پرش به محتوا

احمد آذری قمی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۳: خط ۳۳:


== معرفی اجمالی ==
== معرفی اجمالی ==
احمد بیگدلی معروف به احمد آذری قمی در ربیع‌الاول سال ۱۳۴۲ق/ ۱۳۰۲ش در [[شهر قم]] به دنیا آمد.<ref>دبیرخانه، خبرگان ملت، شرح حال نمایندگان مجلس خبرگان رهبری، ۱/۱۲۵؛ ربانی املشی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، یاران امام به روایت اسناد ساواک، ۱۵۰.</ref> پدرش حسینعلی به شغل [[کشاورزی]] مشغول بود؛ ولی فردی آگاه بود و با عالمان بزرگ مانند [[سیدصدرالدین صدر]]، [[سیدمحمد حجت کوه‌کمره‌ای]] و [[سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی]] هم‌نشینی و رفت و آمد داشت.<ref>صالح، یاران صادق آفتاب، ۳۴۹؛ مرادحاصلی خامنه، فرهنگنامه رجال روحانی عصر امام‌خمینی، ۱/۸۳.</ref>
احمد بیگدلی معروف به احمد آذری قمی در ربیع‌الاول سال ۱۳۴۲ق/ ۱۳۰۲ش در [[شهر قم]] به دنیا آمد.<ref>دبیرخانه، خبرگان ملت، شرح حال نمایندگان مجلس خبرگان رهبری، ۱/۱۲۵؛ ربانی املشی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، ۱۵۰.</ref> پدرش حسینعلی به شغل [[کشاورزی]] مشغول بود؛ ولی فردی آگاه بود و با عالمان بزرگ مانند [[سیدصدرالدین صدر]]، [[سیدمحمد حجت کوه‌کمره‌ای]] و [[سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی]] هم‌نشینی و رفت و آمد داشت.<ref>صالح، یاران صادق آفتاب، ۳۴۹؛ مرادحاصلی خامنه، فرهنگنامه رجال روحانی عصر امام‌خمینی، ۱/۸۳.</ref>


== دوران تحصیل ==
== دوران تحصیل ==
خط ۴۱: خط ۴۱:


== مبارزات سیاسی ==
== مبارزات سیاسی ==
آذری قمی مبارزات سیاسی خود را از دوران جوانی و از طریق همراهی با [[فداییان اسلام]] و حمایت از [[سیدابوالقاسم کاشانی]] در جریان [[نهضت ملی‌شدن نفت]] آغاز کرد<ref>ربانی املشی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، ۱۵۰.</ref> و با آغاز [[نهضت امام‌خمینی]] در سال ۱۳۴۲ به حمایت و همراهی با ایشان پرداخت. وی و شماری از علمای مبارز ازجمله [[حسینعلی منتظری]]، [[عبدالرحیم ربانی شیرازی]]، یاران امام به روایت اسناد ساواک، [[ابراهیم امینی]]، [[سیدعلی خامنه‌ای]]، [[اکبر هاشمی رفسنجانی]] و [[علی‌اکبر مشکینی]]، در [[اردیبهشت]] ۱۳۴۳ برای ساماندهی فعالیت‌های سیاسی بر ضد [[رژیم پهلوی]] تشکلی منسجم و مخفی زیر پوشش عنوان «اصلاح حوزه» تشکیل دادند که بعدها به «[[هیئت سری یازده‌نفره]]» معروف شد.<ref>توانانیا و آقاجانی، روزشمار انقلاب اسلامی در قم، ۶۹–۷۰؛ وفایی، آیت‌الله مشکینی در جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۲۸۲–۲۸۳؛ صالح، یاران صادق آفتاب، ۶۳–۶۵.</ref> ازجمله اهداف این تشکل بر اساس اساسنامه مفصل آن که بعدها در نشریات مخفی «بعثت» و «انتقام» منتشر شد، اجرای کامل احکام اسلامی و مبارزه علیه [[رژیم پهلوی]]، به [[رهبری امام‌خمینی]] بود.<ref>صالح، یاران صادق آفتاب، ۶۳–۶۵.</ref> هنگامی که [[سیدکاظم شریعتمداری]] دارالتبلیغ اسلامی را در سال ۱۳۴۳ بنیاد نهاد، آذری قمی و گروهی از علمای مبارز مانند منتظری، ربانی شیرازی، یاران امام به روایت اسناد ساواک و [[محمدفاضل لنکرانی]] در حمایت از موضع منفی امام‌خمینی در این باره، به مخالفت با آن مرکز پرداختند.<ref>ذاکری، طلوع خورشید، سال‌شمار زندگانی امام‌خمینی قدس سره، ۲۶۸–۲۶۹؛ ← سیدکاظم شریعتمداری.</ref> پس از [[تبعید امام‌خمینی]] در ۱۳ آبان ۱۳۴۳ به ترکیه، آذری قمی به همراه گروهی از روحانیان مبارز، از برخی از مراجع تقلید ازجمله [[سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی]] و [[سیدمحمدهادی میلانی]] دربارهٔ تبعید ایشان و وظیفه [[مردم]] و [[حوزه‌های علمیه|حوزه‌ها]] در آن شرایط کسب تکلیف کردند.<ref>مرکز اسناد، ۲/۲۶۵.</ref>
آذری قمی مبارزات سیاسی خود را از دوران جوانی و از طریق همراهی با [[فداییان اسلام]] و حمایت از [[سیدابوالقاسم کاشانی]] در جریان [[نهضت ملی‌شدن نفت]] آغاز کرد<ref>ربانی املشی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، ۱۵۰.</ref> و با آغاز [[نهضت امام‌خمینی]] در سال ۱۳۴۲ به حمایت و همراهی با ایشان پرداخت. وی و شماری از علمای مبارز ازجمله [[حسینعلی منتظری]]، [[عبدالرحیم ربانی شیرازی]]، [[ابراهیم امینی]]، [[سیدعلی خامنه‌ای]]، [[اکبر هاشمی رفسنجانی]] و [[علی‌اکبر مشکینی]]، در [[اردیبهشت]] ۱۳۴۳ برای ساماندهی فعالیت‌های سیاسی بر ضد [[رژیم پهلوی]] تشکلی منسجم و مخفی زیر پوشش عنوان «اصلاح حوزه» تشکیل دادند که بعدها به «[[هیئت سری یازده‌نفره]]» معروف شد.<ref>توانانیا و آقاجانی، روزشمار انقلاب اسلامی در قم، ۶۹–۷۰؛ وفایی، آیت‌الله مشکینی در جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۲۸۲–۲۸۳؛ صالح، یاران صادق آفتاب، ۶۳–۶۵.</ref> ازجمله اهداف این تشکل بر اساس اساسنامه مفصل آن که بعدها در نشریات مخفی «بعثت» و «انتقام» منتشر شد، اجرای کامل احکام اسلامی و مبارزه علیه [[رژیم پهلوی]]، به [[رهبری امام‌خمینی]] بود.<ref>صالح، یاران صادق آفتاب، ۶۳–۶۵.</ref> هنگامی که [[سیدکاظم شریعتمداری]] دارالتبلیغ اسلامی را در سال ۱۳۴۳ بنیاد نهاد، آذری قمی و گروهی از علمای مبارز مانند منتظری، ربانی شیرازی و [[محمدفاضل لنکرانی]] در حمایت از موضع منفی امام‌خمینی در این باره، به مخالفت با آن مرکز پرداختند.<ref>ذاکری، طلوع خورشید، سال‌شمار زندگانی امام‌خمینی قدس سره، ۲۶۸–۲۶۹؛ ← سیدکاظم شریعتمداری.</ref> پس از [[تبعید امام‌خمینی]] در ۱۳ آبان ۱۳۴۳ به ترکیه، آذری قمی به همراه گروهی از روحانیان مبارز، از برخی از مراجع تقلید ازجمله [[سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی]] و [[سیدمحمدهادی میلانی]] دربارهٔ تبعید ایشان و وظیفه [[مردم]] و [[حوزه‌های علمیه|حوزه‌ها]] در آن شرایط کسب تکلیف کردند.<ref>مرکز اسناد، ۲/۲۶۵.</ref>


در گزارش [[ساواک|سازمان اطلاعات و امنیت کشور]] (ساواک) در سال ۱۳۴۳ آذری قمی ازجمله افرادی ذکر شده‌است که در راه‌اندازی [[تظاهرات]] اعتراض‌آمیز علیه رژیم پهلوی و تشویق مردم به شرکت در راهپیمایی‌ها نقش فعال داشتند.<ref>ربانی شیرازی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، ۲۴.</ref> وی در پایان سال ۱۳۴۳ به همراه جمعی از علمای مبارز ازجمله منتظری، ربانی شیرازی، یاران امام به روایت اسناد ساواک و مشکینی برای اعتراض به تبعید امام‌خمینی و درخواست آزادی ایشان اقدام به تهیه برنامه برای کارهای مبارزاتی خود کردند.<ref>ربانی شیرازی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، ۴۳.</ref> آذری قمی که از سکوت برخی از مراجع و حوزه دربارهٔ تبعید امام‌خمینی ناراحت بود، همراه برخی از روحانیان مبارز دیگر تلاش کرد این سکوت را بشکند.<ref>دبیرخانه، خبرگان ملت، شرح حال نمایندگان مجلس خبرگان رهبری، ۱/۱۳۰.</ref> همچنین در ۲۳ اسفند ۱۳۴۴ به همراه [[احمد جنتی]]، ربانی شیرازی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، مشکینی، منتظری و برخی افراد دیگر تصمیم گرفت در اعتراض به تبعید امام‌خمینی اعلامیه‌هایی چاپ و در روزهای [[عید نوروز]] در قم و دیگر شهرستان‌ها پخش کند.<ref>ربانی شیرازی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، ۴۳ و ۶۱.</ref> وی در خیابان ارم قم یک کتاب‌فروشی به نام دارالعلم داشت که در پوشش آن به هماهنگی و ارتباط با نیروهای مبارز و انقلابی و توزیع اعلامیه بر ضد رژیم می‌پرداخت.<ref>ربانی شیرازی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، ۱۴۱؛ منتظری، یاران امام به روایت اسناد ساواک، ۱۶۱.</ref> در سال ۱۳۴۴ پس از انتقال امام‌خمینی از ترکیه به [[عراق]]، آذری قمی و دیگر علما و طلاب مبارز، نامه‌ای اعتراضی با لحنی شدید به نخست‌وزیر وقت [[هویدا]] نوشتند.<ref>منتظری، یاران امام به روایت اسناد ساواک، ۲۷–۲۹.</ref>
در گزارش [[ساواک|سازمان اطلاعات و امنیت کشور]] (ساواک) در سال ۱۳۴۳ آذری قمی ازجمله افرادی ذکر شده‌است که در راه‌اندازی [[تظاهرات]] اعتراض‌آمیز علیه رژیم پهلوی و تشویق مردم به شرکت در راهپیمایی‌ها نقش فعال داشتند.<ref>ربانی شیرازی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، ۲۴.</ref> وی در پایان سال ۱۳۴۳ به همراه جمعی از علمای مبارز ازجمله منتظری، ربانی شیرازی و مشکینی برای اعتراض به تبعید امام‌خمینی و درخواست آزادی ایشان اقدام به تهیه برنامه برای کارهای مبارزاتی خود کردند.<ref>ربانی شیرازی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، ۴۳.</ref> آذری قمی که از سکوت برخی از مراجع و حوزه دربارهٔ تبعید امام‌خمینی ناراحت بود، همراه برخی از روحانیان مبارز دیگر تلاش کرد این سکوت را بشکند.<ref>دبیرخانه، خبرگان ملت، شرح حال نمایندگان مجلس خبرگان رهبری، ۱/۱۳۰.</ref> همچنین در ۲۳ اسفند ۱۳۴۴ به همراه [[احمد جنتی]]، ربانی شیرازی، مشکینی، منتظری و برخی افراد دیگر تصمیم گرفت در اعتراض به تبعید امام‌خمینی اعلامیه‌هایی چاپ و در روزهای [[عید نوروز]] در قم و دیگر شهرستان‌ها پخش کند.<ref>ربانی شیرازی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، ۴۳ و ۶۱.</ref> وی در خیابان ارم قم یک کتاب‌فروشی به نام دارالعلم داشت که در پوشش آن به هماهنگی و ارتباط با نیروهای مبارز و انقلابی و توزیع اعلامیه بر ضد رژیم می‌پرداخت.<ref>ربانی شیرازی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، ۱۴۱؛ منتظری، یاران امام به روایت اسناد ساواک، ۱۶۱.</ref> در سال ۱۳۴۴ پس از انتقال امام‌خمینی از ترکیه به [[عراق]]، آذری قمی و دیگر علما و طلاب مبارز، نامه‌ای اعتراضی با لحنی شدید به نخست‌وزیر وقت [[هویدا]] نوشتند.<ref>منتظری، یاران امام به روایت اسناد ساواک، ۲۷–۲۹.</ref>


در [[خرداد]] ۱۳۴۵ ساواک در جریان بازرسی از خانه آذری قمی، اساسنامه جمعیت سری یازده نفره را پیدا و به دنبال آن [[علی قدوسی]] را بازداشت کرد؛ ولی آذری قمی و بقیه اعضا پنهان شدند<ref>توانانیا و آقاجانی، روزشمار انقلاب اسلامی در قم، ۶۹ و ۹۰؛ ربانی شیرازی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، ۶۲.</ref> و فعالیت‌های جمعیت متوقف شد<ref>وفایی، آیت‌الله مشکینی در جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۲۸۳.</ref> و مدتی بعد، در همان سال، آذری قمی به دست نیروهای ساواک بازداشت و همراه برخی دیگر از مبارزان در زندان قزل‌قلعه تهران زندانی شد.<ref>ربانی املشی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، ۱۴۲.</ref>
در [[خرداد]] ۱۳۴۵ ساواک در جریان بازرسی از خانه آذری قمی، اساسنامه جمعیت سری یازده نفره را پیدا و به دنبال آن [[علی قدوسی]] را بازداشت کرد؛ ولی آذری قمی و بقیه اعضا پنهان شدند<ref>توانانیا و آقاجانی، روزشمار انقلاب اسلامی در قم، ۶۹ و ۹۰؛ ربانی شیرازی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، ۶۲.</ref> و فعالیت‌های جمعیت متوقف شد<ref>وفایی، آیت‌الله مشکینی در جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۲۸۳.</ref> و مدتی بعد، در همان سال، آذری قمی به دست نیروهای ساواک بازداشت و همراه برخی دیگر از مبارزان در زندان قزل‌قلعه تهران زندانی شد.<ref>ربانی املشی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، ۱۴۲.</ref>
خط ۸۵: خط ۸۵:
* دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری، خبرگان ملت، شرح حال نمایندگان مجلس خبرگان رهبری، قم، چاپ اول، ۱۳۷۹ش.
* دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری، خبرگان ملت، شرح حال نمایندگان مجلس خبرگان رهبری، قم، چاپ اول، ۱۳۷۹ش.
* ذاکری، طلوع خورشید، سال‌شمار زندگانی امام‌خمینی قدس سره، علی‌اکبر، طلوع خورشید، سال‌شمار زندگانی امام‌خمینی قدس سره، قم، بوستان کتاب، چاپ دوم، ۱۳۹۱ش.
* ذاکری، طلوع خورشید، سال‌شمار زندگانی امام‌خمینی قدس سره، علی‌اکبر، طلوع خورشید، سال‌شمار زندگانی امام‌خمینی قدس سره، قم، بوستان کتاب، چاپ دوم، ۱۳۹۱ش.
* ربانی املشی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، مهدی، یاران امام به روایت اسناد ساواک شرح مبارزات حضرت آیت‌الله حاج‌شیخ‌مهدی ربانی املشی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، چاپ اول، ۱۳۸۰ش.
* ربانی املشی، مهدی، یاران امام به روایت اسناد ساواک شرح مبارزات حضرت آیت‌الله حاج‌شیخ‌مهدی ربانی املشی، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، چاپ اول، ۱۳۸۰ش.
* ربانی شیرازی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، عبدالرحیم، یاران امام به روایت اسناد ساواک شرح مبارزات حضرت آیت‌الله حاج‌شیخ‌عبدالرحیم ربانی شیرازی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، چاپ اول، ۱۳۷۹ش.
* ربانی شیرازی، عبدالرحیم، یاران امام به روایت اسناد ساواک شرح مبارزات حضرت آیت‌الله حاج‌شیخ‌عبدالرحیم ربانی شیرازی، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، چاپ اول، ۱۳۷۹ش.
* رهامی، محسن، مصاحبه، مجله شهروند امروز، ۱۲/۱۲/۱۳۸۶ش.
* رهامی، محسن، مصاحبه، مجله شهروند امروز، ۱۲/۱۲/۱۳۸۶ش.
* صالح، سیدمحسن، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از آغاز تا اکنون، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ اول، ۱۳۸۵ش.
* صالح، سیدمحسن، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از آغاز تا اکنون، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ اول، ۱۳۸۵ش.
Image-reviewer، emailconfirmed
۱٬۵۵۴

ویرایش