جامعیت قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

===دلایل عقلی===

این دلایل عبارتند از:

# خاتمیت دین: یک تفاوت مهم و اصلی اسلام با دیگر [[ادیان آسمانی]]، [[خاتمیت دین اسلام]] و پیامبر آن(ص) و [[جاودانگی قرآن]] است؛ از این‌رو خداوند قرآن را جامع قرار داده، به گونه‌ای که پاسخ‌گوی تمام شئون انسانی تا زمان حیات بشر باشد. از این جهت قرآن طرحی جامع و کلی است که همه قوانین مورد نیاز بشر در آن آمده است؛ بنابراین فراگیر بودن قرآن با جاودانگی آن رابطه بسیار نزدیکی دارد و در حقیقت چهره‌ای از جاودانگی قرآن را تشکیل میدهد <ref>ایازی، قرآن اثری جاویدان، ۱۵.</ref>

# مظهربودن قرآن از اسم جامع احدی: همچنان‌که رسول خاتم(ص) مظهر اسم جامع «الله» است، کتاب او نیز از ناحیه حق‌تعالی به مبدئیت همه شئون افعالی، صفاتی و ذاتی و تمام تجلیات جمالی و جلالی صادر شده است؛<ref>امام‌خمینی، آداب الصلاة، ۱۸۳.</ref> از این جهت این کتاب صورت احدیت جمع همه اسما و صفات و معرّف مقام حق‌تعالی به همه شئون و تجلیات اوست و صورت اسم اعظم الهی است، بلکه حقیقت این دو در حضرت غیب یکی است؛ از این‌رو قرآن کریم جامع‌ترینِ کتاب‌های آسمانی و بیان‌کننده کامل‌ترین شریعت است و نامگذاری آن به قرآن (که به معنای جمع است)  شاهد بر این مدعاست.<ref>امام‌خمینی، آداب الصلاة، ۳۲۱.</ref>

# جامعیت انسان: امام‌خمینی قرآن کریم را کتاب انسان‌سازی می‌داند؛<ref>امام‌خمینی، صحیفه، 3/230.</ref> که برای تربیت انسان نازل شده است. از آنجا که انسان عصاره [[خلقت]] و دارای ابعاد و شئون مختلف وجودی<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۴/۱۵۳.</ref> و موجودی است که افزون بر ابعاد حیوانی دارای ابعاد عقلی و بالاتر از آن است که می‌تواند انسانی الهی شود،<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۴/۱۸۶.</ref> قرآن نیز باید برای همه ابعاد انسان، دستور و برنامه داشته باشد و بتواند همه نیازهای انسان را برآورده کند؛ نیازهایی که مربوط به شخص و مسائل مربوط به جامعه و ارتباط افراد جامعه با ملت‌های دیگر است و همچنین نیازهای معنوی مانند ارتباط انسان با خالق خود، مسائل توحید و صفات حق‌تعالی و مسائل قیامت.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۴/۴۴۸ـ۴۴۹و۶/۴۲.</ref> {{ببینید|متن=ببینید|اهداف قرآن}}

# تنزل قرآن از حقایق علمی و شئون ذاتی: به باور امام‌خمینی حقیقت قرآن کریم پیش از تنزل به مرحله الفاظ و منازل خلقی از شئون ذاتی و حقایق علمی در مرتبه واحدیت است <ref>امام‌خمینی، آداب الصلاة، ۱۸۱.</ref> که با عبور از عوالم مختلف از مرحله قلم اعلی و الواح عالیه از طریق غیب نفس و سرّ روح پیامبر اسلام«ص»تنزل داده شده است تا بتواند برای عموم مردم قابل فهم شود <ref>امام‌خمینی، آداب الصلاة، ۳۲۲ـ۳۲۳؛ امام‌خمینی، صحیفه، ۲۰/۱۱۳.</ref> و این تنزل به معنای تجافی و جداشدن از حقایق بالاتر نیست، بلکه حقایق بالاتر را به همراه دارد و ظهور و تجلی آن حقایق است <ref>امام‌خمینی، آداب الصلاة، ۳۲۳؛ آشتیانی، مقدمه مصباح الهدایة الی الخلافة و الولایه، 152.</ref> و از آنجا که عوالم حقایق بالاتر، جامع همه عوالم و حقایق پایین‌ترند، نشان می‌دهد قرآن کریم نیز که تنزل آن حقایق است، جامع این حقایق است <ref>امام‌خمینی، آداب الصلاة، ۱۸۱؛ آشتیانی، مقدمه مصباح الهدایة الی الخلافة و الولایه، ۱۵۲.</ref>

===دلایل نقلی===

برخی آیات بر این موضوع دلالت دارند که قرآن بیان‌کننده همه چیز است.<ref>انعام، ۳۸ و ۵۹؛ نحل، ۸۹؛ یوسف، ۱۱۱؛ اسراء، ۱۲.</ref> در کتاب‌های روایی و نیز تفسیرهای مأثور ذیل این آیات، روایات فراوانی نیز بر این موضوع دلالت دارند؛ چنان‌که در کتاب کافی بابی به همین موضوع اختصاص داده شده است <ref>کلینی، الکافی، ۱/۵۹ ـ ۶۲.</ref> امام‌علی«ع»با استناد به آیه ۳۸ [[سوره انعام]] گفته است خداوند دینی کامل فرستاده است و پیامبر اکرم(ص) نیز آن را کامل به مردم رسانده است؛ زیرا خداوند خود فرموده است در این کتاب، چیزی را فروگذار نکرده است و برای هر چیز، بیانی روشن وجود دارد.<ref>نهج البلاغه، خ۱۸، ۳۶ـ۳۷.</ref>