پرش به محتوا

کاربر:E.shahabi: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۹۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۳ آذر ۱۴۰۱
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۱: خط ۳۱:
حضور فضلا و مدرسان حوزه علمیه قم در عرصه مبارزه با رژیم پهلوی، با معرفی امام‌خمینی با عنوان مجتهد جایزالتقلید در سال ۱۳۴۰ پس از رحلت بروجردی آغاز شد و در قضیه انجمن‌های ایالتی ولایتی به صورت چشمگیری افزایش یافت.<ref>شیرخانی و زارع، تحولات حوزه علمیه قم ۳۷ ـ ۳۸.</ref> در این زمان، سازماندهی، برنامه‌ریزی، تکثیر اعلامیه‌ها و اطلاعیه‌ها و پخش آن از طریق نمایندگی‌های مجله مکتب تشیع که به صورت شبکه‌ای فراگیر در سراسر کشور درآمده بود، انجام می‌شد و تجمعات، افشاگری‌ها، سخنرانی‌ها و بسیاری اقدامات دیگر برای مقابله با رژیم را مدرسان حوزه انجام می‌دادند.<ref>هاشمی رفسنجانی، دوران مبارزه، ۱/۱۲۰ ـ ۱۲۱؛ منتظری،بخشی از خاطرات، ۱/۲۱۰ ـ ۲۱۳؛ موسوی تبریزی، خاطرات، ۱۰۹ ـ ۱۱۰.</ref> نشریه مکتب تشیع پیش از رحلت بروجردی، به کمک نسل جوان حوزه و با هدف ایجاد شبکه سراسری ارتباطی منتشر شد؛ چنان‌که علاوه بر انتشار مقالات متنوع و آماده‌کردن افکار مردم، با پذیرش نمایندگی در سراسر کشور و حتی خارج از کشور، شبکه‌ای فرهنگی سیاسی تنظیم شد که به هنگام نیاز از آن استفاده می‌شد.<ref>هاشمی رفسنجانی، دوران مبارزه، ۱/۱۱۳.</ref>
حضور فضلا و مدرسان حوزه علمیه قم در عرصه مبارزه با رژیم پهلوی، با معرفی امام‌خمینی با عنوان مجتهد جایزالتقلید در سال ۱۳۴۰ پس از رحلت بروجردی آغاز شد و در قضیه انجمن‌های ایالتی ولایتی به صورت چشمگیری افزایش یافت.<ref>شیرخانی و زارع، تحولات حوزه علمیه قم ۳۷ ـ ۳۸.</ref> در این زمان، سازماندهی، برنامه‌ریزی، تکثیر اعلامیه‌ها و اطلاعیه‌ها و پخش آن از طریق نمایندگی‌های مجله مکتب تشیع که به صورت شبکه‌ای فراگیر در سراسر کشور درآمده بود، انجام می‌شد و تجمعات، افشاگری‌ها، سخنرانی‌ها و بسیاری اقدامات دیگر برای مقابله با رژیم را مدرسان حوزه انجام می‌دادند.<ref>هاشمی رفسنجانی، دوران مبارزه، ۱/۱۲۰ ـ ۱۲۱؛ منتظری،بخشی از خاطرات، ۱/۲۱۰ ـ ۲۱۳؛ موسوی تبریزی، خاطرات، ۱۰۹ ـ ۱۱۰.</ref> نشریه مکتب تشیع پیش از رحلت بروجردی، به کمک نسل جوان حوزه و با هدف ایجاد شبکه سراسری ارتباطی منتشر شد؛ چنان‌که علاوه بر انتشار مقالات متنوع و آماده‌کردن افکار مردم، با پذیرش نمایندگی در سراسر کشور و حتی خارج از کشور، شبکه‌ای فرهنگی سیاسی تنظیم شد که به هنگام نیاز از آن استفاده می‌شد.<ref>هاشمی رفسنجانی، دوران مبارزه، ۱/۱۱۳.</ref>
پس از لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی، مدرسان حوزه علمیه با هماهنگی و همکاری با مراجع، با انتشار مقاله و نقد حقوقی مصوبه و سخنرانی‌، علیه لایحه موضع گرفتند.<ref>دوانی، نهضت روحانیون ایران، ۴ ـ ۳/۷۵ ـ ۸۶؛ صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از آغاز تا اکنون، ۱/۸۴ ـ ۹۷.</ref> {{ببینید|متن=ببینید|انجمن‌های ایالتی و ولایتی}} فضلا و مدرسان در رویدادهای سیاسی دیگر همچون [[رفراندوم]] لوایح ششگانه، واقعه [[پانزده خرداد]] و قضیه [[کاپیتولاسیون]] نیز با اعلام موضع انفرادی و گاهی جمعی، به فعالیت سیاسی خود ادامه دادند.<ref>شیرخانی و زارع، تحولات حوزه علمیه قم ۳۸.</ref> در جریان رفراندوم انقلاب سفید، مدرسان حوزه علمیه قم، ضمن سفر به شهرهای مختلف، به انتشار اعلامیه‌های تحریم رفراندوم از سوی مراجع تقلید و تشکیل اعتصاب و تجمع برای مخالفت با رفراندوم پرداختند <ref>صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از آغاز تا اکنون، ۱/۱۰۲ ـ ۱۰۹؛ خزعلی، خاطرات، ۱۰۴.</ref> {{ببینید|متن=ببینید|مقاله انقلاب سفید}} در این روزها [[مدرسه فیضیه]] نقش یک حزب زنده و فعال را داشت که مرکز بحث‌ها و جلسات بود و سفرهای تبلیغی طلاب نیز موجب می‌شد مسائل سیاسی حوزه به‌سرعت در سراسر کشور منعکس شود.<ref>هاشمی رفسنجانی، دوران مبارزه، ۱/۱۲۷ ـ ۱۲۸.</ref>
پس از لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی، مدرسان حوزه علمیه با هماهنگی و همکاری با مراجع، با انتشار مقاله و نقد حقوقی مصوبه و سخنرانی‌، علیه لایحه موضع گرفتند.<ref>دوانی، نهضت روحانیون ایران، ۴ ـ ۳/۷۵ ـ ۸۶؛ صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از آغاز تا اکنون، ۱/۸۴ ـ ۹۷.</ref> {{ببینید|متن=ببینید|انجمن‌های ایالتی و ولایتی}} فضلا و مدرسان در رویدادهای سیاسی دیگر همچون [[رفراندوم]] لوایح ششگانه، واقعه [[پانزده خرداد]] و قضیه [[کاپیتولاسیون]] نیز با اعلام موضع انفرادی و گاهی جمعی، به فعالیت سیاسی خود ادامه دادند.<ref>شیرخانی و زارع، تحولات حوزه علمیه قم ۳۸.</ref> در جریان رفراندوم انقلاب سفید، مدرسان حوزه علمیه قم، ضمن سفر به شهرهای مختلف، به انتشار اعلامیه‌های تحریم رفراندوم از سوی مراجع تقلید و تشکیل اعتصاب و تجمع برای مخالفت با رفراندوم پرداختند <ref>صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از آغاز تا اکنون، ۱/۱۰۲ ـ ۱۰۹؛ خزعلی، خاطرات، ۱۰۴.</ref> {{ببینید|متن=ببینید|مقاله انقلاب سفید}} در این روزها [[مدرسه فیضیه]] نقش یک حزب زنده و فعال را داشت که مرکز بحث‌ها و جلسات بود و سفرهای تبلیغی طلاب نیز موجب می‌شد مسائل سیاسی حوزه به‌سرعت در سراسر کشور منعکس شود.<ref>هاشمی رفسنجانی، دوران مبارزه، ۱/۱۲۷ ـ ۱۲۸.</ref>
با زندانی‌شدن امام‌خمینی پس از سخنرانی روز عاشورا سال ۱۳۴۲، یکی از مهم‌ترین اقدامات برای آزادی ایشان از زندان، مهاجرت علما از شهرهای مختلف به تهران بود که مدرسان حوزه در ایجاد انگیزه برای مهاجرت برخی از علما نقش داشتند.<ref>صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از آغاز تا اکنون، ۱/۱۳۳ ـ ۱۳۴.</ref> دیگر اقدام مهم مدرسان به همراه علمای دیگر، تأکید بر مرجعیت امام‌خمینی با صدور بیانیه‌ها و فرستادن تلگرام‌ها برای جلوگیری از محاکمه ایشان به دست رژیم پهلوی بود.<ref>صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از آغاز تا اکنون، ۱/۱۳۸ ـ ۱۳۹؛ یزدی، خاطرات، ۳۱۸ ـ ۳۱۹.</ref> افشاگری‌ها، سخنرانی‌ها و فراهم‌کردن زمینه مهاجرت علما و فضلا به تهران و صدور اعلامیه‌هایی مبنی بر لزوم آزادی امام‌خمینی، در نهایت منجر به آزادی ایشان شد <ref>مرکز اسناد، ۳/۸۳؛ موسوی تبریزی، خاطرات، ۱۴۰ ـ ۱۴۳ و ۱۴۶) <ref>← مقاله دستگیری امام‌خمینی.</ref> استقبال از امام‌خمینی و برپایی جشن آزادی ایشان در سال [[۱۳۴۳]]<ref>یزدی، خاطرات، ۳۱۹؛ موسوی تبریزی، خاطرات، ۱/۱۴۶.</ref> و برپایی مجالس عزا برای گرامی‌داشت شهدای پانزده خرداد، برقراری تماس میان علمای شهرستان‌ها با امام‌خمینی به عنوان رهبر مبارزه، ازجمله اقدامات مدرسان حوزه، پس از آزادی امام‌خمینی از حصر بود.<ref>دوانی، نهضت روحانیون ایران، ۴ ـ ۳/۳۵۸ ـ ۵۶۷.</ref>
با زندانی‌شدن امام‌خمینی پس از سخنرانی روز عاشورا سال ۱۳۴۲، یکی از مهم‌ترین اقدامات برای آزادی ایشان از زندان، مهاجرت علما از شهرهای مختلف به تهران بود که مدرسان حوزه در ایجاد انگیزه برای مهاجرت برخی از علما نقش داشتند.<ref>صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از آغاز تا اکنون، ۱/۱۳۳ ـ ۱۳۴.</ref> دیگر اقدام مهم مدرسان به همراه علمای دیگر، تأکید بر مرجعیت امام‌خمینی با صدور بیانیه‌ها و فرستادن تلگرام‌ها برای جلوگیری از محاکمه ایشان به دست رژیم پهلوی بود.<ref>صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از آغاز تا اکنون، ۱/۱۳۸ ـ ۱۳۹؛ یزدی، خاطرات، ۳۱۸ ـ ۳۱۹.</ref> افشاگری‌ها، سخنرانی‌ها و فراهم‌کردن زمینه مهاجرت علما و فضلا به تهران و صدور اعلامیه‌هایی مبنی بر لزوم آزادی امام‌خمینی، در نهایت منجر به آزادی ایشان شد.<ref>مرکز اسناد، ۳/۸۳؛ موسوی تبریزی، خاطرات، ۱۴۰ ـ ۱۴۳ و ۱۴۶.</ref>{{ببینید|متن=ببینید|دستگیری امام‌خمینی}} استقبال از امام‌خمینی و برپایی جشن آزادی ایشان در سال [[۱۳۴۳]]<ref>یزدی، خاطرات، ۳۱۹؛ موسوی تبریزی، خاطرات، ۱/۱۴۶.</ref> و برپایی مجالس عزا برای گرامی‌داشت شهدای پانزده خرداد، برقراری تماس میان علمای شهرستان‌ها با امام‌خمینی به عنوان رهبر مبارزه، ازجمله اقدامات مدرسان حوزه، پس از آزادی امام‌خمینی از حصر بود.<ref>دوانی، نهضت روحانیون ایران، ۴ ـ ۳/۳۵۸ ـ ۵۶۷.</ref>
مخالفت امام‌خمینی با لایحه کاپیتولاسیون و سخنرانی علیه آن، {{ببینید|متن=ببینید|مقاله کاپیتولاسیون}} بار دیگر امام‌خمینی را در کانون مبارزه قرار داد و مدرسان، اعلامیه و سخنرانی ایشان را به ‌صورت گسترده در تهران و دیگر مناطق کشور پخش کردند.<ref>هاشمی رفسنجانی، دوران مبارزه، ۱/۱۹۷؛ مسعودی خمینی، ۲۹۶ ـ ۲۹۹.</ref> پس از دستگیری امام‌خمینی، مدرسان قم، فعالیت خود را برای جلب حمایت مراجع و تلاش برای آزادی ایشان آغاز کردند <ref>یزدی، خاطرات، ۳۲۵.</ref>
مخالفت امام‌خمینی با لایحه کاپیتولاسیون و سخنرانی علیه آن، {{ببینید|متن=ببینید|مقاله کاپیتولاسیون}} بار دیگر امام‌خمینی را در کانون مبارزه قرار داد و مدرسان، اعلامیه و سخنرانی ایشان را به ‌صورت گسترده در تهران و دیگر مناطق کشور پخش کردند.<ref>هاشمی رفسنجانی، دوران مبارزه، ۱/۱۹۷؛ مسعودی خمینی، ۲۹۶ ـ ۲۹۹.</ref> پس از دستگیری امام‌خمینی، مدرسان قم، فعالیت خود را برای جلب حمایت مراجع و تلاش برای آزادی ایشان آغاز کردند <ref>یزدی، خاطرات، ۳۲۵.</ref>
مکاتبه و مراوده اعضای مدرسان حوزه با امام‌خمینی در نجف پس از تبعید ایشان و تلاش برای تبلیغ مرجعیت امام‌خمینی پس از رحلت سیدمحسن حکیم در سال ۱۳۴۹ و صدور اعلامیه‌ای با امضای دوازده تن از مدرسان برجسته مبنی بر اعلمیت امام‌خمینی، ازجمله اقدامات مدرسان حوزه بود <ref>مسعودی خمینی، ۳۰۱؛ طاهری خرم‌آبادی، ۲/۷۷ ـ ۸۱) که در نتیجه آن سازمان اطلاعات و امنیت کشور <ref>ساواک) حکم بازداشت دوازده تن از آنان را صادر و برخی را دستگیر و تبعید کرد و برخی را تحت تعقیب قرار داد <ref>صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از آغاز تا اکنون، ۱/۲۶۴ ـ ۲۶۵.</ref>
مکاتبه و مراوده اعضای مدرسان حوزه با امام‌خمینی در نجف پس از تبعید ایشان و تلاش برای تبلیغ مرجعیت امام‌خمینی پس از رحلت سیدمحسن حکیم در سال ۱۳۴۹ و صدور اعلامیه‌ای با امضای دوازده تن از مدرسان برجسته مبنی بر اعلمیت امام‌خمینی، ازجمله اقدامات مدرسان حوزه بود <ref>مسعودی خمینی، ۳۰۱؛ طاهری خرم‌آبادی، ۲/۷۷ ـ ۸۱) که در نتیجه آن سازمان اطلاعات و امنیت کشور <ref>ساواک) حکم بازداشت دوازده تن از آنان را صادر و برخی را دستگیر و تبعید کرد و برخی را تحت تعقیب قرار داد <ref>صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از آغاز تا اکنون، ۱/۲۶۴ ـ ۲۶۵.</ref>
فعالیت‌های مدرسان در سال‌های ۱۳۴۹ ـ ۱۳۵۲ تا حدودی تحت الشعاع سه مسئله انتشار کتاب شهید جاوید، فعالیت‌های سازمان مجاهدین خلق <ref>← مقاله سازمان مجاهدین خلق ایران) و برنامه‌های حسینیه ارشاد و سخنرانی‌های علی شریعتی <ref>← مقاله شریعتی، علی) واقع شد. موضوع یکی از جلسات مدرسین حوزه پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، اعلام نظر درباره مباحث مطرح‌شده از سوی شریعتی و اختلافات به‌وجودآمده در این زمینه بود که نظر برخی از علما بر صدور حکم تکفیر قرار داشت؛ ولی به اقتضای مصلحت و با الگوگیری از سکوت امام‌خمینی دراین‌باره، از هر گونه اعلام نظری خودداری شد <ref>یزدی، خاطرات، ۴۸۱ ـ ۴۸۲.</ref> علاوه بر فعالیت‌های جمعی و گروهی تشکل مدرسان، بسیاری از آنان در فاصله سال‌های ۱۳۴۳ ـ ۱۳۵۶، فعالیت‌های فردی سیاسی نیز در مناطق مختلف کشور داشتند که به بازداشت و تبعید آنان انجامید <ref>صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از آغاز تا اکنون، ۱/۳۳۶ ـ ۴۶۲.</ref>
فعالیت‌های مدرسان در سال‌های ۱۳۴۹ ـ ۱۳۵۲ تا حدودی تحت الشعاع سه مسئله انتشار کتاب شهید جاوید، فعالیت‌های سازمان مجاهدین خلق {{ببینید|متن=ببینید|مقاله سازمان مجاهدین خلق ایران}} و برنامه‌های [[حسینیه ارشاد]] و سخنرانی‌های علی شریعتی،{{ببینید|متن=ببینید|شریعتی، علی}} واقع شد. موضوع یکی از جلسات مدرسین حوزه پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، اعلام نظر درباره مباحث مطرح‌شده از سوی شریعتی و اختلافات به‌وجودآمده در این زمینه بود که نظر برخی از علما بر صدور حکم تکفیر قرار داشت؛ ولی به اقتضای مصلحت و با الگوگیری از سکوت امام‌خمینی دراین‌باره، از هر گونه اعلام نظری خودداری شد.<ref>یزدی، خاطرات، ۴۸۱ ـ ۴۸۲.</ref> علاوه بر فعالیت‌های جمعی و گروهی تشکل مدرسان، بسیاری از آنان در فاصله سال‌های ۱۳۴۳ ـ ۱۳۵۶، فعالیت‌های فردی سیاسی نیز در مناطق مختلف کشور داشتند که به بازداشت و تبعید آنان انجامید.<ref>صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از آغاز تا اکنون، ۱/۳۳۶ ـ ۴۶۲.</ref>
پس از درگذشت مشکوک سیدمصطفی خمینی در سال ۱۳۵۶ و آغاز مرحله جدیدی در نهضت، فعالیت جمعی مدرسین حوزه علمیه قم دوباره آغاز شد و نخستین اقدام رسمی آنان برگزاری مراسم ختم به مناسبت چهلمین روز رحلت وی بود. پس از پایان این مراسم که با حضور همه مراجع بزرگ قم برگزار شد، رژیم پهلوی سخنرانان این جلسه، محمدجواد حجتی کرمانی، محمدمهدی ربانی املشی و صادق خلخالی را دستگیر و تبعید کرد <ref>موسوی تبریزی، خاطرات، ۱/۳۸۲ ـ ۳۸۳.</ref> مدرسان حوزه همچنین در واکنش به مقاله توهین‌آمیز روزنامه اطلاعات به امام‌خمینی در ۱۷/۱۰/۱۳۵۶، با تشکیل جلسه و تعطیلی دروس حوزه، در شکل‌گیری قیام ۱۹ دی <ref>← مقاله نوزده دی) و حوادث پس از آن که نقطه عطف نهضت شد، نقشی تعیین‌کننده داشتند <ref>صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از آغاز تا اکنون، ۱/۴۶۴ ـ ۴۷۶.</ref>
پس از درگذشت مشکوک سیدمصطفی خمینی در سال ۱۳۵۶ و آغاز مرحله جدیدی در نهضت، فعالیت جمعی مدرسین حوزه علمیه قم دوباره آغاز شد و نخستین اقدام رسمی آنان برگزاری مراسم ختم به مناسبت چهلمین روز رحلت وی بود. پس از پایان این مراسم که با حضور همه مراجع بزرگ قم برگزار شد، رژیم پهلوی سخنرانان این جلسه، محمدجواد حجتی کرمانی، محمدمهدی ربانی املشی و [[صادق خلخالی]] را دستگیر و تبعید کرد.<ref>موسوی تبریزی، خاطرات، ۱/۳۸۲ ـ ۳۸۳.</ref> مدرسان حوزه همچنین در واکنش به مقاله توهین‌آمیز روزنامه اطلاعات به امام‌خمینی در ۱۷/۱۰/۱۳۵۶، با تشکیل جلسه و تعطیلی دروس حوزه، در شکل‌گیری قیام ۱۹ دی {{ببینید|متن=ببینید|نوزده دی}} و حوادث پس از آن که نقطه عطف نهضت شد، نقشی تعیین‌کننده داشتند.<ref>صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از آغاز تا اکنون، ۱/۴۶۴ ـ ۴۷۶.</ref>
یکی از مهم‌ترین بیانیه‌های مدرسین حوزه در طول دوران مبارزات، اعلامیه خلع محمدرضا پهلوی از سلطنت در ۲۹/۹/۱۳۵۷ پس از تظاهرات عاشورا <ref>← مقاله تاسوعا و عاشورا) بود <ref>همان، ۱/۵۶۲ ـ ۵۶۴؛ مسعودی خمینی، ۴۰۰ ـ ۴۰۱؛ یزدی، خاطرات، ۲۶۵ ـ ۲۶۷.</ref> این اعلامیه پس از پیام امام‌خمینی به علما مبنی بر خلع محمدرضا پهلوی از سلطنت، صادر شد و به امضای بیش از صد تن از علمای سرشناس شهرهای مختلف رسید و در مراسم سالگرد شهدای ۱۹دی در قم، قرائت شد.<ref>موسوی تبریزی، خاطرات، ۱/۴۷۷ ـ ۴۷۸.</ref>
یکی از مهم‌ترین بیانیه‌های مدرسین حوزه در طول دوران مبارزات، اعلامیه خلع محمدرضا پهلوی از سلطنت در ۲۹/۹/۱۳۵۷ پس از تظاهرات عاشورا {{ببینید|متن=ببینید|مقاله تاسوعا و عاشورا}} بود.<ref>صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از آغاز تا اکنون، ۱/۵۶۲ ـ ۵۶۴؛ مسعودی خمینی، ۴۰۰ ـ ۴۰۱؛ یزدی، خاطرات، ۲۶۵ ـ ۲۶۷.</ref> این اعلامیه پس از پیام امام‌خمینی به علما مبنی بر خلع محمدرضا پهلوی از سلطنت، صادر شد و به امضای بیش از صد تن از علمای سرشناس شهرهای مختلف رسید و در مراسم سالگرد شهدای ۱۹دی در قم، قرائت شد.<ref>موسوی تبریزی، خاطرات، ۱/۴۷۷ ـ ۴۷۸.</ref>
پس از خروج محمدرضا پهلوی از ایران و اعلام آمادگی امام‌خمینی برای بازگشت <ref>← مقاله بازگشت امام‌خمینی)، مدرسان حوزه جلسات متعددی برای باشکوه‌ترکردن مراسم استقبال از ایشان برپا کردند و با گمان ورود مستقیم امام‌خمینی به قم، کمیته استقبال از ایشان در این شهر تشکیل شد؛ اما پس از آگاهی از اقامت موقت ایشان در تهران، مدرسان ضمن همکاری با کمیته استقبال تهران، به همراه علمای انقلابی دیگر سخنرانی‌های اعتراض‌آمیز و سپس تحصن در دانشگاه تهران را در دستور کار خود قراردادند.<ref>صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از آغاز تا اکنون، ۱/۶۰۲ ـ ۶۰۴ و ۶۰۸ ـ ۶۱۶.</ref>
پس از خروج محمدرضا پهلوی از ایران و اعلام آمادگی امام‌خمینی برای بازگشت <ref>← مقاله بازگشت امام‌خمینی)، مدرسان حوزه جلسات متعددی برای باشکوه‌ترکردن مراسم استقبال از ایشان برپا کردند و با گمان ورود مستقیم امام‌خمینی به قم، کمیته استقبال از ایشان در این شهر تشکیل شد؛ اما پس از آگاهی از اقامت موقت ایشان در تهران، مدرسان ضمن همکاری با کمیته استقبال تهران، به همراه علمای انقلابی دیگر سخنرانی‌های اعتراض‌آمیز و سپس تحصن در دانشگاه تهران را در دستور کار خود قراردادند.<ref>صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از آغاز تا اکنون، ۱/۶۰۲ ـ ۶۰۴ و ۶۰۸ ـ ۶۱۶.</ref>
پس از بازگشت امام‌خمینی و انتصاب مهدی بازرگان به نخست‌وزیری دولت موقت، مدرسین حوزه علمیه قم با فرستادن پیام تبریک برای بازرگان در ۱۹/۱۱/۱۳۵۷ و برنامه‌ریزی برای برگزاری راهپیمایی در حمایت از دولت موقت، از این انتخاب پشتیبانی کردند.<ref>همان، ۱/۶۱۹.</ref> روزهای نخست پس از پیروزی انقلاب اسلامی، مدرسین برای رفع مشکلات پیش رو هر روز جلسه داشت. برخی از این جلسات در مدرسه فیضیه تشکیل می‌شد.<ref>طاهری خرم‌آبادی، ۲/۳۲۱ ـ ۳۲۳.</ref>
پس از بازگشت امام‌خمینی و انتصاب مهدی بازرگان به نخست‌وزیری دولت موقت، مدرسین حوزه علمیه قم با فرستادن پیام تبریک برای بازرگان در ۱۹/۱۱/۱۳۵۷ و برنامه‌ریزی برای برگزاری راهپیمایی در حمایت از دولت موقت، از این انتخاب پشتیبانی کردند.<ref>همان، ۱/۶۱۹.</ref> روزهای نخست پس از پیروزی انقلاب اسلامی، مدرسین برای رفع مشکلات پیش رو هر روز جلسه داشت. برخی از این جلسات در مدرسه فیضیه تشکیل می‌شد.<ref>طاهری خرم‌آبادی، ۲/۳۲۱ ـ ۳۲۳.</ref>
Image-reviewer، confirmed، templateeditor
۷۲۱

ویرایش