‌های دینی برای دانش‌آموزان تأسیس شده بود و اغلب شرکت‌کنندگان آن دانش‌آموزان و دانشجویان بودند. کانون فوق فاقد مجوز قانونی بود و ساواک همواره او را برای دریافت مجوز تحت فشار قرار می‌داد. نوری همدانی در سال 1346 ش اغلب کانون‌ها و انجمن‌های مذهبی قم چون کانون نقدی، کانون اثنی عشری، انجمن قائمیه و انجمن صادقیه را با هم ادغام کرد و انجمن‌های اسلامی قم را تشکیل داد و خود مسئولیت آن را بر عهده گرفت. این انجمن دارای دوشاخه مکتب ولیعصر و انجمن مهدیه بود. مکتب ولیعصر به جوانان مذهبی دبیرستان‌ها، ادارات، کسبه و بازار اختصاص داشت و هر جمعه شب در مکانی در کنار خانه میرزا حسن نوری تشکیل جلسه می‌داد و چند تن از جوانان، پیرامون موضوعات دینی، علمی، اخلاقی و فرهنگی ـ اجتماعی بحث می‌کردند و حسن نوری همدانی سخنران ثابت آن جلسات بود. گاهی هم یکی از نویسندگان به‌عنوان سخنران دعوت می‌شد. این انجمن در برگزاری اعیادی چون نیمه شعبان فعال بود و آن را با شکوه تمام برگزار می‌کرد. در کنار شاخه فوق، انجمن مهدیه، برای نوجوانان اختصاص داشت و صبحگاه هر جمعه در مکتب ولیعصر تشکیل می‌شد و سخنران آن نیز میرزا حسن نوری همدانی بود. به همین سبب، ساواک از او به‌عنوان گرداننده اصلی کانون‌های مذهبی قم نام می‌برد (آیت‌الله‌العظمی حسین نوری همدانی، 136-137). این انجمن‌ها، فضای جالبی را در قم ایجاد کرده بود و در آنجا جوانان پرشور مذهبی تغذیه فکری می‌شدند. در برخی از جلسات آن انجمن‌ها، بالغ بر 150 نفر شرکت می‌کردند که اغلب از جوانان فعال به شمار می‌رفتند (جعفریان، 293). ساواک در گزارشی که از فعالیت‌های این انجمن‌ها تهیه کرد، اعلام نمود که «فعالیت‌های آن تحت مراقبت ساواک قرار دارد و عوامل و گردانندگان این کانون‌ها از طرفداران [امام] خمینی می‌باشند و در جلسه، به نحوی از انحاء ذکری از نامبرده به میان می‌آورند« (همان، 142). نوری همدانی به سبب این فعالیت بارها به ساواک احضار شد (همان، 136).
+| تصویر             =
-او در 1344 ش پس از تبعید امام خمینی به نجف اشرف، همراه با جمعی از مدرسان و محصلان حوزه علمیه قم نامه‌ای به امام خمینی ارسال کرد و در آن، انتقال ایشان از ترکيه به عتبات عاليات را مایه خرسندی دانست، ولی با اشاره به غیرقانونی بودن تبعید ایشان به خارج از کشور به سبب «دفاع از قرآن و حقوق ملت ایران اسلام و حمایت از استقلال و تمامیت ارضی کشور اسلامی ایران»، تنفر و تأثر خود را از تداوم تبعید ایشان اعلام کردند و بر پیروی خود از «منویات مقدس آن قائد عظیم‌الشأن» تأکید کردند و خواستار رفع موانع بازگشت ایشان به کشور شدند (اسناد انقلاب اسلامي، ج 3، 178- 173؛ سير مبارزات امام در آيينه...، ج 5، 372-369؛ دوانی، 158-163). تداوم فعالیت‌های سیاسی باعث شد تا او در ماه رمضان سال 1346 ش توسط ساواک ممنوع‌المنبر شود (همان، 150). ساواک در گزارشی دیگر در اردیبهشت 1347، از میرزا حسن نوری و برادرش حسین نوری همدانی به‌عنوان روحانیان افراطی نام برد و در همان سال نیز رفع ممنوعیت آنان از سخنرانی را به سپردن تعهد منوط کرد (همان، 162). او در آذر 1348 ش به ساواک احضار شد (همان، 195). همچنین ساواک بارها به او درباره فعالیت‌های مکتب ولیعصر تذکر داد و در نهایت با توجه به نقش آن انجمن در باروری فکری طلاب جوان قم، آنجا را در سال 1355 ش تعطيل کرد (جعفریان، 293) و حسن نوری همدانی هم توسط ساواک دستگیر و مدتی زندانی شد (ادهم‌نژاد، 119). او پس از آزادی از زندان و در پی تعطيل‌ شدن انجمن اسلامي ولي‌عصر (عج)، به كارهاي تبليغي ديگر مشغول گرديد و با شيوه جديد به ميدان مبارزه فرهنگي وارد شد. وي در مهر 1357 عامل توزيع اعلاميه‌ مضره در مدرسه‌ حجتيه شهر قم بود (انقلاب اسلامي به...، ج 12، 365).
+| توضیح تصویر       =
-حسن نوری همدانی پس از پیروزی انقلاب اسلامی به فعالیت‌های فرهنگی ـ تبلیغی ادامه داد و در سال 1359 ش به دستور امام‌ خميني براي تبليغ و هدايت نيروهاي مسلمان ساكن انگلستان، به آنجا اعزام شد و به راهنمايي اسلام‌دوستان (دانشجو و غيردانشجو) پرداخت. او پس از ورود به انگلستان و ابلاغ پيام رهبر انقلاب اسلامي، به سازمان‌دهی فكري ـ سياسي نيروها پرداخت و محل زندگي و كار او، محفل اجتماع و برنامه‌‌‌ريزي براي پوياسازي انديشه جوانان شد. ازجمله فعاليت‌های او در همان سال، برنامه اعتصاب در مقابل سفارت آمريكا در انگليس بود كه در روز اعتصاب و به هنگام فرارسیدن وقت نماز، اعتصاب‌کنندگان نماز جماعت را به امامت او در یکی از خیابان‌های لندن برگزار کردند. پس از آن به کشور بازگشت و به سخنرانی و تبلیغ دین ادامه داد و به شهرهای مختلف سفر می‌کرد. همچنین به تألیف آثار علمی نیز می‌پرداخت و برخی از آثار او عبارت است از: 1- مجموعه آثار شامل اشعار علمي ـ عرفاني. 2 ـ پيروزي در سايه شكست (تاريخ انقلاب خونين حسيني (ع)). 3 ـ توضیح المسائل جيبي (شامل فتاواي مراجع). 4 ـ مجموعه آثار علمي ـ تاريخي ( مجموعه سخنرانی‌های او در 20 جلد). 5ـ رجال آیت‌الله بروجردي (در هفت جلد). 6- تنظيم فهرست كتابخانه آیت‌الله العظمى مرعشى نجفى (شریف رازی، ج 2، 295). نوری همدانی در اواسط اسفندماه سال 1369 (قبل از ماه مبارك رمضان) در حالی ‌که عازم سیرجان بود، در مسیر تهران ـ سیرجان و بين يزد و كرمان براثر تصادف درگذشت. پیکر او به قم منتقل و در جوار حرم حضرت معصومه (س) به خاک سپرده شد (صادقي، 75-77).
+| اندازه تصویر      =
-منابع: آیت‌الله‌العظمی حسین نوری همدانی به روایت اسناد ساواک (1396)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات؛ ادهم‌نژاد، محمدتقی (1387)، «واعظ وارسته میرزا حسن نوری همدانی»، نشریه مبلغان، شماره 106؛ اسناد انقلاب اسلامی (1374)، ج 3، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک (1381)، ج 12، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات؛ جعفریان، رسول، جریان‌ها و سازمان‌های مذهبی ـ سیاسی ایران (از روی کار آمدن محمدرضا شاه تا پیروزی انقلاب اسلامی) سال‌های 1320-1357 (1383)، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی و سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی؛ رخ ‌نگار در صفای آستانه: خاطرات آیت‌الله محمدعلی امینیان (1395)، تدوین: محمدهادی فلاح، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی و مؤسسه چاپ و نشر عروج؛ شریف رازی، محمد (1352)، گنجینه دانشمندان، ج 2، تهران، اسلامیه؛ صادقي، غلامحسين (1378)، «حسن نوري همداني، اسوه¬ اخلاص»، ستارگان حرم، ج 5، گروهي از نويسندگان ماهنامه¬ كوثر، قم: زائر؛ صلاحی، احمد (1397)، مشاهیر و مفاخر شهرستان رزن (سخنوران، ادیبان، نویسندگان، شاعران و...)، ج 2، قم، یاس بخشایش.
+| سرشناسی           = روحانی برجسته، فعال سیاسی و فرهنگی
+| نام کامل          = حسن نوری همدانی
+| لقب               = آیت‌الله
+| نسب               =
+| تاریخ تولد        = ۱۳۰۲
+| زادگاه            = همدان
+| تاریخ وفات        = ۱۳۶۹
+| شهر وفات          =
+| تاریخ شهادت       =
+| محل شهادت         =
+| محل دفن           = قم، جوار حرم حضرت معصومه (س)
+| خویشاوندان سرشناس = حسین نوری همدانی (برادر)
+| استادان           = امام خمینی، آیت‌الله سید حسین طباطبایی بروجردی، آیت‌الله سید محمد حجت کوه‌کمری، آیت‌الله سید محمد محقق داماد، آیت‌الله سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی
+| شاگردان           =
+| محل تحصیل         = حوزه علمیه قم
+| اجازه روایت از    =
+| اجازه اجتهاد از   = امام خمینی
+| اجازه روایت به    =
+| اجازه اجتهاد به   =
+| تالیفات           = مجموعه آثار شامل اشعار علمی ـ عرفانی، پیروزی در سایه شکست، توضیح المسائل جیبی، مجموعه آثار علمی ـ تاریخی (۲۰ جلد)، رجال آیت‌الله بروجردی (۷ جلد)، فهرست کتابخانه آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی
+| سایر              = فعال در کانون‌های فرهنگی، نویسنده، سخنران
+| سیاسی             = فعال در مبارزات سیاسی قبل از انقلاب اسلامی، ضد رژیم پهلوی، عضو کانون‌های مذهبی در قم
+| اجتماعی           = بنیان‌گذار مکتب ولیعصر و کانون مهدیه، سخنران اصلی حسینیه آیت‌الله مرعشی نجفی، تبعید به انگلستان برای تبلیغ اسلام
+| امضا              =
+| وبگاه رسمی        =
+}}
-[[رده:پروژه شاگردان2]]
+حسن نوری همدانی از شاگردان درس کلام و خارج فقه و اصول امام خمینی بود. او در سال ۱۳۰۲ ش در خانواده‌ای روحانی در شهر همدان به دنیا آمد. پدرش، میرزا ابراهیم نوری، از روحانیان و مدرسان دروس دینی در همدان بود که در دوره رضاشاه برای در امان ماندن از سخت‌گیری‌های او علیه روحانیان، چندی را در روستای پاینده در نزدیکی همدان توطن گزیده بود و در آنجا به تبلیغ دین و ارشاد مردم می‌پرداخت <ref>ادهم‌نژاد، ۱۱۴</ref>. حسن نوری خواندن و نوشتن را در همدان آموخت و سپس به تحصیل دروس حوزوی روی آورد. او وارد مدرسه علمیه آخوند همدان شد و در آنجا مقدمات و بخشی از دروس سطح را نزد پدرش و آخوند ملاعلی معصومی همدانی (آخوند همدانی) آموخت. در سال ۱۳۲۲ ش همراه با برادرش حسین نوری همدانی راهی شهر قم شد و دوره سطح را در آنجا نزد استادان حوزه علمیه قم تکمیل کرد <ref>شریف رازی، ج ۲، ۲۹۴؛ صلاحی، ج ۲، ۲۶۲-۲۶۳</ref>. او در کنار تحصیل دروس سطح، در درس شوارق امام خمینی که به گفته محمدعلی امینیان، درس خاصی بود و تعداد معدودی اجازه حضور در آن درس را داشتند، شرکت می‌کرد <ref>رخ نگار در صفای آستانه، خاطرات آیت‌الله محمدعلی امینیان، ۱۴۰</ref>. درباره سال دقیق حضور او در درس شوارق امام خمینی اطلاعاتی در دست نیست، ولی می‌توان احتمال داد که در نخستین سال‌های ورود حسن نوری همدانی به قم بوده است.
+نوری همدانی سپس در درس خارج فقه و اصول آیات سید محمد حجت کوه‌کمری، سید حسین طباطبایی بروجردی (هجده سال)، سید محمد محقق داماد، امام خمینی و سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی شرکت کرد <ref>شریف رازی، ج ۲، ۲۹۴</ref>. درباره سال‌های حضور او در درس خارج فقه یا اصول یا هر دو درس امام خمینی گزارش دقیقی در دست نیست، ولی شریف رازی از حضور او در «سال‌های متمادی» در درس امام خمینی سخن گفته است <ref>همان</ref>. بنابراین می‌توان احتمال داد که در دهه ۱۳۳۰ ش در هر دو درس ایشان شرکت می‌کرده است. او از اصحاب خاص آیت‌الله مرعشی نجفی بود و هم‌زمان با حضور در درس ایشان، از درس فلسفه علامه سید محمدحسین طباطبایی هم استفاده می‌کرد <ref>همان</ref>. نوری همدانی در هنر خوشنویسی چیره‌دست بود و به سبب همین هنر <ref>ادهم‌نژاد، ۱۲۰</ref>، در سال‌های جوانی در کنار آیت‌الله بروجردی به استنساخ آثار ایشان می‌پرداخت <ref>جعفریان، ۲۹۳</ref>. وی سپس به یکی از کاتبان آیت‌الله بروجردی بدل شد و برخی از نامه‌های سیاسی ایشان را هم می‌نگاشت <ref>ادهم‌نژاد، ۱۲۰</ref>.
+میرزا حسن نوری همدانی ازجمله خطبای برجسته قم بود که از نخستین سال‌های تحصیل در قم، با سفر به شهرهای مختلف، به تبلیغ دین می‌پرداخت. ازجمله در سال ۱۳۲۷ ش به نهاوند رفت و همراه با افرادی چون حسین نوری همدانی، علی دوانی و علی‌اصغر مروارید، جلسات دینی در آن شهر را اداره می‌کرد <ref>دوانی، ج ۶، ۳۸۴</ref>. او همچنین در قم و در خانه‌های مراجع تقلید به منبر می‌رفت و سخنرانی می‌کرد <ref>آیت‌الله‌العظمی حسین نوری همدانی، ۱۳۶</ref> و به‌ویژه سخنران اصلی حسینیه آیت‌الله مرعشی نجفی بود <ref>شریف رازی، ج ۲، ۲۹۴</ref>. همچنین به تدریس فن خطابه در حوزه علمیه قم می‌پرداخت <ref>ادهم‌نژاد، ۱۲۱</ref>. نوری همدانی اهتمام ویژه‌ای به تشکیل و اداره کانون‌های فرهنگی داشت و در سال ۱۳۳۷ ش مکتب ولیعصر (عج) را در قم بنیان نهاد. سپس کانون مهدیه را با هدف هدایت و راهنمایی جوانان تأسیس کرد و بر اساس اسناد ساواک، در سال ۱۳۴۵ ش کانون قائمیه را هم در قم بنیان نهاده بود. این کانون با هدف برگزاری بحث‌های دینی برای دانش‌آموزان تأسیس شده بود و اغلب شرکت‌کنندگان آن دانش‌آموزان و دانشجویان بودند. کانون فوق فاقد مجوز قانونی بود و ساواک همواره او را برای دریافت مجوز تحت فشار قرار می‌داد. نوری همدانی در سال ۱۳۴۶ ش اغلب کانون‌ها و انجمن‌های مذهبی قم چون کانون نقدی، کانون اثنی عشری، انجمن قائمیه و انجمن صادقیه را با هم ادغام کرد و انجمن‌های اسلامی قم را تشکیل داد و خود مسئولیت آن را بر عهده گرفت. این انجمن دارای دوشاخه مکتب ولیعصر و انجمن مهدیه بود. مکتب ولیعصر به جوانان مذهبی دبیرستان‌ها، ادارات، کسبه و بازار اختصاص داشت و هر جمعه شب در مکانی در کنار خانه میرزا حسن نوری تشکیل جلسه می‌داد و چند تن از جوانان، پیرامون موضوعات دینی، علمی، اخلاقی و فرهنگی ـ اجتماعی بحث می‌کردند و حسن نوری همدانی سخنران ثابت آن جلسات بود. گاهی هم یکی از نویسندگان به‌عنوان سخنران دعوت می‌شد. این انجمن در برگزاری اعیادی چون نیمه شعبان فعال بود و آن را با شکوه تمام برگزار می‌کرد. در کنار شاخه فوق، انجمن مهدیه، برای نوجوانان اختصاص داشت و صبحگاه هر جمعه در مکتب ولیعصر تشکیل می‌شد و سخنران آن نیز میرزا حسن نوری همدانی بود. به همین سبب، ساواک از او به‌عنوان گرداننده اصلی کانون‌های مذهبی قم نام می‌برد <ref>آیت‌الله‌العظمی حسین نوری همدانی، ۱۳۶-۱۳۷</ref>. این انجمن‌ها، فضای جالبی را در قم ایجاد کرده بود و در آنجا جوانان پرشور مذهبی تغذیه فکری می‌شدند. در برخی از جلسات آن انجمن‌ها، بالغ بر ۱۵۰ نفر شرکت می‌کردند که اغلب از جوانان فعال به شمار می‌رفتند <ref>جعفریان، ۲۹۳</ref>. ساواک در گزارشی که از فعالیت‌های این انجمن‌ها تهیه کرد، اعلام نمود که «فعالیت‌های آن تحت مراقبت ساواک قرار دارد و عوامل و گردانندگان این کانون‌ها از طرفداران [امام] خمینی می‌باشند و در جلسه، به نحوی از انحاء ذکری از نامبرده به میان می‌آورند« <ref>همان، ۱۴۲</ref>. نوری همدانی به سبب این فعالیت بارها به ساواک احضار شد <ref>همان، ۱۳۶</ref>.
+او در ۱۳۴۴ ش پس از تبعید امام خمینی به نجف اشرف، همراه با جمعی از مدرسان و محصلان حوزه علمیه قم نامه‌ای به امام خمینی ارسال کرد و در آن، انتقال ایشان از ترکیه به عتبات عالیات را مایه خرسندی دانست، ولی با اشاره به غیرقانونی بودن تبعید ایشان به خارج از کشور به سبب «دفاع از قرآن و حقوق ملت ایران اسلام و حمایت از استقلال و تمامیت ارضی کشور اسلامی ایران»، تنفر و تأثر خود را از تداوم تبعید ایشان اعلام کردند و بر پیروی خود از «منویات مقدس آن قائد عظیم‌الشأن» تأکید کردند و خواستار رفع موانع بازگشت ایشان به کشور شدند <ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ۱۷۸- ۱۷۳؛ سیر مبارزات امام در آیینه...، ج ۵، ۳۷۲-۳۶۹؛ دوانی، ۱۵۸-۱۶۳</ref>. تداوم فعالیت‌های سیاسی باعث شد تا او در ماه رمضان سال ۱۳۴۶ ش توسط ساواک ممنوع‌المنبر شود <ref>همان، ۱۵۰</ref>. ساواک در گزارشی دیگر در اردیبهشت ۱۳۴۷، از میرزا حسن نوری و برادرش حسین نوری همدانی به‌عنوان روحانیان افراطی نام برد و در همان سال نیز رفع ممنوعیت آنان از سخنرانی را به سپردن تعهد منوط کرد <ref>همان، ۱۶۲</ref>. او در آذر ۱۳۴۸ ش به ساواک احضار شد <ref>همان، ۱۹۵</ref>. همچنین ساواک بارها به او درباره فعالیت‌های مکتب ولیعصر تذکر داد و در نهایت با توجه به نقش آن انجمن در باروری فکری طلاب جوان قم، آنجا را در سال ۱۳۵۵ ش تعطیل کرد <ref>جعفریان، ۲۹۳</ref> و حسن نوری همدانی هم توسط ساواک دستگیر و مدتی زندانی شد <ref>ادهم‌نژاد، ۱۱۹</ref>. او پس از آزادی از زندان و در پی تعطیل شدن انجمن اسلامی ولی‌عصر (عج)، به کارهای تبلیغی دیگر مشغول گردید و با شیوه جدید به میدان مبارزه فرهنگی وارد شد. وی در مهر ۱۳۵۷ عامل توزیع اعلامیه مضره در مدرسه حجتیه شهر قم بود <ref>انقلاب اسلامی به...، ج ۱۲، ۳۶۵</ref>.
+حسن نوری همدانی پس از پیروزی انقلاب اسلامی به فعالیت‌های فرهنگی ـ تبلیغی ادامه داد و در سال ۱۳۵۹ ش به دستور امام خمینی برای تبلیغ و هدایت نیروهای مسلمان ساکن انگلستان، به آنجا اعزام شد و به راهنمایی اسلام‌دوستان (دانشجو و غیردانشجو) پرداخت. او پس از ورود به انگلستان و ابلاغ پیام رهبر انقلاب اسلامی، به سازمان‌دهی فکری ـ سیاسی نیروها پرداخت و محل زندگی و کار او، محفل اجتماع و برنامه‌ریزی برای پویاسازی اندیشه جوانان شد. ازجمله فعالیت‌های او در همان سال، برنامه اعتصاب در مقابل سفارت آمریکا در انگلیس بود که در روز اعتصاب و به هنگام فرارسیدن وقت نماز، اعتصاب‌کنندگان نماز جماعت را به امامت او در یکی از خیابان‌های لندن برگزار کردند. پس از آن به کشور بازگشت و به سخنرانی و تبلیغ دین ادامه داد و به شهرهای مختلف سفر می‌کرد. همچنین به تألیف آثار علمی نیز می‌پرداخت و برخی از آثار او عبارت است از: ۱- مجموعه آثار شامل اشعار علمی ـ عرفانی. ۲ ـ پیروزی در سایه شکست (تاریخ انقلاب خونین حسینی (ع)). ۳ ـ توضیح المسائل جیبی (شامل فتاوای مراجع). ۴ ـ مجموعه آثار علمی ـ تاریخی (مجموعه سخنرانی‌های او در ۲۰ جلد). ۵ـ رجال آیت‌الله بروجردی (در هفت جلد). ۶- تنظیم فهرست کتابخانه آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی <ref>شریف رازی، ج ۲، ۲۹۵</ref>. نوری همدانی در اواسط اسفندماه سال ۱۳۶۹ (قبل از ماه مبارک رمضان) در حالی که عازم سیرجان بود، در مسیر تهران ـ سیرجان و بین یزد و کرمان براثر تصادف درگذشت. پیکر او به قم منتقل و در جوار حرم حضرت معصومه (س) به خاک سپرده شد <ref>صادقی، ۷۵-۷۷</ref>.
+منابع: آیت‌الله‌العظمی حسین نوری همدانی به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۶)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات؛ ادهم‌نژاد، محمدتقی (۱۳۸۷)، «واعظ وارسته میرزا حسن نوری همدانی»، نشریه مبلغان، شماره ۱۰۶؛ اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج ۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۱)، ج ۱۲، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات؛ جعفریان، رسول، جریان‌ها و سازمان‌های مذهبی ـ سیاسی ایران (از روی کار آمدن محمدرضا شاه تا پیروزی انقلاب اسلامی) سال‌های ۱۳۲۰-۱۳۵7 (1383)، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی و سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی؛ رخ نگار در صفای آستانه: خاطرات آیت‌الله محمدعلی امینیان (۱۳۹۵)، تدوین: محمدهادی فلاح، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی و مؤسسه چاپ و نشر عروج؛ شریف رازی، محمد (۱۳۵۲)، گنجینه دانشمندان، ج ۲، تهران، اسلامیه؛ صادقی، غلامحسین (۱۳۷۸)، «حسن نوری همدانی، اسوه¬ اخلاص»، ستارگان حرم، ج ۵، گروهی از نویسندگان ماهنامه¬ کوثر، قم: زائر؛ صلاحی، احمد (۱۳۹۷)، مشاهیر و مفاخر شهرستان رزن (سخنوران، ادیبان، نویسندگان، شاعران و...)، ج ۲، قم، یاس بخشایش.
+[[رده:پروژه شاگردان۲]]